ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

από την Αθηνά Τάχα στα δικά μας κατορθώματα

ή

για αυτά που δεν έγιναν...

απόσπασμα από την μελέτη για την πεζοδρόμηση της Διονυσίου Αρεοπαγίτου 

Το προηγούμενο σχόλιο για το σημαντικό έργο της Αθηνάς Τάχα που διαχειρίζεται με επιτυχία τους Δημόσιους χώρους στις ΗΠΑ, με έβαλε σε προβληματισμούς.

..."Η διάλεξή της έγραψα, ήταν ένα μάθημα αρχιτεκτονικής για όλους εμάς σε αυτόν τον τόπο που διαρκώς διαπιστώνουμε την μεγάλη αδυναμία μας τα τελευταία χρόνια και τις συχνές αστοχίες μας στους δημόσιους χώρους.

Αδυναμίες που εκτιμώ έχουν να κάνουν με την έλλειψη υψηλού επιπέδου ανάλογης εκπαίδευσης, εμπειρίας και φυσικά με την διαδικασία εγκρίσεων και  παραγωγής που συχνά πραγματοποιείται μόνο με εργολαβικά κριτήρια.

Δεν παραβλέπω βέβαια τις ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις."...

Στο μυαλό μου πέρασαν μια σειρά από σημαντικές  ελληνικές  μελέτες και επεμβάσεις σε δημόσιους χώρους που τελικά έχουν ενδιαφέρον κυρίως για αυτά που δεν έγιναν. Η εμπειρία μου συμμετέχοντας ως μελετητής στην ομάδα μελέτης της Αρχαίας Αγοράς στα πλαίσια της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων συνοψίζεται σε μία διαρκή απόρριψη και αλλοίωση των όποιων  προτάσεων.

Προοπτικό Διονυσίου Αρεοπαγίτου

σχεδίαση: Πέτρος Ζερβός, αρχιτέκτων

Από  το όραμα της Μελίνας Μερκούρη, τελικά μόνο η πεζοδρόμηση της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και της Αποστόλου Παύλου υλοποιήθηκε σε ένα ικανοποιητικό ποσοστό.

Αλλά η ευαίσθητη αυτή μελέτη που εκπόνησαν οι αρχιτέκτονες μελετητές ΠΛΕΙΑΣ ΕΠΕ: Δημήτρης Διαμαντόπουλος- Ορέστης Βιγγόπουλος- Κατερίνα Γκιουλέκα, ο Αναστάσιος Ζέρβας,  η  Κλαίρη Παλυβού, σε συνεργασία με το γραφείο  «Μαρία Καλτσά  (νυν Γενική  Γραμματέας ΥΠΕΚΑ) Δ.Πανάγος,  Β. Παπανδρέου ΟΕ», με μία πολυπλυθή ομάδα συνεργατών και συμβούλων, δεν είχε την τύχη να υλοποιηθεί όπως σχεδιάστηκε. Οι υπεύθυνοι  της Εταιρείας Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων( Ε.Α.Χ.Α.), με επικεφαλής τον Γιάννη Καλαντίδη, μαζί με τους τότε συναρμόδιους φορείς, αλλοίωσαν δραματικά το πνεύμα της μελέτης. Περιορίστηκαν  στην υλοποίηση επικαλύψεων απορρίπτοντας μία σειρά σημαντικών,  τολμηρών αρχιτεκτονικών και αρχαιολογικών επεμβάσεων, που ήταν  στα πλαίσια  της προκύρηξης του έργου και  είχαν σαν στόχο την ουσιαστική  ανάδειξη  αρχαιολογικών χώρων κατά μήκος αυτής της πεζοδρόμησης. Οι επεμβάσεις αυτές  κατά την άποψή μου, αποτελούσαν την ραχοκοκαλιά και την ουσία αυτής της μελέτης.  Πιο συγκεκριμένα μεταξύ άλλων, δεν υλοποιήθηκαν:

σχεδίαση προοπτικού: Πέτρος Ζερβός, αρχιτέκτων  

Η διαμόρφωση της περιοχής ανασκαφής της  οικίας Πρόκλου στην Διονυσίου Αρεοπαγίτου...

σχεδίαση: Πέτρος Ζερβός, αρχιτέκτων

...η περιοχή ανασκαφής της οδού Προπυλαίων στην Διονυσίου Αρεοπαγίτου...

σχεδίαση: Πέτρος Ζερβός, αρχιτέκτων

...η πλατεία Θησείου στην συμβολή της Αποστόλου Παύλου με την οδό Ηρακλειδών...

σχεδίαση προοπτικού: Πέτρος Ζερβός, αρχιτέκτων

... η Αποστόλου Παύλου όπως προβλεπόταν από την μελέτη...

σχεδίαση: Πέτρος Ζερβός, αρχιτέκτων  

...και η αποκάλυψη της Ιεράς οδού και του επιπέδου της αρχαίας Πόλης στην περιοχή του σταθμού του ΗΣΑΠ στο Θησείο συνδέοντας τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού με της Αρχαίας  Αγοράς είναι  επεμβάσεις που έχουν ξεχαστεί ή  ίσως είναι άγνωστες. Αν όλα αυτά  είχαν πραγματοποιηθεί με την συμμετοχή συνεργασία και  την συνεχή παρουσία των μελετητών, δεν θα αισθανόμασταν σήμερα μειονεκτικά και σε κάθε περίπτωση θα είχαμε προβάλει με τον καλύτερο τρόπο σημαντικές αρχαιολογικές ενότητες στο Ελληνικό κοινό και τους ξένους επισκέπτες.

Οι μελετητές μας θα είχαν οπωσδήποτε  μια διεθνή αναγνώριση και ίσως και οι σχολές αρχιτεκτονικής είχαν φιλοτιμηθεί να ζητήσουν μια συστηματική συνεργασία μαζί τους για την καλύτερη  εκπαίδευση των νέων συναδέλφων.  

Σε κάθε περίπτωση έστω και με αυτούς τους ακρωτηριασμούς και με την προσωπική παρουσία και επιμονή των μελετητών να περισώσουν ότι είναι δυνατόν ( μια και στην Ελλάδα κατά μια διεθνή αποκλειστικότητα οι μελετητές δεν έχουν καμιά σχέση με την επίβλεψη του έργου) η συνοπτική αυτή υλοποίηση της αρχιτεκτονικής μελέτης αποτελεί μια σημαντική χειρονομία στον αστικό ιστό αυτής της Πόλης

  Επιφυλάσσομαι να σχολιάσω  σύντομα την δραματική ιστορία της ισοπέδωσης της βραβευμένης μελέτης για τον διαγωνισμό της πλατείας Ομονοίας  και την κατασυκοφάντηση των νέων συναδέλφων. Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι ενώ  ότι η Νορβηγική κυβέρνηση στήριξε με κάθε τρόπο τους νέους αρχιτέκτονες Snøhetta που κέρδισαν τον διαγωνισμό για την Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, και ανέλαβαν την ευθύνη απέναντι στην Unesco για την αξιοπιστία των νέων αρχιτεκτόνων,  εδώ οι υπηρεσίες απλά τους φόρτωσαν την εργολαβίστικη προχειρότητα που απροκάλυπτα υλοποίησαν αλλοιώνοντας και υπεραπλουστεύοντας την βραβευμένη  μελέτη  

Η  βραβευμένη μελέτη για τον διαγωνισμό της Πλατείας Ομονοίας,

αρχιτέκτονες: Αριάδνη Βοζάνη, Γρηγόρης Δεσύλλας,

Μαριαλένα Κάτσικα, Θοδωρής Τσιάτας

   

 Για σχετικό σχόλιο πατήστε εδώ