Friday, May 29, 2015

ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ


… με βάρκα την ελπίδα!


Έφτασα στο Μουσείο το Σάββατο το πρωί στις 16 Μάϊου 2015, Ημέρα των Μουσείων, καλεσμένος στα θυρανοίξια του κτιρίου και πραγματικά αιφνιδιάστηκα βλέποντας ότι παρέμενε ακόμη η εργοταξιακή περίφραξη. 


Η υποδοχή και ο έλεγχος γινόταν από την ανατολική πλευρά και για να μπεις στο Μουσείο έπρεπε να βαδίσεις προς την κεντρική είσοδο ανάμεσα στους ισχνούς καταρράκτες του κάτω μέρους της όψης προς την Καλλιρόης και τις λαμαρίνες τις περίφραξης. 


ΕΜΣΤ, Η κόκκινη νότια είσοδος του κτιρίου 

Μπήκα στο κτίριο λίγο σαστισμένος, μετά από μία εντυπωσιακή τούμπα στα κόκκινα σκαλιά της εισόδου, (τα βρίσκω λίγο μπερδευτικά) και η πρώτη εντύπωση του εσωτερικού χώρου ήταν πράγματι πολύ θετική. 


ΕΜΣΤ, Ο χώρος της εισόδου του κτιρίου έτοιμος για την παρουσίαση 

Συνήλθα γρήγορα και συνάντησα αμέσως τον Βαγγέλη Στυλιανίδη, έναν από τους αρχιτέκτονες του έργου του γραφείου 3sk, που προθυμοποιήθηκε αμέσως να με ξεναγήσουν στο κτίριο. 

ΕΜΣΤ, άποψη του Ισογείου 

Με σύστησαν με την Νικολέτα, συνάδελφο, συνεργάτη του Άκτωρα και με μεγάλη εμπειρία στο έργο και μαζί ξεκινήσαμε για την ξενάγηση από το Ισόγειο με τις δύο εισόδους, το κεντρικό φουαγιέ με το μπαρ και την μεγάλη αίθουσα για τις περιοδικές εκθέσεις.

 
ΕΜΣΤ, Αίθουσα περιοδικών εκθέσεων στο υπόγειο, Απουσιάζουν ράγες φωτισμού από την οροφή!! 

Στην συνέχεια κατεβήκαμε στο υπόγειο όπου θα φιλοξενηθούν επίσης περιοδικές εκθέσεις και μετά ανεβήκαμε στους ορόφους μέσα από την εντυπωσιακή γραμμική σύνθεση της κεντρικής κατακόρυφης κίνησης με τις κυλιόμενες σκάλες, που εκτείνεται κατά μήκος του κτιρίου και καθ’ ύψος η διάτρητη οροφή της φτάνει στην τελευταία πλάκα του κτιρίου. 


ΕΜΣΤ, Κατακόρυφη κυκλοφορία, 

Μια ισχυρή αρχιτεκτονική χειρονομία μεγάλης κλίμακας που αποκτά κατά κάποιο τρόπο και μια εικαστική διάσταση, που πιθανόν στο μέλλον να ανταγωνίζεται με τα έργα τέχνης. 





ΕΜΣΤ, Η ζώνη της κατακόρυφης κυκλοφορίας, 



ΕΜΣΤ, άποψεις εκθεσιακών χώρων στους ορόφους 

Σε όλη την διάρκεια της ξενάγησης μέσα στο άδειο κέλυφος, άκουγα την Νικολέττα να μου μιλά για τα εκθέματα που έχουν προβλεφθεί και καθορίσει το μέγεθος κάθε αίθουσας και πραγματικά μέσα από την περιγραφή αυτή, οι άδειες αίθουσες γέμιζαν με την φαντασία μου με έργα, ζωντάνευαν θάλεγα! 

Άννα Καφέτζη 

Κάποια στιγμή συνεπαρμένος αισθάνθηκα την παρουσία της Άννας Καφέτζη κάπου σαν μας παρακολουθεί πάνω στο ηλεκτροκίνητο όχημά της και να μας κοιτά χαμογελώντας με απορία. Αισθάνθηκα περίεργα. 
Στο μυαλό μου ήρθαν εικόνες και μνήμες από το όραμά της … 


Το εστιατόριο με θέα την Ακρόπολη, photo Fakaros George 






Ανεβαίνοντας θαύμασα τον χώρο του εστιατορίου, με τις μεγάλες βεράντες και την βορεινή θέα προς την Ακρόπολη και συνέχισα μέσω μεγάλης σκάλας στο επόμενο επίπεδο όπου καταλήγει και το παράδοξο και απαράδεκτο θα έλεγα καπέλο στην σύνθεση που αφορά έναν ανελκυστήρα ειδικά για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, που θα μπορούσε πολύ απλά να έχει λυθεί με ένα αναβατόριο παράλληλα με την σκάλα. 

ΕΜΣΤ Η βεράντα του εστιατορίου και στο βάθος η σκάλα προς το επόμενο επίπεδο 

Δείτε στην συνέχεια μια απόπειρα αφαίρεσης αυτού του ξένου με την λογική του Ζενέτου αρχιτεκτονικου στοιχείου. Δεν θα επεκταθώ περισσότερο για τις αδεξιότητες των νέων όψεων του κτιρίου, μια και το θέμα έχει αρκετά συζητηθεί σε προηγούμενες αναρτήσεις. 



ΕΜΣΤ ανατολική όψη από την  οδό Συγγρού 
με και χωρίς την απόληξη του ανελκυστήρα ΑΜΕΑ,
επεξεργασία στην φωτογραφία του  Fakaros George

Από το επίπεδο αυτό μέσω μιας ικανού μήκους ράμπα καταλήγει ο επισκέπτης στο δώμα του κτιρίου με θέα όλο το λεκανοπέδιο, αντιμετωπισμένο με λιτό τρόπο μα με εκτυφλωτικό δάπεδο και προβληματικά σοβατεπιά που ανεβοκατεβαίνουν κατά μήκος του στηθαίου.




ΕΜΣΤ, η ράμπα προς το δώμα και άποψη του δώματος

Με όλες αυτές τις θετικές εντυπώσεις κατέβηκα πάλι στο ισόγειο όπου είχαν ήδη αρχίσει οι ομιλίες. Άκουσα από τους ομιλητές ( Νίκος Ξυδάκης, Κατερίνα Κοσκινά, Βαγγέλης Στυλιανίδης και Γιώργος Παπαναστασίου ) ότι υπάρχει πρόθεση να ανοίξει το Μουσείο μέσα στο 2015, μα όσο προχωρούσαν οι ομιλίες και στην συνέχεια οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων άρχισα να ανησυχώ. 


Ο Βαγγέλης Στυλλιανίδης και η Κατερίνα Κοσκινά 

Κατ αρχήν η νέα διευθύντρια του Μουσείου Κατερίνα Κοσκινά διεκδικώντας την σταθερότητα του ρόλο, δήλωσε ευθαρσώς ότι έχει την πρόθεση να διατυπώσει νέα πρόταση για την Μουσειογραφική και Μουσειολογική μελέτη για την μόνιμη συλλογή και χρειάζεται τουλάχιστον ενάμιση χρόνο για αυτό. Υπάρχει μια διαφορετική αντίληψη, είπε για το πώς στήνεται ένα μουσείο και υπήρξε μια μελέτη που κάπως πρέπει να αλλάξει. 


Με δεδομένο όμως ότι έχει μόνο 4 μήνες περιθώριο από το Υπουργείο, θα προσπαθήσει να το κάνει στο διάστημα αυτό σε συνεργασία με τους επιμελητές του Μουσείου. Αν και κατανοώ ότι είναι θεμιτό να υπάρχει μια διαφορετική αντίληψη για το πώς στήνεται το Μουσείο, ομολογώ ότι μου φάνηκε κάπως περίεργα αυτή η βιασύνη, αυτή η πρόθεση για μια νέα και βεβιασμένη προσέγγιση που φαίνεται ότι είναι πιθανόν να αγνοήσει όλα όσα η Καφέτση επί χρόνια προετοίμασε και έχουν εγκριθεί από το Συμβούλιο Μουσείων, πλάθοντας και ανάλογα την αρχιτεκτονική των αιθουσών για την μόνιμη συλλογή του Μουσείου. Με ξένισε αυτή η εμμονή της κ. Κοσκινά να βάλει την δική της διαφορετική σφραγίδα κάπως βιαστικά και αναρωτήθηκα αν σε περίπτωση που το κάνει και κάποια στιγμή φύγει και αυτή από το Μουσείο, με την ίδια λογική και ο νέος διευθυντής θα μπορεί να ξανααλλάξει την μόνιμη συλλογή; 



Από όσο γνωρίζω, ο εκάστοτε νέος διευθυντής είθιστε να σεβαστεί τις προτάσεις του προηγούμενου και να αχοληθεί κυρίως με τις περιοδικές εκθέσεις και ίσως με κάποιες παραλλαγές αναβάθμισης πάνω στην βασική εγκεκριμένη λογική της μόνιμης έκθεσης. Εκεί βέβαια που πραγματικά αιφνιδιάστικα ήταν όταν αποκαλύφθηκε από τους ομιλητές ότι για να ανοίξει το Μουσείο, πέρα από το κόστος των νέων μελετών και της υλοποιησής τους, απαιτείται να προσληφθούν 60-70 άτομα και να εξασφαλιστεί και ποσο 2 000 000 € ετησίως για την λειτουργία του πέρα από τα μέχρι σήμερα χρέη. Από πού όμως; Τα ποσά αυτά, εκτός από την δωρεά Νιάρχου υψους 3 000 000 €, δεν υπάρχουν όπως αποκαλύφθηκε και το ερώτημα είναι πως τελικά ανακοινώνεται ότι το Μουσείο ανοίγει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, στο βαθμό που μέχρι σήμερα έχουν μεταφερθεί μόνο οι διοικητικές υπηρεσίες. 



Αποχώρησα προβληματισμένος. Μετά από 11 χρόνια περιπετειών αναμφίβολα έγιναν σημαντικά βήματα στο ΕΜΣΤ, αν και  το τοπίο για το μέλλον παραμένει θολό. Είναι σαφές ότι παρά τις ευγενικές αναφορές η Άννα Καφέτση και το όραμά της παραμένουν στο περιθώριο και η όλη υπόθεση προχωρεί  με βάρκα την ελπίδα: Νέες μελέτες, αναπροσαρμογή χώρων, υποδομές για το στήσιμο έργων, προσλήψεις, συμβάσεις, παραλαβή του κτιρίου, νέες εγκρίσεις, και τόσα άλλα για να ανοίξει όπως απαιτείται πλήρως ολοκληρωμένο το νέο Μουσείο. 




Αισθάνθηκα σαν να παρακολούθησα ένα θέατρο του παραλόγου, και απλά εύχομαι όλα να ξεπεραστούν γιατί όπως είπα φεύγοντας στον Βαγγέλη Στυλιανίδη παρ΄όλα όσα αρνητικά σχολιάστηκαν για το κτίριο, και τις όποιες αδυναμίες προέκυψαν στο εσωτερικό λόγω του παλιού κελύφους (Μεγάλες διατομές ενισχυμένων  υποστυλωμάτων, κλπ) αξίζουν θετικά σχόλια  για το τελικό αποτέλεσμα στο εσωτερικό του κτιρίου. 


Friday, May 22, 2015

1. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Α. ΔΟΞΙΑΔΗΣ (1913-1975) ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΙΠΠΟΔΑΜΟ


ένα κορυφαίο εκδοτικό γεγονός στον χώρο 
της Ελληνικής αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας 

+ ένα εξαιρετικό video



Έχω μπροστά μου αυτό το βιβλίο, μετά την παρουσίασή του στις 13 Μαϊου 2015 από τον Εκδοτικό Οίκο Μέλισσα στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, με στόχο να το ξεφυλλίσω για μια πρώτη αίσθηση και ήδη από τις πρώτες σελίδες, από τα προλεγόμενα (που σας συνιστώ να διαβάσετε στην συνέχεια), αισθάνομαι θα τολμούσα να πω «μαγεμένος». 



Από την παρουσίαση του Βιβλίου, από αριστερά Δημήτρης Φιλιππίδης, Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος, Μάνθα Ζαρμακούπη, Παναγιώτα Παυλίδου,  Σάββας Κονταράτος και ο Απόστολος Δοξιάδης 

Και δεν υπερβάλω γιατί σπάνια ανοίγοντας ένα θεωρητικό βιβλίο αρχιτεκτονικής και μάλιστα τόσο πυκνογραμμένο, με αναρίθμητες μικρές κυρίως εικόνες και σχέδια, είναι τόσο ελκυστικό που σου προκαλεί την επιθυμία να συνεχίσεις απνευστί μέχρι το τέλος του. 

Ο Φιλιππίδης προετοιμάζει αυτό το βιβλίο από το 1964, που πρωτοβρέθηκε στο γραφείο Δοξιάδη, μέχρι σήμερα και μέσα στα 50 χρόνια που μεσολάβησαν προέκυψε ένα απόσταγμα πολλών αστέρων, άμεσο, συναρπαστικό και επιστημονικά άρτιο, μοναδικό, που αποτελεί έναν ακόμη σημαντικό σταθμό στην σειρά των πολύ σημαντικών έργων-εκδόσεων του Δημήτρη. 


o Κωνσταντίνος Δοξιάδης με το "δεξί του χέρι" 
τον Αλέξανδρο Τομπάζη

«Η ιστορία του Δοξιάδη, γράφει στα Προλεγόμενα του βιβλίου, έπαιρνε σιωπηρά σχήμα μέσα μου, ίσως από την ημέρα προσληψής μου στο Γραφείο Δοξιάδη το 1964. Η πρόθεση υπήρχε αλλά όχι και τα χρονικά περιθώρια για την ανάληψη μιας τόσο βαριάς ευθύνης που μου προκαλούσε δέος….» 


Τμήμα του «Απολλώνιου» στο Πόρτο Ράφτη 

Και συνεχίζει: «Η συγκλονιστική κατεδάφιση του τελευταίου του έργου, του «Απολλώνιου» στο Πόρτο Ράφτη το 2011 αναίρεσε κάθε προσωπικό δισταγμό. Κι έτσι άρχισε το γράψιμο του βιβλίου…» 

Το βιβλίο εξαιρετικά πυκνογραμμένο, με αναρίθμητες μικρές και μεγάλες σπάνιες ευανάγνωστες φωτογραφίες, εικόνες, σχέδια, σημειώσεις και υποσημειώσεις, έχει τον χαρακτήρα και ενός συναρπαστικού λεξικού. Γιατί ο Φιλιππίδης, άριστος εξερευνητής, βούτηξε στην κυριολεξία στο κολοσσιαίο αρχείο του Δοξιάδη, όπου διαρκώς ανακάλυπτε καινούργια πράγματα, που το ενδιαφέρον τους συχνά προκαλεί ασφυξία και έπρεπε με την μεγάλη του πείρα να αξιολογήσει να ταξινομήσει και να επιλέξει. Το μεγάλο κατόρθωμα είναι ότι ο Φιλιππίδης συνέθεσε όλες αυτές τις αναρίθμητες ψηφίδες με έναν τρόπο, που σε γοητεύει σαν ένα μυθιστόρημα επιστημονικής αναζήτησης, για την ζωή ενός ιδιοφυούς, υπερκινητικού οραματιστή για τον οποίον ακόμη και τα δημοσιεύματα εναντίον του στην Ελλάδα, έχουν χαρακτήρα αντιπολιτευτικό. Είναι τραγική ειρωνεία ότι η υπερσυντηρητική εφημερίδα Εστία τον βάφτιζε κόκκινο ενώ οι αριστεροί τον βάφτιζαν εξακολουθητικά προδότη. 



Η υπόθεση του έργου ξετυλίγεται για μένα σαν μια κινηματογραφική ταινία που ο Φιλιππίδης σκηνοθετεί με ευαισθησία και ωριμότητα και την αποτυπώνει στις 396 σελίδες αυτού του κομψού τόμου με μια εξαιρετικά ισορροπημένη σελιδοποίηση, σπάνιο και ανέκδοτο υλικό εικονογράφησης, καλογραμμένες λεζάντες και ένα μοναδικό σενάριο. Αξίζει για να μπεί κανείς στο να ξεκινήσει από τα περιεχόμενα και να απολαύσει τους χαρισματικούς τίτλους των επί μέρους «σεκάνς» που διατυπώνει ο Φιλιππίδης, όπως 5. DETROIT- ΕΝΑ ΕΡΓΟ ΓΙΑ “EΝΤΕΛΩΣ ΤΡΕΛΛΟΥΣ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΟΣ”. 


Ο Απόστολος Δοξιάδης 

Στην παρουσίαση του Βιβλίου ο Απόστολος Δοξιάδης μίλησε για τον πατέρα του και αποκάλυψε ότι ήταν απόφοιτος του Βαρβακείου και είχε μια έντονη μονομανία και ένα πάθος για την δουλειά του. Είχε επίσης στενές σχέσεις με τον Δημήτρη Πικιώνη για τον οποίο έτρεφε βαθύτατο σεβασμό, και ταυτόχρονα λάτρευε το κλίμα και τις αξίες του Bauhaus που αποτελούσε για αυτόν κάτι σαν θρησκευτική πίστη. Είπε ακόμη ότι ήταν ιδιαίτερα σημαντική για τον πατέρα του η εμπειρία του πολέμου και η συμμετοχή του στην Ανασυγκρότηση που ακολούθησε. Τέλος, τόνισε την απέχθεια του Δοξιάδη για την ελληνική μιζέρια και μίλησε για την λεβέντικη ματιά του που επεδίωκε να ορίζει και να τιμά τον τόπο του. 


Ο Σάββας Κονταράτος 

Ο Σάββας Κονταράτος ο μόνος καλεσμένος στο πάνελ, που γνώρισε από κοντά και δούλεψε στο γραφείο του Δοξιάδη, συμμετείχε στον σχεδιασμό του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, φτάνοντας να είναι προϊστάμενος των κτιριακών μελετών και παράλληλα ένας στενός οικογενειακός φίλος. Έμεινε εκεί μέχρι το 1970 οπότε με τις ευχές του Δοξιάδη άνοιξε το δικό του γραφείο. Στην παρουσίαση σχολίασε πολύ θετικά τις τεκμηριωμένες αναλύσεις του Δ.Φ. τονίζοντας ότι αποκαλύπτουν με μια ζωντάνια την πληθωρική φυσιογνωμία του Δοξιάδη.

Η Παναγιώτα Παυλίδου 

Η Παναγιώτα Παυλίδου έχει την ευθύνη του αρχείου Δοξιάδη που από το 2008 φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη και λειτουργεί με την στήριξη της οικογένειας Δοξιάδη και φαίνεται να αξιοποιεί με τον καλύτερο τρόπο την ευθύνη που έχει αναλάβει. Το αρχείο, εξαιρετικά οργανωμένο,  είναι ανοιχτό και προσιτό στο κοινό και τους ερευνητές που διαρκώς αυξάνουν (πάνω από 200 ερευνητές έχουν προσεγγίσει από το 2002) και με τα πονήματά τους εμπλουτίζουν και ανατροφοδοτούν το αρχείο, που το υλικό του ξεκινά και πριν από την κατοχή. 



Η Μάνθα Ζαρμακούπη 

Η Μάνθα Ζαρμακούπη (Φιλοξενούµενη Ερευνήτρια Marie Curie Intra-European Fellow). Επικεντρώθηκε στη ενασχόληση του Δοξιάδη με την παράδοση, επισημαίνοντας βέβαια ότι δεν υποδουλώνεται σε αυτή και τόνισε πως μια προσωπικότητα sui generis κατάφερε τελικά να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο την banalite του ενασχόληση με το δημόσιο. Αναφέρθηκε επίσης στα δύο σημαντικά projects για τις αρχαίες πόλεις και τα συμπόσια της Δήλου που δεν λειτούργησαν σαν απλά παραδείγματα αλλά σαν αναφορές που παρέχουν μια συμβολική απόσταση από το παρόν για να επέμβουμε σε αυτό και στο μέλλον. 



Ο Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος στο κέντρο 

Ο Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος λέκτορας στο ΕΜΠ, μας αιφνιδίασε στο τέλος με μια τολμηρή και ευαίσθητη παρουσίαση, λόγου και εικόνων, που είχε σαν αφετηρία το σύμβολο-γράμμα «δ» με το οποίο υπέγραφε στο mail που του έστειλε ο Φιλιππίδης και τον προσκαλούσε να συμμετάσχει στην παρουσίαση του βιβλίου και το γράμμα “D” που για τους υπαλλήλους του γραφείου και για κάθε είδους εσωτερική επικοινωνία ήταν ο Δοξιάδης που έτσι υπέγραφε τα σημειώματά του. Αποπειράται λοιπόν ο Ανδριανόπουλος ένα "διπολικό μοντάζ υποκλοπής", μια σύνθεση ανάμεσα στους δύο και πάνω σε αυτή στήνει μια ευρηματική παρουσίαση. 

Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος, 
ένα διπολικό μοντάζ υποκλοπής 

Σας την παρουσιάζω στην συνέχεια, μετά την ευγενική χειρονομία του Ανδριανόπουλου να ψηφιοποιήσει το υλικό αυτό της παρουσίασής του σε ένα βίντεο και να το προσφέρει ειδικά για αυτό το μπλογκ. Μπορείτε να το δείτε στο τέλος αυτής της παρουσίασης.


Ο Δημήτρης Φιλιππίδης 

Ο Δημήτρης Φιλιππίδης σύντομος πάντα και περιεκτικός μίλησε για αυτό το ταξίδι που ουσιαστικά ξεκίνησε το 1964 και συνεχίστηκε μέσα από περιπλανήσεις και αντιξοότητες μέχρι μετά από 50 χρόνια για να να φτάσει στα χέρια μας. Πρόκειται πραγματικά για μια Οδύσσεια αρμενίζοντας στον ανεξάντλητο κόσμο του Δοξιάδη, με πραγματικά αίσιο τέλος. Διαβάστε τα ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ του βιβλίου που επισυνάπτονται στο τέλος αυτής της ανάρτησης. 


Άννυ Ραγιά & Νίκος Βατόπουλος 

Την βραδυά έκλεισε η Άννυ Ραγιά μαζί με τον δημοσιογράφο Νίκο Βατόπουλο που είχε και την ευθύνη του συντονισμού όλης της παρουσίασης, μαζί με αυτή για την παρουσίαση του βιβλίου του Μάνου Μπίρη για τον Κώστα Μπίρη που προηγήθηκε και σας παρουσιάζει ο Δημήτρης Φιλιππίδης στην συνέχεια. 

Κλείνω με μια είδηση που αφορά την καινούργια έκδοση που προετοιμάζεται επίσης από τον Δημήτρη Φιλιππίδη και τις εκδόσεις Μέλισσα με θέμα τα Ταξίδια του Κωνσταντίνου Δοξιάδη με φωτογραφικά ντοκουμέντα που κατέγραψε ο ίδιος με μια 35αρα φωτογραφική μηχανή κατά την διάρκεια των ταξιδιών του και με τις προσωπικές σημειώσεις. 

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΤΟΥ ΤΗΛΕΜΑΧΟΥ ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ


Για να διαβάσετε το κείμενο του Δημήτρη Φιλιππίδη στα Προλεγόμενα του Βιβλίου κάντε ΚΛΙΚ εδώ


2. ΜΑΝΟΣ Γ. ΜΠΙΡΗΣ:  ΚΩΣΤΑΣ Η. ΜΠΙΡΗΣ, ΒΙΟΣ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

  
κείμενο του Δημήτρη Φιλιππίδη με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου στην Ελληνοαμερικανική 'Ενωση



Όσοι γνωρίζουν από κοντά τον Μάνο Μπίρη, ασφαλώς ξέρουν πόσο βασανίστηκε με αμφιβολίες και αναστολές ώσπου, στο τέλος, να καταφέρει να κλείσει αυτό το βιβλίο-αφιέρωμα στον θείο του, μια προσωπικότητα που είναι βέβαιο πως στιγμάτισε τη ζωή του. 

Ο Μάνος Μπίρης στο κλείσιμο της παρουσίασης

Κληρονόμος του αρχείου του Κώστα Μπίρη κι έχοντας αναλάβει την ηθική υποχρέωση να τιμήσει τη μνήμη του, ο Μάνος έχει από χρόνια συστηματικά αναλωθεί σε αυτό το σκοπό. Τώρα μας προσφέρει μια συνθετική ματιά στη ζωή του Κώστα Μπίρη, έναν «βίο» διανθισμένο με γνωστές και άγνωστες πτυχές της προσωπικότητας και των επιτευγμάτων του. 

Ο Κώστας Μπίρης, όπως προβάλλει μέσα από τη βιογραφία του, είναι πολυσχιδής, μαχητικός, αδέκαστος και απόλυτα σταθερός στους στόχους του. Καθώς εκτυλίσσεται η σταδιοδρομία του από κεφάλαιο σε κεφάλαιο, αναγνωρίζουμε ότι αυτή τελικά ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με την τραυματική ιστορία της σύγχρονης Αθήνας, της οποίας μάρτυρας, απολογητής και δραστήριος ελεγκτής είναι ο Κώστας Μπίρης. Αν και υπήρξαν κι άλλοι που ασχολήθηκαν με την Αθήνα, ο Κώστας Μπίρης ανάλωσε τη ζωή του στην υπηρεσία της, χωρίς ποτέ να υποχωρεί ή να συμβιβάζεται. Ήταν μια μοναδική περίπτωση. 

Αν είχαμε διδαχθεί την ιστορία της Αθήνας (και όχι μόνο) από το πασίγνωστο βιβλίο του Κώστα Μπίρη Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20όν αιώνα, τώρα αποκτήσαμε μια συμπληρωματική πηγή, εξαιρετικά φροντισμένη και νηφάλια γραμμένη, που μας φανερώνει πώς εκείνος μετείχε ενεργά στην εποχή του, μελετώντας, παρεμβαίνοντας και καταγγέλλοντας. Τελικά, όλοι μας είμαστε παιδιά του. 

Δημήτρης Φιλιππίδης 




Από την παρουσίαση του Βιβλίου, από αριστερά Μάνος Μπίρης, Ελευθέριος Σκιαδάς, Γεώργιος Σαρηγιάννης, Αλέξανδρος Παπαγεωργίου-Βενετάς, Κων σταντίνος Δεκαβάλλας, Διονύσιος Ζήβας 

Στην παρουσίαση του βιβλίου που προηγήθηκε αυτής, για το βιβλίο του Δοξιάδη στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, προβλήθηκε σχετικό Βίντεο και ακολούθησαν οι ομιλητές με πρώτο τον Αλέξανδρο Παπαγεωργίου-Βενετά, αρχιτέκτονα-πολεοδόμο, καθηγητή Πανεπ. Louvain,


Και στην συνέχεια μίλησαν οι Διονύσιος Ζήβας, αρχιτέκτων, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ και ο Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας, αρχιτέκτων, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ 


Ο Γεώργιος Σαρηγιάννης


Ο Ελευθέριος Σκιαδάς.

Ακολούθησαν ο Γεώργιος Σαρηγιάννης, αρχιτέκτων-πολεοδόμος, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ και ο Ελευθέριος Σκιαδάς, πρόεδρος Συλλόγου Αθηναίων.



Η πιο άμεση και μεστή ομιλία ήταν του Μάνου Μπίρη που αποκάλυψε σημαντικές προσωπικές πτυχές τόσο για το περιεχόμενο και την δομή του βιβλίου, όσο και για μια σειρά άγνωστων πτυχών από τις πολυδιάστετες δραστηριότητες του και την ζωή του Κώστα Μπίρη. 



Wednesday, May 6, 2015

ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥ ΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ

       
Αντώνης Φωνιαδάκης, απόφοιτοι ΑΣΚΤ, 
Πάνος Τσακόπουλος: ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ, Adhocracy, 
Γιώργος Τζιρτζιλάκης, Παναγής Παναγιωτόπουλος










1. WISTERIA MAIDEN BY ANDONIS FONIADAKIS
ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ


Η σχέση μου με τον χορό είναι μαλλον περιορισμένη. Έχω παρακολουθήσει κατά καιρούς κάποιες επιλεγμένες παραστάσεις και αυτή την φορά άκουσα τα καλύτερα για την δουλειά του Αντώνη Φωνιαδάκη στο Μέγαρο. Πρόκειται για το έργο Wisteria Maiden που αντλεί την έμπνευσή του από το ιαπωνικό θέατρο και δημιουργεί ένα δικό του ευφάνταστο, κινητικό και εικαστικό σύμπαν.


Ο Αντώνης Φωνιαδάκης, είναι χορογράφος με διεθνή καριέρα και συνεργασίες με σημαντικά χορευτικά συγκροτήματα, καθώς και ιδρυτής και χορογράφος της ομάδας Apotosoma / Andonis Foniadakis. Ομολογώ ότι με συνεπήρε. 


Η στιβαρή μουσική του Julien Tarride, οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη και η δύναμη και αντοχή των 8 χορευτών που ενσάρκωσαν γυναικείους ρόλους, με κράτησαν σε ένταση σε όλη την διάρκεια της παράστασης . Θα ξεχωρίσω για άλλη μια φορά την δουλειά της Εύας Μανιδάκη που σχεδίασε ένα ευφάνταστο σκηνικό στο χώρο, που σαν σύνολο αποδομείται και τα επι μέρους στοιχεία του ( κόλουροι κώνοι ) επανασυντίθεται ως κοστούμια των χορευτών που εναλλάσονται με ποικίλους τρόπους.




Συμπληρωματικά παραθέτω τα σχέδια της Μανιδάκη που απεικονίζουν τον τρόπο χειρισμού της βασικής μονάδας του σκηνικού-κοστούμι.



Τα άλλα κοστούμια των χορευτών σχεδίασε ο Τάσος Σωφρονίου και τις μάσκες η Μάρθα Φωκά. Χόρεψαν οι: Αλέξανδρος Σταυρόπουλος, Άρης Παπαδόπουλος, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Pierre Magendie, Nitsan Margaliot, Armando Disanto, David Essing και Joan Vercoutere. 
Φωτογραφίες Marina Lukic
Οι παραστάσεις στην Αθήνα ολοκληρώθηκαν στις 25 Απριλίου 2015


2. Αδεξιότητες στην 2η παρουσίαση του βιβλίου 
«Αναγνώσεις της ελληνικής μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής» 
Στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων 


Με προβλημάτισε η για δευτερη φορά παρουσίαση αυτού του βιβλίου την Τετάρτη 29 Απριλίου 2015, ιδιαίτερα μετά την πριν από ένα χρόνο πετυχημένη πρώτη παρουσίαση. Ο χώρος που επιλέχθηκε από τον εκδοτικό οίκο και τον συγγραφέα Παναγιώτη Τσακόπουλο, ήταν προβληματικός και ακατάλληλος. Η εκδήλωση ξεκίνησε με την ομιλία του Κωνσταντίνου Πατέστου, Καθηγητή Αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στο Πολυτεχνείο του Τορίνο, ο οποίος τοποθετήθηκε αναλυτικά και κριτικά σχετικά με το περιεχόμενο του βιβλίου. Παρά την ζέστη και τον δυτικό ήλιο μέσα στον χώρο του Υδαταέριου, με την περιορισμένη ορατότητα λόγω μηχανημάτων, παραμείναμε για να παρακολουθήσουμε και τις απόψεις για το βιβλίο και των άλλων δύο ομιλητών. Τόσο όμως ο Τάκης Εξαρχόπουλος, όσο και ο Μιχάλης Μανιδάκης μας αιφνιδίασαν επιλέγοντας να παρουσιάσουν ο μεν πρώτος την δουλειά του γραφείου του και ο δε δεύτερος, καθισμένος στο πάτωμα(!), γνωστή κατοικία στην Μύκονο. Η ποιότητα της προβολής που ήταν εξαιρετικά χαμηλή, και οι παρουσιάσεις καταφανώς εκτος θέματος, δημιούργησαν εκνευρισμό στο ακροατήριο με αποτέλεσμα την επίσπευση και το άδοξο τέλος της εκδήλωσης. 




3. ΑΣΚΤ: ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ 2011-2012

 «ένας περίπατος σ’ έναν κήπο των ειδών, των αρωμάτων, της ποικιλίας, της ανθοφορίας και των πρώιμων καρπών»

(Πάνος Χαραλάμπους, 
πρύτανης της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών)


Επισκέφτηκα και φέτος την έκθεση των αποφοίτων του 2011-2012. του τμήματος εικαστικών, στην μεγάλη αίθουσα «Νίκος Κεσσανλής» της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, μοναδική σε μέγεθος, για τα ελληνικά δεδομένα και με νέο ενισχυμένο φωτισμό, για να απολαύσω το αποτύπωμα της εικαστικής τους δημιουργίας. Με την για πρωτη φορά ανάθεση της επμέλειας στον ιστορικό τέχνης Χριστόφορο Μαρίνο και έχοντας κατά νου την δήλωση του πρύτανη ότι "στους σκοτεινούς μας καιρούς η διοργάνωση της έκθεσης των αποφοίτων λειτουργεί ως αντίδοτο στις δυσκολίες" περιπλανήθηκα ανάμεσα σε πολύ κόσμο και χάρηκα για την μεγάλη συμμετοχή των 118 νέων καλλιτεχνών. Χρειάζεται πολύς χρόνος και ηρεμία για να συγκροτήσει κανείς μια ολοκληρωμένη άποψη για το πού πάνε τα πράγματα στην σχολή και να ξεχωρίσει τα πιο σημαντικά έργα. Κατά την διάρκεια της πρώτης αυτής επίσκεψης κατάγραψα ενδεικτικά κάποια από αυτά και τα παραθέτω στην συνέχεια χωρίς σχόλια.




Κοτζακη Ελευθερία «Once» 2011


Χριστίνα, Λίνα, «Σπείρα», 2012

Μπιτσάκης Χαρίδημος, “Man” 2012


Βασίλα Μαγδαληνή, «Χωρίς Τίτλο» 2012


Αγαπητού Κωνσταντίνα, «Χωρίς τίτλο»,2012 Λεπτομέρεια


Δημοπούλου Κρήνη, «χωρίς τίτλο», Σύνταγμα, 2011


Δελαγραμμάτικας Γιάννης, «Rabbit cabinet as model for an actual cabinet”, 2010, Λεπτομέρεια







Μάνθου Βερινία, «9» χαρτί κομμένο με κοπίδι, 2012,  Λεπτομέρεια


Την έκθεση που θα διαρκέσει μέχρι 27 Μαΐου 2015, συνοδεύει ένας καλοσχεδιασμένος μικρός κατάλογος.



4. ADHOCRACY – ATHENS

απο την κατασκευή αντικειμένων στη δημιουργία των κοινών


MIA ΠΕΤΥΧΗΜΕΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ & ΤΕΧΝΩΝ

Νέους ορίζοντες δημιουργίας ανοίγει για τους νέους συναδέλφους και όχι μόνο, η εξαιρετική αυτή έκθεση στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών εν μέσω της αδράνειας και απραξίας που συνεχίζεται με επιμονή λόγω κρίσης.




Ομολογώ ότι ζήλεψα, κυκλοφορώντας ανάμεσα τους και περιεργαζόμενος τα ευρηματικά επιτεύγματα δημιουργών που καθοδηγούνται από τη βούληση να αλλάξουν το σύστημα, αλλάζοντας τον τρόπο που οι ίδιοι φτιάχνουν πράγματα. 


Πρότεινα μάλιστα και σε συνομήλικους συναδέλφους να πάρουμε στα χέρια τα εργαλεία μας και να συνεργαστούμε μεταξύ μας, προς την ίδια κατεύθυνση του χειροποίητου. Μετά την βουτιά στην πολυπλοκότητα της υψηλής τεχνολογίας των κατασκευών στην περίοδο της ευμάρειας, που βιώσαμε και συχνά φαινόταν αυτοσκοπός χωρίς τελικά να καλύπτει ουσιαστικές ανάγκες, στην έκθεση αυτή αισθάνθηκα την χαρά της απλότητας της αυτοσχέδιας δημιουργίας. 


Programming Objects, 
Hacking Households ομάδα καλλιτεχνών και σχεδιαστών που εργάζονται στη διασταύρωση του φυσικού με το ψηφιακό.

Ζήλεψα την ευρηματικότητα και τους συναρπαστικούς συσχετισμούς με τις νέες τεχνολογίες και υποσχέθηκα στον εαυτό μου να προσπαθήσω να επανέλθω για να ξαναδώ αυτή την έκθεση και να παρακολουθήσω και κάποιες από τις παράλληλες δράσεις, που θα κρατήσουν μέχρι τις 28 Ιουνίου 2015. 


Σπεύσατε λοιπόν στο Υπόγειο της Στέγης που έχει διαμορφωθεί υποδειγματικά από τον Πάνο Δραγώνα και την Βαρβάρα Χριστοπούλου και ενημερωθείτε πιο αναλυτικά για τα εκθέματα και όλο το πρόγραμμα κάνοντας ΚΛΙΚ εδώ 

Διάρκεια έως 5 Ιουλίου 2015, ελεύθερη είσοδος.




5. ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΖΙΡΤΖΙΛΑΚΗΣ-ΠΑΝΑΓΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΛΑΪΚΟΥ

μια συζήτηση περί Λαϊκού στο φως μιας αθηναϊκής ταράτσας

Ο ήλιος φουντώνει την έξαψη και τα περιστέρια στροφογυρίζουν αναζητώντας πιθανές συναθροίσεις. "Ελάτε, φεύγουμε μαζί." 
Σημειώνει ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης

Ο Γιώργος Τζιρτζιλάκης

Χαιρετίζω την πρωτοβουλία για την πραγματοποίηση αυτής της συζήτησης, και την ανάρτησή της στο διαδίκτυο για ένα θέμα, «το λαϊκό» που πνίγεται στις αντιφάσεις και τις αμφισημίες. Εκτος από τον γνωστό Γιώργο Τζιρτζιλάκη, επίκουρο Καθηγητή αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας συμμετείχε και ο Παναγής Παναγιωτόπουλος επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας, στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ο Παναγής Παναγιωτόπουλος



Την συζήτηση που σκηνοθέτησε ο Γιώργος Κεραμιδιώτης, γνωστός για τα ντιοκυμαντέρ του,   διαρκεί 63 λεπτά και αξίζει να την παρακολουθήσετε στην συνέχεια.






Ρυθμίστε το από την αρχή!