ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

… με βάρκα την ελπίδα!

Έφτασα στο Μουσείο το Σάββατο το πρωί στις 16 Μάϊου 2015, Ημέρα των Μουσείων, καλεσμένος στα θυρανοίξια του κτιρίου και πραγματικά αιφνιδιάστηκα βλέποντας ότι παρέμενε ακόμη η εργοταξιακή περίφραξη. 

Η υποδοχή και ο έλεγχος γινόταν από την ανατολική πλευρά και για να μπεις στο Μουσείο έπρεπε να βαδίσεις προς την κεντρική είσοδο ανάμεσα στους ισχνούς καταρράκτες του κάτω μέρους της όψης προς την Καλλιρόης και τις λαμαρίνες τις περίφραξης. 

ΕΜΣΤ, Η κόκκινη νότια είσοδος του κτιρίου 

Μπήκα στο κτίριο λίγο σαστισμένος, μετά από μία εντυπωσιακή τούμπα στα κόκκινα σκαλιά της εισόδου, (τα βρίσκω λίγο μπερδευτικά) και η πρώτη εντύπωση του εσωτερικού χώρου ήταν πράγματι πολύ θετική. 

ΕΜΣΤ, Ο χώρος της εισόδου του κτιρίου έτοιμος για την παρουσίαση 

Συνήλθα γρήγορα και συνάντησα αμέσως τον Βαγγέλη Στυλιανίδη, έναν από τους αρχιτέκτονες του έργου του γραφείου 3sk, που προθυμοποιήθηκε αμέσως να με ξεναγήσουν στο κτίριο. 

ΕΜΣΤ, άποψη του Ισογείου 

Με σύστησαν με την Νικολέτα, συνάδελφο, συνεργάτη του Άκτωρα και με μεγάλη εμπειρία στο έργο και μαζί ξεκινήσαμε για την ξενάγηση από το Ισόγειο με τις δύο εισόδους, το κεντρικό φουαγιέ με το μπαρ και την μεγάλη αίθουσα για τις περιοδικές εκθέσεις.

 

ΕΜΣΤ, Αίθουσα περιοδικών εκθέσεων στο υπόγειο, Απουσιάζουν ράγες φωτισμού από την οροφή!! 

Στην συνέχεια κατεβήκαμε στο υπόγειο όπου θα φιλοξενηθούν επίσης περιοδικές εκθέσεις και μετά ανεβήκαμε στους ορόφους μέσα από την εντυπωσιακή γραμμική σύνθεση της κεντρικής κατακόρυφης κίνησης με τις κυλιόμενες σκάλες, που εκτείνεται κατά μήκος του κτιρίου και καθ’ ύψος η διάτρητη οροφή της φτάνει στην τελευταία πλάκα του κτιρίου. 

ΕΜΣΤ, Κατακόρυφη κυκλοφορία, 

Μια ισχυρή αρχιτεκτονική χειρονομία μεγάλης κλίμακας που αποκτά κατά κάποιο τρόπο και μια εικαστική διάσταση, που πιθανόν στο μέλλον να ανταγωνίζεται με τα έργα τέχνης. 

ΕΜΣΤ, Η ζώνη της κατακόρυφης κυκλοφορίας, 

ΕΜΣΤ, άποψεις εκθεσιακών χώρων στους ορόφους 

Σε όλη την διάρκεια της ξενάγησης μέσα στο άδειο κέλυφος, άκουγα την Νικολέττα να μου μιλά για τα εκθέματα που έχουν προβλεφθεί και καθορίσει το μέγεθος κάθε αίθουσας και πραγματικά μέσα από την περιγραφή αυτή, οι άδειες αίθουσες γέμιζαν με την φαντασία μου με έργα, ζωντάνευαν θάλεγα! 

Άννα Καφέτζη 

Κάποια στιγμή συνεπαρμένος αισθάνθηκα την παρουσία της Άννας Καφέτζη κάπου σαν μας παρακολουθεί πάνω στο ηλεκτροκίνητο όχημά της και να μας κοιτά χαμογελώντας με απορία. Αισθάνθηκα περίεργα. 

Στο μυαλό μου ήρθαν εικόνες και μνήμες από το όραμά της … 

Το εστιατόριο με θέα την Ακρόπολη, photo Fakaros George 

Ανεβαίνοντας θαύμασα τον χώρο του εστιατορίου, με τις μεγάλες βεράντες και την βορεινή θέα προς την Ακρόπολη και συνέχισα μέσω μεγάλης σκάλας στο επόμενο επίπεδο όπου καταλήγει και το παράδοξο και απαράδεκτο θα έλεγα καπέλο στην σύνθεση που αφορά έναν ανελκυστήρα ειδικά για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, που θα μπορούσε πολύ απλά να έχει λυθεί με ένα αναβατόριο παράλληλα με την σκάλα. 

ΕΜΣΤ Η βεράντα του εστιατορίου και στο βάθος η σκάλα προς το επόμενο επίπεδο 

Δείτε στην συνέχεια μια απόπειρα αφαίρεσης αυτού του ξένου με την λογική του Ζενέτου αρχιτεκτονικου στοιχείου. Δεν θα επεκταθώ περισσότερο για τις αδεξιότητες των νέων όψεων του κτιρίου, μια και το θέμα έχει αρκετά συζητηθεί σε προηγούμενες αναρτήσεις. 

ΕΜΣΤ ανατολική όψη από την  οδό Συγγρού 

με και χωρίς την απόληξη του ανελκυστήρα ΑΜΕΑ,

επεξεργασία στην φωτογραφία του  Fakaros George

Από το επίπεδο αυτό μέσω μιας ικανού μήκους ράμπα καταλήγει ο επισκέπτης στο δώμα του κτιρίου με θέα όλο το λεκανοπέδιο, αντιμετωπισμένο με λιτό τρόπο μα με εκτυφλωτικό δάπεδο και προβληματικά σοβατεπιά που ανεβοκατεβαίνουν κατά μήκος του στηθαίου.

ΕΜΣΤ, η ράμπα προς το δώμα και άποψη του δώματος

Με όλες αυτές τις θετικές εντυπώσεις κατέβηκα πάλι στο ισόγειο όπου είχαν ήδη αρχίσει οι ομιλίες. Άκουσα από τους ομιλητές ( Νίκος Ξυδάκης, Κατερίνα Κοσκινά, Βαγγέλης Στυλιανίδης και Γιώργος Παπαναστασίου ) ότι υπάρχει πρόθεση να ανοίξει το Μουσείο μέσα στο 2015, μα όσο προχωρούσαν οι ομιλίες και στην συνέχεια οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων άρχισα να ανησυχώ. 

Ο Βαγγέλης Στυλλιανίδης και η Κατερίνα Κοσκινά 

Κατ αρχήν η νέα διευθύντρια του Μουσείου Κατερίνα Κοσκινά διεκδικώντας την σταθερότητα του ρόλο, δήλωσε ευθαρσώς ότι έχει την πρόθεση να διατυπώσει νέα πρόταση για την Μουσειογραφική και Μουσειολογική μελέτη για την μόνιμη συλλογή και χρειάζεται τουλάχιστον ενάμιση χρόνο για αυτό. Υπάρχει μια διαφορετική αντίληψη, είπε για το πώς στήνεται ένα μουσείο και υπήρξε μια μελέτη που κάπως πρέπει να αλλάξει. 

Με δεδομένο όμως ότι έχει μόνο 4 μήνες περιθώριο από το Υπουργείο, θα προσπαθήσει να το κάνει στο διάστημα αυτό σε συνεργασία με τους επιμελητές του Μουσείου. Αν και κατανοώ ότι είναι θεμιτό να υπάρχει μια διαφορετική αντίληψη για το πώς στήνεται το Μουσείο, ομολογώ ότι μου φάνηκε κάπως περίεργα αυτή η βιασύνη, αυτή η πρόθεση για μια νέα και βεβιασμένη προσέγγιση που φαίνεται ότι είναι πιθανόν να αγνοήσει όλα όσα η Καφέτση επί χρόνια προετοίμασε και έχουν εγκριθεί από το Συμβούλιο Μουσείων, πλάθοντας και ανάλογα την αρχιτεκτονική των αιθουσών για την μόνιμη συλλογή του Μουσείου. Με ξένισε αυτή η εμμονή της κ. Κοσκινά να βάλει την δική της διαφορετική σφραγίδα κάπως βιαστικά και αναρωτήθηκα αν σε περίπτωση που το κάνει και κάποια στιγμή φύγει και αυτή από το Μουσείο, με την ίδια λογική και ο νέος διευθυντής θα μπορεί να ξανααλλάξει την μόνιμη συλλογή; 

Από όσο γνωρίζω, ο εκάστοτε νέος διευθυντής είθιστε να σεβαστεί τις προτάσεις του προηγούμενου και να αχοληθεί κυρίως με τις περιοδικές εκθέσεις και ίσως με κάποιες παραλλαγές αναβάθμισης πάνω στην βασική εγκεκριμένη λογική της μόνιμης έκθεσης. Εκεί βέβαια που πραγματικά αιφνιδιάστικα ήταν όταν αποκαλύφθηκε από τους ομιλητές ότι για να ανοίξει το Μουσείο, πέρα από το κόστος των νέων μελετών και της υλοποιησής τους, απαιτείται να προσληφθούν 60-70 άτομα και να εξασφαλιστεί και ποσο 2 000 000 € ετησίως για την λειτουργία του πέρα από τα μέχρι σήμερα χρέη. Από πού όμως; Τα ποσά αυτά, εκτός από την δωρεά Νιάρχου υψους 3 000 000 €, δεν υπάρχουν όπως αποκαλύφθηκε και το ερώτημα είναι πως τελικά ανακοινώνεται ότι το Μουσείο ανοίγει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, στο βαθμό που μέχρι σήμερα έχουν μεταφερθεί μόνο οι διοικητικές υπηρεσίες. 

Αποχώρησα προβληματισμένος. Μετά από 11 χρόνια περιπετειών αναμφίβολα έγιναν σημαντικά βήματα στο ΕΜΣΤ, αν και  το τοπίο για το μέλλον παραμένει θολό. Είναι σαφές ότι παρά τις ευγενικές αναφορές η Άννα Καφέτση και το όραμά της παραμένουν στο περιθώριο και η όλη υπόθεση προχωρεί  με βάρκα την ελπίδα: Νέες μελέτες, αναπροσαρμογή χώρων, υποδομές για το στήσιμο έργων, προσλήψεις, συμβάσεις, παραλαβή του κτιρίου, νέες εγκρίσεις, και τόσα άλλα για να ανοίξει όπως απαιτείται πλήρως ολοκληρωμένο το νέο Μουσείο. 

Αισθάνθηκα σαν να παρακολούθησα ένα θέατρο του παραλόγου, και απλά εύχομαι όλα να ξεπεραστούν γιατί όπως είπα φεύγοντας στον Βαγγέλη Στυλιανίδη παρ΄όλα όσα αρνητικά σχολιάστηκαν για το κτίριο, και τις όποιες αδυναμίες προέκυψαν στο εσωτερικό λόγω του παλιού κελύφους (Μεγάλες διατομές ενισχυμένων  υποστυλωμάτων, κλπ) αξίζουν θετικά σχόλια  για το τελικό αποτέλεσμα στο εσωτερικό του κτιρίου.