Friday, June 27, 2014

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ: ΠΕΡΙ ΠΩΛΗΤΗΡΙΩΝ – ΕΚΔΟΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΔΙΑΣΠΑΡΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ


σκέψεις με αφορμή την
Νο 29. Έγκριση ή μη χωροθέτησης  νέας εφήμερης κατασκευής-πωλητηρίου στον αρχαιολογικό χώρο Ακρόπολης, 

(από την Ημερήσια Διάταξη συνεδριάσεων του ΚΑΣ )


Το υπάρχον πωλητήριο στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου,
αρχιτέκτων Θωμάς Μαυροδόντης





Άποψη από ψηλά της περιοχής της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης 

1. Πωλητήριο, 2. Εκδοτήριο Εισιτηρίων, 3. Ταχυδρομείο, Καντίνα 4. Κτίριο Ιματιοθήκης επισκεπτών και παλαιές εγκαταστάσεις Η/Μ εγκαταστάσεις του «Ήχος και Φως», 5. Κεντρική είσοδος αρχαιολογικού χώρου, 6. Κτίριο Αρχιφυλακείου - Τουαλέτες κοινού. 

Κάντε κλικ στις εικόνες για μεγένθυση


Διάσπαρτα κτίρια διαφόρων εποχών, διαφόρων μελετητών, διαφόρων αρχιτεκτονικών προσεγγίσεων, ατάκτως ερριμμένα, που καλύπτουν μάλλον ανεπαρκώς τις ανάγκες, «κοσμούν» σήμερα την περιοχή της κεντρικής εισόδου του αρχαιολογικού χώρου. Κτίρια που δεν είναι αντάξια του μεγέθους και της αξίας όχι μόνο του παγκόσμιου αυτού μνημείου όσο και της μοναδικής διαμόρφωσης του πεζόδρομου από τον Δημήτρη Πικιώνη. Κτίρια ετερόκλητα που έχουν παραχθεί μέσα από τις γραφειοκρατικές διαδικασίες του Υπουργείου Πολιτισμού σχεδόν ανώνυμα μια και με δυσκολία ανακαλύπτει κανείς ονόματα αρχιτεκτόνων όπως του Αλέξανδρου Παπανικολάου (Εκδοτήρια εισιτηρίων,Καντίνα ΕΛΤΑ) και του Θωμά Μαυροδόντη ( Πωλητήριο).


Η περιοχής της κεντρικής εισόδου του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης


Ατυχώς η κεντρική είσοδος που αντικρίζουν καθημερινά χιλιάδες επισκέπτες φαίνεται ότι δεν διαφέρει καθόλου από την είσοδο μιας μικρής ελληνικής υποβαθμισμένης βιοτεχνίας.




Η περιοχής της κεντρικής εισόδου του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης

Αν ο στόχος ή ο εφησυχασμός των ειδικών στηρίζεται στην άποψη ότι πρόκειται για μια εικόνα «ταπεινότητας», δυστυχώς μάλλον επικρατεί μια «προχειρότητα» που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ποιότητα του πλακόστρωτου του Πικιώνη που μιλούσε για ένα άλλο ήθος.


Η ευρύτερη περιοχή της κεντρικής εισόδου του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης, σε πρωτο πλάνο η πλακόστρωση του Δημήτρη Πικιώνη

εικόνες «ταπεινότητας»

Δημήτρης Πικιώνης, Είσοδος Κατοικίας Ποταμιάνου στην Φιλοθέη, Λεπτομέρεια


Δημήτρης Πικιώνης, Είσοδος Παιδικής Χαράς στην Φιλοθέη

εικόνες του σήμερα


Αλέξανδρος Παπανικολάου, Κτίριο Ελληνικών Ταχυδρομείων


Αλέξανδρος Παπανικολάου, Εκδοτήρια εισιτηρίων

Η πρόθεση του Υπουργείου Πολιτισμού για την κατεδάφιση του ανεπαρκούς και μορφολογικά παράδοξου πωλητηρίου και την κατασκευή νέου (εφήμερου??) πωλητηρίου στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης, πρόκειται να συζητηθεί όπως προκύπτει από την Ημερήσια Διάταξη στο ΚΑΣ και φυσικά εγείρει σύμφωνα με όσα προηγήθηκαν ερωτήματα, ανησυχίες και σκέψεις. 




Το υπάρχον πωλητήριο, αρχιτέκτων Θωμάς Μαυροδόντης

Αυτή την φορά είναι πραγματικά κρίσιμο να μην επαναληφθεί η ίδια ιστορία. Το νέο πωλητήριο δεν πρέπει να προκύψει από άλλη μια αποσπασματική κίνηση και δια μέσου της γνωστή πολυδιάστατης και απρόσωπης συνεργασίας αρχιτεκτόνων, αρχαιολόγων και διοικητικών του Υπουργείου. 

Κατ αρχήν τίθεται ένα θέμα αν όλα αυτά τα κτίρια και οι χρήσεις είναι απαραίτητα και αναγκαία να βρίσκονται σε αυτή την άμεση και κοντινή σχέση με το μνημείο και να το μολύνουν με την ανεπάρκειά τους. Όπως και σε διεθνείς αρχαιολογικούς χώρους οι εξυπηρετήσεις των επισκεπτών συχνά απομακρύνονται από το μνημείο. Πρόσφατο παράδειγμα το κτίριο εξυπηρετήσεων επισκεπτών στο σημαντικό αρχαιολογικό χώρο Stonehedge στο Ηνωμένο Βασίλειο, με ανάλογους χώρους κατασκευάστηκε 1,5 μίλι από το μνημείο και δεν είναι ορατό από αυτό. 




Αρχιτεκτονικό Γραφείο Denton Corker Marshall , Κέντρο εξυπηρέτησης επισκεπτών Stonehedge, 2013 



Αρχιτεκτονικό Γραφείο Denton Corker Marshall , Κέντρο εξυπηρέτησης επισκεπτών Stonehedge, 2013 


Αρχιτεκτονικό Γραφείο Denton Corker Marshall, Κέντρο εξυπηρέτησης επισκεπτών Stonehedge, 2013 


Ένα ραδινό κτίριο ενταγμένο αριστοτεχνικά στο τοπίο που οι ανάγκες της επιφανειακής θεμελίωσης επέβαλαν την πυκνή ελεύθερη διάταξη κομψών και ραδινών υποστυλωμάτων. Μια καθαρή και λιτή χειρονομία στον αρχαιολογικό χώρο.

Αρχιτεκτονικό Γραφείο Denton Corker Marshall, Κέντρο εξυπηρέτησης επισκεπτών Stonehedge 
Κατασκευαστική δομή

Το κυριότερο όμως όλων είναι ότι τα σημαντικά αυτά κτίρια αποτελούν αντικείμενο διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Γιατί απαιτούν έμπνευση και συστηματική και επίπονη μελέτη, μιας υπεύθυνης ομάδας μελετητών που συνεργάζονται μαζί με μια τουλάχιστον σημαντική προσωπικότητα. 


Αρχιτεκτονικό Γραφείο Denton Corker Marshall, Stonehenge's new visitor centre. Visitors will be able to experience a virtual sunrise in the £27m facility. Photograph: Chris Ison/PA 

Στην περίπτωση της Ακρόπολης είναι απόλυτα κρίσιμο να προηγηθεί μια πολύ προσεκτική προσέγγιση για ένα νέο master plan που θα επαναπροσδιορίσει την θέση των νέων εγκαταστάσεων μέσα από ένα τολμηρό και ουσιαστικό concept, και θα προσδιορίσει το ύφος και την αρχιτεκτονική των ή του κτιρίου. 


Αρχιτεκτονικό Γραφείο Denton Corker Marshall, Κέντρο εξυπηρέτησης επισκεπτών Stonehedge, 2013 

Χρειάζεται λοιπόν, παρά την γνωστή σπουδή και τις συνοπτικές διαδικασίες,  να ξεκινήσει άμεσα η προετοιμασία για ένα διεθνή αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό, με γενναιόδωρα βραβεία για να προσελκύσουν σημαντικά γραφεία από όλο τον κόσμο (να αποφευχθεί το λάθος του Διαγωνισμού της Πανεπιστημίου - Re Think Athens - που τα χαμηλά βραβεία αποθάρρυναν τα γραφεία και περιόρισαν θεαματικά τις συμμετοχές ). Έναν διαγωνισμό που θα διαφημιστεί διεθνώς, θα διαφημίσει την Ελλάδα και θα απαιτήσει υψηλού επιπέδου χειρισμούς και προτάσεις με μεγάλη  πιθανότητα να εξασφαλίσει σημαντικές λύσεις και επιτυχείς επιλογές. 

Είναι απόλυτα βέβαιο ότι μια τέτοια διαδικασία επιβάλλεται από το μέγεθος και την παγκόσμια ακτινοβολία του μνημείου. 

Ο απώτερος στόχος αυτού του κειμένου είναι να δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο διαλόγου και προβληματισμού εν όψει της επικείμενης συζήτησης στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. 



Louis Dupré, πορτραίτο του Louis-Sébastien Fauvel με φόντο την Ακρόπολη, 1819

Με την ευκαιρία αυτή και για να δοθεί έμφαση για το έντονο διεθνές ενδιαφέρον για το μνημείο, παραθέτω τον πίνακα του Γάλλου ζωγράφου Louis Dupré με φόντο την Ακρόπολη που μόλις δημοπρατήθηκε από τον οίκο Sotheby's και πουλήθηκε στην τιμή ρεκόρ των 289.500 ευρώ. Ο πίνακας απεικονίζει τον Louis-Sébastien Fauvel με φόντο την Ακρόπολη, δίπλα σε ένα καλούπι μιας μετόπης από τον Παρθενώνα, που δείχνει τον Λαπίθη να μάχεται τον Κένταυρο, που έγινε σύμβολο των διαφορών μεταξύ της Γαλλίας και της Αγγλίας στις αρχές της δεκαετίας του 19ου αιώνα κατά τη διάρκεια της απόκτησης των αρχαιοτήτων. Ανακαλύφθηκε από τον Fauvel στην Αθήνα, στις 12 Δεκέμβρη του 1888, αλλά, καθώς μεταφερόταν στη Γαλλία, δεσμεύτηκε από το βρετανικό στόλο και στη συνέχεια τοποθετήθηκε στο Βρετανικό Μουσείο. Ο Louis Dupré σπούδασε επισκέφτηκε την Ελλάδα από τον Φεβρουαρίο έως τον Απριλίου του 1819. 


 Ακολουθεί σχόλιο από τον Γιώργο Μαδεμοχωρίτη, πρόεδρο του τμήματος ΣΑΔΑΣ Αττικής :

Εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα!
Είναι θέμα παγκόσμια πολιτιστικής σημασίας και αξίας. Αφορά την διαμόρφωση της εισόδου στην Ακρόπολη, είσοδος σε ένα παγκόσμιο μνημείο και όχι μόνο ένα απλό πωλητήριο.
Είναι ευκαιρία οι ...αρμόδιοι να αποδείξουν οτι σταματούν να αρχιτεκτονούν.
Είναι ευκαιρία οι ...αρμόδιοι να αποδείξουν οτι μπορούν να εμπιστευτούν αυτούς που γνωρίζουν.
Είναι ευκαιρία οι ...αρμόδιοι να αποδείξουν οτι αξίζουν να είναι αρμόδιοι.

Είναι ευκαρία η Ελλάδα με ένα τόσο μικρής έκτασης θέμα (όχι σημασίας) να μπορεί να εμφανιστεί στο διεθνές αρχιτεκτονικό προσκήνιο, αρκεί οι αρμόδιοι να πάρουν τολμηρές αποφάσεις και οι αρχιτέκτονες να κάνουν τολμηρές προτάσεις.

Ας αποφασίσουν λοιπόν οι άξιοι και τολμηροί αρμόδιοι, έναν ΔΙΕΘΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ, θεσμικά κατοχυρωμένο, σοβαρό, ουσιαστικό με την ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΔΥΝΑΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ.
"Πεδίον δόξης λαμπρόν " λοιπόν για ΥΠΟ, ΚΑΣ και Αρχιτέκτονες.

Συμφωνώ με την πρόταση του Γ.Τ. για υψηλά βραβεία -πρόκληση για πολλές συμμετοχές.
Γ. Μαδεμοχωρίτης
πρόεδρος τμήματος Αττικής ΣΑΔΑΣ



Ο Δημήτρης Διαμαντόπουλος μετά την πρόσφατη επί τόπου επίσκεψή του καταγράφει τις διαπιστώσεις του και διατυπώνει τις απόψεις του, σε κείμενό του με τίτλο Η ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ, ενισχύοντας την όλη προβληματική της συγκεκριμένης ανάρτησης. Διαβάστε το κείμενο του κάνοντας ΚΛΙΚ εδώ.





Saturday, June 21, 2014

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗΣ: ΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΙ «ΕΚ ΒΑΘΕΩΝ» ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΦΙΝΕ:


Κώστας Φινές. Χωρίς επιφυλάξεις μια ζωή...



Κώστας Φινές, Ακρόκριες  55 (Β΄έτος)

Ήταν ιδιαίτερα ξεχωριστός ο Κώστας στην τάξη των αποφοίτων της Σχολής Αρχιτεκτόνων του 1958. Γνωστός για τη ζωντάνια του, το χιουμορ του και τα σχέδιά του, στις πιο μεγάλες τάξεις και στις πιο μικρές. 


Απόκριες 1955, Καρνάβαλος (Β΄έτος) 
Από αριστερά: Δημήτρης Αντωνακάκης (με ποδιά για το μάθημα της γλυπτικής), Νίκος Χατζηθεοδώρου , Ντένης Ποτήρης, Κώστας Φινές, Λευτέρης Φλούλης 

Τα ελληνικά περιοδικά δεν ασχολήθηκαν με το συνολικό του έργο. Μόνο τα πολυάριθμα βραβεία από τους Αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και τα διάσημα μεγάλα του έργα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και η φοιτητική εστία στου Ζωγράφου είναι γνωστά. Δεν μπορούσαν άλλωστε να μην είναι. 

Τα άλλα δεν δημοσιοποιήθηκαν, καθώς κανένα ενδιαφέρον δεν έδειξε για την έκθεσή τους στο δημόσιο διάλογο. Καμία υποχώρηση δεν αποδέχτηκε, όταν για κάποιους δικούς του λόγους διαφωνούσε προκειμένου να διαπεράσει την γνωστή στα ελληνικά πράγματα «συνομωσία σιωπής». Συγκρούονταν άλλωστε εύκολα με εκείνους που διαφωνούσε, αδιαφορώντας για τις συνέπειες. 


Εκδρομή στη Βόρειο Ελλάδα, 1956 
Από αριστερά: Παύλος Λουκάκης, Κώστας Φινές, Μαρία Μακρυνικόλα-Φινέ, Αντώνης Τρίτσης, Έφη Τσαρμακλή-Βροντίση, Δημήτρης Αντωνακάκης, Σουζάνα Κολοκυθά-Αντωνακάκη, Γιώργος Τριβιζάς 

Μένει τώρα κάποιοι ν’ ασχοληθούν με τον θησαυρό που μας άφησε ανέγγιχτο. 

Τώρα. Είναι επείγον 

Από το Υπόμνημα που υπέβαλα για την υποψηφιότητά μου 
στη Σχολή Αρχιτεκτόνων το 1978 

«Στα χρόνια των σπουδών μου με επηρέασαν αποφασιστικά: 
Οι καθηγητές: Ππαναγιώτης Μιχελής, Δημήτρης Πικιώνης, 
Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, A. James Speyer 
αλλά και οι τότε επιμελητές: Τακης Μάρθας, Νίκος Εγγονόπουλος, 
Μίμης Φατούρος 
καθώς και οι συμμαθητές μου: Κωστής Γκάρτζος, Χρίστος Παπουτσάκης, Ντένης Ποτήρης, Κώστας Φινές. 



Τάξη 1958 /με τον Δημήτρη Κορωναίο, Καθηγητή Στατικής 

Πάνω από αριστερά: Μιχάλης Δωρής, Θόδωρος Παναγιωτόπουλος, Σταύρος Βασιλείου,Λεωνίδας Μυλωνάδης, Σούλα Τσιριλάκη, Χρήστος Παπουτσάκης, Φάνη Σωτηράκη, Πάνος Βασιλάκης, Ντίνος Θωμαϊδης, (κλίση κεφαλής), Τάκης Κορωναίος, Νίκος Χατζηθεοδώρου, Άννυ Κούλογλου, Γιώργος Μελετόπουλος, Βαγγέλης Τασούλας, Στέλιος Ποταμίτης, Δημήτρης Λυρίγκος, Θανάσης Μπαρζούκας.

Κάτω από αριστερά: Μαρία Μακρυνικόλα-Φινέ,Κώστας Φινές, Δημήτρης Αντωνακάκης, Λέλια Δήμου, Ηλίας Μελετόπουλος,Ελένη Ξαναλάτου

κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγένθυση


Αναλογίζομαι πόσα πραγματικά έμαθα και, κυρίως, πόσα «κατανόησα» για τη ζωή και την αρχιτεκτονική χάρις στη βαθιά φιλία που με συνέδεε εκείνα τα χρόνια με αυτούς τους τέσσερις συμμαθητές. Μια φιλία που τη συνόδευε από τη μεριά μου ένας θαυμασμός, εκτίμηση, εμπιστοσύνη και αγάπη που άλλωστε με συνοδεύουν μέχρι σήμερα, έστω κι αν και οι τέσσερις σκορπίσανε και μόνο οι τρεις ξαναβρεθήκανε για μένα και πόσες φορές συναντηθήκαμε αυτά τα 56 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από τότε που πήραμε το δίπλωμά μας από το ΕΜΠ. 


Πάντα, κι ίσως αυτό είναι το νόημα της πραγματικής φιλίας, αυτή η σχέση ξεπερνούσε τις διαφωνίες και τις διαφορετικές προσεγγίσεις, που ήταν φυσικό να αποκαλύπτονται σ’ αυτά τα ταραγμένα χρόνια κι όπου ο καθένας από μας –για διαφορετικούς λόγους- έπαιρνε ρίσκα και ανελάμβανε ευθύνες χωρίς να έχουν συζητηθεί προηγουμένως. Κι έτσι βρεθήκαμε ενταγμένοι πότε εδώ και πότε εκεί, ο καθένας πιστός σε κάποιες αρχές δικές του «ηρωικές» ή απλώς ανθρώπινες, ρισκάροντας λιγότερο ή περισσότερο την ηρεμία και την «ευτυχία» μιας ήσυχης ζωής ή την επαγγελματική του ανέλιξη κλπ.



Κώστας Φινές, Μαρία Μακρυνικόλα- Φινέ 

Όλοι μετέχοντας στις συνδικαλιστικές δραστηριότητες, αλλά και σε διαγωνισμούς και στην εκπαίδευση των αρχιτεκτόνων πριν σκορπίσουν με τη δικτατορία του ’67 ο καθένας πάλι για τους δικούς του λόγους. 

Και ύστερα, μετά από την επταετία, αποφασίζοντας πούθε θα προσανατολιστούν, αν θα ενταχθούν και πόσο στους ιδεολογικούς κομματικούς μηχανισμούς ή όχι. Κι αν δεν συνέπεσαν σ’ έναν κοινό σχηματισμό οι τρεις, καθώς ο Ντένης δραπέτευσε στην Αμερική, το 67, δεν έπαψαν να υπερασπίζονται τα ίδια ιδεώδη από τη θέση που διαλέξανε με λιγότερη ή περισσότερη ένταση και με μικρές – ασήμαντες κατά την γνώμη μου- αποκλίσεις. 

Πολλές φορές η ζωή μας έφερε α’ αντίπαλα «οικογενειακά» στρατόπεδα με σκληρές αντιπαραθέσεις, όμως αυτή η βαθιά φοιτητική φιλία άντεξε και βοηθούσε στην αλληλοκατανόηση και τελικά στην αποδοχή της διαφορετικής άποψης. 

Μα τώρα δεν θα μιλήσω για τον Γκάρτζο που ξεκινήσαμε μαζί την αρχιτεκτονική μας πορεία, μέχρι να στραφεί στην πολεοδομία, παρακολουθώντας σπουδές στον Δοξιάδη. Ούτε για τον Ποτήρη που έδωσε των «ομματίων» του αμέσως μετά τη δικτατορία του ’67 και δεν ξαναγύρισε από τότε, παρά σπάνια για διακοπές. 

Ούτε πάλι για τον αγαπημένο Χρήστο Παπουτσάκη, που τι να πρωτοπεί κανείς σήμερα για το δυσαναπλήρωτο κενό που άφησε η απώλειά του και το «Αντί» που δυστυχώς τον ακολούθησε. 

Θα ήθελα σήμερα να θυμηθώ με λίγα λόγια κάποιες στιγμές που σημάδεψαν μια κοινή πορεία ζωής με τον αγαπημένο φίλο Κώστα Φινέ: 

1. Εξετάσεις σχεδίου στο ΕΜΠ (πρώτη χρονιά) καθόμαστε τυχαία δίπλα-δίπλα με τον Κώστα. Δεν γνωριζόμαστε. Κάνει αστείες γκριμάτσες με τον Παύλο Λουκάκη. Φεύγοντας χαιρετιόμαστε. Ένα γεια χωρίς να πούμε ονόματα. Αποτύχαμε. 


Σκωπτικό Σκίτσο του Κώστα Φινέ για το μάθημα της ζωγραφικής 

2. Δεύτερη χρονιά, εισαγωγικές: Κοιτάζω με αγωνία τ’ αποτελέσματα. Έχω περάσει οριακά, γυρίζω να φύγω. Είναι δίπλα μου. 

- Πέρασες; με ρωτάει. 
- Ναι, εσύ; 
- Κι εγώ οριακά. 

Είχαμε και οι δύο μόλις πάρει τη βάση: 48 μονάδες! 

- Με λένε Δημήτρη, εσένα. 
- Κώστα. 
Σφίγγουμε τα χέρια. Ήταν ο πρώτος συμμαθητές που γνώριζα. 

3. Ο Κιτσίκης επιθεωρεί τα σχέδια που παραδώσαμε. Δεν δείχνει ενθουσιασμένος. Σταματά στο σχέδιο του Κώστα. 

- Τίνος είναι αυτό; Ρωτάει. 
- Δικό μου, απαντά ο Κώστας. 
Τον κοιτάζει καλά-καλά κι ύστερα: 
- Frank Lloyd Right, ε; (καμία σχέση το σχέδιο με Frank Lloyd Right...). 

Ο Κώστας δεν απαντά, απλώς κοκκινίζει. 
- All right, λοιπόν, συνεχίζει ο Κιτσίκης και πάει παρακάτω 

Χωρίς άλλες εξηγήσεις τελειώνει η περιήγηση του καθηγητή. Μαζεύουμε τα σχέδια. Ό,τι καταλάβαμε το καταλάβαμε από τις μεταξύ μας κρίσεις-αντιρρήσεις, ερωτήσεις. Ο Κώστας σκεφτικός. 
- Πού ταξιδεύεις, ρωτάω. 
Ύστερα από ολιγόλεπτη σιωπή: 
- Δεν φαντάζεσαι πόσο δυνατός αισθάνομαι, απάντησε χωρίς ίχνος έπαρσης. 

4. Ο Χατζηκυριάκος διορθώνει. 

Παίρνει την πινακίδα του Κώστα –κάθομαι δίπλα του-, κοιτάζει το σχέδιο προσεκτικά και συγκρίνει με το θέμα. Αρκετή ώρα χωρίς να μιλά. Ξάφνου του απευθύνει τον λόγο. 

- Εσύ να προσέχεις, γιατί έχεις ευχέρεια. 

Ο Κώστας δεν μίλησε, όμως έγινε κατακόκκινος για το καλοπροαίρετο σχόλιο αλλά και για το απειλητικά διφορούμενο νόημα της παρατήρησης. 


Σκίτσο του Κωστα Φινέ για την μετακίνηση του ανδριάντα του Κολοκοτρώνη στην Σταδίου 

5. Απόκριες, χορός. 

Ζητάμε την άδεια να διακοσμήσουμε την αίθουσα με τα σχεδιαστήρια. Ο Κώστας σκιτσάρει γελοιογραφώντας συμφοιτητές και καθηγητές με το ασύλληπτο, ευγενικό του χιούμορ. Ο Κριεζής αναζητά θέση για το άγαλμα του Κολοκοτρώνη. Ο Μπίρης προσπαθεί να συγκρατήσει το κτήριο του ΙΚΑ που μόλις τελείωσε και λέγανε πως γέρνει. Κι ο Εγγονόπουλος τριγυρίζει ανάμεσά μας. Είναι υπεύθυνος τάξης από τη Σχολή για όσα γίνονται στο χώρο. ¨Ένας συμμαθητής τον ρωτά: 

- Πώς σας φαίνονται, κύριε Εγγονόπουλε τα σχέδια των συμφοιτητών μας; 

Εκείνος κοιτάζει γύρω και ύστερα από λίγο: 
- Ορισμένοι από αυτούς θα κάνουν αυτές τις μέρες τα καλύτερα έργα της ζωής τους! 
- Μα γιατί είστε τόσο αυστηρός; επιμένει ο συμφοιτητής μας. 
. Μετά από ολιγόλεπτη πάλι σιωπή κι αφού τον περιεργάζεται προσεκτικά: 
- Εσείς φαίνεστε αρρενωπός. Πώς και σας αρέσουν τα χαϊδολογήματα; 

6. Στρατός: Μαζί στην Κόρινθο. Μας βάζουν σε διαφορετικούς λόχους. Μόλις βρίσκω ευκαιρία πετάγομαι να συναντήσω τον Κώστα. Είναι στο θάλαμο. Αγκαλιές. Ένας λοχίας μας βλέπει. Πλησιάζει: 

- Ποιος είσαι εσύ, ρωτάει. 
- Είμαι από τον Δεύτερο Λόχο. Δικαιολογούμαι. 
- Έτσι σας έμαθαν ν’ αναφέρεστε; 

Κατάλαβα. Στάθηκα προσοχή, χαιρέτησα στρατιωτικά και είπα καθαρά: 

- Στρατιώτης Αντωνακάκης Δημήτριος... ΕΣΟ δεν θυμάμαι και ότι ακόμα έπρεπε να συμπληρώσω. 
Με κοίταξε ειρωνικά. 
- Δεν άκουσα, είπε. 
Επανέλαβα, ανεβάζοντας τον τόνο της φωνής μου . Όλοι στο θάλαμο άρχισαν να διασκεδάζουν. 
- Πάλι δεν άκουσα, μου λέει. 
Τρίτη φορά επανέλαβα πιο δυνατά. 
- Τίποτα,. Τίποτα, μου λέει, δεν σας έμαθαν. Για να δούμε, εσύ ποιος είσαι; Ρώτησε τον Κώστα. 
Και ο Κώστας προσπαθώντας να μην γελάσει με τη φοβερή στεντόρεια φωνή σήκωσε τον θάλαμο στο ποδάρι. 
- Στρατιώτης Κωνσταντίνος Φινές κλπ. 
- Αυτή είναι παρουσίαση στραβάδι, μου είπε ο λοχίας. Άντε, αυτή τη φορά στη χαρίζω, ας είναι καλά ο φίλος σου. 
Ο στρατός μας χώρισε. Εκείνος δόκιμος ανθυπολοχαγός στο μηχανικό, εγώ ανθυποσμηναγός στην αεροπορία. Εκείνος στη βόρεια Ελλάδα, εγώ στην Αθήνα. Εκείνος 24 μήνες, εγώ 36... 

7. Διαγωνισμοί 1960-1967. Μαζί με τον Ντίνο Παπαιωάννου ακολουθούν τις επιτυχίες της ομάδας των Δεσύλλα, Κονταργύρη, Λαμπάκη, Λουκάκη. Σωρεία διακρίσεων και ξάφνου η μεγάλη στιγμή. Το Α’ Βραβείο για το Κέντρο Διοίκησης και τη Νομική του ΑΠΘ. Μου ζητάει να βοηθήσω στη μελέτη, Δύο τρεις ημέρες στο γραφείο τους άρκεσαν για να διαπιστώσω ότι άλλο η φιλία και άλλο συνεργασία. Οι μικροδιαφωνίες και η διαδικασία επεξεργασίας που ακολουθούν με τον Ντίνο Παπαιωάννου δεν μου επιτρέπουν να επιμείνω, διακινδυνεύοντας τη φιλία μας. 


Αθήνα 1964, Κώστας Φινές νοννός στην βάφτιση του Αριστείδη Αντονά 

Στη συνέχεια, μαζί με τη Μαρία μας παντρεύουν και βαφτίζουν και τον Αριστείδη. Πολλές συναντήσεις και διηγήσεις όταν γυρίζουν από ταξίδια που μπορούν τότε να οργανώσουν. Προσκύνημα στα έργα του Le Corbusier που τον θαυμάζει χωρίς επιφυλάξεις. Χωρίς επιφυλάξεις έζησε μια ζωή «δοσμένος» σε ό,τι αγαπούσε. 

Η καθημερινότητα, το Πολυτεχνείο μας απομακρύνουν σταδιακά κι ακόμα περισσότερο όταν εκείνος φεύγει από τη Σχολή μετά το θάνατο του Μιχελή. 

8. Δικτατορία. Βρισκόμαστε σε διαφορετικές ομάδες. Του μεταφέρω κάποτε κάποιο υλικό. Λίγα λόγια. Η εποχή δεν άντεχε πολλή κουβέντα. 

- Θα το διακινήσω, μου λέει, μια και το φέρνεις εσύ, αλλά να ξέρεις εγώ δεν συμφωνώ. 

- Σ’ ευχαριστώ. Δεν ξαναμιλήσαμε γι αυτά τα θέματα για πολλά χρόνια. 

9. Μεταπολίτευση. Τον χάνω. Ο καθένας μας κάνει εκείνο που πιστεύει. Εγώ στο Πολυτεχνείο στο ΕΔΠ. Υπευθυνότητες, συγκρούσεις, νέες γνωριμίες λαμπρές: ο Τάκης Πλαΐνης. Είμαι βέβαιος ότι εκείνος παρακολουθεί. Φανατισμοί. Περνούν πολλά χρόνια έτσι. Σπάνιες συναντήσεις. Άλλα λόγια, αλλά τα χέρια πάντα σφίγγονται με ειλικρίνεια. Τα νέα, τα παιδιά, τα εγγόνια... Εκ των υστέρων αδικαιολόγητες απουσίες. 

10. Ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων. 

Παράλογη, συγκρουσιακή συγκρότηση των ομάδων μελέτης. 

Συναντήσεις εκρηκτικές. Το θέμα πάει να ξεπεράσει τις φιλικές σχέσεις. Η ευθύνη του επιδιωκόμενου στόχου αφημένη στη συνείδηση των συναδέλφων που ανέλαβαν τους διάφορους τομείς με την «επίβλεψη» και τον «συντονισμό» μιας υπηρεσίας κατώτερης, δυστυχώς, των περιστάσεων. Περνάμε δύσκολα και προσεκτικά ανάμεσα σε συγκρούσεις. Φθείρουμε φιλίες, αδυνατώντας να συνεννοηθούμε, καθώς για πρώτη φορά συνεργαζόμαστε με «τυχαία» πρόσωπα,σ’ ένα θέμα μέγιστης προσωπικής ευθύνης. 

Η συνείδηση αυτής της ευθύνης επιβάλλει τους όρους της και η πίεση του χρόνου, καθώς και το χάος της οργανωτικής αναρχίας δεν επιτρέπουν την ήρεμη συζήτηση. Εμπειρία κατάθλιψης χωρίς απολύτως κανένα αποτέλεσμα. 

Η φιλία διασώζεται με μισόλογα. 

11. Ολυμπιακά έργα. Οι σταθμοί του ΗΣΑΠ κάτω από την αυταρχική και άνιση διοίκηση της Τεχνικής Υπηρεσίας. Ο Κώστας επιβάλλεται, παρακολουθούσε τα έργα που αναλαμβάνει. Σε σπάνιες, αλλά πολύ θερμές, συναντήσεις αποτιμούμε το αποτέλεσμα καλοπροαίρετα και φιλικά, όπως τότε...Ο χρόνος που πέρασε ένα κενό! Ίδιοι εμείς κι εκείνος. Κάθε συνάντηση πιο θερμή από την προηγούμενη. Σαν να μην έχει τίποτε αρνητικό μεσολαβήσει. 

12. Η έκθεση των έργων του Παπαϊωάννου. 

Γράφω γεμάτος ενθουσιασμό γι αυτή την έκθεση κι ύστερα υπερασπίζομαι τον σταθμό του Θησείου ένα από τα τελευταία του έργα σε μια άστοχή κριτική συναδέλφου. Μιλάμε την ίδια γλώσσα. Αναμενόμενη συντροφηκότητα. 

13. «Το ήθος του επαγγέλματος» 

Ο Κώστας Ξανθόπουλος μας καλεί στην Πάτρα για δύο παράλληλες διαλέξεις. Ταξιδεύουμε μαζί. Μια ολόκληρη μέρα συντροφιά. Όλη η τρυφερότητα, η εκτίμηση και η αγάπη των περασμένων χρόνων δεν έχει αλλάξει. Θαύμα! 



Ύδρα 27 Απριλίου 2008, Κώστας Φινές, Δημήτρης Αντωνακάκης 

14. Πάσχα στην Ύδρα. 

Στο παράδοξο σπίτι του Αριστείδη. Αναμνήσεις από το παρελθόν αλλά και προβολή της μικρής εγγονής του στη χτισμένη οθόνη. Μια ολόκληρη μέρα χωρίς γεγονότα που κυλάει με την άνεση της βαθιάς φιλίας της αδιαπραγμάτευτης εκτίμησης του ουσιαστικού ήθους. «Εγώ είμαι η νέα γυναίκα που θα ψηφίζει και θα καπνίζει...», τραγουδά η μικρή εγγονή κι εκείνος δακρύζει.



Ύδρα 27 Απριλίου 2008, Κώστας Φινές, Μαρία Φινέ 

κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγένθυση


Ύδρα 27 Απριλίου 2008, Μαρία Φινέ, Δημήτρης Αντωνακάκης, Κώστας Φινές 

15. Εκθεση Ντίνου Παπαιωάννου στο ΚΑΜ. 

Εκεί ξανά, όλη η απίστευτη επιμονή στην ακρίβεια της λεπτομέρειας για την έκθεση του έργου τους. τιμή στον συνεργάτη του Ντίνο Παπαϊωάννου, υποβαθμίζοντας τι δική του λαμπερή συμμετοχή που όλοι γνωρίζαμε. Και τέλος, η έκθεση των φωτογραφιών του, εκεί στα Χανιά, για τον Γιάννη Ρίτσο. Μια έκθεση με τις τόσο εκφραστικές φωτογραφίες του ποιητή στην αίθουσα κάτω, δίπλα στη θάλασσα. Μια έκθεση στημένη με την ακρίβεια ενός χειροκίνητου υπολογιστή από τον ίδιο. Όλα από τα χέρια του με τη βοήθεια της Μαρίας. Τελευταία και δική μου εκδήλωση πριν με απομακρύνει βάναυσα από το ΚΑΜ η δημοτική αρχή του κ. Σκουλάκη. 

16. Τελευταία συνάντηση στη Δεριγνύ, 

Στο «ιερό» γραφείο και στις κατοικίες, φωτογραφίζοντας για μια ομιλία, οφειλή αναφοράς, κατάθεση για την ιστορία της σύγχρονης πολυκατοικίας. Όλη η δροσιά των χρόνων του ’60, 50 χρόνια μετά. Μετακινήσεις γενεών από διαμέρισμα σε διαμέρισμα. Απουσίες αλλά και νέες γνωριμίες τα εγγόνια που λάτρευε. Η μικρούλα εγγονή συνάντηση γνωριμίας στον ανελκυστήρα. Η νέα γενιά των Φινέ. 

Μια σχέση ζωής σε κάμποσα στιγμιότυπα, όπως μου ήρθαν στο μυαλό εκείνο το βράδυ της Δευτέρας που αποχαιρετήσαμε τον αγαπημένο μας φίλο. 

Και δεν έγραψα τίποτα για τη Μαρία και τη Νινέτα, ούτε για τα παιδιά και τα εγγόνια του, μόνιμες παρουσίες στη ζωή του. 

Ας είναι καλά να τον θυμούνται.

Δημήτρης Αντωνακάκης, Ιούνιος 2014


Σχετική αναφορά για τον Κώστα Φινέ εδώ 



Sunday, June 15, 2014

ΕΥΑ ΜΑΝΙΔΑΚΗ: ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ


με αφορμή την ευρηματική σκηνογραφική προσέγγιση για την όπερα «Ντον Τζοβάννι» 
(μέσα από απαγορευμένες φωτογραφίες)



Η Εύα Μανιδάκη με τον Γιάννη Χουβαρδά λίγο πριν την γενική δοκιμή στο Ηρώδειο (Τρίτη 10 Ιουνίου 2014)

Με άγχος και αγωνία παρακολούθησα την γενική δοκιμή του «Ντον Τζοβάνι» στο Ηρώδειο, από το πάνω διάζωμα, έχοντας σε πρώτο πλάνο τους νέους επιτηρητές του Φεστιβάλ Αθηνών, που με την πλάτη στην σκηνή, μας παρακολουθούσαν επίμονα σε όλη την διάρκεια της παράστασης. Παραμόνευαν διακριτικά και όποιος τολμούσε να σηκώσει την μηχανή του να φωτογραφήσει πλησίαζαν ευγενικά και του υπενθύμιζαν ότι απαγορεύεται η φωτογράφιση. 



Εύα Μανιδάκη, Σκίτσο του σκηνικού της παράστασης «Ντον Τζοβάνι»

Δεν κρατήθηκα όμως μπροστά στο ευρηματικό σκηνικό της Εύας Μανιδάκη, την τολμηρή σκηνοθετική ματιά του Χουβαρδά και την άρτια εκτέλεση των συντελεστών της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.


Έτσι σήμερα τολμώ στο όνομα της ρήσης «αμαρτία ομολογουμένη ουκ έστι αμαρτία» να παραθέσω το φωτογραφικό υλικό που κατέγραψα εν κρυπτώ, μια και αυτό το μπλογκ εξακολουθεί να μην έχει την όποια εμπορική διάσταση, μόνο και μόνο για να επαινέσω το σημαντικό αρχιτεκτονικό, θεατρικό και εικαστικό έργο την Εύας Μανιδάκη.


Ο Γιάννης Χουβαρδάς με τον Μύρωνα Μιχαηλίδη

Η Μανιδάκη συνωμοτώντας με τον Χουβαρδά, τον Μύρωνα Μιχαηλίδη και τον Λουκά Καρυτινό που έχει τη μουσική διεύθυνση, μας αιφνιδίασαν με μια εξαιρετικά τολμηρή προσέγγιση (προκλητική για τους αστούς, θα έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκης), που υποστηρίχθηκε με ένα ανατρεπτικό σκηνικό.




Πριν ακόμα την έναρξη της παράστασης με το φυσικό φως με τους εν κατακλίσει άστεγους, και μέχρι το τέλος με τους ευρηματικούς λιτούς φωτισμούς που δημιουργούσαν εξπρεσιονιστικές εικόνες, με τις έντονες πλάγιες σκιές, το σκηνικό υποστήριξε με έναν ξεχωριστό τρόπο την παράσταση και είχε πραγματικά μια μοναδική συνομιλία με το Ηρώδειο. 



Το δάπεδο με τους διάσπαρτους κυβόλιθοι και τις μαντεμένιες σχάρες, οι μεταλλικές βιομηχανικές πόρτες, το πολλαπλών χρήσεων και δυνατοτήτων κοντέινερ, τα φώτα του δρόμου και οι φωτεινές επιγραφές με σωλήνες «νέον» συγκροτούσαν έναν παράδοξο και απέριττο κώδικα ξεχωριστό σε σχέση με τις συνήθεις σκηνογραφικές προσεγγίσεις στην ελληνική όπερα. Η αρχιτεκτονική παιδεία της Μανιδάκη συμβάλει ουσιαστικά στην επιτυχή σύνθεση τέτοιων σκηνογραφικών επιλογών με τους δύσκολους θεατρικούς χώρους που δοκιμάζονται.



Αντίστοιχη εμπειρία τολμηρών επιλογών στην Ελλάδα είχαμε με την όπερα «Άνοδος και πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ», βασισμένη πάνω στο εμβληματικό έργο των Κουρτ Βάιλ και Μπέρτολτ Μπρεχτ, σε σκηνοθεσία της πρωτοποριακής ομάδας Fura dels Baus στο Μέγαρο Μουσικής τον Μάρτιο του 2012. Εδώ όμως πρόκειται για ένα έργο του Βόλφγκανκ Αμαντέους Μότσαρτ με ιταλικό λιμπρέτο του Λορέντσο Ντα Πόντε  που έκανε πρεμιέρα στο Θέατρο των Τάξεων στην Πράγα στις 29 Οκτωβρίου 1787.  



Η Εύα Μανιδάκη, διατηρώντας ένα χαμηλό προφίλ, πραγματοποιεί μια προσωπική διαδρομή με σημαντικές λιτές και ταυτόχρονα συναρπαστικές χειρονομίες, σκηνογραφώντας στο Ελληνικό Θέατρο και τον Κινηματογράφο, αποκαλύπτοντας μια παράλληλη αρχιτεκτονική παιδεία και ευαισθησία. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχουν οι ιδιότυπες τολμηρές κατασκευές της, που παρά την φαινομενική απλότητά τους, κρύβουν πολύπλοκους μηχανισμούς κίνησης και μεταβλητότητας Πραγματοποιούν παράξενες κινήσεις που εκτελούνται άψογα, χωρίς την παραμικρή αστοχία!



Το φινάλε της γενικής δοκιμής 

Έχω την αίσθηση ότι η Μανιδάκη κατακτά βήμα βήμα έναν σημαντικό ρόλο στην Ελληνική σκηνογραφία, που οι επιλογές της τολμώ να πω ότι μου φέρνουν στον νου τις άλλοτε πρωτοποριακές επιλογές του Διονύση Φωτόπουλου, που βιώσαμε από την δεκαετία του ΄70. 

Με σπουδές, Αρχιτεκτονικής στην Ecole Speciale d' Architecture και στην συνέχεια στην Ανωτέρα Σχολή Δραματικής Τέχνης του Θεάτρου Εμπρός, η Μανιδάκη μας έχει δώσει μια ικανή σειρά σκηνογραφικών προτάσεων που ξεχωρίζουν. 


Εύα Μανιδάκη, σκηνικό από την παράσταση «Αβελάρδος και Ελοΐζα» που παρουσιάστηκε στις αρχές Ιουνίου στην Πειραιώς 260


Ενδεικτικά αναφέρομαι στην πρόσφατη θεατρική παράσταση στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, στην Πειραιώς 260, «Αβελάρδος και Ελοΐζα» σε σκηνοθεσία του Γιάννη Καλαβριανού.


Εύα Μανιδάκη, μακέτα σκηνικού για την ταινία «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά


ή ακόμη και στην ταινία «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά. 


Εύα Μανιδάκη, σκηνογραφία για τη τελευταία παράσταση του Λευτέρη Βογιατζή «Αμφιτρύων» το καλοκαίρι του 2012.

Ξεχωρίζω την αυτοσχέδια διαδραστική μηχανή, ως σκηνογραφικό επίκεντρο της τελευταίας παράστασης του Λευτέρη Βογιατζή «Αμφιτρύων» το καλοκαίρι του 2012.

Υπενθυμίζω ότι η Μανιδάκη είναι παράλληλα και ιδρυτικό μέλος του γνωστού αρχιτεκτονικού γραφείου Flux Office μαζί με τον Θανάση Δεμίρη και νομίζω ότι εξακολουθεί να διδάσκει Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο Βόλο. 


Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγένθυση


Friday, June 13, 2014

ΤΑΣΟΣ ΚΩΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ: "ΠΑΡΑ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ"


αμήχανα σχέδια εκ των υστέρων τιτλοφορημένα


Τάσος Κωτσιόπουλος, E30 Έρευνητικό κέντρο - Research foundation, 70X100, 2014


Τάσος Κωτσιόπουλος, E30 Ερευνητικό κέντρο - Research foundation, 70X100, 2014 , (Λεπτομέρεια)

Η έκπληξη ήρθε για πρώτη φορά, στην έκθεσή του στο Μουσείο Μπενάκη τον Ιανουάριο του 2012 που παρουσιάστηκε και σε αυτό το ιστολόγιο (εδώ). Ήταν τότε μια τολμηρή αποκάλυψη μιας άλλης πτυχής της δημιουργικότητας του Κωτσιόπουλου, που είχε ενταχθεί «κρυμμένη» σε ένα μαύρο κουτί στο κέντρο του εκθεσιακού χώρου, σε ένα πυρήνα, με ζωγραφικές αναζητήσεις και πειραματισμούς, που εξέπεμπαν μια «εφηβική» αύρα φιλτραρισμένη από την ωριμότητα και την δεξιοτεχνία του έμπειρου χεριού ενός αρχιτέκτονα. 


Μουσείο Μπενάκη, Ιανουάριος 2012


Το τότε «άνοιγμα» του Κωτσιόπουλου, ήταν για πρώτη φορά, η κατάθεση μιας απόλυτα προσωπικής του υπόθεσης, εντελώς ξεχωριστής από τα πολυδημοσιευμένα έργα του. 





Τάσος Κωτσιόπουλος, B33 Όαση - Oasis, 315Χ60, 2014 


Τάσος Κωτσιόπουλος, B33 Όαση - Oasis, 315Χ60, 2014 (Λεπτομέρεια)


Δύο χρόνια αργότερα τον Μάιο 2014, με αφορμή το Συνέδριο Ιστορίας Αρχιτεκτονικής στην ΑΣΚΤ, ο Κωτσιόπουλος επανήλθε με νεότερα και πιο συναρπαστικά «αμήχανα σχέδια» με τα οποία έκλεισε την εισήγησή του με τίτλο: «Σταθερότητα και ευκινησία: μια αυτοκριτική προσέγγιση». Αυτή η δεύτερη παρουσίαση-ανάγνωση των νέων σχεδίων κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον.



Τάσος Κωτσιόπουλος, E13 Εφυάλωση - glazing 50X50 2011


Τάσος Κωτσιόπουλος, E13 Εφυάλωση - glazing 50X50 2011 (λεπτομέρεια)

Σε αυτές τις «παρα-αρχιτεκτονικές» συνθέσεις, όπως τις ονομάζει στο κείμενό του που επισυνάπτεται στην συνέχεια, διακρίνεται μια γοητευτική και ονειρική διάσταση που ξεπερνά την λογική των γνωστών σκίτσων που οι αρχιτέκτονες πραγματοποιούν συχνά συνειδητά ή ασυνείδητα. 

Τάσος Κωτσιόπουλος, E14 Αθηνά - Athena 40X50 2012 


Τάσος Κωτσιόπουλος, E14 Αθηνά - Athena 40X50 2012 (Λεπτομέρεια)

Φαίνεται ότι αποτελούν «ποιητικές απεικονίσεις» ενός ιδιότυπου εσωτερικού κόσμου. Μεγεθύνοντας ένα προς ένα τα «σχέδια» αυτά, αποκαλύπτονται τόποι μυθικοί και ταυτόχρονα γνωστές αλλά και κρυφές αναφορές και αρχιτεκτονικές μνήμες, με μια δεινή ικανότητα στο πενάκι και την επεξεργασία των χρωμάτων. 


Walking City in New York, 1964 © Ron Herron, Archigram. Courtesy Ron Herron Archive

Είναι έκδηλη επίσης και η αναφορά μετά από 50 χρόνια στους Archigram, της γνωστής ομάδας των νέων αρχιτεκτόνων στο Λονδίνο: Warren Chalk, Peter Cook, Dennis Crompton, David Greene, Ron Herron και Michael Webb, εκφραστών μίας αρχιτεκτονικής avant garde με παιχνιδιάρικα, pop-εμπνευσμένα οράματα για ένα τεχνοκρατικό μέλλον. Οι προσεγγίσεις των Archigram στην αρχιτεκτονική ήταν διασκεδαστικές, όπως φαίνεται και στα αξέχαστα πιά σχέδια της ομάδας:


Walking City in New York, 1964 © Ron Herron, Archigram Courtesy Ron Herron Archivearchigram 111 

Τάσος Κωτσιόπουλος E31 Περίπατος - Promenade, 70X100 2014. (Λεπτομέρεια)



Τάσος Κωτσιόπουλος E31 Περίπατος - Promenade, 70X100 2014. (Λεπτομέρεια)


Ήταν τότε μια εποχή ριζικών αλλαγών. Οι θεωρίες του Michel Foucault, ο Roland Barthes και ο Claude Levi-Strauss άνοιξαν νέους δρόμους  για την διανόηση, όπως και οι ταινίες του Jean-Luc Godard, Φεντερίκο Φελίνι και ο Φρανσουά Τριφό στον κινηματογράφο. Ήταν επίσης μια εξαιρετική στιγμή ως προς τις τεχνολογικές εξελίξεις: Ο Σοβιετικός κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν έγινε ο πρώτος άνθρωπος στο διάστημα και ο πρώτος μετεωρολογικός δορυφόρος ξεκίνησε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ. Τότε εφευρέθηκε το φωτοτυπικό μηχάνημα, όπως  τα  ολογράμματα  λέιζερ και το αντισυλληπτικό χάπι.


Τάσος Κωτσιόπουλος, E17.1 Πλευρικές διατάξεις - Side arrangements 50X50 2012 

Τάσος Κωτσιόπουλος, E17.1 Πλευρικές διατάξεις - Side arrangements 50X50 2012 (Λεπτομέρεια)

Ίσως και σήμερα βιώνουμε μια αντίστοιχη νέα εποχή μεγάλων και ριζικών αλλαγών στον πλανήτη και στην αρχιτεκτονική ιδιαιτέρως. Ενδεικτικό παράδειγμα: τότε εφευρέθηκε ας πούμε το φωτοτυπικό και σήμερα οι 3D εκτυπωτές κυριαρχούν στην αναπαραγωγή και σύνθεση εικόνων και αντικειμένων.


Τάσος Κωτσιόπουλος, E21 Απόκρυψη - Concealment 50Χ50 2013

Τάσος Κωτσιόπουλος, E21 Απόκρυψη - Concealment 50Χ50 2013 (Λεπτομέρεια)

Ο Κωτσιόπουλος θέτει μέσα από τα «αμήχανα σχέδιά» του μια σειρά μορφολογικών θεμάτων-ερωτημάτων και παράλληλα αποκαλύπτει ένα ευρύ εσωτερικό πλούτο και προβληματισμό, που σε μεγάλο βαθμό ερμηνεύει και τον πλουραλισμό των αρχιτεκτονικών του προσεγγίσεων. 

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες και περιπλανηθείτε στις επί μέρους επιλογές, απολαμβάνοντας παράδοξα τοπία αλλά τις ποιότητες των γραμμών και των χρωμάτων που παραπέμπουν σε γκραβούρες και την ευρηματικότητα των κατασκευαστικών λεπτομερειών. Φαίνεται ότι ο Κωτσιόπουλος έχει ανοίξει δειλά έναν ακόμη δρόμο που τον εξελίσσει με επιμονή… 



Αμήχανα σχέδια εκ των υστέρων τιτλοφορημένα[1] 


Τάσος Κωτσιόπουλος, E23 Ανάρτηση - Suspension, 50X50 2013

Ως αρχιτέκτονες γνωρίζουμε ότι το σχέδιο έχει αναπαραστατικό χαρακτήρα, είτε η αναπαράσταση αυτή αφορά σε ήδη κατασκευασμένα αντικείμενα είτε σε αντικείμενα που προ-κατακευάζουμε στο μυαλό μας πριν τα υλοποιήσουμε. Φαίνεται ότι η επαγγελματική ενασχόλησή μας με το σχέδιο καταλείπει στον εγκέφαλό μας διάσπαρτα αποσπάσματα εικόνων. Τα αποσπάσματα αυτά επανέρχονται βασανιστικά σε ώρες διαλείμματος, χωρίς στυλιστικούς περιορισμούς και μετατρέπονται σε μη αρχιτεκτονικές ή, καλύτερα, σε «παρα-αρχιτεκτονικές» συνθέσεις. 

Τάσος Κωτσιόπουλος, E23 Ανάρτηση - Suspension, 50X50 2013 (Λεπτομέρεια)

Τα παρατιθέμενα πρωτότυπα σχέδια αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης συλλογής και έχουν γίνει με μαρκαδόρο και ξυλομπογιές σε άκαμπτο χαρτόνι περιτυλίγματος τύπου σάντουιτς, εκτός από το σχέδιο Β33 («Όαση») το οποίο στηρίζεται σε ηλεκτρονική σύνθεση επί μέρους μικρών σχεδίων που έχουν γίνει με μαύρο μαρκαδόρο σε λευκό χαρτί. Τα σχέδια αυτά παρουσιάστηκαν στην εισήγηση του Α. Κωτσιόπουλου στο Συνέδριο Ιστορίας Αρχιτεκτονικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στις 24 Μαϊου 2014.[1]

Αναστ. Μ. Κωτσιόπουλος

27-5-2014

[1] Βασίζεται σε κείμενο που περιελήφθη στη μονογραφία: Α. Γιακουμακάτος (επιμ.) Α.Μ. Κωτσιόπουλος και συνεργάτες αρχιτέκτονες: μια διαδρομή στα όρια του μοντέρνου, εκδόσεις Κτίριο, 2011, σελ. 162.

Κάντε κλικ στις εικόνες για μεγένθυση