ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΑΣΚΤ

η  Ιστοριογραφία της Αρχιτεκτονικής στον 20ο και 21ο αιώνα 

του Δημήτρη Φιλιππίδη

Μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής στην Τελική Συνεδρία, το Σάββατο 24 Μαΐου: Π.Τουρνικιώτης, Δ. Φιλιππίδης, Μ. Καρδαμίτση Αδάμη, Α. Γιακουμακάτος, Γ.Ξηροπαϊδης, Κ. Ιωαννίδης, Β. Πετρίδου, Α. Πρέπης.

Αίθουσα Τζόρτζιο ντε Κίρικο, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, 22-24 Μαΐου 2014, ένα συνέδριο για την «αρχιτεκτονική και τις τέχνες μεταξύ “ελληνικότητας” και παγκοσμιοποίησης».

Ανδρέας Γιακουμακάτος

Ψυχή του συνεδρίου: ο Ανδρέας Γιακουμακάτος, που αποδείχτηκε δεινός ισορροπιστής και άνθρωπος για όλες τις δουλειές. Χωρίς αυτές τις ικανότητες δεν θα μπορούσε άλλωστε να στηθεί ένα τόσο φιλόδοξο εγχείρημα, που κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον ενός πυκνότατου ακροατήριου, έχοντας μαζέψει σε μια αίθουσα την πλειοψηφία των Ελλήνων ιστορικών και ερευνητών, χωρίς να αποκλειστούν και όσοι σχεδιαστές θέλησαν να καταθέσουν σχετικές απόψεις. 

Άποψη της αίθουσας στην Τελευταία Συνεδρία

Το συνέδριο οργανώθηκε πάνω σε πέντε άξονες (μεσοπόλεμος, αποκατάσταση περιόδου μοντέρνου κινήματος, μεταπολεμική περίοδος, νεοκλασικισμός και αρχές 20ού αιώνα, κριτική αποτίμηση), ομαδοποιώντας έτσι 54 εισηγήσεις, κι έκλεισε μ’ έναν απολογισμό όπου μετείχαν άλλοι εννιά, μέλη της επιστημονικής επιτροπής, άρα ένα σύνολο από 63 ομιλητές. Κρίνοντας από τις καθαυτό εισηγήσεις αλλά κι από τις ορισμένες φορές ζωηρές συζητήσεις που μεσολαβούσαν στα ενδιάμεσα των συνεδριάσεων, διαπιστώθηκαν διαφορές όχι μόνο στο πώς γίνεται κάθε φορά αντιληπτή η έννοια της ιστορίας, αλλά και στο πώς προσδιορίζεται το αντικείμενό της και ποια οπτική κάθε φορά απαιτείται. Όλοι έχουν να κερδίσουν με τέτοιες αντιπαραθέσεις και συγκρίσεις.

Άποψη της αίθουσας στην Τελευταία Συνεδρία

Το ευχάριστο ήταν ότι με αυτή την ευκαιρία συναντήθηκαν «τοπικιστικές» μελέτες κι έρευνες από διάφορες περιοχές της χώρας με ευρύτερες θεματικές που καλλιεργούνται στα μεγάλα κέντρα, Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Συνυφασμένη, αλλά όχι ταυτισμένη, με αυτή τη διάκριση ήταν η συνύπαρξη μονογραφικών ανακοινώσεων για επιμέρους έργα και δημιουργούς με ευρύτερες εκτιμήσεις για τάσεις ή περιόδους. Επιγραφικά, η συλλογή πληροφοριών και εξιχνίαση αγνοημένων ώς τώρα στοιχείων σε αντιπαράθεση με επεξεργασία θεωρητικών προτάσεων.

Εκείνο που πάνω απ’ όλα θριάμβεψε πάντως στο συνέδριο ήταν η αξία της συστηματικής έρευνας. Ήταν ολοφάνερο πως άρχισε να αποδίδει πλούσιους καρπούς η οργάνωση των αρχείων του ΑΝΑ στο Μουσείο Μπενάκη – κάτι για το οποίο δικαιολογημένα περηφανεύτηκε η υπεύθυνή τους, η Μάρω Αδάμη. 

η Μάρω Καρδαμίτση, Αδάμη

Αντίστοιχα, εντυπωσιακή ήταν επίσης η συμβολή των μεταπτυχιακών σπουδών, ειδικότερα με διατριβές έξω και μέσα στην Ελλάδα, που εκπονήθηκαν πρόσφατα ή εκπονούνται ακόμα, με πρωταγωνιστή τον Παναγιώτη Τουρνικιώτη. 

Ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης.

Αποφασιστικό πια ρόλο σ’ αυτές τις τόσο ευοίωνες εξελίξεις παίζει η ανάπτυξη των μαθημάτων Ιστορίας και Θεωρίας στις ελληνικές σχολές, που εδραίωσαν ένα καινούριο πνεύμα έρευνας πάνω στην αρχιτεκτονική. Τίποτε από αυτά δεν ήταν αυτονόητο ή εύκολο, χρειάστηκε να καταβληθούν πολύχρονοι κόποι από όσους επωμίστηκαν αυτού του είδους τη διδασκαλία, όπως και φιλόπονες έρευνες από όσους μαθήτευσαν σε αυτούς, αλλά τώρα διακρινόταν καθαρά τι είχε ώς εδώ επιτευχθεί. Ήταν, τελικά, ένα ωραίο θέαμα. Γι’ αυτό άλλωστε φύγαμε όλοι αισιόδοξοι από το συνέδριο. 

Δ. Φιλιππίδης 

Η επιτυχία του συνεδρίου αποτυπώνεται και στις εκφράσεις των συνέδρων που ενδεικτικά καταγράφονται στην συνέχεια σε ένα κλίμα περισυλλογής, έντασης και ικανοποίησης.

Γ.Τ.

Η αφίσα του συνεδρίου


Για περισσότερα κάντε ΚΛΙΚ εδώ