ΤΑΣΟΣ ΚΩΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ: "ΠΑΡΑ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ"

αμήχανα σχέδια εκ των υστέρων τιτλοφορημένα

Τάσος Κωτσιόπουλος, E30 Έρευνητικό κέντρο - Research foundation, 70X100, 2014

Τάσος Κωτσιόπουλος, E30 Ερευνητικό κέντρο - Research foundation, 70X100, 2014 , (Λεπτομέρεια)

Η έκπληξη ήρθε για πρώτη φορά, στην έκθεσή του στο Μουσείο Μπενάκη τον Ιανουάριο του 2012 που παρουσιάστηκε και σε αυτό το ιστολόγιο (εδώ). Ήταν τότε μια τολμηρή αποκάλυψη μιας άλλης πτυχής της δημιουργικότητας του Κωτσιόπουλου, που είχε ενταχθεί «κρυμμένη» σε ένα μαύρο κουτί στο κέντρο του εκθεσιακού χώρου, σε ένα πυρήνα, με ζωγραφικές αναζητήσεις και πειραματισμούς, που εξέπεμπαν μια «εφηβική» αύρα φιλτραρισμένη από την ωριμότητα και την δεξιοτεχνία του έμπειρου χεριού ενός αρχιτέκτονα. 

Μουσείο Μπενάκη, Ιανουάριος 2012

Το τότε «άνοιγμα» του Κωτσιόπουλου, ήταν για πρώτη φορά, η κατάθεση μιας απόλυτα προσωπικής του υπόθεσης, εντελώς ξεχωριστής από τα πολυδημοσιευμένα έργα του. 

Τάσος Κωτσιόπουλος, B33 Όαση - Oasis, 315Χ60, 2014 

Τάσος Κωτσιόπουλος, B33 Όαση - Oasis, 315Χ60, 2014 (Λεπτομέρεια)

Δύο χρόνια αργότερα τον Μάιο 2014, με αφορμή το Συνέδριο Ιστορίας Αρχιτεκτονικής στην ΑΣΚΤ, ο Κωτσιόπουλος επανήλθε με νεότερα και πιο συναρπαστικά «αμήχανα σχέδια» με τα οποία έκλεισε την εισήγησή του με τίτλο: «Σταθερότητα και ευκινησία: μια αυτοκριτική προσέγγιση». Αυτή η δεύτερη παρουσίαση-ανάγνωση των νέων σχεδίων κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον.

Τάσος Κωτσιόπουλος, E13 Εφυάλωση - glazing 50X50 2011

Τάσος Κωτσιόπουλος, E13 Εφυάλωση - glazing 50X50 2011 (λεπτομέρεια)

Σε αυτές τις «παρα-αρχιτεκτονικές» συνθέσεις, όπως τις ονομάζει στο κείμενό του που επισυνάπτεται στην συνέχεια, διακρίνεται μια γοητευτική και ονειρική διάσταση που ξεπερνά την λογική των γνωστών σκίτσων που οι αρχιτέκτονες πραγματοποιούν συχνά συνειδητά ή ασυνείδητα. 

Τάσος Κωτσιόπουλος, E14 Αθηνά - Athena 40X50 2012 

Τάσος Κωτσιόπουλος, E14 Αθηνά - Athena 40X50 2012 (Λεπτομέρεια)

Φαίνεται ότι αποτελούν «ποιητικές απεικονίσεις» ενός ιδιότυπου εσωτερικού κόσμου. Μεγεθύνοντας ένα προς ένα τα «σχέδια» αυτά, αποκαλύπτονται τόποι μυθικοί και ταυτόχρονα γνωστές αλλά και κρυφές αναφορές και αρχιτεκτονικές μνήμες, με μια δεινή ικανότητα στο πενάκι και την επεξεργασία των χρωμάτων. 

Walking City in New York, 1964 © Ron Herron, Archigram. Courtesy Ron Herron Archive

Είναι έκδηλη επίσης και η αναφορά μετά από 50 χρόνια στους Archigram, της γνωστής ομάδας των νέων αρχιτεκτόνων στο Λονδίνο: Warren Chalk, Peter Cook, Dennis Crompton, David Greene, Ron Herron και Michael Webb, εκφραστών μίας αρχιτεκτονικής avant garde με παιχνιδιάρικα, pop-εμπνευσμένα οράματα για ένα τεχνοκρατικό μέλλον. Οι προσεγγίσεις των Archigram στην αρχιτεκτονική ήταν διασκεδαστικές, όπως φαίνεται και στα αξέχαστα πιά σχέδια της ομάδας:

Walking City in New York, 1964 © Ron Herron, Archigram Courtesy Ron Herron Archivearchigram 111 

Τάσος Κωτσιόπουλος E31 Περίπατος - Promenade, 70X100 2014. (Λεπτομέρεια)

Τάσος Κωτσιόπουλος E31 Περίπατος - Promenade, 70X100 2014. (Λεπτομέρεια)

Ήταν τότε μια εποχή ριζικών αλλαγών. Οι θεωρίες του Michel Foucault, ο Roland Barthes και ο Claude Levi-Strauss άνοιξαν νέους δρόμους  για την διανόηση, όπως και οι ταινίες του Jean-Luc Godard, Φεντερίκο Φελίνι και ο Φρανσουά Τριφό στον κινηματογράφο. Ήταν επίσης μια εξαιρετική στιγμή ως προς τις τεχνολογικές εξελίξεις: Ο Σοβιετικός κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν έγινε ο πρώτος άνθρωπος στο διάστημα και ο πρώτος μετεωρολογικός δορυφόρος ξεκίνησε από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ. Τότε εφευρέθηκε το φωτοτυπικό μηχάνημα, όπως  τα  ολογράμματα  λέιζερ και το αντισυλληπτικό χάπι.

Τάσος Κωτσιόπουλος, E17.1 Πλευρικές διατάξεις - Side arrangements 50X50 2012 

Τάσος Κωτσιόπουλος, E17.1 Πλευρικές διατάξεις - Side arrangements 50X50 2012 (Λεπτομέρεια)

Ίσως και σήμερα βιώνουμε μια αντίστοιχη νέα εποχή μεγάλων και ριζικών αλλαγών στον πλανήτη και στην αρχιτεκτονική ιδιαιτέρως. Ενδεικτικό παράδειγμα: τότε εφευρέθηκε ας πούμε το φωτοτυπικό και σήμερα οι 3D εκτυπωτές κυριαρχούν στην αναπαραγωγή και σύνθεση εικόνων και αντικειμένων.

Τάσος Κωτσιόπουλος, E21 Απόκρυψη - Concealment 50Χ50 2013

Τάσος Κωτσιόπουλος, E21 Απόκρυψη - Concealment 50Χ50 2013 (Λεπτομέρεια)

Ο Κωτσιόπουλος θέτει μέσα από τα «αμήχανα σχέδιά» του μια σειρά μορφολογικών θεμάτων-ερωτημάτων και παράλληλα αποκαλύπτει ένα ευρύ εσωτερικό πλούτο και προβληματισμό, που σε μεγάλο βαθμό ερμηνεύει και τον πλουραλισμό των αρχιτεκτονικών του προσεγγίσεων. 

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες και περιπλανηθείτε στις επί μέρους επιλογές, απολαμβάνοντας παράδοξα τοπία αλλά τις ποιότητες των γραμμών και των χρωμάτων που παραπέμπουν σε γκραβούρες και την ευρηματικότητα των κατασκευαστικών λεπτομερειών. Φαίνεται ότι ο Κωτσιόπουλος έχει ανοίξει δειλά έναν ακόμη δρόμο που τον εξελίσσει με επιμονή… 

Αμήχανα σχέδια εκ των υστέρων τιτλοφορημένα[1] 

Τάσος Κωτσιόπουλος, E23 Ανάρτηση - Suspension, 50X50 2013

Ως αρχιτέκτονες γνωρίζουμε ότι το σχέδιο έχει αναπαραστατικό χαρακτήρα, είτε η αναπαράσταση αυτή αφορά σε ήδη κατασκευασμένα αντικείμενα είτε σε αντικείμενα που προ-κατακευάζουμε στο μυαλό μας πριν τα υλοποιήσουμε. Φαίνεται ότι η επαγγελματική ενασχόλησή μας με το σχέδιο καταλείπει στον εγκέφαλό μας διάσπαρτα αποσπάσματα εικόνων. Τα αποσπάσματα αυτά επανέρχονται βασανιστικά σε ώρες διαλείμματος, χωρίς στυλιστικούς περιορισμούς και μετατρέπονται σε μη αρχιτεκτονικές ή, καλύτερα, σε «παρα-αρχιτεκτονικές» συνθέσεις. 

Τάσος Κωτσιόπουλος, E23 Ανάρτηση - Suspension, 50X50 2013 (Λεπτομέρεια)

Τα παρατιθέμενα πρωτότυπα σχέδια αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης συλλογής και έχουν γίνει με μαρκαδόρο και ξυλομπογιές σε άκαμπτο χαρτόνι περιτυλίγματος τύπου σάντουιτς, εκτός από το σχέδιο Β33 («Όαση») το οποίο στηρίζεται σε ηλεκτρονική σύνθεση επί μέρους μικρών σχεδίων που έχουν γίνει με μαύρο μαρκαδόρο σε λευκό χαρτί. Τα σχέδια αυτά παρουσιάστηκαν στην εισήγηση του Α. Κωτσιόπουλου στο Συνέδριο Ιστορίας Αρχιτεκτονικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στις 24 Μαϊου 2014.[1]

Αναστ. Μ. Κωτσιόπουλος

27-5-2014

[1] Βασίζεται σε κείμενο που περιελήφθη στη μονογραφία: Α. Γιακουμακάτος (επιμ.) Α.Μ. Κωτσιόπουλος και συνεργάτες αρχιτέκτονες: μια διαδρομή στα όρια του μοντέρνου, εκδόσεις Κτίριο, 2011, σελ. 162.

Κάντε κλικ στις εικόνες για μεγένθυση