Sunday, September 22, 2013

ΝΙΚΟΣ ΝΑΥΡΙΔΗΣ : “TRY AGAIN, FAIL AGAIN, FAIL BETTER”

ΕΛΕΥΣΙΝΑ-ΑΙΣΧΥΛΕΙΑ 2013

«Αξίζει να ελπίζουμε ακόμη  και στο ανέφικτο»
 Νίκος Ναυρίδης



Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 1.




Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 2.

Για τον Νίκο  Ναυρίδη και την εικαστική του εγκατάσταση στην Ελευσίνα έχουν ήδη γραφτεί πολλά. Και ο ίδιος μίλησε πολύ, έκανε ξεναγήσεις και φοβάμαι ότι μάλλον δεν χρειαζόταν. Πολλές φορές δεν κάνει καλό να δίνονται πολλές εξηγήσεις, να δίνεται έμφαση στις δυσκολίες για την πραγματοποίηση του έργου, στις αγωνίες και τους προβληματισμούς του καλλιτέχνη, ή ακόμα για τις όποιες επιρροές του κλπ.   Όλα αυτά  συχνά περιορίζουν  θάλεγα τον θεατή και οριοθετούν την φαντασία του, τους συνειρμούς και τα συναισθήματά του. Σημασία τελικά έχει αυτό καθ΄εαυτό  το έργο και πιθανόν ο τίτλος του. Και νομίζω ότι το έργο αυτό  είπε πολλά περισσότερα,  ακόμη και στους πιο  αδαείς επισκέπτες που είχαν την χαρά  να αιφνιδιαστούν με την απλόχερη χειρονομία του Ναυρίδη, που μετέτρεψε τον αμήχανο κενό   χώρο του Ελαιουργείου σε ένα τόπο μεστό από  καρπούς, θροΐσματα,  γονιμότητα,  σε ένα απέραντο σιτοβολώνα δίπλα στις τσιμινιέρες των εργοστασίων και τα κουφάρια των εγκαταλελειμμένων σκαφών.

Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 3.


Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 4.


Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 5.


Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 6.

Η μοναχική μου  πορεία στα μονοπάτια αυτού του βιομηχανικού παράδοξου χωραφιού, που χάραξε και σαν αρχιτέκτονας ο Ναυρίδης,  με έκανε να ονειρευτώ, να ξεχαστώ, να ξανασκεφτώ, να ελπίσω ίσως, χαϊδεύοντας τις  άκρες  των καρπών  αυτού του μοναδικού συμβόλου της ζωής και της γονιμότητας,  που  με δεξιότητα ξαναφυτεύτηκε πάνω στο παλιό μπετονένιο δάπεδο  των ανοιχτών χώρων του Ελαιουργείου. Ανοιχτοί χώροι   που για πρώτη φορά αξιοποιήθηκαν στην εικαστική διαδρομή των Αισχυλείων. (εξαίρεση  τα αμήχανα διάσπαρτα παλαιά υποδήματα του  Μάριου Σπηλιόπουλου)

Ο Νίκος Ναυρίδης ξεναγεί τους επισκέπτες στον χώρο της εγκατάστασης, 13 ΣΕΠ 2013.

Με τον Νίκο Ναυρίδη βρεθήκαμε για πρώτη φορά ένα βράδυ εντελώς τυχαία στο ατελιέ του, σε ένα αχανές ημιυπόγειο μιας πολυκατοικίας κάπου στον Σταθμό Λαρίσης. Είχε ετοιμάσει  αρνάκι αν θυμάμαι καλά σε ένα  μικρό φουρνάκι. Ήξερα το έργο του, μα πίνοντας κρασί και συζητώντας μέχρι πολύ αργά, μέσα στον ίδιο του τον χώρο με τα έργα του και την πορεία του,  κατάλαβα πολλά… Διατύπωσα τις ανησυχίες  μου για την επιλογή του να διδάξει στην ΑΣΚΤ σε σχέση με την καλλιτεχνική του πορεία  και περίμενα  για καιρό την μεγάλη επόμενη του κίνηση. Η Ελευσίνα θεωρώ  είναι ίσως  τελικά η μεγάλη επόμενη  κίνηση του Ναυρίδη  και ελπίζω  να ακολουθήσει γρήγορα και άλλη.

Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 7.

Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 8.

Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 9.



Ο Νίκος Ναυρίδης στον χώρο της εγκατάστασης


Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 10.





Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 11.

Ο Ναυρίδης θεωρεί ότι η Ελευσίνα  είναι μια μικρογραφία  της Ελληνικής πραγματικότητας και  συμπυκνώνει το δράμα ολόκληρης της Ελλάδας που σήμερα όπως λέει,  «ανασαίνει με τον ήχο μιας  κουραστικής ματαιότητας». Έτσι αποφασίζει να επέμβει με μια κίνηση υπέρμετρης ευαισθησίας, που σε μια εποχή εντάσεων και αδιεξόδου,  ενεργοποιεί την σκέψη τα συναισθήματά μας και λειτουργεί θεραπευτικά  και αισιόδοξα.  «Αξίζει να ελπίζουμε  λέει, ακόμη  και στο ανέφικτο».

Υ.Γ.  Εύγε  στο Γιώργο Σκιάνη,  τον αντιδήμαρχο Γαβριήλ Καμπάνη και όλους όσους στήριξαν αυτή την προσπάθεια. 

Ελευσίνα, Αιχύλεια 2013,
 Νίκος Ναυρίδης 12.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγένθυση


Tuesday, September 17, 2013

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ


Στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής


Στον κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου



 Μέσα σε αυτή την κατήφεια μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, αλλά και την  δραματική έλλειψη νέων αρχιτεκτονικών δρώμενων, έχουμε τουλάχιστον την χαρά να βιώνουμε σε αυτή την πόλη κάποιες άλλες συγκινήσεις από τον χώρο της μουσικής και της Τέχνης.

Είχα την τύχη την περασμένη εβδομάδα να απολαύσω δύο ξεχωριστές μουσικές βραδιές  στο κέντρο της Αθήνας που απ΄όσο ξέρω έγιναν με ελάχιστα χρήματα, η χωρίς χρήματα. Πολλοί δηλαδή δεν πληρώθηκαν  καθόλου,  είναι όμως  βέβαιο ότι έβαλαν την ψυχή τους και δούλεψαν ομαδικά ατελείωτες ώρες για να προετοιμαστούν και να μας ψυχαγωγήσουν.


Ο ΝΙΚΟΣ  ΞΥΔΑΚΗΣ 
ΣΤΟΝ ΚΗΠΟ ΤΟΥ ΜΕΓΑΡΟΥ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

μια ξεχωριστή συναυλία



Στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής

Αναφέρομαι κατ αρχήν στην Συναυλία του Νίκου Ξυδάκη στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής  το Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου που είχε σαν τίτλο  «Βρέχει στην Εθνική Οδό».

Ο Νίκος Ξυδάκης 

Ο Ξυδάκης όλο το καλοκαίρι δούλεψε ατελείωτες ώρες για να προετοιμάσει το πρόγραμμα αυτής της συναυλίας. Τόλμησε να συνεργαστεί και να εμπιστευτεί νέους ανθρώπους και  να ανανεώσει θεαματικά γνωστές του παλιές επιτυχίες από την κλασσική δισκογραφική δουλειά του.


Τα τραγούδια από τον δίσκο «Η εκδίκηση της Γυφτιάς» που άφησε εποχή στις γενιές μας και μας συνοδεύουν ακόμα, ξανακούστηκαν με έναν νέο, φρέσκο και δυνατό ήχο χωρίς να προδώσουν τις μνήμες μας. Νέες εκτελέσεις καινούργιες φωνές, ταλαντούχοι μουσικοί και ερμηνευτές,  είχαν αφομοιώσει το πνεύμα των τραγουδιών και με την καθοδήγηση του Ξυδάκη κατάφεραν ένα συγκινητικό αποτέλεσμα.


Ο Κήπος του Μεγάρου γέμισε ασφυκτικά. Ο κόσμος καθισμένος στο γρασίδι, γύρω από την σκηνή, ακριβώς πάνω από τους κλειστούς «υπόγειους» χώρου του νέου Μεγάρου, ο ένας δίπλα στον άλλο, με εισιτήριο 10€, σιγοτραγούδησε τους στοίχους του Ρασούλη, του Γκόνη, του Μιχάλη Γκανά και άλλων ελλήνων ποιητών,  που ο Αιγυπτιώτης Νίκος Ξυδάκης έχει μελοποιήσει  με σεμνότητα και ευαισθησία. Μια διάχυτη θετική ενέργεια διοχετεύτηκε από την σκηνή στο κοινό. 





η Γεωργία Νταγάκη με την κρητική λύρα


ο Δημήτρης Χουντής στο σαξόφωνο

Οι σταθεροί συνεργάτες του Ξυδάκη, ο Δημήτρης Μπουζάνης στο πιάνο, ο Δημήτρης Χουντής στο σαξόφωνο, ο Γιώργος Διαμαντόπουλος στα πλήκτρα, η Γεωργία Νταγάκη στην κρητική λύρα και στο τραγούδι, πλαισίωσαν τους νέους συνεργάτες που πρόσθεσαν μια νεανική αύρα στην βραδιά.

Ο Θάνος Μιχαηλίδης στα κρουστά και δεξιά ο Γιώργης Χριστοδούλου

 Ο Γιώργης Χριστοδούλου που  ήρθε από την Βαρκελώνη όπου κάνει καριέρα, μας χάρισε τις δικές του εξαιρετικές εκτελέσεις.

Ο Ηλίας Βαμβακούσης

Ο Ηλίας Βαμβακούσης  ως τροβαδούρος με την κιθάρα του και το  ούτι του πήρε το θάρρος να ερμηνεύσει γνωστά τραγούδια  του  Ξυδάκη με τον δικό του τρόπο.


 Οι Pop Eye  μαζί με τον Νίκο Ξυδάκη


και τέλος οι Pop Eye, μια ελληνική ίντι – ποπ μπάντα, με ηλεκτρικό ήχο  μας αιφνιδίασαν θετικά με την ερμηνεία και την σκηνική τους παρουσία.
Στα κρουστά ο Θάνος Μιχαηλίδης σεβάστηκε την ευαισθησία των κομματιών. 


όλοι οι συντελεστές επί σκηνής

Ο Ξυδάκης αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ελληνική μουσική και παρά τις αντιξοότητες συνεχίζει με σεμνότητα να κρατά ψηλά τον πήχη και να σέβεται το κοινό του. Ελπίζω να μας  δοθεί η ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την νέα του αυτή πορεία και να απολαύσουμε πάλι την δουλειά του, τον χειμώνα στους μουσικούς χώρους στην Αθήνα.



Η ΛΥΡΙΚΗ ΤΙΜΑ ΤΗΝ ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ

το φινάλε ενός μουσικού περίπατου
στον κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου



Η Μαρία Κάλλας

Συγκινητική ήταν και η βραδιά στον κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου τελευταίος σταθμός του μουσικού περίπατου στο κέντρο της Αθήνας σε πέντε πράξεις.  Ο Μύρων Μιχαηλίδης καλλιτεχνικός διευθυντής και αρχιμουσικός της Λυρικής Σκηνής κάλεσε του Αθηναίους σε ένα προσκλητήριο αφιερωμένο στην Μαρία Κάλλας, την παραμονή της επετείου των 36 χρόνων από τον θάνατό της. Βρέθηκα εκεί κατάκοπος μετά από μια πολύωρη περιπλάνηση στις εκθέσεις στα πλαίσια του REMAP 4.



Βρήκαμε μετά βίας καθίσματα και καθίσαμε  ο ένας δίπλα στον άλλο, χιλιάδες κόσμος. Μία εμπειρία μοναδική. Τον κήπο του Μουσείου που μας εξέθρεψε τα μαθητικά και τα νεανικά μας χρόνια και κρατάει τα κρυφά μας ναενικά σκιρτήματα, δεν τον είχα ξαναζήσει κατάμεστο, με το κτίριο του Μουσείου φωτισμένο φαντασμαγορικά και τους μουσικούς της ορχήστρα της Λυρικής Σκηνής με τα όργανα και τα αναλογία τους να εκπέμπουν μια αίσθηση ευγένειας και ήθους. 


Στα πλαίσια αυτά μίλησε  ο Μύρων Μιχαηλίδης, πιστός στο οραμά του να βγεί η Τέχνη έξω από του τοίχους της Λυρικής Σκηνής που άλλωστε υπηρετεί με συνέπεια εδώ και καιρό.  Και βυθισμένος στις εφηβικές μου μνήμες στον χώρο αυτό,  σκίρτησα  όταν άκουσα την πρώτη  άρια της Μαρίας Κάλλας ερμηνευμένη από την σοπράνο Έλενα Κελεσίδη.


 Η σοπράνο Έλενα Κελεσίδη.

Δεν πίστευα ότι   αυτό συνέβαινε στην πόλη της Αθήνας. Οι μαγικές και αξέχαστες άριες που ερμήνευσε η  Μαρία Κάλλας Τραβιάτα, Μποέμ, Τόσκα, Μαντάμα Μπαττερφλάι, Μάκμπεθ, αυτή την φορά αισθάνθηκα να ταξιδεύουν και να διαχέονται  στην πόλη,  απαλύνοντας την αγωνία, τον φόβο και την αβεβαιότητα των Αθηναίων.

Η Δήμητρα Θεοδοσίου  ντυμένη με το κοστούμι που φορούσε η ίδια η Κάλλας, ως Μήδεια


Κάτι σαν ένας ύμνος παρηγοριάς, σαν μια κραυγή αγωνίας βγαλμένη από τις φωνές των εξαιρετικών ερμηνευτών: της Δήμητρα Θεοδοσίου που ερμήνευσε το “La luce langue” (Το φως σβήνει), από τον Μάκβεθ του Verdi, ντυμένη με το κοστούμι που φορούσε η ίδια η Κάλλας, ως Μήδεια στη θρυλική Μήδεια της Φλωρεντίας το 1953. της Τσέλιας Κωστέα και του Δημήτρη Πακσόγλου.



 Ο Δημήτρης Πακσόγλου, η Δήμητρα Θεοδοσίου, με τη Τσέλια Κωστέα και την Έλενα Κελεσίδη, στο φινάλε 

Όταν τα φώτα έσβησαν κινήθηκα προς τον χώρο της σκηνής με  τα άδεια καθίσματα και  τα αναλόγια των μουσικών που αποχωρούσαν σιωπηλά φορτωμένοι στην πλάτη τα όργανά τους. 


Σκεφτόμουν ότι η Λυρική Σκηνή, λίγα χρόνια πριν ήταν υπό κατάρρευση. Κατάφερε με πολλές θυσίες να εδραιώσει μια άλλη αναπάντεχη για τα ελληνικά δεδομένα εικόνα και σήμερα ενδυναμώνεται από την μεγάλη απήχηση του ρόλου της στο ευρύ κοινό.
Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές καθώς και στους υπευθύνους του ήχου  για το σεβασμό τους προς το κοινό.
Κάτι λοιπόν γίνεται σε αυτή την πόλη μέσα στην κρίση. Εκπέμπεται κατά καιρούς, όλο κι πιό συχνά, μια ενέργεια που πηγάζει από την "από καρδιάς" συμμετοχή σε σχήματα και ομάδες κάτω από το ταλέντο, το ήθος και το όραμα ορισμένων ανθρώπων που τολμούν. Και τότε το αποτέλεσμα είναι σημαντικό και αν μη τι άλλο ψυχοθεραπευτικό για όλους μας.


Friday, September 13, 2013

ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΑΝΑΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ


Παραθέτω σήμερα  ένα παράδοξο και συνάμα ενδιαφέρον κείμενο του Δημήτρη Φιλιππίδη με αφετηρία εικόνες  από τις καλοκαιρινές του διακοπές 

Ανώνυμο Land Art στην Άνδρο


Εικ.047, Λεπτομέρεια 
 © Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

Πολλές φορές βλέπουμε χωρίς να κοιτάζουμε, χωρίς πρόθεση να εκτιμήσουμε αξιολογικά. Έστω, ανυποψίαστοι από την πιθανή παρουσία ενός αντικειμένου ή μιας κατασκευής αισθητικού χαρακτήρα. Όταν μάλιστα κινούμαστε μέσα στο τοπίο, φυσικό ή αστικό, αυτές οι τυχαίες συναντήσεις με την αισθητική σκέψη μπορεί ν' αποτελέσουν ευχάριστη έκπληξη. Έτσι, οι φετινές διακοπές στην Άνδρο μου πρόσφεραν κάτι που ως τώρα δεν είχα προσέξει, αν και επισκέπτομαι τον τόπο αυτό συχνά εδώ και χρόνια. Εννοώ τη συνειδητοποίηση ότι υπήρχαν εκεί λανθάνοντα έργα της land art που ώς τώρα αγνοούσα, αν και περνούσα τακτικά πλάι τους. Τόσο "φυσικά" ήταν, δηλαδή τόσο δεμένα με τον τόπο τους. Βέβαια κάτι ανάλογο θα έπρεπε να ισχύει για τους (ανώνυμους) δημιουργούς αυτής της τέχνης. Δεν ήταν πρόθεσή τους να κάνουν ένα "έργο τέχνης", κι αυτή η διαπίστωση πάλι προσθέτει τη γοητεία της αμεσότητας και της ειλικρίνειας σε αυτές τις κατασκευές. Οπότε αυτά τα έργα, ενταγμένα με "φυσικό" τρόπο μέσα στο περιβάλλον (μας) δεν ξεχωρίζουν σαν κάτι ιδιαίτερο και μοναδικό (η κατάρα της σύγχρονης τέχνης) αλλά μπλέκουν αρμονικά με όλα τα υπόλοιπα στοιχεία, δηλαδή τα άφθονα σκουπίδια, τα απορρίμματα, τα αχρηστευμένα μηχανήματα που συνοδεύουν τη ζωή μας συμβιώνοντας με τα τεκμήρια του πολιτισμού μας.

Εικ.047, © Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

Εικ.047: Το εργοτάξιο ενός δημόσιου έργου, πριν τελειώσουν οι εργασίες. Τα τακτοποιημένα υλικά, τα προσωρινά τοποθετημένα κινητά αντικείμενα και οι νέες κατασκευές έρχονται σε αντίθεση με ό,τι υπήρχε από πριν: τις χαριτωμένες "νησιώτικες" απομιμήσεις και την ήρεμη αμμουδιά μπροστά.



Εικ.060, © Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

Εικ.060: Ένας αυτοσχέδιος φράχτης σε κτήμα, κατασκευασμένος από διάφορα υλικά σε δεύτερη χρήση, απόβλητα του σύγχρονου πολιτισμού.

Εικ.060, Λεπτομέρεια, © Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

Μερικά αναγνωρίζονται, όπως ο σομιές (δεξιά) ή η ξύλινη παλέτα (αριστερά). Τα υπόλοιπα όμως είναι ακατανόητα κι αυτό προσθέτει γοητεία στο σύνολο.






Steni 167, © Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

Steni 167: Το μονοπάτι πρόσβασης σ' ένα εκκλησάκι που δεν διακρίνεται από τον δρόμο. Μόλις φαίνεται στον ορίζοντα η άκρη του σταυρού του. Έτσι, η σήμανση του μονοπατιού αποκτά ιδιαίτερη αξία.

Steni 167, Λεπτομέρεια, © Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

Όμως η επιλογή ν' ασπριστουν ορισμένες πέτρες κατά μήκος του, έτσι ώστε ο επισκέπτης να βρει το δρόμο του, ξεπερνούσε το απλά χρηστικό ρόλο κι έκανε αυτό το μονοπάτι ένα ιδιαίτερο πέρασμα προς μια μεταφυσική εμπειρία, που σε περιμένει στο τέρμα του.



Steni 263, © Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

Steni 263: Ένας οδηγός μπετονιέρας έτοιμου μπετόν έφτασε ώς εδώ και θέλησε ν'απαλλαγεί από το άχρηστο γι' αυτόν φορτίο του. Έτσι, άφησε το μπετόν να χυθεί ελεύθερα στην κατηφοριά, πάνω σ' ένα μονοπάτι που υπήρχε σ' εκείνο το σημείο.

Steni 263, Λεπτομέρεια, © Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

Όταν έπηξε το μπετόν, συνδυάστηκε με τους θάμνους και τη χάραξη του μονοπατιού, δημιουργώντας ενδιαφέρουσες μορφές από "παγωμένο ρευστό" υλικό δεμένο με τη φύση.




Steni 273
© Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

Steni 273: Τα αχρηστεμένα κομμάτια μιας άγνωστης κατασκευής, κάποτε εξυπηρετικής αλλά τώρα χωρίς λόγο ύπαρξης, κυριολεκτικά πετιούνται μέσα στη φύση.  Μ' αυτό τον τρόπο, αποκτούν νέο νόημα, καθώς τώρα συνδυάζονται με φυσικά στοιχεία και προσαρμόζονται σε μια διάταξη που δεν παραπέμπει πια σε κάτι αναγνωρίσιμο αλλά σε κάτι ερεθιστικά καινούριο.

Steni 273, Λεπτομέρεια,
© Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

 The end._


Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγένθυση