Wednesday, July 29, 2015

"ΝΕΚΥΙΑ" ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ


ΘΕΑΤΡΟ ΝΟ ΤΗΣ ΙΑΠΩΝΙΑΣ / ROKURO GENSO UMAWAKA /ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ 

παραμείναμε αναπάντεχα σιωπηλοί, με ένα αίσθημα ταπεινότητας και συγκίνησης μπροστά στην μοναδική αυτή διπλή τελετουργία


Δεν πρόλαβα καν να ρυθμίσω την φωτογραφική μου μηχανή και παραβαίνοντας την απαγόρευση της φωτογράφισης, δεν συγκρατήθηκα και τράβηξα στα κρυφά αυτή την μαγική –έστω και θαμπή - εικόνα από την έναρξη της σπάνιας αυτής παράστασης στο θέατρο της Επιδαύρου. 




Μια εικόνα που επαναλήφθηκε στο φινάλε με την αποχώρηση των ηθοποιών και που με τόλμη μέσα στο πυκνό χειροκρότημα, κατάγραψα καλύτερα προετοιμασμένος, αλλά παράλληλα συγκινημένος από την μαγεία που βιώσαμε στον ιερό αυτό χώρο της Επιδαύρου. Ένα Μυστήριο, μια μοναδική τελετουργία που συχνά παρέπεμπε στους ήχους και την ατμόσφαιρα της ορθόδοξης λειτουργίας. Συχνά ένοιωθα ότι το αίσθημα ερχόταν σαν γεννημένο από τα δικά μας και η τονικότητα του Χορού πρόδιδε μια απρόσμενη σχέση με τα τροπάρια των δικών μας ψαλτάδων. Μια παράσταση με μια βαθιά και ειλικρινή πνευματικότητα ίσως μοναδική, στο πλαίσιο των τελευταίων δεκαετιών στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, που αυτή την φορά απέκτησε ξανά την ιεροτητά του. Οι ηθοποιοί δεν τόλμησαν να πατήσουν το δάπεδο της ορχήστρας. Κινήθηκαν πάνω σε ένα υπερυψωμένο απέριττο σκηνικό που συνέβαλε σε αυτή την αίσθηση της ιερότητας.






Προσεγγίζοντας τον χώρο του θεάτρου λίγο πριν την παράσταση είχαμε την ευκαιρία να περιεργαστούμε από κοντά την ισχυρή σκηνική αυτή επέμβαση που υπερυψώνεται και αποκολλάται της σκηνής της Επιδαύρου.







Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, που αποπειράθηκε αυτήν την απρόσμενη θεατρική συνάντηση του Θεάτρου Νο με επικεφαλής τον μεγάλο ηθοποιό και σκηνοθέτη Gensho Umewaka, με το αρχαίο αριστούργημα του δυτικού πολιτισμού: την Οδύσσεια του Ομήρου, επισημαίνει στο σημείωμά του στον κατάλογο: 

...στην Νέκυια, σε μια από τις αρχαιότερες και συναρπαστικότερες στην παγκόσμια λογοτεχνία επισκέψεις του ανθρώπου στον κόσμο των νεκρών, πολύ μακριά 
από του ολοσκότεινους ηθικούς ψυχαναγκασμούς του χριστιανισμού, αποκαλύπτονται, μπροστά στα έκθαμβα μάτια του Οδυσσέα, τα μυστηριώδη τοπία της,
στους σκληρούς λειμώνες της Σιωπής και της Αφαίρεσης, 
ο άνθρωπος βιώνει το τρομαχτικό, οξύ παράδοξο μιας συνομιλίας με τις Σκιές… 
φίλοι –χαμένοι για πάντα-, εχθροί, σύντροφοι ήρωες- πριν την απρόσμενη συνάντηση με την ίδια του τη μητέρα. 
τρεις απόπειρες να την αγκαλιάσει- να αγκαλιάσει το 
Αδύνατο, το Κενό, το Τίποτα 

οι Νεκροί δεν έχουν σώμα... 

Δεν θα προχωρήσω σε σχόλια ως προς την ουσία της ραψωδίας λ της Οδύσσειας και την όποια θεατρική ανάλυση σχετικά με το Θέατρο Νο, εκτιμώντας ότι αυτό αποτελεί αντικείμενο άλλων. Τολμώ απλά να καταγράψω συνοπτικά αυτά που με συγκίνησαν στην βραδυνή παράσταση στις 24 Ιουλίου 2015, σαν ένας απλός θεατής που παρακολουθεί συστηματικά παραστάσεις στην Επίδαυρο από την δεκαετία του ΄70. 

Με συγκίνησε λοιπόν, η αφαίρεση και ο μινιμαλισμός του όλου εγχειρήματος, ο σπαρακτικός διάλογος του Οδυσσέα με την μητέρα του Αντίκλεια στον κόσμο των νεκρών, που του αφηγείται όλα όσα έχουν συμβεί στην Ιθάκη στο μεσοδιάστημα, αλλά και η αγωνία του να πάρει από τον νεκρό επίσης μάντη Τειρεσία τον χρησμό για την συνέχεια και το τέλος του ασυντέλεστου ακόμη νόστου του. 


Με συγκίνησε η συμμετοχή μου σε μια μυσταγωγία όπου οι ηθοποιοί του Θεάτρου Νο ντυμένοι με μεταξωτά φορέματα περπατούν και κινούνται με ένα ξεχωριστό τρόπο πάνω στο στιλβωμένο ξύλο της τυπικής σκηνής, του απέριττου αυτού σκηνικού που έστησε με ευλάβεια η Εύα Μανιδάκη και φώτισε με ευαισθησία και σεμνά ευρήματα αναδεικνύοντας την ατμόσφαιρα μιας μυσταγωγίας, η Ελευθερία Ντεκώ. Σαφή γεωμετρικά φωτεινά περιγράμματα που αναδεικνύουν τις σκιές, φωτεινές χαράξεις στο τοπίο και ανάδειξή του σε όλο του το βάθος όπου αυτό χρειαζόταν. 


Οι ξύλινες ράμπες-γέφυρες ενοποίησαν την ορχήστρα με το προσκήνιο , τη σκηνή και τον πίσω περίβολο, ενεργοποιώντας ένα τεράστιο και ταυτόχρονα απόλυτα οριοθετημένο σκηνικό χώρο. Έγινε ο χώρος των ηθοποιών, χώρος μετεωριζόμενος, εκκρεμής. Ξύλινες υπερυψωμένες «ιερές ζώνες κίνησης» χάρη στις οποίες κανένας ηθοποιός δεν πάτησε το χώμα της Επιδαύρου, σε κανένα σημείο της παράστασης, γράφει ο Γιάννης Λεοντάρης σε σχετικό του κείμενο. 

Σε όλη την διαρκεια της παράστασης με την φωτογραφική μηχανή "παραπόδα" δεν τόλμησα να ταράξω ούτε με ένα κλικ του κλείστρου, την ευλαβική σιωπή του κοινού. Περίμενα υπομονετικά μέχρι το φινάλε και μέσα στους ήχους των χειροκροτημάτων κατέγραψα τον ROKURO GENSO UMAWAKA και όλον τον Θίασο να υποκλίνονται στο κοινό και τον Μιχαήλ Μαρμαρινό να τους απευθύνει χαιρετισμό από το έδαφος της ορχήστρας αποφέυγοντας να ανέβει και να πατήσει την ξύλινη στάθμη της σκηνής των Ιαπώνων. Μια συμβολική χειρονομία που τόνισε τον σεβασμό στον αυστηρό κώδικα και τις αναλλοίωτες συμβάσεις του από τον 14ο αιώνα θεατρικού συνόλου.





Το κοινό πιο σιωπηλό από κάθε άλλη φορά αποχώρησε από το θέατρο σκεπτικό θα έλεγα και πολύ ήρεμα βρεθήκαμε στον γνωστό εστιατόριο του Λεωνίδα στο Λυγουριό για φαγητό, συζητώντας σε ένα κλίμα τελείως διαφορετικό από τα συνηθισμένα, χωρίς πανυγυρισμούς και κοσμικότητες. Κι όταν αργότερα βρεθήκαμε αργά την νύχτα στον πευκόφυτο έρημο χώρο των parking του θεάτρου, περπατήσαμε  μαζί με άλλα ζευγάρια, χαζεύοντας  τους επισκέπτες μέσα στα παρκαρισμένα διάσπαρτα αυτοκίνητα να περιμένουν υπομονετικά το χάραμα.




ξημερώματα Σαββάτου: 

η επίκληση προς τον ήλιο



Και εκεί γύρω στις πεντέμισι λίγο πριν το ξημέρωμα, στίφη επισκεπτών καταφθάνουν με κάθε τρόπο, οι πιο πολύ ξάγρυπνοι, και όλοι μαζί ανεβαίνουμε σιωπηλοί προς το θέατρο. 





Σιωπηλοί κάτσαμε στις κερκίδες, ο ένας δίπλα στον άλλο αποσβολωμένοι από το μεγαλείο των στιγμών που βιώναμε, κάτω από το υπέροχο φως της αυγής και μαγεμένοι περιμέναμε την συνέχεια της βραδυνής τελετουργίας.





Πάνω στο ίδιο σκηνικό και με τον ίδιο ιδιότυπο βηματισμό μουσικοί ηθοποιοί καταφθάνουν στην κεντρική σκήνη μέσω της στενής ξύλινης γέφυρας.


Ο ήχος του φλάουτου που ακούστηκε ήταν το σήμα ότι η παράσταση με «ιερέα» τον δάσκαλο του Νο, Τζένσο Ουμεουάκα, αρχίζει...



Οι μουσικοί παίζουν τέσσερα όργανα, γιαπωνέζικο φλάουτο και τρία διαφορετικά είδη τυμπάνου.





Και οι ηθοποιοί εισέρχονται μεσω του ίδιου διαδρόμου στην κεντρική σκηνή με υπέροχα ολομέταξα, εντυπωσιακά σε σχέδια και χρώματα κοστούμια και καπέλα, ολισθαίνοντας στο λειασμένο δάπεδο της σκηνής.











Η τελετουργία συγκατοικεί και εδώ με τη θρησκευτικότητα αλλά και με την ποίηση και κορυφώνεται με σκηνές μεγάλης έντασης. Η επίκληση στον ήλιο καταλήγει σε ανταλλαγές και ριπές εντυπωσιακών δεσμών που διαχέονται στο χώρο και μας αφήνει εκστακτικούς. Παρά την έλλειψη υποτίτλων μέσα από την κίνηση, την μουσική, την γλώσσα του σώματος αλλά και τις φωνητικές επικλήσεις ο καθένας μας βρέθηκε καθηλωμένος μπροστά σε αυτό το μοναδικό θέαμα σε αυτό τον μοναδικό χώρο.







Φεύγοντας οι ηθοποιοί μας καταβόδωσαν με χαμόγελο, ακριβώς έξω από το θέατρο, πατώντας επίμονα με τα λευκά υφασμάτινα υποδήματα στην λειασμένη εξέδρα του σκηνικού.


Μετά την ελαφρότητα και ενίοτε την χυδαιότητα πολλών παραστάσεων των τελευταίων δεκαετιών στο μοναδικό αυτό θεατρικό χώρο, κάτι παράξενο συνέβη αυτή την φορά. Παραμείναμε αναπάντεχα σιωπηλοί και με ένα αίσθημα ταπεινότητας και συγκίνησης μπροστά στην μοναδική αυτή διπλή τελετουργία που φιλοξένησε φέτος και προς τιμήν του το Φεστιβάλ Επιδαύρου.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγένθυση




Monday, July 20, 2015

ΠΕΡΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ: ΜΕΡΟΣ 2ο


από την αισιοδοξία στην… 
"… διερεύνηση των μεθοδευμένων τρόπων για την εκπόνηση των διπλωματικών εργασιών…"
(Δημήτρης Φιλιππίδης)

αλλά και στην
"κραυγαλέα μεροληπτική αναλογία διδασκόντων προς φοιτητές"

Στέλλα Παπάζογλου, Λουίζα Βαρελίδη, CURATIVE PARASITE, 2011, Επιβλέποντες: Nicolas Boyarsky, Camila Sotomayor, The Bartlett, UCL, 

Η τελευταία ανάρτηση στις 13 Ιουλίου 2015, αναζητά την αισιοδοξία διαμέσου των διπλωματικών των νέων αρχιτεκτόνων και παράλληλα δημιούργησε - και δικαιολογημένα - μια σειρά ερωτημάτων και σκέψεων που κατατέθηκαν με emails ή κατέφθασαν σε μένα τηλεφωνικώς. Και αυτό το βρίσκω πολύ θετικό μια και εκ των πραγμάτων μια τέτοια ανάρτηση σε ένα blog με την πληθώρα των διπλωματικών που παρουσιάστηκαν δεν ήταν δυνατόν, με την μια, να προχωρήσει σε ουσιαστικότερες αναλύσεις επί του θέματος. Όπως σημειώνει ο Δημήτρης Φιλιππίδης στο σχόλιό του : «θίγεις ένα βαθύ πρόβλημα με μεγάλες προεκτάσεις "ακροθιγώς", επειδή θες κυρίως να ξεφύγεις προς τα μπροστά. Άγιος ο σκοπός σου. Όμως το θέμα παραμένει, και θα μας βασανίζει...» 


Ειρήνη-Δάφνη Σάπκα, Αικατερίνη Μπακαλιού, ΔΩΤΙΑ ΤΕΜΠΕΑ |ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΑ ΜΝΗΜΗΣ, 2014, Επιβλέπων καθηγητής, Αναστάσιος Τέλιος, ΑΠΘ 

Στην ουσία η ανάρτηση αυτή παρέθεσε κάποια πρώτα ενδεικτικά στατιστικά στοιχεία και κάποιες εκτιμήσεις χωρίς προθέσεις ουσιαστικής αξιολόγησης μια και ευρισκόμενος εκτός των τειχών δε θα μπορούσα να έχω σαφή εικόνα για ένα θέμα που κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει αγγίξει. Παράλληλα άνοιξε ήδη ένας διάλογος για ένα θέμα που ομολογώ θα με ενδιέφερε να συζητηθεί επί της ουσίας και να αποκαλυφθούν οι πραγματικές του συνιστώσες. Θα παρακαλούσα μάλιστα όλους όσους σχολίασαν τα γραφόμενα μου αρνητικά η θετικά, όπως μου μεταφέρθηκε, να αποφασίσουν να τοποθετηθούν για να καλυφθούν όσο γίνεται περισσότερες πτυχές του θέματος. 


Νίκη-Βασιλική Κολοβού, ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ( Λεπτομέρεια), Επιβλέπων Τριανταφυλλίδης Γιώργος Πανεπιστήμιο Βόλου 

Δεν θα διαφωνήσω με την παράλληλα αντιφατική σχέση της αισιοδοξίας με το αδιέξοδο για τους νέους συναδέλφους, η ακόμη για τον παραλληλισμό με την υπερπαραγωγή ροδακίνων, θέματα που σημειώνει ο Φιλιππίδης στο πρόσφατο σχόλιό του κάτω από την προηγούμενη ανάρτηση. Επιμένω όμως, φύσει αισιόδοξος, ότι αυτή ειδικά την εποχή οφείλουμε να διατηρήσουμε την ελπίδα. Και παράλληλα για να μην χαρακτηριστούμε αιθεροβάμονες, να διεισδύουμε στην ουσία των πράγματων και να συνειδητοποιούμε τι βρίσκεται πίσω από αυτό που βλέπουμε. 

Ζήτησα λοιπόν από τον Δημήτρη Φιλιππίδη να μας αποκαλύψει το απόσταγμα από την πολυετή εμπειρία του σχετικά με τους «μεθοδευμένους τρόπους για την εκπόνηση, παρουσίαση και βαθμολόγηση των διπλωματικών εργασιών». Αξίζει να διαβάσετε προσεκτικά αυτό το κείμενο που παραθέτω στην συνέχεια και εκτιμώ ότι επικεντρώνεται στην ουσία :


Δημήτρης Φιλιππίδης 

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΗ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ


Το πρόγραμμα ορίζει ότι κάθε τέτοια εποχή, στο κλείσιμο του ακαδημαϊκού έτους και μέσα στις ζέστες του καλοκαιριού, γίνεται η παρουσίαση των διπλωματικών εργασιών. Με τα χρόνια έχει επικρατήσει μια τελετουργία που ξεπερνά σε μεγάλο βαθμό, ίσως κι επισκιάζει, τον τυπικό αυτό χαρακτήρα, δηλαδή μιας ακόμα υποχρέωσης των σπουδαστών και σπουδαστριών ώσπου να αποφοιτήσουν από τη Σχολή.



Παρουσίαση Διπλωματικής Γιάννη Ζαβολέα, (1995;) 
Διακρίνονται από αριστερά Γιάννης Ζαβολέας, Αθανάσιος Αραβαντινός, Ανδρέας Κούρκουλας, Ντεστέ Πεχλιβανίδου, Παναγιώτης Τουρνικιώτης 
( από το φωτ. αρχείο του Δ. Φιλιππίδη) 

Η παρουσίαση των διπλωματικών διαθέτει όλα τα δραματικά στοιχεία, όλο το πάθος, μιας κανονικής θεατρικής παράστασης που στήνεται μπροστά στο κοινό (σπουδαστικό, διδακτικό) με πρώτους και δεύτερους ρόλους, και οδηγείται σε αίσιο τέλος. Όταν τελειώσει η παρουσίαση μιας διπλωματικής, οι εξαντλημένοι, ξενυχτισμένοι σπουδαστές με τους συγκινημένους γονείς τους, οι φίλοι που τους συμπαραστάθηκαν, ακόμα κι οι πιο απόμακροι απλοί θεατές γνωρίζουν πως έγιναν μάρτυρες ενός σπουδαίου δρώμενου. 

Σε μια δεύτερη όμως ανάγνωση, όπως σε κάθε τελετουργία, η διαδικασία επιλογής, εκπόνησης και παρουσίασης των διπλωματικών αποτελεί πεδίο διαπραγματεύσεων, ανταγωνισμών και συγκρούσεων ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη, σπουδαστών και καθηγητών. Αξίζει νομίζω ν’ αναφερθούμε στους μηχανισμούς της σπουδαίας αυτής δοκιμασίας που όλοι θα περάσουν για να κλείσουν τις σπουδές τους. 

Όσα και να έχουν μεσολαβήσει στα προηγούμενα χρόνια των σπουδών, όσες διακρίσεις κι αν έχει κάποιος συγκεντρώσει ώς τότε, το στάδιο εκπόνησης της διπλωματικής ξεχωρίζει επειδή είναι η τελευταία, μη αναστρέψιμη ετυμηγορία για την προσωπική αξία του κάθε σπουδαστή πριν βγει στην κοινωνία. Γι’ αυτό κι όλοι βάζουν τα δυνατά τους να διακριθούν, να αποδείξουν πρώτιστα στον εαυτό τους τι αξίζουν. Η αξία αυτή, που δεν αφήνει συχνά αδιάφορους ούτε τους πιο αποστασιοποιημένους ανάμεσα στους σπουδαστές, βασίζεται σε δύο κυρίως επιλογές: θέματος και επιβλέποντος καθηγητή. Τα δύο αυτά στοιχεία κανονικά είναι ξεχωριστά αλλά αρκετές φορές συνδυάζονται. 


Παρουσίαση Διπλωματικής Σαραφίδη Α. & Παπαιωάννου Γ., (1998;) 
Διακρίνονται από αριστερά Δημήτρης ΗσαΪας, Ανδρέας Κούρκουλας, Μάρω Αδάμη, Δημήτρης Φιλιππίδης 
( από το φωτ. αρχείο του Δ. Φιλιππίδη) 

Ένας σπουδαστής ή σπουδάστρια θα αρχίσει μυστικά (για ν’ αποφύγει πιθανούς ανταγωνιστές) να ψάχνει για επιβλέποντα αρκετά νωρίς: ένα με δύο χρόνια πριν, με ή χωρίς επιλεγμένο θέμα. Η αναζήτηση θα κινηθεί ανάμεσα σε γνωστούς, υπεύθυνους μαθημάτων που έτυχε να παρακολουθήσει ο σπουδαστής ή η σπουδάστρια σε παλιότερα έτη. Λογικό είναι η παλιότερη γνωριμία να διευκολύνει την αποδοχή συνεργασίας. Αλλά υποψήφιος επιβλέπων μπορεί να είναι και κάποιος εντελώς άγνωστος, για του οποίου τη διδασκαλία (ή το χαρακτήρα) κυκλοφορούν ευνοϊκά σχόλια στη Σχολή ή διαθέτει χτισμένο ή δημοσιευμένο έργο γενικής εκτίμησης. Αυτό λέγεται υποτιμητικά από μερικούς «πασαρέλα». 

Στην ιδιότυπη αυτή διερεύνηση ο σπουδαστής ή η σπουδάστρια, από τη μια μεριά, και ο καθηγητής ή καθηγήτρια, από την άλλη, προσέρχονται ο καθένας με τα «όπλα» του. Ο τελευταίος ποντάρει στην καλή του φήμη, μέσα κι έξω από τη Σχολή, για να «ψαρέψει» τους πιο περιζήτητους σπουδαστές, δηλαδή εκείνους που αποδειγμένα θα «βγάλουν καλή δουλειά», αναδεικνύοντας τον εαυτό τους αλλά συνάμα επιβεβαιώνοντας τη φήμη του επιβλέποντά τους. Εκεί εντοπίζεται ένας άρρητος (αλλά και άγριος) ανταγωνισμός ανάμεσα σε υποψήφιους επιβλέποντες, καθώς η επιβράβευση των ικανοτήτων τους βασίζεται όχι μόνο στις πόσες διπλωματικές έχουν αναλάβει σε κάθε χρονική περίοδο, αλλά και στην ποιότητα των σπουδαστών που πατρονάρουν. Επιπλέον, και το πιο σημαντικό για τους σπουδαστές, είναι ότι μπορεί να τους εξασφαλίσει εγγυημένα το επιθυμητό άριστα. 


Παρουσίαση Διπλωματικής Σαραφίδη Α.& Παπαιωάννου Γ., (1998;) Διακρινονται από αριστερά Μάρω Αδάμη, Δημήτρης Φιλιππίδης ( από το φωτ. Αρχείο του Δ. Φιλιππίδη) 

Το να διαλέξεις τους καλύτερους που θα λάμψουν είναι τέχνη. Όπως τέχνη είναι και το να αποφύγεις εκείνους «που δεν τραβάνε», βρίσκοντας διάφορες δικαιολογίες. Μια διπλωματική με «κουσούρια» δεν βλάφτει μόνο τους σπουδαστές, βλάφτει και τον ίδιο τον επιβλέποντα που θα χρειαστεί να υπερασπιστεί κάτι «παρακατιανό». 

Βέβαια, αυτά δεν συμβαίνουν από τη μια στιγμή στην άλλη. Χρειάζεται επίμονη καλλιέργεια σχέσεων στα προηγούμενα έτη, για να μπορέσει κανείς να δρέψει τους επιθυμητούς καρπούς στο τέλος. Το πόσες διπλωματικές θα αναλάβει κανείς αποτελεί στοιχείο επίδειξης και αποδεικτικό στοιχείο κοινωνικής θέσης. Αυτά είναι αποδεκτά από το σύνολο της «ακαδημαϊκής κοινότητας» και παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην (νοητή) ιεράρχηση των διδασκόντων, αφού δεν υπάρχει, καλύτερα: δεν επιτρέπεται να υπάρχει, άλλος τρόπος αξιολόγησής τους. Σύμφωνα με τους νόμους προσφοράς-ζήτησης, οι μεγάλες βεντέτες τελικά θα πάρουν τους εκλεκτούς και οι αποκάτω θα μοιραστούν τους υπόλοιπους, κάτι που καταδικάζει τους τελευταίους να διατηρούνται σε υποδεέστερη θέση. 

Από τη μεριά των σπουδαστών, υπάρχει η αντίστοιχη προετοιμασία. Κι αυτοί με τη σειρά τους «χτίζουν» σχέσεις στη διάρκεια των σπουδών τους ώστε να γίνουν δεκτοί για διπλωματική από κάποιον που επιθυμούν, με το να επιδεικνύουν πόσο φιλόπονοι και φιλότιμοι είναι. Για να δελεάσουν περισσότερο τον καθηγητή ή την καθηγήτρια είπαμε πως μπορεί να έχουν ήδη στο μυαλό κάποιο θέμα. Το πρωτότυπο θέμα, με ικανοποιητικό ποσό πληροφόρησης, που θα ταιριάζει στα «χούγια» του επιβλέποντα, είναι το καλύτερο δόλωμα. Σπάνια ένας καθηγητής ή καθηγήτρια να απαρνηθεί ένα θέμα όπου ξέρει πως έχει ειδικότητα, άρα και άνεση κινήσεων. Επειδή όλα γίνονται με στόχο την τελική παρουσίαση της εργασίας, ευθύς εξαρχής σπουδαστές και επιβλέποντες «βλέπουν τι θα δώσει το θέμα».
Χριστοδουλάκη Ελίνα, ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ | σχολή θεατρικού αυτοσχεδιασμού στο Μεταξουργείο, 2015, Λεπτομέρεια,Επιβλέπων καθηγητής Νέλλυ Μάρδα 

Η διαδικασία αυτή δεν είναι ουσιαστικά διαφορετική από το γύρισμα μιας ταινίας, όπου ο σκηνοθέτης διαλέγει ηθοποιούς που θα ενσαρκώσουν τα πρόσωπα ενός σεναρίου. Εδώ όμως, οι ρόλοι εναλλάσσονται: καθηγητής και σπουδαστής παίζουν σε ένα έργο που κι οι δυο μαζί, σε συνεργασία, στήνουν και παρουσιάζουν. Ηθοποιός είναι και ο σπουδαστής που πρέπει να μάθει την τέχνη της παρουσίασης όσο είναι κι ο καθηγητής που θα πρέπει όχι μόνο να τον διδάξει ηθοποιία αλλά και να του μάθει τα μυστικά της ιδανικής παρουσίασης. Μαζί συζητούν τρόπους, μεθόδους, τεχνικές και στρατηγικές. Μπορεί μπροστά τους να είναι απλωμένα σχέδια, μπορεί να κοιτάζουν πρόχειρες μακέτες και να κάνουν σκίτσα, αλλά κατά βάθος κάνουν συνεχώς πρόβες χωρίς κοινό. 

Η ύστατη πάντως κρίση, η μητέρα όλων των μαχών, είναι η βαθμολογία. Εκεί παίζονται όλα. Εκεί οι διδάσκοντες «δίνουν ρεσιτάλ», μακριά από τους προστατευόμενους σπουδαστές τους. Αν παλιότερα η βαθμολογία γινόταν επιτόπου προκαλώντας πολλή δίκαιη γκρίνια και παρατράγουδα, τα πράγματα άλλαξαν, χωρίς να απαλειφθούν εντελώς οι αδικίες, όταν η διαδικασία άρχισε να γίνεται συλλογικά, από όλες τις επιτροπές κρίσης στο τέλος των παρουσιάσεων. 

Γι’ αυτό οι «σκηνές» και οι «καβγάδες», οι υπόγειες διπλωματίες κι οι μικρο-εκβιασμοί που παρατηρούνται δεν είναι άλλο παρά η συνέχεια με τις παραστάσεις που δόθηκαν μπροστά στο κοινό στην παρουσίαση των διπλωματικών. Εδώ μετρούν ιδιαίτερα οι διαπροσωπικές σχέσεις των διδασκόντων, ποιος υποχωρεί και ποιος εκβιάζει, ποιος πιέζει και ποιος συναλλάσσεται. Έχουν παιχτεί μεγάλα δράματα ακόμα και για ένα τέταρτο βαθμού, με μελοδραματικές κορώνες – κάτι που επαναλαμβάνεται όταν μάθουν τους βαθμούς τους οι σπουδαστές που περιμένουν απέξω με αγωνία. Καθώς όλοι πρέπει να βγουν ευχαριστημένοι από τη θεατρική παράσταση, όλοι οι βαθμοί συνωθούνται παράλογα κοντά στο άριστα (δέκα), χάνοντας έτσι την όποια αξιοπιστία τους. Αντίθετα, το να πάρεις ένα 7 ή 8 θεωρείται από τους σπουδαστές ως ύψιστη απόρριψη και προδοσία από τον «προστάτη» καθηγητή τους. 



Σιλένα Λάσκαρη, Χριστίνα Κάβουρα, JUNKSPACE: ΜΕΤΑ-ΤΥΠΟΛΟΓΙΕΣ, 2015 , Λεπτομέρεια, Επιβλέπων: Σταύρος Βεργόπουλος ΑΠΘ 

Με αυτούς τους μεθοδευμένους τρόπους, η εκπόνηση, παρουσίαση και βαθμολόγηση μιας διπλωματικής εργασίας, από μυσταγωγία και «τελετή μετάβασης στην κοινωνία» μοιραία μεταποιείται σε πιστή μεταφορά του πελατειακού κράτους στην εκπαιδευτική διαδικασία, χωρίς όμως να χάνει – κι αυτό είναι το σημαντικό – τη δραματική του υπόσταση. Τίποτα έτσι δεν απομυθοποιείται αλλά αντίθετα, ιδεαλιστικός και ρεαλιστικός στόχος συνυπάρχουν ενισχύοντας ο ένας τον άλλο. 

Δημήτρης Φιλιππίδης 



«η κραυγαλέα μεροληπτική αναλογία 
διδασκόντων προς φοιτητές» 

Επανέρχομαι εδώ στο θέμα των ποσοστών ανά σχολή, των διπλωματικών που επιλέγονται από επιτροπές με στόχο την παρουσίαση σε εκθέσεις. Πέρα από την όποια υποκειμενικότητα που θα μπορούσε να επηρεάσει τις επιλογές κριτικών επιτροπών στις κατά καιρούς εκθέσεις, οι δύο πίνακες που έχω ήδη παρουσιάσει και τους επανα-αναρτώ είναι σαφείς ως προς την υπεροχή της Αθήνας σε σχέση με τις περιφερειακές σχολές. 

28 Μαίου 2013 (Gre a t) 

ΕΜΠ                                14 συμμετ. 34,1% 
ΑΠΘ                                  8 συμμετ. 19,5% 
Πανεπιστήμιο Πατρών        4 συμμετ.  9,7% 
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας    4 συμμετ.  9,7% 
Πανεπιστήμιο Κρήτης          1 συμμετ.  2,4% 
Πανεπιστ. Εξωτερικού      10 συμμετ. 24,3% 

13 Ιουλίου 2015 

ΕΜΠ                                     10 συμμετ.40,0% 
ΑΠΘ                                      7 συμμετ.28,0% 
Πανεπιστήμιο Πατρών            2 συμμετ. 8,0% 
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας        1 συμμετ. 4,0% 
Πανεπιστήμιο Κρήτης             1 συμμετ. 4,0% 
Πανεπιστήμιο Θράκης            2 συμμετ. 8,0% 
Πανεπιστ. Εξωτερικού            2 συμμετ. 8,0% 

Ο Γιώργος Πανέτσος σε πρόσφατο email του επικεντρώνεται στην ερμηνεία αυτών των δεδομένων επισημαίνοντας «την κραυγαλέα μεροληπτκή αναλογία διδασκόντων προς φοιτητές, όπως ορίζεται από το Υπουργείο Παιδείας και υπερβαίνει τις εναλλαγές κυβερνήσεων...» 

Ο σχετικός Πϊνακας που μου απέστειλε, με Συγκριτικά Στοιχεία Τμημάτων Αρχιτεκτονικής για το 2014 και τμήμα του παραθέτω στην συνέχεια, επιβεβαιώνει την δυσανάλογη αυτή σχέση που αποτυπώνει μια θετική σχέση για το ΕΜΠ με 1,94 φοιτητές ανά έναν ΔΕΠ στην Σχολή Αρχιτεκτόνων στο Α΄ έτος, για να καταλήξει στο άλλο άκρο στον αριθμό των 7,5 φοιτητών ανά ένα ΔΕΠ στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, με εξ ίσου δύσκολες ενδιάμεσες αναλογίες στα υπόλοιπα τμήματα. 



Ξεφυλλίζοντας μάλιστα και τις πρόσφατες αξιολογήσεις που πραγματοποιήθηκαν από την ΑΡΧΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ για όλες τις Σχολές Αρχιτεκτονικής, θα διαπιστώσει σχετικές επισημάνσεις όπως ας πούμε για το Πανεπιστήμιο της Πάτρας ότι: 



Η συνεργασία διδασκόντων και φοιτητών, όπως προκύπτει από το επίπεδο των εργασιών, είναι επαρκέστατη και γόνιμη. Σε πολλές περιπτώσεις οι φοιτητές σαφώς εμπνέονται όχι μόνο από τις γνώσεις αλλά και από το πάθος των διδασκόντων για τη δουλειά τους. 
Αλλά … 

3. Σε σύγκριση με τα διεθνή δεδομένα και άλλες σχολές στην Ελλάδα, το Τμήμα έχει ιδιαίτερη υψηλή αναλογία φοιτητών προς διδακτικό προσωπικό. Η παρούσα αναλογία θα υποβιβάσει την ποιότητα της εκπαίδευσης ιδιαίτερα στα συνθετικά μαθήματα κορμού που απαιτούν ατομική και τακτική επαφή 

Το ίδιο για το τμήμα Αρχιτεκτονικής στην Θράκη στο κεφάλαιο: 

Teaching staff/ student ratio, επισημαίνεται ότι 

- The existing situation regarding this topic does not make a general and overarching assessment easy. With 17 permanent and 27 adjunct faculties (for 465 students studying for 5 years + 222 students beyond the 5th period) 687 students, what first needs to be assessed is the system that allows for the high intensity within courses and the stretching of the 5-year program to eight and more years. 

Διδακτικό προσωπικό Αναλογία διδασκόντων / διδασκομένων 

- Η υφιστάμενη κατάσταση όσον αφορά αυτό το θέμα δεν κάνει μια γενική αξιολόγηση εύκολη. Με 17 μόνιμους και 27 επίκουρους (για 465 μαθητές φοιτητές για 5 χρόνια + 222 φοιτητές πέρα από την πέμπτη περίοδο) 687 φοιτητές, τι πρώτα θα πρέπει να αξιολογηθεί. Είναι το σύστημα που επιτρέπει την υψηλή ένταση μέσα στα μαθήματα και το τέντωμα του 5ετούς προγράμματος για οκτώ και πλέον χρόνια. 


Ίσαρη Ευανθία, ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΣΤΟ Δ.Π.Θ., 2015 (Λεπτομέρεια), Επιβλέποντες καθηγητές: Σταύρος Γυφτόπουλος, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος. ΕΜΠ 

Το θέμα όμως δεν εξαντλείτε εδώ, προφανώς υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες που πρέπει να συζητηθούν. Ο χώρος είναι ανοιχτός και φιλόξενος για τις όποιες σχετικές προσεγγίσεις, που μπορείτε να στείλετε στο γνωστό email: triantafyllou.giorgos@gmail.com


Monday, July 13, 2015

«MATEЯEALITY | 25 UNDER 25»

«ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΜΠ 2015»
«ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΚΑΙ ΟΥΤΟΠΙΑ… »
ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ

ας αντλήσουμε αισιοδοξία από τις αρχιτεκτονικές δημιουργίες των νέων αρχιτεκτόνων


Αχιλλέας Πλιάκος, ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ
Επιβλέπουσα: Σοφία Τσιράκη - Σύμβουλος: Κωνσταντίνος Καραδήμας 

Σε αυτές τις δύσκολες ώρες, που πρέπει να κινητοποιηθούμε όλοι μαζί για να χειριστούμε με τον καλύτερο τρόπο την τελική αυτή έκβαση των διαπραγματέυσεων, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας αυτή την ικανοποίηση και την αισιοδοξία, που ένοιωσα παρακολουθώντας τον τελευταίο καιρό της πλήρους αρχιτεκτονικής απραξίας, τρεις διαφορετικές εκδηλώσεις.





GRE.A.T. 2013 Exhibition Athens Concert Hall, Greece,    Curator: Memos Filippidis © 2012-13 George Messaritakis 

Δύο χρόνια μετά την σημαντική έκθεση “GRE A T” , με διπλωματικές πτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών που προετοίμασαν ο Μέμος Φιλιππίδης και ο Νίκος Κτενάς στο Μέγαρο Μουσικής, επανέρχομαι με αφορμή ένα νέο κύμα από αρχιτεκτονικές δημιουργίες νέων συναδέλφων που σε καιρούς χαλεπούς εξακολουθούν να μας συγκινούν και να μας αιφνιδιάζουν.

Παράλληλα, μετά την συνοπτική παρουσίαση επιλεγμένων διπλωματικών, από τις τρεις αυτές εκδηλώσεις, θα επιδιώξω κάποιες εκτιμήσεις σχετικά με τα ποσοστά συμμετοχής ανά σχολή, τους επικρατέστερους επιβλέποντες καθηγητές και το κατά πόσο επηρεάζουν το αρχιτεκτονικό ύφος των φοιτητών.


«MATEЯEALITY | 25 UNDER 25»
Θα ξεκινήσω με την έκθεση «mateЯeality | 25 under 25» που πραγματοποιήθηκε στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων κατά τη διάρκεια του DesignLab Show 2015 με 25 διπλωματικές που επέλεξε η κριτική επιτροπή αποτελούμενη από τους αρχιτέκτονες Κωσταντίνο Πουλόπουλο, Αναστάσιο Τέλλιο, Σταύρο Μαρτίνο και την ομάδα του Αrchstudies, από το σύνολο των 60 συμμετοχών. 

Απόψη της έκθεσης στο πατάρι του κτιρίου των "παλιών φούρνων" στην Τεχνόπολη.

"Εξασφαλίστηκε έτσι η συμμετοχή, επισημαίνει η οργανωτική επιτροπή και παρουσίαση στην έκθεση διαφορετικών εκφάνσεων της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, μέσα από το σύνολο των διπλωματικών εργασιών, όπως αυτές κατατέθηκαν από τα διαφορετικά ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού. Τελικώς, το σύνολο των 25 εργασιών που επιλέχθηκαν εκφράζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ποικιλομορφία του αρχιτεκτονικού έργου, το οποίο διαμορφώνεται σήμερα υπό την επίδραση τόσο των νέων τεχνολογιών, όσο και των κοινωνικών και οικονομικών παραμέτρων."

Έχει επίσης ενδιαφέρον η θεματολογία των διπλωματικών με κριτήρια, τον τόπο, την ανθρώπινη κλίμακα και το μέτρο, την τεχνολογία

Προτάσεις σε επιλεγμένες περιοχές και τοπία της ελληνικής επαρχίας
Προτάσεις συναισθημάτων όπως η Λήθη,και η μνήμη
Προτάσεις πειραματικού χαρακτήρα με αφετηρία την τεχνολογία
Προτάσεις για κατοίκηση, από νέες ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις της πολυκατοικίας μέχρι μικρής κλίμακας ή εφήμερα καταλύματα σταθερά ή κινούμενα, με οικολογικές προσεγγίσεις. 

Στην συνέχεια παρουσιάζονται συνοπτικά και με τυχαία σειρά οι διπλωματικές που κατέγραψα στο πατάρι του κτιρίου των "παλιών φούρνων"  στην Τεχνόπολη: 

Αχιλλέας Πλιάκος
Επιβλέπουσα καθηγήτρια, Σοφία Τσιράκη ΕΜΠ, 


ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ ΣΤΗΝ ΕΞΟΧΗ ΜΑΣΤΟΡΟΧΩΡΙΩΝ ΚΟΝΙΤΣΑΣ, 2015

Αντώνης Αθανασίου, Μαρία-Χρυσούλα Ακριβού 
Επιβλέπουσα καθηγήτρια : Αικατερίνη Λιάπη, Πανεπιστήμιο Πατρών 


GORGE_OUS TRAILS – VOURAIKOS_ACHAIA_GREECE, 2014 


Νέστωρας Σκαντζούρης 

Επιβλέπων: Αθανάσιος Σπανομαρίδης Πανεπιστήμιο Πατρών 






ΔΕΛΦΟΙ (περί του χάσματος της Κασταλίας πηγής)




Ιακωβίνα Κοντιζά, Θάλεια Σαχινίδη

Επιβλέπων: Τάσης Παπαϊωάννου, ΕΜΠ






ΣΤΑΘΜΟΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΣΕ NΗΣΙΩΤΙΚΟ ΛΙΜΑΝΙ, 2014




 Κωσταντίνος Μουστάκας, Μαριάννα Καλτσά
Επιβλέπουσα: Ρένα Σακελαρίδου, ΑΠΘ





HORIZONS \ A CONCEPTUAL CONTEMPLATION SPACE
Κάντε ΚΛΙΚ εδώ για να δείτε το σχετικό βίντεο


 Αλεξάνδρα Μαραντίδου, Γιώργος-Πέτρος Λαζαρίδης, ΑΠΘ



ΛΗΘΗ | Η ΕΠΟΥΛΩΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ, 2014

Άννα-Μαρία Παπουτσοπούλου 
Επιβλέπων Γιώργος Παπακώστας, ΑΠΘ

ΤΟ ΜΕΤΩΝΥΜΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ, 2013 
Χρήστος Κουφίδης, Κωνσταντίνος Πίττας 

Επιβλέποντες: Ανδρέας Κούρκουλας, Σοφία Τσιράκη, ΕΜΠ


ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΑΡΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ, 2014 
Δάφνη Γουρζή, Ευάγγελος Βράκας 

Επιβλέποντες: Πάνος Εξαρχόπουλος, Ελένη Αμερικάνου, Δημήτρης Λουκόπουλος Δ.Π.Θ. 


ΝΕΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΗΛΟΥ, 2014 
Νίκη-Βασιλική Κολοβού 
Επιβλέπων: Τριανταφυλλίδης Γιώργος, Πανεπιστήμιο Βόλου
ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Σιλένα Λάσκαρη, Χριστίνα Κάβουρα 
Επιβλέπων: Σταύρος Βεργόπουλος ΑΠΘ 

JUNKSPACE: ΜΕΤΑ-ΤΥΠΟΛΟΓΙΕΣ, 2015 
 Κούτλα Βίρνα 
Επιβλέπουσα καθηγήτρια, Σοφία Τσιράκη ΕΜΠ
ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ-ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 
 Ειρήνη-Δάφνη Σάπκα, Αικατερίνη Μπακαλιού 
Επιβλέπων καθηγητής, Αναστάσιος Τέλιος, ΑΠΘ 

ΔΩΤΙΑ ΤΕΜΠΕΑ |ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΑ ΜΝΗΜΗΣ, 2014 
Κωσταντίνος Σταθόπουλος 

Επιβλέπων: Τασης Παπαϊωάνου ΕΜΠ, 2012 



ΞΥΛΙΝΗ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ 
Μάριος Πετρόγγονας, Μιχάλης Τακόπουλος
Επιβλέποντες: Κώστας Μωραϊτης, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, ΕΜΠ
ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΕΝ ΚΙΝΗΣΕΙ: 
(Ανά)βιώνοντας το παλιό σιδηροδρομικό δίκτυο πελοποννήσου, 2015 
Μαρίνα Λεβεντάκη, Ελισάνια Μιχαλοπούλου



ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΦΟΥ ΤΟΥ ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΥ, 2014


Βαρβάρα Γκούφα, Φιλοθέη Ζησοπούλου, Μυρτώ Θανάση 

Επιβλέποντες: Βασιλάκος Παναγιώτης, Κούρκουλας Ανδρέας, ΕΜΠ, 2015








ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ| Μεταβαλλόμενες συνθήκες διαβίωσης σε αειθαλές τοπίο, 2015

Χριστοδουλάκη Ελίνα 
Επιβλέπων καθηγητής Νέλλυ Μάρδα 


ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ | σχολή θεατρικού αυτοσχεδιασμού στο Μεταξουργείο, 2015 
Κάρολος Μιχαηλίδης 

MEMORY AND REMINISCENCE: Traces in Fener, Istanbul 


 Στέλλα Παπάζογλου,Λουίζα Βαρελίδη 

Επιβλέποντες: Nicolas Boyarsky, Camila Sotomayor, 
The Bartlett, UCL, 2011 



CURATIVE PARASITE, 2011 
Καραολή Ειρήνη, Αγγελική Ραχιώτη, Ντέα Ρέτζου 
Κωνσταντίνος Μωραϊτης, Θάνος Παγώνης, ΕΜΠ  

ΠΡΟΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ_ανάπλαση λιμένα και παλαιάς πλαζ Αυλώνας, 2014 

Στρατής Γεωργίου, ΑΠΘ 


ELYSIUM // ΜΙΑ ΕΥ/ΤΟΠΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ, ΑΦΗΓΗΣΗ ΜΙΑΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ 
Δήμητρα Μοσκοβέλη, Στεφανία Παπαδοπούλου, 
Μαρία Πνιγούρα 
Επιβλέποντες Καθηγητές: Πολυχρονόπουλος Δημήτρης, Γρηγοριάδου Μαρία



ΘΕΡΙΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΣΤΗ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ  
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, 2014



Για τις ακόλουθες δύο διπλωματικές δεν υπάρχει φωτογραφικό υλικό και παρακαλώ να μου αποσταλεί μαζί με το ονόματα των επιβλεπόντων:

Εύα Γρηγοριάδου, Γεωργία Μανουσογιαννάκη 

REC.COVER _ Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΩΣ ΜΕΣΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΧΩΡΩΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ
(Πανεπιστήμιο Κρήτης)  

Γεώργιος-Αρσένης Ζαχαριάδης, Γιώργος Χουσσέν 

DOMINO (Α.Π.Θ.)


Η κριτική επιτροπή και οι οργανωτές εκτιμούν ότι « Το «mateЯeality | 25 under 25» αποτελεί μια απόπειρα καταγραφής των τάσεων που διαμορφώνονται σήμερα στην αρχιτεκτονική και το design. Μέσω της έκθεσης των διπλωματικών εργασιών επιχειρείται για πρώτη φορά η σύνδεση της αρχικής ιδέας, της απεικόνισης της καθώς και της υλικότητάς της με την κατασκευή πρωτοτύπων σε μία προσπάθεια μετάβασης από την έννοια του ά-κτιστου, χαρακτηριστικό των φοιτητικών εργασιών, στο πραγματικό κατασκευασμένο έργο.


ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ Ι.

Σε μια εποχή κυριαρχίας στον διεθνή χώρο ακραίων και μεγάλης κλίμακας έργων είναι αξιοπρόσεκτο και έχει μεγάλο ενδιαφέρον η σεμνότητα, η λογική της μικρής κλίμακας και του μέτρου που κυριαρχεί στις επιλογές των νέων αρχιτεκτόνων.
Από τις επιλεγμένες διπλωματικές έχειεπίσης  ενδιαφέρον η αναλογία των συμμετοχών ανά σχολή αρχιτεκτονικής.

Όπως είχε αποτυπωθεί και στο GR E AT, έχει ενδιαφέρον να εκτιμηθούν και σε αυτή την έκθεση στο σύνολο των 25 επιλεγμένων μελετών, τα ποσοστά κατανομής για τις σχολές του εξωτερικού και των Σχολών Αρχιτεκτονικής στα ελληνικά Πανεπιστήμια. Οι αναλογίες διατηρούνται βασικά οι ίδιες με το ΕΜΠ να πρωτοστατεί και οι περιφερειακές σχολές να υπολείπονται θεαματικά. Πρόκειται για μια διαπίστωση που αποδυναμώνει έντονα την ιδέα της ίδρυσης και νέων σχολών αρχιτεκτονικής στην περιφέρεια. Εκτιμώ ότι η υπόθεση της νέας Σχολής Αρχιτεκτονικής στην Ήπειρο, πρέπει υπό τις παρούσες συνθήκες άμεσα να ακυρωθεί.

ΕΜΠ                               10 συμμετ. 40,0%
ΑΠΘ                                 7 συμμετ. 28,0%
Πανεπιστήμιο Πατρών       2 συμμετ.  8,0%
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας   1 συμμετ.  4,0%
Πανεπιστήμιο Κρήτης        1 συμμετ.  4,0%
Πανεπιστήμιο Θράκης       2 συμμετ.  8,0%
Πανεπιστ. Εξωτερικού      2 συμμετ.  8,0%


ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΜΠ 2015


Επισκέφτηκα την έκθεση των διπλωματικών εργασιών της Σχολής Αρχιτεκτόνων στο ιστορικό κτίριο της Πρυτανείας του ΕΜΠ την τελευταία μέρα πριν κλείσει και δυστυχώς κάποιες από τις συμμετοχές είχαν ήδη αποσυρθεί. Το στήσιμο ήταν εξαιρετικά πρόχειρο ιδιαίτερα κάτω από την αυστηρή αρχιτεκτονική του κτιρίου. Χρειαζόταν και άλλος χώρος για να απλωθούν οι μελέτες, οι μακέτες έπρεπε να είχαν τοποθετηθεί ψηλώτερα και βέβαια ο φωτισμός ήταν ανεπαρκής. Δεν νομίζω ότι είναι θέμα χρημάτων. Απλά πρέπει να προηγηθεί μια ουσιαστική αρχιτεκτονική μελέτη σε επίπεδο διπλωματικής για την σωστή ανάδειξη στο χώρο και την άνετη κυκλοφορία των επισκεπτών που πρέπει να προσκαλούνται με σχετικές δημόσιες ανακοινώσεις. Μέσα από την πυκνή αυτή διάταξη ξεχώρισα κάποιες από τις εναπομείνασες διπλωματικές και τις παρουσιάζω στην συνέχεια.


Αλεξάνδρα Φιλίππου

Επιβλέποντες: Σταύρος Γυφτόπουλος, Ελένη Αλεξάνδρου






ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΤΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ




Λέντα Φωτεινή, Σταρίδα Δήμητρα, Φορούλη Μαρία
Επιβλέποντες: Κώστας Μωραϊτης, Τσούρας Βασίλης, σύμβουλος Παπαϊωάννου Μαρία


ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΟΥ ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ
(ανα)βιώνοντας το αγροτικό τοπίο

Πρασίνου Άννα, Χουντάλα Ζωή 
Επιβλέπων: Γιάννης Κίζης 

ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΡΙΠΕΙΩΝΑ ΤΗΣ ΤΖΙΑΣ 
Τζαχρήστα Μαριέλλα 
Επιβλέποντες: Ε. Μίχα,


ΜΝΗΜΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ 

Γεωργιάδη Γεωργία, 
Επιβλέποντες: Β.Καρβουντζή, Μ. Παπαβασιλείου, 
Σύμβουλοι Ε. Κλαμπατσέα, Μ Παπαϊωάννου 
ΚΕΝΤΡΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΠΑΦΟΥ 
Αγγελική Ρόση 
Επιβλέπουσα Σοφία Τσιράκη


ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΝΕΑΠΟΛΗ, ΑΘΗΝΑ,2015 
Αχιλλέας Πλιάκος 
Επιβλέπουσα: Σοφία Τσιράκη - Σύμβουλος: Κωνσταντίνος Καραδήμας 
ΚΑΤΟΨΗ 
ΟΨΗ

ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ 

Η διπλωματική αυτή έχει επιλεγεί και στην έκθεση «mateЯeality | 25 under 25» που πραγματοποιήθηκε στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων 
Σαββίδης Ευτύχιος 
Επιβλέπουσα: Αριάδνη Βοζάνη, Σύμβουλοι: Βασιλάτος Παναγιώτης, Σμπώκου Άννα 





ΕΠΑΛΛΗΛΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ, 
Αμαθούντα, Μια σύγρονη προσέγγιση στην αρχαία πόλη 

Ίσαρη Ευανθία 
Επιβλέποντες καθηγητές: Σταύρος Γυφτόπουλος, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος 


ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΣΤΟ Δ.Π.Θ., 2015 


Σανταμούρη Ρένα 

Δυστυχώς δεν κατέγραψα τον τίτλο και τους επιβλέποντες αυτής της διπλωματικής. Τα αναμένω μαζί με τυχόν διορθώσεις στα στοιχεία όλου αυτού του υλικού. 




ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΙΙ 



Άλλο ένα στοιχείο που έχει ενδιαφέρον σχετικά με τις επιλεγμένες αυτές 25+10=35 διπλωματικές, είναι ποιούς καθηγητές επιλέγουν οι φοιτητές. 



Από το ΕΜΠ: 

Την Σοφία Τσιράκη και τον Τάση Παπαϊωάννου επιλέγουν από 4 φοιτητές ή ομάδες. 
Τον Κώστα Μωραϊτης επιλέγουν 3.
Τον Ανδρέα Κούρκουλα, τον  Δημήτρη Παπαλεξόπουλο και τον Σταύρο Γυφτόπουλο επιλέγουν 2 
Από μια διπλωματική αναλογεί στους Αριάδνη Βοζάνη, Β.Καρβουντζή, Μ. Παπαβασιλείου, Γιάννη Κίζη,, και τον Βασίλη Τσούρα, την Ε. Μίχα, την Νέλη Μάρδα, Θάνο Παγώνη και τον Βασιλάκο Παναγιώτη 
Από το ΑΠΘ από μια διπλωματική αναλογεί στους Αναστάσιο Τέλιο, Σταύρο Βεργόπουλο, Ρένα Σακελαρίδου, Γιώργος Παπακώστας 
Από το Πανεπιστήμιο Πατρών αναλογεί από μια διπλωματική στους Αθανάσιο Σπανομαρίδη και την Αικ.Πάτρα 
Από το Δ.Π.Θ. αναλογεί μια διπλωματική στους Π. Εξαρχόπουλο, Ελένη Αμερικάνου, και Δημήτρη Λουκόπουλος. 
Τέλος από την Bartlett, UCL έχει επιλεγεί μια μόνο διπλωματική με επιβλέποντες τους Nicolas Boyarsky και Camila Sotomayor 

Εκτιμώ ότι σε μεγάλο βαθμό, βασικό κριτήριο επιλογής φαίνεται αποτελεί και η επαγγελματική δραστηριότητα των διδασκόντων. Επιλέγονται συχνά  καθηγητές που έχουν καθιερωθεί από το αρχιτεκτονικό τους έργο που προφανώς ανταποκρίνεται στο υπό διαμόρφωση ύφος των νέων αρχιτεκτόνων. 

Συχνά ακόμη  διαφαίνεται μια άμεση ή έμεση σχέση του τελικού ύφους των διπλωματικών με τους αρχιτεκτονικούς κώδικες των καθηγητών που επιβλέπουν. Βέβαια οι φοιτητές προφανώς επιλέγουν τους επιβλέποντες γνωρίζοντας τις απόψεις τους και το έργο τους και είναι φυσικό και σε όλη την διάρκεια των διορθώσεων αν δεν έχουν διαμορφώσει την δική τους ισχυρή προσωπική άποψη πράγμα που σπάνια διαφαίνεται, επιλέγουν την ασφάλεια των κατευθύνσεων των διδασκόντων. Αυτό δεν θεωρώ ότι είναι πάντα αρνητικό. Πάντα χρειάζεται ο χρόνος ωρίμανσης


ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΚΑΙ ΟΥΤΟΠΙΑ… 

Προπτυχιακές και μεταπτυχιακές διαλέξεις, 
διπλωματικές, και ερευνητικά προγράμματα 


Η έκθεση αυτή στη Δημοτική Πινακοθήκη του Πειραιά που διήρκεσε από τις 24 Μαϊου ως τις 6 Ιουνίου 2015, αποτελεί μια πρωτοβουλία της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ με επιστημονική επιτροπή τους καθηγητές Τάση Παπαϊωάννου, Νίκο Μπελαβίλα, Κώστα Μωραϊτη, και την επίκουρη καθηγήτρια Ελένη Αλεξάνδρου, με την επιστημονική γραμματεία από την Πολίνα Πρέντου, Daniel Coombes και τον Δημήτρη Θεοδώρου. 



Σε μικρές δυστυχώς και εξαιρετικά δυσανάγνωστες πινακίδες παρουσιάστηκαν πάνω από 70 «σημαντικές» μελέτες για τον Πειραιά. Και βάζω τα εισαγωγικά γιατί δεν θα συμφωνήσω με τον χαρακτηρισμό για το σύνολο των μελετών, όσο τουλάχιστον μπορεσα να διακρίνω από τον προβληματικό τρόπο παρουσίασης και τον πολύ συνοπτικό κατάλογο. Σαφέστατα υπάρχουν σημαντικές μελέτες ανάμεσα σε όλες όσες επιλέχθηκαν με βασικό κριτήριο την θεματολογία για τον Πειραιά. 


Συνολικά η παλέτα των θεμάτων περιελάμβανε όλες τις κλίμακες του σχεδιασμού και της έρευνας, από την μικρή κλίμακα του σχεδιασμού των κτιρίων, ως την μεσαία του αστικού σεδιασμού και την μεγάλη της πολεοδομίας. Διερευνώνται θέματα που αφορούν τον δημόσιο χώρο, τα δημόσια κτίρια των κυρίων χρήσεων της πόλης και του πολιτισμού, την κατοικία και τις υποδομές της πρόνοιας. Επίσης αποτυπώνονται λειτουργίες, χρήσεις και μεταφορικές υποδομές, ακόμη και ζητήματα μητροπολιτικής κλίμακας, και τέλος παράλληλη παραγωγή απολύτως πρωτότυπων ερευνών. 

 Ο Νίκος Μπελαβίλας


Ο Νίκος Μπελαβίλας στο κέιμενό του στον κατάλογο υποστηρίζει ότι όλα αυτά δεν είναι ουτοπία. «Είναι ολοκληρωμένες μελέτες και εφαρμοσμένη έρευνα, οι πιο πολλές από αυτές υλοποιήσιμες. Είναι σχεδιασμός για τις επόμενες δεκαετίες. Είναι επιστημονική, ιστορική έρευνα που δυναμώνει την τοπική ταυτότητα, βοηθώντας στην αυτογνωσία των πολιτών, στην διάσωση και ανάδειξη των τεκμηρίων της ανάδειξης της πόλης. Και συνεχίζει: 



«Ο πλούτος των ιδεών και των προτάσεων που γεννιέται στα σχεδιαστήρια, τα αμφιθέατρα και τα εργαστήρια της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, κατατίθεται ως δημόσιο κεφάλαιο και συμβολή σε αυτό το μέλλον, για τον σχεδιασμό, την έξοδο από την κρίση και την ανασυγκρότηση του Πειραιά. Όχι ως ουτοπία αλλά ως ρεαλιστικές προτάσεις για άμεση εφαρμογή.» 




ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΙΙΙ 

Χαιρετίζω την όλη εκδήλωση, και σε μεγάλο βαθμό συμφωνώ με τις διαπιστώσεις του Νίκου Μπελαβίλα που επισυνάπτω, επισημαίνω όμως ότι περίμενα μια στοιχειώδη αξιολόγηση, των μελετών, έστω ας πούμε να γνωρίζαμε τις βαθμολογίες των κριτών. Δεν αισθάνθηκα ότι ήταν όλες του αυτού επιπέδου. Αξίζει νομίζω να προβάλουμε στο ευρύτερο κοινό και τους καλύτερους. 


Τέλος, θα επιχειρήσω και εδώ να αποτυπώσω τις επιλογές από τους φοιτητές επιβλεπόντων καθηγητών  για τις διαλέξεις και τις προπτυχιακές τους διπλωματικές με αναφορά στον Πειραιά. 

Νίκος Μπελαβίλας 4 διαλέξεις, 5 διπλωματικές 
Κώσταντίνος Μωραϊτης 1 διαλέξη – 6 διπλωματικές 
Τάσσης  Παπαϊωάννου 5 διπλωματικές 
Ντίνα Βαϊου 1 διαλέξη, 3 διπλωματικές 
Δ. Καρύδης 2 διαλέξεις, 2 διπλωματικές 
Ντίνα Βαϊου 1 διαλέξη, 3 διπλωματικές 
Αριάδνη Βοζάνη, Ν.Μάρδα, Δ. Ησαϊας και Σ. Σταυρίδης από 2 διπλωματικές 
Από μια διπλωματική  αναλογεί στους Μ.Καφρίτσα, Μ Μαυρίδου, Β. Γκανιάτσας, Σ. Αυγερινού- Κολώνια,Μπούκη Μπαμπάλου, Ε. Μίχα, Δ. Παπαλεξόπουλος, Ι. Καβαλιεράτος, Γ. Χαϊδόπουλος, Μ. Μάνιος, Δ. Νικολάου, Α. Παπαϊωάννου, Σοφία Τσιράκη, Σ. Ξενόπουλος, Β Τσούρας και Γ. Παρμενίδης. 
Ελένη Εφεσίου & Ρ. Κλαμπατσέα από μια Διάλεξη 


Τις μελέτες αυτές μαζί με τα σχετικά εισαγωγικά κείμενα μπορείτε να δείτε στον κατάλογο κάνοντας ΚΛΙΚ εδώ 




Την Τρίτη 14 Ιουλίου στις 9:22 έλαβα από τον Δημήτρη Φιλιππίδη το ακόλουθο σχόλιο:



το πρώτο μπλογκ μετά το παραλίγο grexit


Πλούσιο το ρεπερτόριο, πολύ πράμα για να το τρέξει κανείς, παίρνει πολλή ώρα η ανάγνωσή του. Μερικές δουλειές (για να μην πω η πλειοψηφία) είναι γοητευτικές, όπως πρέπει πάντα νάναι οι διπλωματικές (γι αυτό γίνονται). Ήταν άραγε μια γεύση αισιοδοξίας; Δεν ξέρω. Το ότι πάντα θα υπάρχουν ταλέντα, αυτό δεν συζητιέται. Το τι θα απογίνουν, αυτό συζητιέται - κι εκεί δεν χωράει πολλή αισιοδοξία (όχι επειδή θα μείνουν άνεργοι, αλλά επειδή ανήκουν πλέον σ' ένα σύστημα που δεν μπορεί να τους απορροφήσει, πάει τέλειωσε). Κι όσο το Υπουργείο αυξάνει για γνωστούς λόγους τους εισακτέους, κι έχουμε πακτωλό διπλωματούχων (δηλ. όσο πάμε κόντρα στην ζήτηση) τόσο το θέμα θα διογκώνεται. Γνωστά πράγματα, δεν λέω τίποτα καινούριο. Η κρίση όμως πείθει ότι όπως η υπερπαραγωγή ροδακίνων, έτσι κι αυτή η υπερπαραγωγή θα πρέπει να οδηγηθεί σε πολτοποίηση (ή σε κονσερβοποιίες). Και χωρίς επιδότηση!

Για να τα γράφω όμως αυτά πρέπει να έχω κάτι ν' αντιπροτείνω. Τι θα μπορούσε άραγε να είναι ένα "αισιόδοξο μήνυμα" σε χαλεπούς καιρούς; Φοβάμαι πως δεν θα ήταν μέσα από τον αυστηρά περιχαρακωμένο χώρο της αρχιτεκτονικής ώς παιδεία-επάγγελμα. Θα ήταν ένα πέταγμα σε διευρυμένους ορίζοντες μιας αρχιτεκτονικής που υπερβαίνει αυτό το αδιέξοδο, μιας άλλης αρχιτεκτονικής, που κι εσύ έχεις κυνηγήσει πολλαπλά. Εκεί, πιστεύω, υπάρχουν μεγαλύτερα αποθέματα αισιοδοξίας! Φυσικά, ψήγματά της κρύβονται στις διπλωματικές που δείχνεις. Ίσως αυτά θα έπρεπε να αναδείξεις κι όχι (γνώμη μου, φυσικά) να κάνεις στατιστικές στο τέλος κάθε έκθεσης που αφορούν μόνο την πασαρέλα. Ακόμα κι αν θες να κάνεις στατιστικές, τότε να τις πας ώς το τέρμα, να πεις τι σημαίνουν - όχι να μένουν στο φλου αρτιστίκ. Εκεί καθένας διαλέγει τι θέλει να κάνει... Φυσικά, κάνεις ορισμένες γενικές διαπιστώσεις (πχ σχέση με επαγγελματίες δασκάλους που έχουν αναδειχθεί κτλ), αλλά φοβάμαι πως το θέμα ήθελε πιο βαθιά κουβέντα και περισσότερη πληροφόρηση "από μέσα" (δύσκολο να γίνει, το παραδέχομαι). Για να πω ένα μόνο παράδειγμα, στην έκθεση του Μέμου θυμάμαι πως είχε "αγνοηθεί" ο Τάσης Παπαϊωάννου, ενώ εδώ παίρνει εντελώς άλλες διαστάσεις - αυτό πώς εξηγείται; (οι επιτροπές; οι συγκυρίες;) όμως μέσα σε μια Σχολή όπως εγώ το θυμάμαι καλά, υπάρχει πάντα πολύ ακριβής εκτίμηση της ιεραρχίας αξιών, των ανταγωνισμών και της βαθμολόγησης των διδασκόντων από τους σπουδαστές. Η εικόνα είναι ξεκάθαρη εκεί! (ρώτα και τον φίλο μας τον Κίζη αν αμφιβάλεις). 

Συμπέρασμα: θίγεις ένα βαθύ πρόβλημα με μεγάλες προεκτάσεις "ακροθιγώς", επειδή θες κυρίως να ξεφύγεις προς τα μπροστά. Άγιος ο σκοπός σου. Όμως το θέμα παραμένει, και θα μας βασανίζει...
δ