ΙΔΙΑΖΟΥΣΕΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ

ΤΗΣ ΜΥΡΤΩΣ ΚΙΟΥΡΤΗ:

ΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

“A Jonathan Leaman Kitchen”

ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΩΝ GRAIL AWARDS 2024

&

ΗΜΕΡΙΔΑ DOMa SUMMER SCHOOL ΣΤΟ ΡΟΜΑΝΤΣΟ

Πάντα με γοήτευαν τα αρχιτεκτονικά έργα που δεν αποτελούν γεωμετρικές ασκήσεις επί χάρτου, αλλά βασίζονται σε ένα ενδιαφέρον σενάριο, που προκύπτει από ποικίλες επιρροές, μνήμες και κυρίως από τις ιδιαίτερες επιθυμίες και τις ιδιαιτερότητες των ιδιοκτητών και οδηγεί σε λύσεις που χαρακτηρίζονται από μία θεατρικότητα. Και βέβαια ήταν φυσικό το νέο έργο της Μυρτώς Κιούρτη στην Πάτρα μετά το πολυβραβευμένο «Κουτί που πετάει», να μου κινήσει το ενδιαφέρον. Γιατί αυτή την φορά, εκτός από τα δεδομένα που προέκυψαν μέσα από την ψυχαναλυτικού χαρακτήρα συνεργασία με τους ιδιοκτήτες, που η Κιούρτη αποκαλεί Συγκινησιακό Λειτουργισμό, στο συνθετικό σενάριο εμπλέκονται και δύο ζωγραφικά έργα που σχετίζονται με την συνήθεια της οικογένειας να απολαμβάνουν με φίλους συχνά τον χώρο μιας μεγάλης κουζίνας γύρω από το μεγάλο τραπέζι που δεσπόζει, σε μία ατμόσφαιρα χαράς που αποτελεί την καρδιά του σπιτιού και καταλαμβάνει τον περισσότερο χώρο.

Παραθέτω στην συνέχεια το κείμενο με φωτογραφικό υλικό (του φωτογράφου Νίκου Ψαθογιαννάκη), που μου εμπιστεύτηκε η Μυρτώ Κιούρτη, που αποκαλύπτει μια ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη προσέγγιση, με μια σπάνια ανθρώπινη και συνάμα ποιητική διάσταση που ξεχώρισα μέσα από τα πρόσφατα βραβεία GRAIL που παρακολούθησα πρόσφατα.

Χωρίς τίτλο

της Μυρτώς Κιούρτη

Στην φωτογραφία βλέπουμε ένα διαμέρισμα που ανασχεδίασα το 2022 στην Πάτρα. Στο έργο δεν υπάρχει συμβατικό καθιστικό αλλά μια πολύ μεγάλη κουζίνα με ένα τραπέζι το οποίο δεσπόζει στον χώρο. Ο τίτλος του έργου «Α Jonathan Leaman Kitchen» αναφέρεται στο ζωγραφικό έργο του Jonathan Leaman με τίτλο «A Jan Steen Kitchen». Με την σειρά του το έργο του Leaman αναφέρεται σε ένα παλιότερο έργο του Jan Steen, που απεικονίζει το εσωτερικό ενός Ολλανδικού σπιτιού. Ο Leaman με το έργο του αποτίνει φόρο τιμής στους Ολλανδούς ζωγράφους, από τους πρώτους στην Ευρώπη που απέδωσαν ως τέχνη την καθημερινή ζωή μέσα στο σπίτι. Στις αρχές του 20ού αιώνα ο Gerrit Rietveld συνεχίζοντας την Ολλανδική παράδοση προτείνει την αρχιτεκτονική ως τρισδιάστατη ζωγραφική η οποία δεν αναπαριστά την καθημερινότητα των ανθρώπων, αλλά αντιθέτως την κατασκευάζει ποιητικά. Σήμερα, εγώ μέσα από την κατεύθυνση που ονομάζω Συγκινησιακό Λειτουργισμό συνεχίζω την παράδοση του Rietveld ενσωματώνοντας στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό ανθρωπολογικά, κοινωνιολογικά και ψυχαναλυτικά εργαλεία. Σχεδιάζω την κατοικία σαν σκηνή θεάτρου όπου οι άνθρωποι καλούνται να παίξουν τον εαυτό τους σε ρόλο πρωταγωνιστή.

Jonathan Leaman, «A Jan Steen Kitchen», 1995–6

Ο Jonathan Leaman στο έργο του που φυλάσσεται στην Tate, απεικονίζει την κουζίνα του σπιτιού όπου μεγάλωσε στο Λονδίνο. Το έργο πραγματεύεται την οικία ως τόπο ιερό, ένα μυστηριώδες εργαστήριο παραγωγής παιδιών ή αλλιώς μήτρα της ανθρωπότητας. Πάνω από τον φούρνο μαγειρεύει η μητέρα του καλλιτέχνη σε ρόλο μάγισσας. Σε πρώτο πλάνο ένα βιβλίο συνταγών λέει πως για να φτιαχτεί ένα παιδί πρέπει να μαγειρέψουμε τη σάρκα του. Δίπλα στην ανθρωποφαγική συνταγή ένας κρίνος, το χριστιανικό σύμβολο της παρθενίας. Στο βάθος του χώρου κρέμεται παραλλαγμένο το έργο του Sandro Botticelli, «Η γέννηση της Αφροδίτης». Την θέση όμως της θεάς του έρωτα έχουν τώρα πάρει ένα συζυγικό κρεβάτι και δύο παιδιά. Στο έργο απεικονίζεται επίσης ένας φίλος του καλλιτέχνη με τον οποίο έχουν πια χαθεί. Το έργο του Leaman σχολιάζει το σπίτι ως εργαλείο απομόνωσης και πειθάρχησης των σωμάτων με στόχο την αναπαραγωγή. Ονομάζεται «A Jan Steen Kitchen» γιατί ο Steen υπήρξε από τους πρώτους που απέδωσε ζωγραφικά τον ηθικοπλαστικό ρόλο της ευρωπαϊκής κατοικίας.

Jan Steen, «A Merry Family», 1668

Στο πρώτο πλάνο της φωτογραφίας του διαμερίσματος, κρέμεται ως κάδρο το έργο του Jan Steen «A Merry Family». Εδώ ο ζωγράφος καυτηριάζει μια από τις ελευθεριακές και έντονα κοινωνικές στιγμές ενός Ολλανδικού σπιτιού του 15ου αιώνα. Στο δικό μου έργο, οι κάτοικοι προτείνουν μια νέα ισορροπία ανάμεσα στην πειθαρχία που απαιτείται για την συγκρότηση της οικογένειας και ταυτόχρονα την ελευθεριότητα και την κοινωνικότητα που την καθιστούν απολαυστική και χειραφετησιακή. Αριστερά, όρθια η κάτοικος του σπιτιού μας κοιτάζει στα μάτια. Δεν είναι μια θολή φιγούρα που αποδίδει απλώς την κλίμακα του χώρου, ούτε το μοντέλο που φαντάστηκε ο αρχιτέκτονας ως κάτοικο του έργου του.

η Ελένη

Είναι η Ελένη που φορά το πουκάμισο μιας καρναβαλικής στολής την οποία σχεδίασε η ίδια. Ντυμένη θεατρικά, μαγειρεύει την ημέρα της φωτογράφισης ως επιτελεστική πρακτική, τα πέντε εορταστικά γεύματα του χρόνου: χριστουγεννιάτικη σούπα, πίτα πρωτοχρονιάτικη, αποκριάτικη ψαροσαλάτα, μαγειρίτσα για το Πάσχα και μπριζόλα με πατάτες για την Κυριακή. Με τον τρόπο αυτό αναβιώνει το αλλόκοτο γεύμα-ημερολόγιο, που προσέφερε πριν χρόνια η γιαγιά της στο χωριό, στον εγγονό της όταν επέστρεψε για να την δει από τα ξένα. «Είναι το γεύμα σύμβολο της ψυχικής γενναιοδωρίας» μας λέει.

Ο Πέτρος

Στο βάθος στέκεται ο Πέτρος με τα χέρια ανοιχτά. Είναι ο σύζυγός της. Εδώ μεγάλωσε από παιδί. Η μητέρα του διαμόρφωσε τον χώρο για εκείνον και τον πατέρα του, επενδύοντας τοίχους και πατώματα με κομμάτια του εαυτού της. Όταν πέθαναν οι γονείς του, το νέο ζευγάρι αποφάσισε να κατοικήσει στο σπίτι τους, συνεχίζοντας την ιστορία της οικογένειας στον ίδιο οίκο. Το σπίτι άδειασε από έπιπλα και αποξηλώθηκαν τα πάντα, εκτός από τα δάπεδα. Η κάθαρση επιτελέστηκε με τόλμη αλλά και τρυφερότητα. Η ομάδα πόλης «Πλήρωμα 94 - Κυψέλη», την οποία το ζευγάρι περιγράφει ως αστική τους οικογένεια, μετέφερε τελετουργικά τα αντικείμενα του παλιού σπιτιού στην Achaia Clauss, το πρώτο οινοποιείο της Ελλάδας. Αυτός είναι ένας τόπος σύμφυτος με την ταυτότητα της Πάτρας. Κατά την διάρκεια του Καρναβαλιού, της μεγάλης αστικής γιορτής, τελούνται μέχρι σήμερα στο μέρος αυτό ξέφρενοι και ταυτόχρονα αριστοτεχνικά πειθαρχημένοι διονυσιακοί χοροί.

το bar και το γραφείο υπνοδωμάτιο

Ο Πέτρος μας κοιτάζει από το bar του. Στην ίδια θέση και διάταξη είχε πριν χρόνια το δικό του bar ο πατέρας του. Από εδώ ξεκινούσαν και ακόμα ξεκινούν τα γλέντια κι οι γιορτές που υπερβαίνουν τα όρια του σπιτιού και απλώνονται στην πόλη. Στα αριστερά του βρίσκεται το παιδικό του δωμάτιο, τώρα γραφείο.

Το γραφείο

οι φίλοι στο μεγάλο τραπέζι

Ανάμεσα στο ζευγάρι κάθονται οι φίλοι τους με σχέσεις τόσο στενές που μοιάζουν με οικογένεια. Το τραπέζι αυτό είναι μεγάλο καθώς τρώνε εδώ συχνά οι φίλοι και επειδή πάνω του ράβουν ρούχα και θεατρικές στολές, καταστρώνουν τα σχέδιά τους για την πόλη, αστικά παιχνίδια, πολιτιστικές εκδηλώσεις και πολιτικές δράσεις όπως διεκδίκηση της δημαρχίας της Πάτρας. Έχοντας χρόνια πολυσχιδή παρουσία στην πόλη εκτός συμβατικών κομμάτων η παράταξη του Πέτρου πήρε 15% στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές.

η στενή φίλη της Ελένης

Στο πρώτο πλάνο, στην κόγχη δεξιά, μισοξαπλωμένη σε ένα από τα πολλά κρεβάτια του σπιτιού, η στενή φίλη της Ελένης, η αδελφή ψυχή, το στήριγμα της οικογένειας. Σύροντας δύο ξύλινα πετάσματα ο χώρος αυτός λειτουργεί άλλοτε ως καθιστικό και άλλοτε ως υπνοδωμάτιο. Με τον ίδιο τρόπο μετασχηματίζεται σε υπνοδωμάτιο το γραφείο.

Με δύο ξύλινα συρόμενα πετάσματα ο χώρος αυτός λειτουργεί άλλοτε ως καθιστικό και άλλοτε ως υπνοδωμάτιο

Το διαμέρισμα αυτό δεν έχει κανέναν καναπέ, μόνο κρεβάτια γιατί εδώ οι φίλοι δεν έρχονται περαστικοί, κατοικούν συχνά μαζί με το ζευγάρι. Στο κέντρο της σύνθεσης η Ελπίδα τρέχει προς την μητέρα της. Έρχεται από το βάθος του σπιτιού, εκεί όπου δεν έχει απλώς υπνοδωμάτιο αλλά ένα δικό της σπίτι σε μικρογραφία.

η Ελπίδα

Η μητέρα της κοιμάται στην άλλη άκρη του σπιτιού μακριά από το παιδί. Η δημιουργική απόσταση δεν επιβάλλεται, προσφέρεται ως επιλογή. Στο παιδικό δωμάτιο το κρεβάτι είναι ημίδιπλο, για να κοιμάται η Ελπίδα όποτε θέλει αγκαλιά με την μητέρα της.

Το παιδικό δωμάτιο

Τα βράδια οι παρέες σηκώνονται αργά από το τραπέζι. Συχνά οι φίλοι καθαρίζουν μόνοι τους και κλείνουν φεύγοντας την πόρτα. Το ζευγάρι κοιμάται ήσυχο μέσα σε αυτό το δίκτυο της εμπιστοσύνης που η Ελένη υφαίνει μες στα χρόνια. Στην πειθαρχική, στερητική, ανθρωποφαγική συνταγή της μητέρας του Jonathan Leaman η Ελένη αντιπροτείνει μια συνταγή δική της: «Η οικογένεια θέλει σχέσεις γενναιόδωρες, όρια ευφυή, κοινωνικότητα κι ελευθερία. Το σπίτι δεν πρέπει να αποκόπτεται από την πόλη.»

Συνοπτική παρουσίαση

Η κάτοψη του διαμερίσματος

Αξίζει να περιπλανηθείτε στην κάτοψη και το συμπληρωματικό φωτογραφικό υλικό για να διαπιστώσετε την ευελιξία και τις εναλλαγές χρήσης των χώρων, τις δυνατότητες του ανοιχτού κλειστού με ευρηματικά συρόμενα πετάσματα και σειρές ολόκληρες από ερμάρια και βιβλιοθήκες.

Ανοιγοκλείνοντας τα ντουλάπια της κουζίνας

Ανοιγοκλείνοντας τα συρόμενα καθιστικού- υπνοδωματίου δεξιά και γραφείου υπνοδωματίου αριστερά

Η αμφίπλευρη βιβλιοθήκη

Η διακριτική πρόσβαση στο υπνοδωμάτιο από τον κεντρικό χώρο

Το υπνοδωμάτιο

Ανοιγοκλείνοντας τα ερμάρια στον διάδρομο

Τα ανοιγόμενα ερμάρια στα λουτρά

Αρχιτεκτονικές χειρονομίες που ξεπερνούν τις γνωστές συμβατικές επιλύσεις που συνήθως επιβάλλουν ένα τρόπο ζωής στους χρήστες. Εδώ έχουμε ένα «κατάλευκο κοστούμι» ραμμένο στα μέτρα τους, όπως άλλωστε μας ανέφερε η ιδιοκτήτρια με την κόρης της στην απονομή των βραβείων GRAIL, όπου το έργο διακρίθηκε με έπαινο.

Ελένη, Μυρτώ Κιούρτη, Πάνος Δραγώνας

Οι εκδηλώσεις για την αρχιτεκτονική καλά κρατούν το τελευταίο καιρό, με διαλέξεις, ημερίδες, παρουσιάσεις βιβλίων, καθώς και βραβείων και διακρίσεων αρχιτεκτονικών έργων και μελετών. Δεν πρόλαβε να τελειώσει στις 14 01 2024 η 11η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων στην Θεσσαλονίκη που οργανώνει το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής και ακολούθησαν τα GRAIL AWARDS 2024.

Η 11η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων, μέσω αρχιτεκτονικού διαγωνισμού και επιλογής από κριτική επιτροπή, ανέδειξε νέους δημιουργούς, όπου από 165 έργα που υποβλήθηκαν, αφού τα κατέταξε ανάλογα με την ποιότητά τους σε δύο ομάδες, επέλεξε ως διακριθέντα τα 42 από αυτά.

Είχαν προηγηθεί τον Ιούλιο του 2023 τα βραβεία ελληνικής αρχιτεκτονικής του φορέα DOMa με 226 συμμετοχές, και 40 μελέτες που διακρίθηκαν, με κριτική επιτροπή τρείς διακεκριμένους ξένους αρχιτέκτονες, που συναποφάσισαν διαδικτυακά.

Ακολούθησαν και τα   GRAIL AWARDS 2024 (Greek Architecture Interior & Lighting) που δημιουργήσαν ο Βασίλης Μπαρτζώκας (Archisearch, Design Ambassador), και ο Δημήτρης Φακίνος (δημιουργός των ΕΒΓΕ και διευθυντής των European Design Awards και του European Design Festival). Οι κριτές αφού βαθμολόγησαν τα έργα και συγκροτήθηκε η πρώτη shortlist, συναντήθηκαν σε ένα φυσικό χώρο και επέλεξαν 39 έργα που τα 25 διακρίθηκαν για έπαινο και τα 14 για βραβείο.

Στην Κριτική Επιτροπή συμμετείχαν οι Ελευθερία Ντεκώ, Λυδία Καλλιπολίτη, Tom Lindblom, Ivan Blasi, Μαριάνθη Τατάρη, Άρης Καφαντάρης, Πάνος Δραγώνας, και Florencia Vetcher. 

Ατυχείς συγκυρίες και προσωπικές δυσκολίες δεν επέτρεψαν την συμμετοχή του Δημήτρη Αντωνακάκη στις κρίσεις, o οποίος έγκαιρα  ενημέρωσε τους οργανωτές με επιστολή του.      

Η οργάνωση ήταν όπως πάντα άψογη! Τώρα το νέο βέβαια εγχείρημα δεν ήταν εύκολο και δεν νομίζω ότι αρκεί η επιλογή κάποιων γνωστών ονομάτων στην κριτική επιτροπή με κάποιο κύρος. Γιατί αναμφίβολα υπήρχαν αστοχίες όπως η βράβευση από την διάσημη Ελευθερία Ντεκώ ενός μικρού υπόγειου atelier, το μοναδικό στο πλαίσιο των βραβείων φωτισμού. Δεν θα έπρεπε να «παίξει» μια τέτοια επιλογή δίπλα σε άλλες πιο σημαντικές. Αντιλαμβάνομαι ότι οι νέοι αρχιτέκτονες, που τα ονόματά τους δεν αναφέρθηκαν παρά μόνο τα αρχικά των γραφείων τους, διψούν για αναγνώριση, αλλά θεωρώ ότι θα έπρεπε να περιοριστούν κάποιες διακρίσεις έτσι ώστε να παραμείνουν τα σημαντικότερα. Λίγα και καλά με αυστηρά κριτήρια επιλογής. Γιατί μόνο έτσι εδραιώνεται ένας ακόμη θεσμός που φαντάζομαι να είναι και το όραμα των οργανωτών.

Για περισσότερα για την εκδήλωση κάντε ΚΛΙΚ εδώ.

ΗΜΕΡΙΔΑ DOMa SUMMER SCHOOL ΣΤΟ ΡΟΜΑΝΤΣΟ

Θ. Μάνης, Χ. Μπίσκος, Μ.Οικονόμου, Θ. Ξάνθη, Σ. Τσιράκη, Α. Καλφόπουλος, Λ. Παπαλαμπρόπουλος, Ί. Λυκουριώτη, Ν. Σκουτέλης

Δεν είχα την τύχη να παρακολουθήσω το περσινό διεθνές αρχιτεκτονικό εργαστήριο DOMa Summer School, που πραγματοποιήθηκε στο Ρομάντσο το περασμένο καλοκαίρι, και φέτος είχαμε την ευκαιρία να πάρουμε μία θετική γεύση, από την πρώτη εισήγηση του Θανάση Μάνη στην φετινή εισαγωγική ημερίδα προετοιμασίας που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 26 01 2024, στον ίδιο χώρο, για το επόμενο εργαστήριο που θα πραγματοποιηθεί από τις 19-17 Ιουλίου 2024 στο Ξενία της Ανδρίτσαινας.

Στην ημερίδα συμμετείχε και ο Χάρης Μπίσκος, συνεπιμελητής με τον Θανάση Μάνη του DOMa Summer School, και συνεχίστηκε με τους καλεσμένους ομιλητές, Μανώλη Οικονόμου (Αρχισυντάκτης, Archetype), Θεώνη Ξάνθη (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης), Σοφία Τσιράκη (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο), Απόστολο Καλφόπουλο (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Λεωνίδα Παπαλαμπρόπουλο (Πανεπιστήμιο Πατρών), Ίριδα Λυκουριώτη (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), Νίκο Σκουτέλη (Πολυτεχνείο Κρήτης) ενώ στο τέλος διαβάστηκε ένα κείμενο εκ μέρους του Ανδρέα Νικολοβγένη (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων).

Οι ομιλητές, όπως σημειώνει το DOMa, προσέγγισαν το θέμα του υπερτουρισμού από διαφορετικές σκοπιές, με αναφορές σε ποικίλους τρόπους αντιμετώπισης του, από την υποανάπτυξη έως την αναζήτηση νέων συλλογικών δομών. Οι παρουσιάσεις κινήθηκαν από νοσταλγικές αφηγήσεις και προσωπικά βιώματα μέχρι ζητήματα νομοθετικών διατάξεων. Στην ημερίδα, πέρα από τις γνωστές εικόνες του Άρη Κωνσταντινίδη και του Αριστομένη Προβελέγγιου, αναλύθηκαν παρεμβάσεις σε αρχαιολογικούς τόπους και κάποια πρώτα παραδείγματα μαζικού τουρισμού όπως η περίπτωση του Blackpool στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί στο Ξενία Ανδρίτσαινας, έργο της Καίτης Διαλεισμά, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1959, και είναι ένα από τα ελάχιστα παραδείγματα Ξενία, που έχουν διατηρήσει τον αρχικό σχεδιασμό και επίπλωση.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση

708

 ΑΛΕΞΗΣ ΚΥΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ: “ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ”

ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣH 

ΣΤΗΝ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

Ένα ταξίδι στον κόσμο των χρωμάτων 

και του παραμυθιού

Με το που πέρασα την είσοδο της Πινακοθήκης του Δήμου Αθηναίων και μπήκα στην πρώτη αίθουσα της αναδρομικής του έκθεσης, τον είδα υποφωτισμένο να συνομιλεί ανάμεσα στον κόσμο. Διέκρινα αυτό το συγκρατημένο του χαμόγελο, και γύρω του αμέτρητα έργα του, προφανώς από τα πρώτα, καδραρισμένα σε άνισα μεγέθη και κρεμασμένα στους τοίχους άλλο πάνω άλλο κάτω, με την γνωστή ελευθερία που τον χαρακτηρίζει, αυτόν και την δουλειά του.

Αυτή την ελευθερία, τον αυθορμητισμό και την αστείρευτη φαντασία από το ζωγραφικό σύμπαν του Κυριτσόπουλου, διακρίνω και στα εγγόνια μου όταν ζωγραφίζουν σε ένα κομμάτι χαρτί ή εναποθέτουν τα παιχνίδια τους στον χώρο, χωρίς να υποτάσσονται σε νομοτέλειες και σε κανόνες, που όλους εμάς μας βασανίζουν και μας καταδυναστεύουν, ειδικά τους αρχιτέκτονες. Ο Κυριτσόπουλος είναι ένας «άτακτος» και λιγομίλητος καλλιτέχνης, που έχει την δική του γραφή, που μιλάει όχι μόνο στις ψυχές των παιδιών αλλά και των μεγάλων με αυτή την αφοπλιστική απλότητα.

Χειρίζεται τις φόρμες και τα χρώματα, που βγαίνουν από τον χώρο των παραμυθιών, και την αστείρευτη έμπνευση, που αποτυπώνεται με ελευθερία, παραμένοντας στο επίπεδο αυτής και μόνο της έμφυτης γεωμετρίας που αναφέρεται και ο Σωκράτης στον «Μαίνωνα» του Πλάτωνα.

Περιπλανήθηκα στις αίθουσες και των δύο κτιρίων του Πνευματικού Κέντρου καταγράφοντας γενικές απόψεις των εκθεσιακών χώρων και παίρνοντας μια γεύση της όλης προσπάθειας για το στήσιμο του καλλιτέχνη και του επιμελητή του Χριστόφορου Μαρίνου.

Στην επιστροφή άρχισα να στοχεύω ένα προς ένα τα έργα, να τα παρατηρώ από κοντά και να αποκαλύπτω αναφορές στις Απόκριες, και τα καρναβάλια, μυθικούς ήρωες, πονηρές αλεπούδες, αρχαίους πολεμιστές, ήρωες του καραγκιόζη, αλλά και από αρχαίες τραγωδίες, από την μυθολογία και τα παλιά αναγνωστικά του δημοτικού. Ζωγραφιστά καρεκλάκια και σκαμνάκια, αφίσες μεγάλου μεγέθους, κρεμαστά υφάσματα, χαρταετοί κάθε είδους, και παράξενες ανθρώπινες φιγούρες εξάπτουν την φαντασία μας.

Έργα στημένα ελεύθερα στους τοίχους, άλλα αναρτημένα από ψηλά ή επιτραπέζια όπως το πολύπτυχο λεπορέλλο ακουμπισμένο στο κεντρικό τραπέζι, σου κινούν το ενδιαφέρον, ή τα προσπερνάς και επανέρχεσαι και πάλι μέσα σε ένα κλίμα χαράς που εκπέμπεται από την πανδαισία των χρωμάτων, τους χαρταετούς και τα μπαλόνια που αιωρούνται γύρω μας, και αναδύουν μνήμες μας, ίσως και στοιχεία από το DNA μας.

Και στην περίοδο της κυριαρχίας του Spotify, που μας λείπουν πλέον τα μεγάλα εξώφυλλα των δίσκων βινυλίου, ο Κυριτσόπουλος μας αποκαλύπτει μια προσωπική του πτυχή, δηλώνοντας ότι αφού ακούσει ξανά και ξανά τα τραγούδια προσπαθεί να τραγουδήσει και αυτός με τον δικό του τρόπο ελπίζοντας ότι δεν ζωγραφίζει σαν παράφωνος που θέλει να τραγουδάει.

Τα εξώφυλλα των δίσκων που φιλοτέχνησε ο Κυριτσόπουλος από το Φορτηγό του Σαββόπουλου, τα «Παράλογα» του Χατζηδάκι, μέχρι και την Εκδίκηση της Γυφτιάς του Νίκου Ξυδάκη, μας ταξίδεψαν στις εποχές της νεανικής μας τρέλας. Ακόμη πρόκειται για μια μεγάλη επιτυχία το ότι τα «παιδικά» του βιβλία, εκτός από τα παιδιά μας τα διαβάζουμε ακόμη και σήμερα και στα εγγόνια μας.

Ο Κυριτσόπουλος κατάφερε να συνυπάρχει με ένα κύκλο σημαντικών δημιουργών, μια ξεχωριστή παρέα της γενιάς του, που αφήνει ένα ισχυρό αποτύπωμα στον πολιτιστικό χάρτη αυτού του τόπου. Το έργο του που μας χαρίζει χαμόγελα και νοσταλγία κατά ένα περίεργο τρόπο, μου φέρνει στον νου τη δουλειά των Αντώνη Κυριακούλη και του Ουίλιαμ Κέντριτζ.

Την έκθεση συνοδεύει καλοσχεδιασμένος και πυκνός κατάλογος από τις εκδόσεις Κέδρος, με πολύ περισσότερα έργα από αυτά που εκτίθενται, καθώς και ενδιαφέροντα κείμενα όπως του επιμελητή Χριστόφορου Μαρίνου, του Διονύση Σαββόπουλου, της Αλεξάνδρας Κοροξενίδη, του Αλέκου Λεβίδη, του Δημήτρη Νόλλα και του Στέλιου Ράμφου.

Διάρκεια μέχρι τις 11 Φεβρουαρίου 2024.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση