ΠΕΡΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ: ΜΕΡΟΣ 2ο

από την αισιοδοξία στην… 

"… διερεύνηση των μεθοδευμένων τρόπων για την εκπόνηση των διπλωματικών εργασιών…"

(Δημήτρης Φιλιππίδης)

αλλά και στην

"κραυγαλέα μεροληπτική αναλογία διδασκόντων προς φοιτητές"

Στέλλα Παπάζογλου, Λουίζα Βαρελίδη, CURATIVE PARASITE, 2011, Επιβλέποντες: Nicolas Boyarsky, Camila Sotomayor, The Bartlett, UCL, 

Η τελευταία ανάρτηση στις 13 Ιουλίου 2015, αναζητά την αισιοδοξία διαμέσου των διπλωματικών των νέων αρχιτεκτόνων και παράλληλα δημιούργησε - και δικαιολογημένα - μια σειρά ερωτημάτων και σκέψεων που κατατέθηκαν με emails ή κατέφθασαν σε μένα τηλεφωνικώς. Και αυτό το βρίσκω πολύ θετικό μια και εκ των πραγμάτων μια τέτοια ανάρτηση σε ένα blog με την πληθώρα των διπλωματικών που παρουσιάστηκαν δεν ήταν δυνατόν, με την μια, να προχωρήσει σε ουσιαστικότερες αναλύσεις επί του θέματος. Όπως σημειώνει ο Δημήτρης Φιλιππίδης στο σχόλιό του : «θίγεις ένα βαθύ πρόβλημα με μεγάλες προεκτάσεις "ακροθιγώς", επειδή θες κυρίως να ξεφύγεις προς τα μπροστά. Άγιος ο σκοπός σου. Όμως το θέμα παραμένει, και θα μας βασανίζει...» 

Ειρήνη-Δάφνη Σάπκα, Αικατερίνη Μπακαλιού, ΔΩΤΙΑ ΤΕΜΠΕΑ |ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΑ ΜΝΗΜΗΣ, 2014, Επιβλέπων καθηγητής, Αναστάσιος Τέλιος, ΑΠΘ 

Στην ουσία η ανάρτηση αυτή παρέθεσε κάποια πρώτα ενδεικτικά στατιστικά στοιχεία και κάποιες εκτιμήσεις χωρίς προθέσεις ουσιαστικής αξιολόγησης μια και ευρισκόμενος εκτός των τειχών δε θα μπορούσα να έχω σαφή εικόνα για ένα θέμα που κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει αγγίξει. Παράλληλα άνοιξε ήδη ένας διάλογος για ένα θέμα που ομολογώ θα με ενδιέφερε να συζητηθεί επί της ουσίας και να αποκαλυφθούν οι πραγματικές του συνιστώσες. Θα παρακαλούσα μάλιστα όλους όσους σχολίασαν τα γραφόμενα μου αρνητικά η θετικά, όπως μου μεταφέρθηκε, να αποφασίσουν να τοποθετηθούν για να καλυφθούν όσο γίνεται περισσότερες πτυχές του θέματος. 

Νίκη-Βασιλική Κολοβού, ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ( Λεπτομέρεια), Επιβλέπων Τριανταφυλλίδης Γιώργος Πανεπιστήμιο Βόλου 

Δεν θα διαφωνήσω με την παράλληλα αντιφατική σχέση της αισιοδοξίας με το αδιέξοδο για τους νέους συναδέλφους, η ακόμη για τον παραλληλισμό με την υπερπαραγωγή ροδακίνων, θέματα που σημειώνει ο Φιλιππίδης στο πρόσφατο σχόλιό του κάτω από την προηγούμενη ανάρτηση. Επιμένω όμως, φύσει αισιόδοξος, ότι αυτή ειδικά την εποχή οφείλουμε να διατηρήσουμε την ελπίδα. Και παράλληλα για να μην χαρακτηριστούμε αιθεροβάμονες, να διεισδύουμε στην ουσία των πράγματων και να συνειδητοποιούμε τι βρίσκεται πίσω από αυτό που βλέπουμε. 

Ζήτησα λοιπόν από τον Δημήτρη Φιλιππίδη να μας αποκαλύψει το απόσταγμα από την πολυετή εμπειρία του σχετικά με τους «μεθοδευμένους τρόπους για την εκπόνηση, παρουσίαση και βαθμολόγηση των διπλωματικών εργασιών». Αξίζει να διαβάσετε προσεκτικά αυτό το κείμενο που παραθέτω στην συνέχεια και εκτιμώ ότι επικεντρώνεται στην ουσία :

Δημήτρης Φιλιππίδης 

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΗ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ

Το πρόγραμμα ορίζει ότι κάθε τέτοια εποχή, στο κλείσιμο του ακαδημαϊκού έτους και μέσα στις ζέστες του καλοκαιριού, γίνεται η παρουσίαση των διπλωματικών εργασιών. Με τα χρόνια έχει επικρατήσει μια τελετουργία που ξεπερνά σε μεγάλο βαθμό, ίσως κι επισκιάζει, τον τυπικό αυτό χαρακτήρα, δηλαδή μιας ακόμα υποχρέωσης των σπουδαστών και σπουδαστριών ώσπου να αποφοιτήσουν από τη Σχολή.

Παρουσίαση Διπλωματικής Γιάννη Ζαβολέα, (1995;) 

Διακρίνονται από αριστερά Γιάννης Ζαβολέας, Αθανάσιος Αραβαντινός, Ανδρέας Κούρκουλας, Ντεστέ Πεχλιβανίδου, Παναγιώτης Τουρνικιώτης 
( από το φωτ. αρχείο του Δ. Φιλιππίδη) 

Η παρουσίαση των διπλωματικών διαθέτει όλα τα δραματικά στοιχεία, όλο το πάθος, μιας κανονικής θεατρικής παράστασης που στήνεται μπροστά στο κοινό (σπουδαστικό, διδακτικό) με πρώτους και δεύτερους ρόλους, και οδηγείται σε αίσιο τέλος. Όταν τελειώσει η παρουσίαση μιας διπλωματικής, οι εξαντλημένοι, ξενυχτισμένοι σπουδαστές με τους συγκινημένους γονείς τους, οι φίλοι που τους συμπαραστάθηκαν, ακόμα κι οι πιο απόμακροι απλοί θεατές γνωρίζουν πως έγιναν μάρτυρες ενός σπουδαίου δρώμενου. 

Σε μια δεύτερη όμως ανάγνωση, όπως σε κάθε τελετουργία, η διαδικασία επιλογής, εκπόνησης και παρουσίασης των διπλωματικών αποτελεί πεδίο διαπραγματεύσεων, ανταγωνισμών και συγκρούσεων ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη, σπουδαστών και καθηγητών. Αξίζει νομίζω ν’ αναφερθούμε στους μηχανισμούς της σπουδαίας αυτής δοκιμασίας που όλοι θα περάσουν για να κλείσουν τις σπουδές τους. 

Όσα και να έχουν μεσολαβήσει στα προηγούμενα χρόνια των σπουδών, όσες διακρίσεις κι αν έχει κάποιος συγκεντρώσει ώς τότε, το στάδιο εκπόνησης της διπλωματικής ξεχωρίζει επειδή είναι η τελευταία, μη αναστρέψιμη ετυμηγορία για την προσωπική αξία του κάθε σπουδαστή πριν βγει στην κοινωνία. Γι’ αυτό κι όλοι βάζουν τα δυνατά τους να διακριθούν, να αποδείξουν πρώτιστα στον εαυτό τους τι αξίζουν. Η αξία αυτή, που δεν αφήνει συχνά αδιάφορους ούτε τους πιο αποστασιοποιημένους ανάμεσα στους σπουδαστές, βασίζεται σε δύο κυρίως επιλογές: θέματος και επιβλέποντος καθηγητή. Τα δύο αυτά στοιχεία κανονικά είναι ξεχωριστά αλλά αρκετές φορές συνδυάζονται. 

Παρουσίαση Διπλωματικής Σαραφίδη Α. & Παπαιωάννου Γ., (1998;) 

Διακρίνονται από αριστερά Δημήτρης ΗσαΪας, Ανδρέας Κούρκουλας, Μάρω Αδάμη, Δημήτρης Φιλιππίδης 
( από το φωτ. αρχείο του Δ. Φιλιππίδη) 

Ένας σπουδαστής ή σπουδάστρια θα αρχίσει μυστικά (για ν’ αποφύγει πιθανούς ανταγωνιστές) να ψάχνει για επιβλέποντα αρκετά νωρίς: ένα με δύο χρόνια πριν, με ή χωρίς επιλεγμένο θέμα. Η αναζήτηση θα κινηθεί ανάμεσα σε γνωστούς, υπεύθυνους μαθημάτων που έτυχε να παρακολουθήσει ο σπουδαστής ή η σπουδάστρια σε παλιότερα έτη. Λογικό είναι η παλιότερη γνωριμία να διευκολύνει την αποδοχή συνεργασίας. Αλλά υποψήφιος επιβλέπων μπορεί να είναι και κάποιος εντελώς άγνωστος, για του οποίου τη διδασκαλία (ή το χαρακτήρα) κυκλοφορούν ευνοϊκά σχόλια στη Σχολή ή διαθέτει χτισμένο ή δημοσιευμένο έργο γενικής εκτίμησης. Αυτό λέγεται υποτιμητικά από μερικούς «πασαρέλα». 

Στην ιδιότυπη αυτή διερεύνηση ο σπουδαστής ή η σπουδάστρια, από τη μια μεριά, και ο καθηγητής ή καθηγήτρια, από την άλλη, προσέρχονται ο καθένας με τα «όπλα» του. Ο τελευταίος ποντάρει στην καλή του φήμη, μέσα κι έξω από τη Σχολή, για να «ψαρέψει» τους πιο περιζήτητους σπουδαστές, δηλαδή εκείνους που αποδειγμένα θα «βγάλουν καλή δουλειά», αναδεικνύοντας τον εαυτό τους αλλά συνάμα επιβεβαιώνοντας τη φήμη του επιβλέποντά τους. Εκεί εντοπίζεται ένας άρρητος (αλλά και άγριος) ανταγωνισμός ανάμεσα σε υποψήφιους επιβλέποντες, καθώς η επιβράβευση των ικανοτήτων τους βασίζεται όχι μόνο στις πόσες διπλωματικές έχουν αναλάβει σε κάθε χρονική περίοδο, αλλά και στην ποιότητα των σπουδαστών που πατρονάρουν. Επιπλέον, και το πιο σημαντικό για τους σπουδαστές, είναι ότι μπορεί να τους εξασφαλίσει εγγυημένα το επιθυμητό άριστα. 

Παρουσίαση Διπλωματικής Σαραφίδη Α.& Παπαιωάννου Γ., (1998;) Διακρινονται από αριστερά Μάρω Αδάμη, Δημήτρης Φιλιππίδης ( από το φωτ. Αρχείο του Δ. Φιλιππίδη) 

Το να διαλέξεις τους καλύτερους που θα λάμψουν είναι τέχνη. Όπως τέχνη είναι και το να αποφύγεις εκείνους «που δεν τραβάνε», βρίσκοντας διάφορες δικαιολογίες. Μια διπλωματική με «κουσούρια» δεν βλάφτει μόνο τους σπουδαστές, βλάφτει και τον ίδιο τον επιβλέποντα που θα χρειαστεί να υπερασπιστεί κάτι «παρακατιανό». 

Βέβαια, αυτά δεν συμβαίνουν από τη μια στιγμή στην άλλη. Χρειάζεται επίμονη καλλιέργεια σχέσεων στα προηγούμενα έτη, για να μπορέσει κανείς να δρέψει τους επιθυμητούς καρπούς στο τέλος. Το πόσες διπλωματικές θα αναλάβει κανείς αποτελεί στοιχείο επίδειξης και αποδεικτικό στοιχείο κοινωνικής θέσης. Αυτά είναι αποδεκτά από το σύνολο της «ακαδημαϊκής κοινότητας» και παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην (νοητή) ιεράρχηση των διδασκόντων, αφού δεν υπάρχει, καλύτερα: δεν επιτρέπεται να υπάρχει, άλλος τρόπος αξιολόγησής τους. Σύμφωνα με τους νόμους προσφοράς-ζήτησης, οι μεγάλες βεντέτες τελικά θα πάρουν τους εκλεκτούς και οι αποκάτω θα μοιραστούν τους υπόλοιπους, κάτι που καταδικάζει τους τελευταίους να διατηρούνται σε υποδεέστερη θέση. 

Από τη μεριά των σπουδαστών, υπάρχει η αντίστοιχη προετοιμασία. Κι αυτοί με τη σειρά τους «χτίζουν» σχέσεις στη διάρκεια των σπουδών τους ώστε να γίνουν δεκτοί για διπλωματική από κάποιον που επιθυμούν, με το να επιδεικνύουν πόσο φιλόπονοι και φιλότιμοι είναι. Για να δελεάσουν περισσότερο τον καθηγητή ή την καθηγήτρια είπαμε πως μπορεί να έχουν ήδη στο μυαλό κάποιο θέμα. Το πρωτότυπο θέμα, με ικανοποιητικό ποσό πληροφόρησης, που θα ταιριάζει στα «χούγια» του επιβλέποντα, είναι το καλύτερο δόλωμα. Σπάνια ένας καθηγητής ή καθηγήτρια να απαρνηθεί ένα θέμα όπου ξέρει πως έχει ειδικότητα, άρα και άνεση κινήσεων. Επειδή όλα γίνονται με στόχο την τελική παρουσίαση της εργασίας, ευθύς εξαρχής σπουδαστές και επιβλέποντες «βλέπουν τι θα δώσει το θέμα».

Χριστοδουλάκη Ελίνα, ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ | σχολή θεατρικού αυτοσχεδιασμού στο Μεταξουργείο, 2015, Λεπτομέρεια,Επιβλέπων καθηγητής Νέλλυ Μάρδα 

Η διαδικασία αυτή δεν είναι ουσιαστικά διαφορετική από το γύρισμα μιας ταινίας, όπου ο σκηνοθέτης διαλέγει ηθοποιούς που θα ενσαρκώσουν τα πρόσωπα ενός σεναρίου. Εδώ όμως, οι ρόλοι εναλλάσσονται: καθηγητής και σπουδαστής παίζουν σε ένα έργο που κι οι δυο μαζί, σε συνεργασία, στήνουν και παρουσιάζουν. Ηθοποιός είναι και ο σπουδαστής που πρέπει να μάθει την τέχνη της παρουσίασης όσο είναι κι ο καθηγητής που θα πρέπει όχι μόνο να τον διδάξει ηθοποιία αλλά και να του μάθει τα μυστικά της ιδανικής παρουσίασης. Μαζί συζητούν τρόπους, μεθόδους, τεχνικές και στρατηγικές. Μπορεί μπροστά τους να είναι απλωμένα σχέδια, μπορεί να κοιτάζουν πρόχειρες μακέτες και να κάνουν σκίτσα, αλλά κατά βάθος κάνουν συνεχώς πρόβες χωρίς κοινό. 

Η ύστατη πάντως κρίση, η μητέρα όλων των μαχών, είναι η βαθμολογία. Εκεί παίζονται όλα. Εκεί οι διδάσκοντες «δίνουν ρεσιτάλ», μακριά από τους προστατευόμενους σπουδαστές τους. Αν παλιότερα η βαθμολογία γινόταν επιτόπου προκαλώντας πολλή δίκαιη γκρίνια και παρατράγουδα, τα πράγματα άλλαξαν, χωρίς να απαλειφθούν εντελώς οι αδικίες, όταν η διαδικασία άρχισε να γίνεται συλλογικά, από όλες τις επιτροπές κρίσης στο τέλος των παρουσιάσεων. 

Γι’ αυτό οι «σκηνές» και οι «καβγάδες», οι υπόγειες διπλωματίες κι οι μικρο-εκβιασμοί που παρατηρούνται δεν είναι άλλο παρά η συνέχεια με τις παραστάσεις που δόθηκαν μπροστά στο κοινό στην παρουσίαση των διπλωματικών. Εδώ μετρούν ιδιαίτερα οι διαπροσωπικές σχέσεις των διδασκόντων, ποιος υποχωρεί και ποιος εκβιάζει, ποιος πιέζει και ποιος συναλλάσσεται. Έχουν παιχτεί μεγάλα δράματα ακόμα και για ένα τέταρτο βαθμού, με μελοδραματικές κορώνες – κάτι που επαναλαμβάνεται όταν μάθουν τους βαθμούς τους οι σπουδαστές που περιμένουν απέξω με αγωνία. Καθώς όλοι πρέπει να βγουν ευχαριστημένοι από τη θεατρική παράσταση, όλοι οι βαθμοί συνωθούνται παράλογα κοντά στο άριστα (δέκα), χάνοντας έτσι την όποια αξιοπιστία τους. Αντίθετα, το να πάρεις ένα 7 ή 8 θεωρείται από τους σπουδαστές ως ύψιστη απόρριψη και προδοσία από τον «προστάτη» καθηγητή τους. 

Σιλένα Λάσκαρη, Χριστίνα Κάβουρα, JUNKSPACE: ΜΕΤΑ-ΤΥΠΟΛΟΓΙΕΣ, 2015 , Λεπτομέρεια, Επιβλέπων: Σταύρος Βεργόπουλος ΑΠΘ 

Με αυτούς τους μεθοδευμένους τρόπους, η εκπόνηση, παρουσίαση και βαθμολόγηση μιας διπλωματικής εργασίας, από μυσταγωγία και «τελετή μετάβασης στην κοινωνία» μοιραία μεταποιείται σε πιστή μεταφορά του πελατειακού κράτους στην εκπαιδευτική διαδικασία, χωρίς όμως να χάνει – κι αυτό είναι το σημαντικό – τη δραματική του υπόσταση. Τίποτα έτσι δεν απομυθοποιείται αλλά αντίθετα, ιδεαλιστικός και ρεαλιστικός στόχος συνυπάρχουν ενισχύοντας ο ένας τον άλλο. 

Δημήτρης Φιλιππίδης 

«η κραυγαλέα μεροληπτική αναλογία 

διδασκόντων προς φοιτητές» 

Επανέρχομαι εδώ στο θέμα των ποσοστών ανά σχολή, των διπλωματικών που επιλέγονται από επιτροπές με στόχο την παρουσίαση σε εκθέσεις. Πέρα από την όποια υποκειμενικότητα που θα μπορούσε να επηρεάσει τις επιλογές κριτικών επιτροπών στις κατά καιρούς εκθέσεις, οι δύο πίνακες που έχω ήδη παρουσιάσει και τους επανα-αναρτώ είναι σαφείς ως προς την υπεροχή της Αθήνας σε σχέση με τις περιφερειακές σχολές. 

28 Μαίου 2013 (Gre a t) 

ΕΜΠ                                14 συμμετ. 34,1% 

ΑΠΘ                                  8 συμμετ. 19,5% 

Πανεπιστήμιο Πατρών        4 συμμετ.  9,7% 

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας    4 συμμετ.  9,7% 

Πανεπιστήμιο Κρήτης          1 συμμετ.  2,4% 

Πανεπιστ. Εξωτερικού      10 συμμετ. 24,3% 

13 Ιουλίου 2015 

ΕΜΠ                                     10 συμμετ.40,0% 

ΑΠΘ                                      7 συμμετ.28,0% 

Πανεπιστήμιο Πατρών            2 συμμετ. 8,0% 

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας        1 συμμετ. 4,0% 

Πανεπιστήμιο Κρήτης             1 συμμετ. 4,0% 

Πανεπιστήμιο Θράκης            2 συμμετ. 8,0% 

Πανεπιστ. Εξωτερικού            2 συμμετ. 8,0% 

Ο Γιώργος Πανέτσος σε πρόσφατο email του επικεντρώνεται στην ερμηνεία αυτών των δεδομένων επισημαίνοντας «την κραυγαλέα μεροληπτκή αναλογία διδασκόντων προς φοιτητές, όπως ορίζεται από το Υπουργείο Παιδείας και υπερβαίνει τις εναλλαγές κυβερνήσεων...» 

Ο σχετικός Πϊνακας που μου απέστειλε, με Συγκριτικά Στοιχεία Τμημάτων Αρχιτεκτονικής για το 2014 και τμήμα του παραθέτω στην συνέχεια, επιβεβαιώνει την δυσανάλογη αυτή σχέση που αποτυπώνει μια θετική σχέση για το ΕΜΠ με 1,94 φοιτητές ανά έναν ΔΕΠ στην Σχολή Αρχιτεκτόνων στο Α΄ έτος, για να καταλήξει στο άλλο άκρο στον αριθμό των 7,5 φοιτητών ανά ένα ΔΕΠ στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, με εξ ίσου δύσκολες ενδιάμεσες αναλογίες στα υπόλοιπα τμήματα. 

Ξεφυλλίζοντας μάλιστα και τις πρόσφατες αξιολογήσεις που πραγματοποιήθηκαν από την ΑΡΧΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ για όλες τις Σχολές Αρχιτεκτονικής, θα διαπιστώσει σχετικές επισημάνσεις όπως ας πούμε για το Πανεπιστήμιο της Πάτρας ότι: 

Η συνεργασία διδασκόντων και φοιτητών, όπως προκύπτει από το επίπεδο των εργασιών, είναι επαρκέστατη και γόνιμη. Σε πολλές περιπτώσεις οι φοιτητές σαφώς εμπνέονται όχι μόνο από τις γνώσεις αλλά και από το πάθος των διδασκόντων για τη δουλειά τους. 
Αλλά … 

3. Σε σύγκριση με τα διεθνή δεδομένα και άλλες σχολές στην Ελλάδα, το Τμήμα έχει ιδιαίτερη υψηλή αναλογία φοιτητών προς διδακτικό προσωπικό. Η παρούσα αναλογία θα υποβιβάσει την ποιότητα της εκπαίδευσης ιδιαίτερα στα συνθετικά μαθήματα κορμού που απαιτούν ατομική και τακτική επαφή 

Το ίδιο για το τμήμα Αρχιτεκτονικής στην Θράκη στο κεφάλαιο: 

Teaching staff/ student ratio, επισημαίνεται ότι 

- The existing situation regarding this topic does not make a general and overarching assessment easy. With 17 permanent and 27 adjunct faculties (for 465 students studying for 5 years + 222 students beyond the 5th period) 687 students, what first needs to be assessed is the system that allows for the high intensity within courses and the stretching of the 5-year program to eight and more years. 

Διδακτικό προσωπικό Αναλογία διδασκόντων / διδασκομένων 

- Η υφιστάμενη κατάσταση όσον αφορά αυτό το θέμα δεν κάνει μια γενική αξιολόγηση εύκολη. Με 17 μόνιμους και 27 επίκουρους (για 465 μαθητές φοιτητές για 5 χρόνια + 222 φοιτητές πέρα από την πέμπτη περίοδο) 687 φοιτητές, τι πρώτα θα πρέπει να αξιολογηθεί. Είναι το σύστημα που επιτρέπει την υψηλή ένταση μέσα στα μαθήματα και το τέντωμα του 5ετούς προγράμματος για οκτώ και πλέον χρόνια. 

Ίσαρη Ευανθία, ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΣΤΟ Δ.Π.Θ., 2015 (Λεπτομέρεια), Επιβλέποντες καθηγητές: Σταύρος Γυφτόπουλος, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος. ΕΜΠ 

Το θέμα όμως δεν εξαντλείτε εδώ, προφανώς υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες που πρέπει να συζητηθούν. Ο χώρος είναι ανοιχτός και φιλόξενος για τις όποιες σχετικές προσεγγίσεις, που μπορείτε να στείλετε στο γνωστό email: triantafyllou.giorgos@gmail.com