«ΤΕΧΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ» ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Ζούμε τελικά μια στιγμή απελπισίας στην Τέχνη ;

Βλάσης Κανιάρης: Το Κουτσό, 1974

Ξαναβρέθηκα στο υπόγειο του Ωδείου Δεσποτόπουλου, που φιλοξενεί το ΕΜΣΤ, προετοιμασμένος, ίσως όπως παλιά, που τρέχαμε στις εκθέσεις που είχαν ένα έντονο πολιτικό χαρακτήρα.

Είχα διαβάσει και την άποψη της Α. Καφέτση ότι «ένα Μουσείο πρέπει να αναθεωρεί την άποψή του για το παρόν…» και ήλπιζα σε μια τέτοια αναθεώρηση.

 Για να είμαι ειλικρινής, ο τίτλος από την αρχή μου φάνηκε λίγο άκαιρος και ξεπερασμένος. Άλλωστε έχει αλλάξει τελικά και η έννοια του όρου πολιτική, έπαψε πια να είναι συνυφασμένος με την ελπίδα και την δράση και απλά πλέον φλερτάρει με την ύποπτη διεκπεραίωση-διαχείριση. 

Τελικά, κινούμενος προσεκτικά  ανάμεσα στα έργα που κατά την Α. Καφέτση «αναφέρονται άμεσα ή υπαινικτικά σε πολιτικά, οικονομικά  και κοινωνικά θέματα»  δεν μπορώ να πω ότι αισθάνθηκα κάτι ξεχωριστό. Έργα παλαιότερα, γνωστά, και άλλα νεώτερα , που τελικά το Μουσείο ανέσυρε από τις συλλογές του

Γκήρς Κέντελ: Akropolis Redux ( The director’s Cut) 2004, Λεπτομέρεια

Σήμερα σκέφτηκα  που χρειαζόμαστε κάτι πιο βαθύ που να μας δίνει μία ελπίδα και μία πίστη, η τέχνη σε αυτό τον χώρο δεν μπορεί να ανταποκριθεί δίνοντας τουλάχιστον έστω  και μια αισθητική απόλαυση… Δεν έχουμε πια τίποτα σημαντικό να πούμε; αναρωτήθηκα…

Ώσπου βρέθηκα στην σκοτεινή αίθουσα:  η μεγάλη  εξαίρεση το έργο του Bill Viola  η «Σχεδία».

Ένα έργο, μία δραματική προβολή που ακουμπάει στην Αναγέννηση και συγκινεί με μια δύναμη που γεννιέται μέσα από την πλήρη υποταγή της ψηφιακής τεχνολογίας στα χέρια ενός μεγάλου καλλιτέχνη με αναφορές στον Delacroix, τον Tzioto και τον Pontormo

Eugène_Delacroix-La liberté guidant le peuple

Eugène_Delacroix, The Battle of Taillebourg

 Ο Viola πέρα από τα όποια πολιτικά μηνύματα  μας χαρίζει μια αίσθηση απόλαυσης  συνδέοντας την σύγχρονη τεχνολογία με την βαθιά γνώση της αναγέννησης αλλά και μιας παγκόσμιας τέχνης που γνωρίζει και  την εμπεριέχει μέσα στο εμπνευσμένο έργο του

Από την άλλη ως προς το στήσιμο αυτής της έκθεσης, έλλειπε μία κεντρική ιδέα, μία σαφής και εμπνευσμένη άποψη που να διαπερνά  και να συνδέει όλα τα έργα ιδιαίτερα σε έναν ξεχωριστό και σπάνιο για τα Ελληνικά δεδομένα εκθεσιακό –χαρισματικό χώρο, που πραγματικά ξαναζωντάνεψε η κα Καφέτση. Συμβατικές επιλογές, έλλειψη χάραξης μιας πορείας , παράδοξες χωροθετήσεις, αδυναμίες στη σήμανση και προβληματικός φωτισμός. 

Ο Φωτισμός 

Στο ισόγειο π.χ. τα φωτιστικά σώματα στην οροφή, δεν ξέρω αν αναδεικνύουν τα  μικρά αυτά έργα της Ειρήνης Ευσταθίου (Customer/Value/Service) ή τελικά   υπερισχύουν, παραπέμποντας σε άλλους κοινότυπους χώρους. Χώρισα σε δύο τμήματα την εικόνα για να γίνει σαφής η διαφορά με και χωρίς αυτά τα φωτιστικά σώματα

Στις φωτογραφίες που ακολουθούν τα φωτιστικά σώματα και οι υπερφωτισμένες ζώνες  που τα περιβάλλουν, ή οι κλειστές δέσμες των φωτιστικών που εκπέμπουν τοπικά  σε απόσταση, δεν επιτρέπουν την σαφή αντίληψη των έργων. 

Δανάη Στράτου: Cut-7 Διαχωριστικές Γραμμές 2007

Κωστής Βελόνης, Μετά το τέλος της διαδήλωσης, 2009

 Ζασίρ Έμιλυ:  Memorial to 418 Palestinian Villages which were Destroyed, Depopulated and Occupied by Israel in 1948

2001 Αντιλαμβάνομαι την οικονομική δυσπραγία και τις δυσκολίες της εποχής, ιδιαίτερα για τα Μουσεία. Αναγνωρίζω  τις προσπάθειες που κάνουν οι άνθρωποι των μουσείων, σε μια εποχή που το Υπουργείο Πολιτισμού τους έχει ξεχάσει.  Είχα την ελπίδα απλά ότι ειδικά  το  ΕΜΣΤ θα έβαζε τα δυνατά του … Όπως όλοι πρέπει να βάλουμε τα δυνατά μας για να κρατήσουμε τουλάχιστον όσο γίνεται ψηλότερα τον πήχη στον χώρο του  πολιτισμού. Ίσως ήρθε η ώρα να ενεργοποιήσουμε το ελληνικό φιλότιμο, να εμπνεύσουμε νέες ανενεργές δυνάμεις, αφού πρώτα σχεδιάσουμε προσεκτικά αυτό ακριβώς που πρέπει να γίνει σε αυτήν την δύσκολη  εποχή, αποφεύγοντας εύκολες λύσεις. Αληθεινός Δημήτρης: Συμβάν 1973