ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ 

ΠΤΥΧΙΑΚΕΣ | DEGREE SHOW | 2019 

Επιλογές και εκπλήξεις 

Και αυτή την χρονιά η έκθεση με τις πτυχιακές στην ΑΣΚΤ μας επιφύλαξε εκπλήξεις. Το Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2019, στον μεγάλο εκθεσιακό χώρο Νίκος Κεσανλής, 17 νέοι καλλιτέχνες παρουσίασαν την δουλειά τους με συνοδευτικά ερμηνευτικά κείμενα. Αποσπάσματα των κειμένων αυτών παρατίθενται στην συνέχεια, στο πλαίσιο μιας σύντομης παρουσίασης επιλεγμένων έργων, που καταγράφηκαν στον περιορισμένο χρόνο της επίσκεψής μου. Αυτόνομα έργα, εγκαταστάσεις και σύνολα-ενότητες έργων συγκροτούσαν στο σύνολό τους ένα πολύ καλό επίπεδο. 

Χωρίς να υποτιμώ τις υπόλοιπες συμμετοχές, κορυφαία συμμετοχή κατά την άποψή μου αποτελεί η πτυχιακή του Γιώργου Κοντονικολάου που έχω ήδη παρουσιάσει σε αυτό το μπλογκ ως «σιωπηλό τακτικό επισκέπτη» (δείτε εδώ). Γόνος οικογένειας νοικοκυραίων μαρμαράδων από το χωριό Βερναδάδο της Τήνου, έγραφα τότε, επί δεκαετίες σταθεροί και πολύτιμοι συνεργάτες του γραφείου μας, ο Γιώργος μετά τις σπουδές του στην Σχολή Καλλιτεχνικής Επεξεργασίας Μαρμάρου στην Τήνο, κατάφερε ως ξεχωριστό ταλέντο να περάσει στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και να μαθητεύσει δίπλα στον Γιώργο Λάππα, δουλεύοντας παράλληλα στο μαρμαράδικο της οικογένειας, σκαλίζοντας περίτεχνα τέμπλα εκκλησιών και παράλληλα προστρέχοντας σε αναστηλώσεις αρχαιολογικών χώρων. 

Ο Κοντονικολάου αυτή την φορά στην πτυχιακή του, δημιουργεί μια εγκατάσταση ορμώμενος από τον Ηράκλειτο που εξελίσει και τον αναπαράγει μέσα από ξεχωριστά προσωπικά βιώματα. Η ξύλινη κυψέλη του παπού με την μαρμάρινη κηρύθρα και τους ήχους  εργοστασίου να αναπαράγονται από το εσωτερικό της  αποτελεί ένα τέτοιο χαρακτηριστικό δείγμα.

Περιπλανηθείτε στην συνέχεια στην συνοπτική αυτή παρουσίαση πτυχιακών που γεννά αισιοδοξία και ελπίδα για τους νέους καλλιτέχνες. Η σειρά παρουσίασης είναι τυχαία. 

Γιώργου Κοντονικολάου 

«Λόγος» 

Γ΄εργαστήριο γλυπτικής 

Γιώργος Κοντονικολάου, φωτό Μαίρη Χατζάκη 

Όλα ξεκίνησαν από ένα απόφθεγμα του Ηράκλειτου που λέει «αναζήτησα τον εαυτό μου» [Εδιζησάμην εμεωυτόν], μου αφηγήθηκε ο Κοντονικολάου. Βρήκα όλα τα αποφθέγματά του τα οποία είναι τόσο δυνατά που δεν ξέρεις αν είναι αυτό που προηγείται ή αυτό που έπεται. Ο Ηράκλειτος είναι τόσο αινιγματικός με πολλαπλές ερμηνείες. Αντέγραψα σε σχολικά τετράδια τρεις φορές το κάθε απόφθεγμα και στα νέα και στα αρχαία και ταυτόχρονα έκανα ένα σχέδιο με την πρώτη αίσθηση που μου δημιούργησε αυτό το απόφθεγμα.

Γιώργος Κοντονικολάου, Σχολικό Τετράδιο 

Μελέτησα στην συνέχεια αυτά τα σχέδια στα τετράδια και άρχισα να ανακαλύπτω συμβολισμούς και σκέψεις, που με οδήγησαν σε δημιουργίες στον χώρο. 

Έτσι προέκυψαν τα γλυπτά της όλης εγκατάστασης με λεζάντες από τα αποφθέγματα του Ηράκλειτου στο αρχαίο κείμενο και στα νέα ελληνικά. 

Εἰς τὸ κατὰ φῦσιν ἐλθὼν ἀκούσειας ἄν· καὶ τὸ ὄντως φὼς αἴσθοιο ἄν. 

Μόνο όταν έρθεις σε πλήρη αρμονία με την φύση θα μπορέσεις να ακούσεις· 

και να αισθανθείς το πραγματικό φως.

Ταὐτὸ τ' ἔνι ζῶν καὶ τεθνηκὸς καὶ (τὸ) ἐγρηγορὸς καὶ καθεῦδον 

καὶ νέον καὶ γηραιόν· τάδε γὰρ μεταπεσόντα ἐκεῖνά 

ἐστι κἀκεῖνα πάλιν μεταπεσόντα ταῦτα. 

Το ίδιο πράγμα υπάρχει σε μας, το ζωντανό και το πεθαμένο, 

το ξύπνιο και το κοιμισμένο, το νέο και το γερασμένο· γιατί αυτά 

μεταβάλλονται σ' εκείνα και, αντίθετα, εκείνα μεταβάλλονται σ' αυτά. 

Μεταβάλλον ἀναπαύεται. 

Μεταβαλλόμενη αναπαύεται.

Ζῇ πῦρ τὸν γῆς θάνατον καὶ ἀὴρ ζῇ τὸν πυρὸς θάνατον, 

ὕδωρ ζῇ τὸν ἀέρος θάνατον, γῆ τὸν ὕδατος. 

Η φωτιά ζει το θάνατο της γης κι ο αέρας ζει το θάνατο της φωτιάς, 

το νερό ζει το θάνατο του αέρα και η γη του νερού.

Φύσις δὲ καθ' Ἡράκλειτον κρύπτεσθαι φιλεῖ. 

Η φύση αγαπά να κρύβεται. 

Ψυχῇσιν θάνατος ὕδωρ γενέσθαι, ὕδατι δὲ θάνατος γῆν γενέσθαι, 

ἐκ γῆς δὲ ὕδωρ γίνεται, ἐξ ὕδατος δὲ ψυχή. 

Για τις ψυχές θάνατος είναι να γίνουν νερό, για το νερό θάνατος να γίνει γη, 

από τη γη γίνεται νερό κι απ' το νερό ψυχή. 

Ὁδὸς ἄνω κάτω μία καὶ ὡυτή. 

Ο δρόμος που ανεβαίνει κι ο δρόμος που κατεβαίνει 

είναι ένας κι ο ίδιος δρόμος. 

Ποταμοῖσι τοῖσιν αὐτοῖσιν ἐμβαίνουσιν ἕτερα καὶ ἕτερα ὕδατα ἐπιρρεῖ· 

καὶ ψυχαὶ δὲ ἀπὸ τῶν ὑγρῶν ἀναθυμιῶντα. 

Αυτοί που μπαίνουν στα ίδια ποτάμια δέχονται συνέχεια άλλα κι άλλα νερά· 

κι απ' τα υγρά βγαίνουν οι ψυχές σαν αναθυμιάσεις . 

Ὁ ἄναξ, οὗ τὸ μαντεῖόν ἐστι τὸ ἐν Δελφοῖς, 

οὔτε λέγει οὔτε κρύπτει ἀλλὰ σημαίνει. 

Ο άρχοντας, που δικό του είναι το μαντείο στους Δελφούς, 

ούτε λέει ούτε κρύβει, αλλά μονάχα σημαίνει. 

Στην συνέχεια πραγματοποίησα μια σειρά σχεδίων (τρία επιτοίχια με τέσσερα σχέδια το καθένα) που παραθέτω στην πτυχιακή μου όπου στο καθένα διατυπώνω στα αρχαία δικά μου αποφθέγματα, με υπόβαθρο τον Ηράκλειτο αλλά ως αποτέλεσμα μιας δικής μου προσέγγισης, μιας δικής μου ματιάς. 

Βούλησις ἀκηδίας μέγα ἴαμα. 

Η θέληση είναι το μεγαλύτερο φάρμακο της ακηδίας. 

Και συμπληρώνει: 

Όποια και αν είναι η φύση του λόγου δεν είναι αυτονόητος ως μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Δεν τον αντιλαμβανόμαστε μέσα από μια συνηθισμένη διανοητική ή πνευματική αναζήτηση. Γίνεται κατανοητός όταν βρισκόμαστε σε μια ειδική κατάσταση εγρήγορσης, η οποία είναι εφικτή μέσα από διαισθητικούς στοχασμούς και αυτοεξέταση. Είναι αυτό στο οποίο, και μέσω του οποίου, συναντιώνται όσοι επιχειρούν να εξιχνιάσουν το μυστήριο της σχέσης δίνοντας πρόσβαση σε έναν συλλογισμό από τον οποίο ξεκινάει μια γλώσσα, η οποία, όπως η ποιητική, δεν εκφράζει ένα νόημα αλλά εκφράζεται από αυτό. Μας καλεί να συμμετάσχουμε σε μια αιωνιότητα που μας υπερβαίνει, στην οποία βυθίζεται ο χρόνος που μας έχει δοθεί. Επιβάλλεται να επιχειρήσουμε να ανακαλύψουμε τον δρόμο που οδηγεί στην ψυχή μας, γι αυτό και πρέπει να ελπίζουμε σε μια πρόσβαση που ξεπερνά κάθε ελπίδα και παραμένει ανεξερεύνητη και απλησίαστη. Είναι η ηχώ με την οποία σμίγει η φωνή αυτού που επιδιώκει να ανακαλύψει και δηλώνει την έννοια και αυτό που οριοθετεί. 

Με τον λόγο ο άνθρωπος διαμελίζεται μεταξύ του ελλειπόντος Είναι και της ύπαρξης που τον συναντά. 

Γι αυτό και η μοίρα του είναι τραγική. \ 

Γιώργος Κοντονικολάου

Κρίστυ Μπουτσάϊ 

Zogj shtegtarë 

Αποδημητικά πουλιά 

Κρίστυ Μπουτσάϊ, Zogj shtegtarë 

[…] Ο χρόνος γυρνάει πίσω βλέποντας πεσμένα στο έδαφος τμήματα του κτίσματος, που ήταν ικανά για προστασία και παρείχαν την ασφάλεια της στέγασης. Διάσπαρτα στο περιβάλλον ορθώνονται τμήματα του ερειπίου διεκδικώντας πλέον τον δικό του ρόλο. Δημιουργούν ένα θραυσματικό τοπίο που εκφράζει την απουσία και την εγκατάλειψη.[…] 

[…] Βασικό υλικό παραγωγής του έργου είναι ο γύψος γιατί έχει την δυνατότητα να αναπαράγει τα μορφικά χαρακτηριστικά των επιφανειών και μέσω τις υλικότητας που διαθέτει, τους απόδίδει μια αίσθηση φθαρτού και εύθρυπτου.[…] 

Κυριάκος Παρασκευόπουλος 

«ΒΡΟΧΗ» 

Κυριάκος Παρασκευόπουλος, «ΒΡΟΧΗ» 

Απόπειρα να αποδοθεί γλυπτικά το φυσικό φαινόμενο της βροχής. 

Αναστασία-Ειρήνη Ντιούδη 

Το τρέφει, με πλένει, το καθαρίζει / 

Με τρέφει, το πλένει, με καθαρίζει 

Αναστασία-Ειρήνη Ντιούδη 

Το τρέφει, με πλένει, το καθαρίζει / 

Με τρέφει, το πλένει, με καθαρίζει 

Η Αναστασία-Ειρήνη Ντιούδη δημιουργεί […] σκεύη, με αφορμή δοχεία που χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν για να προσφέρουν τροφή. Να πλύνουν, να καθαρίσουν, να φροντίσουν. Όπως ένα πιάτο, μια λεκάνη, μια μπανιέρα. Δοχεία τα οποία ανασύρονται από αναμνήσεις μιας ευάλωτης ηλικίας και ανακλούν την φροντίδα που κάποτε υπήρξε. 

Το κερί επιλέγεται σαν υλικό που εξ αιτίας της φύσης του, προσδίδει στα αντικείμενα μια σωματική προέκταση. […] Έτσι δημιουργώ ένα σύνολο εύθραυστων κέρινων σκευών, το κάθε ένα μοναδικό στην μορφή του. Μια πλαστική χειρονομία που με ένα τρόπο φαίνεται να εκφράζει μια μετάβαση χρονική από την νεότητα στην ενηλικίωση… Μια μικρή αφιέρωση, στην φροντίδα που κάποτε υπήρξε χωρίς μέτρο και φειδώ.[…] 

Παντελής Τρομπούκης 

υπεράνω μομφής 

Doreida Xhogou 

MINIERA 

Τζόγκου Ντορέϊντα, Μινιέρα 

[…] Ένα ταξίδι στο Ορυχείο που δούλευε ο πατέρας μου ως γεωλόγος, στην Αλβανία. Επεδίωξα να βρεθώ στο Ορυχείο και εκεί δοκίμασα να μιλήσω για την γλυπτική, αναμετρώντας τις δυνάμεις μου με ένα περιβάλλον δύσκολο, τραχύ και ταυτόχρονα οικείο. […] Εδώ παρουσιάζω θραύσματα όσων συνέβησαν στο Ορυχείο, «αποδεικτικά στοιχεία» μιας διαπραγμάτευσης τόσο με την ύλη όσο και με την απώλεια. 

Στέφου Μάιρα 

ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ 

Μια ενδιαφέρουσα ευαίσθητη προσέγγιση 

με μια αναπάντεχη προχειρότητα 

Η αναδρομή σε αποτυπωμένες προσωπικές στιγμές, γράφει στο σημείωμά της η Μαρία Στέφου, και η ανα-επεξεργασία τους, λειτουργεί ως ένας τρόπος να αντιληφθώ τι-πως-γιατί συνέβη στο παρελθόν, προσπαθώντας να κατανοήσω το σήμερα. 

[…] Ο Λαβύρινθος αποτελεί μια αρχειοθέτηση στιγμών, ψηφίδων της ζωής μου… 

Καλαγκάτσης Δημήτριος 

Ο παράταιρος κόσμος 

Α΄ χαρακτικής 

Μία σειρά εξαιρετικά χαρακτικά, δυστυχώς υποφωτισμένα σε μια σκοτεινή αίθουσα, δύσκολα αναγνώσιμα,  με το γλυπτό μιας παράδοξης καρέκλας στο κέντρο.

Άννα Ταμβάκη 

EN GRAND SOMMEIL 

Το έργο αυτό είναι η ενσάρκωση ενός κόσμου ο οποίος συνδυάζει στοιχεία από την πραγματική ζωή και φαντασία. Το έργο αντλεί από ένα τόπο ονείρων, σημείο συνάντησης φαντασίας και πραγματικής ζωής, και σημείο αφετηρίας για το πλάσιμο παράλληλων χώρων. 

Νίκου Κωνσταντίνος 

Νίκου Κωνσταντίνος, Το περιβάλλον του ανθρώπου- Η σκέψη της Δημιουργίας 

Γιάννης Παπαδάκης 

Α΄ Εργαστήριο Γλυπτικής 

Συμμετείχαν ακόμη οι Αναλύτη Νίκη, Μάρος Κωνσταντίνος, Σωτηρίου Ιωάννης-Χαράλαμπος, Πλατανιά Λένια, Γρανιτσιώτη-Μαθιανάξη Ιώ, και η Ζιγκαρης Δήμητρα Ταμάρα με ένα ενδιαφέρον έργο μιας φυλακής προβαλόμενης στον γαλαξία που δεν μπόρεσα να το καταγράψω.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση.