ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ : ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΗΧΩΝ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

«πλάι στην αγάπη για τη μάθηση αναζητώ μέσα από την παρατήρηση, τη σοφία των πραγμάτων»

Την κατευοδώσαμε στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, το φθινόπωρο του 1982, μετά από τις καλοκαιρινές μας διακοπές στον Αλικιανό με τον Δημήτρη και την Σουζάνα Αντωνακάκη. Μια ευαίσθητη και εύθραυστη νεανική παρουσία, μόλις 18 χρονών, κόρη των δύο αυτών σημαντικών αρχιτεκτόνων, ξεκινούσε μόνη για την Γαλλία, με όνειρα και μοναδικές δεξιότητες για να βρει τον δρόμο της στον χώρο της κίνησης του θεάτρου της φωνητική και της μουσικής. Και σήμερα μετά από 33 δημιουργικά χρόνια και ποιητικών παραστάσεων, ξαναβρέθηκα μπροστά στο καλαίσθητο πρόγραμμα της νέας της δουλειάς που προετοιμάζει για το Théâtre Dunois στο Παρίσι, στις 15 Δεκεμβρίου 2015, με τίτλο «Το ακίνητο ταξίδι της Πηνελόπης» και αυθόρμητα αισθάνθηκα την ανάγκη να γράψω. 

Το θέαμα της παράστασης, όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα, δημιουργήθηκε ξεκινώντας από την εγκατάσταση της “νύχτας του επίπλου” που παρουσιάστηκε στο Μaison de l’Architecture της Πικαρδίας στο πλαίσιο της« Λευκής Νύχτας 2014 » (Nuit Blanche) της Αμιένης. 

Η εγκατάσταση παρουσιάζει μια διαδρομή στην κάτοψη του σπιτιού χαραγμένη στο δάπεδο. Μια ευρηματική επιλογή που μου έφερε στον νου την εξαιρετική ταινία Dogville  του Lars von Trier. 

Σ’ αυτό το σχέδιο έχουν τοποθετηθεί 21 μακέτες-μινιατούρες επίπλων και μπροστά σε κάθε έπιπλο η φιγούρα-μινιατούρα μιας γυναίκας. 

Έτσι δημιουργούνται 21 αιωρούμενες καταστάσεις στο χρόνο όπου το κινητό έπιπλο γίνεται ακίνητο, το πρόσωπο επισκέπτεται αυτούς τους συνένοχους της καθημερινότητας ως χώρους ονειρικούς κατοικημένους από περιπέτειες. 

Ο θεατής περπατώντας μέσα στο χωρίς τοίχους σπίτι, διασχίζοντας τα δωμάτια–νησάκια, απολαμβάνει αυτό το συναρπαστικό ταξίδι μύησης στο χώρο και στο χρόνο. 

Σ’ αυτό το σχέδιο-χάρτη του ταξιδιού κατασκευάσαμε το (χωρίς μετακίνηση) ακίνητο ταξίδι της Πηνελόπης. Όταν οι θεατές έχουν δει από κοντά τις μακέτες εγκαθίστανται γύρω από το σχέδιο –χάρτη και παρακολουθούν το θέαμα. 

Η Πηνελόπη τώρα είναι παρούσα μπροστά τους σε κλίμακα 1/1 και το ταξίδι αρχίζει. 

Το θέμα περιστρέφεται γύρω από την αναμονή και την ακινησία. 

Εκεί τα κινητά έπιπλα των εσωτερικών χώρων γίνονται μάρτυρες του πήγαινε έλα της στάσης, της κίνησης και της ακινησίας μέσα στο σπίτι. 

Εδώ, η μορφή της Πηνελόπης είναι και πάλι παρούσα με τα χαρακτηριστικά ενός προσώπου που παίζει και εφευρίσκει. Περιμένει και αυτή έναν Οδυσσέα και περιμένοντας εφευρίσκει ένα παιχνίδι. 

Ρίχνοντας ένα ζάρι ταξιδεύει σε κάθε δωμάτιο του σπιτιού όπου κάνει ότι επικοινωνεί με θραύσματα από περιπέτειες του Οδυσσέα -ηχώ από ένα ταξίδι μύησης και οικειοποίησης. 

Από εκεί αναδύεται το οικείο(μυστικό) σύμπαν της μοναξιάς και της προβολής του στη σύγχρονη πραγματικότητα. 

Ο χρόνος αναμονής μεταμορφώνεται σε χρόνο ευρηματικότητας και στοχασμού πάνω στον εαυτό σου και στον άλλο. 

\

Το σπίτι υποδέχεται τις σκέψεις αυτής της μετέωρης μέσα στο χρόνο φιγούρας, ξεσκεπάζοντας συνέχεια τα ίχνη του περάσματος από το ένα έπιπλο στο άλλο, από το ένα ερώτημα στο άλλο. 

Ο θεατής ακολουθεί αυτά τα νήματα που ξετυλίγονται για να υφάνουν την αφήγηση-ψιχία που πέφτοντας διεγείρουν το βλέμμα μας στις προκλήσεις μιας αποκαλυπτικής καθημερινότητας. Η Πηνελόπη της Οδύσσειας υφαίνει και ξηλώνει αδιάκοπα το σάβανο του πεθερού της Λαέρτη. Εργάζεται νύχτα και μέρα παραμερίζοντας τα ερωτήματα της ζωής και του θανάτου. 

Πάνω σ’ αυτό το έργο που δεν τελειώνει τοποθετεί τα πιο βαθιά ερωτήματα πάνω στο χρόνο και στην ανθρωπότητα, κρατώντας τη θέση του Οδυσσέα ανέπαφη. 

Η Πηνελόπη μας πιάνει ένα χώρο εύθραυστο ανάμεσα σ’ αυτό που ήτανε και σ’ αυτό που είναι. Όλα αυτά τα έπιπλα συνένοχα των ατελείωτων ωρών αναμονής έγιναν βατήρες σχεδίων αναχώρησης ενώπιον της εμμονής του ριζώματος. 

Διακηρύσσει το μεγάλο ταξίδι μένοντας ακίνητη στη θέση της. Η Πηνελόπη μέσα στην ακινησία της υποστηρίζει την κίνηση, υφαίνει τις σκέψεις της, κουβάρια μιας εσωτερικής μυθολογίας νήματα αιωρούμενα που τα απευθύνει στον άλλο. 

Σενάριο – κείμενο και ερμηνεία: Κατερίνη Αντωνακάκη, Ήχοι - φωτισμοί: Sébastien Dault, regard extérieur, lumières, bruitages -ηχογράφηση πιάνου: Ilias Sauloup και vidéo: Mickaël Titrent 

Η Αικατερίνη Αντωνακάκη είναι Υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση, με σπουδές χορού φωνής και κίνησης, και διπλώματα Αισθητικής της Τέχνης από το Conservatoire της Lyon και για τις τέχνες της Μαριονέτας από την κριτική Επιτροπή της Εθνικής Ανώτατης Σχολής της Charleville Mezieres. Έχει λάβει το πρώτο βραβείο σύνθεσης ηλεκτροακουστικής μουσικής CRR Αμιένης και για το διάστημα 1998-2007 ήταν καλλιτεχνική συνυπεύθυνη και συνδιευθύντρια της ομάδας Éclats d’ Etats. Από το 2008 έως σήμερα ασχολείται συστηματικά με σχέδιο, ηχογράφηση, χορογραφία, σύνθεση, χειρισμό μαριονέτας και αντικειμένων, χορογραφία και σκηνοθεσία για την ομάδα  «la maindoeuvres».

Στην Ελλάδα η Αικατερίνη Αντωνακάκη έχει παρουσιάσει μεταξύ άλλων κατά καιρούς,  με επιτυχία την δουλειά της, όπως το 2004 την παράσταση με τίτλο Ταξίδι στο Γραφείο μου (Bords et Debords – Voyage autour de mon bureau) της γαλλικής ομάδας εικαστικού θεάτρου Éclats d’états, που σκηνοθέτησε στο Θέατρο «Θησείον», σε σενάριο του συγγραφέα Αριστείδη Αντονά, και το 2011 στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών την χορο-εικαστική εγκατάσταση "Περίπου 0,618". 

Τα έργα της σκηνογραφικές και χορογραφικές επινοήσεις έχουν παρουσιαστεί σε πολλά θέατρα και φεστιβάλ σε 13 χώρες της Ευρώπης στη Τυνησία και στη Ν. Υόρκη. 

Η ίδια σχετικά με το έργο της σημειώνει: 

«Το ερευνητικό μου έργο εστιάζεται στο Θέατρο αντικειμένου, χορογραφημένο στο κατώφλι των πλαστικών τεχνών, όπου η σκηνογραφία εγγράφεται σε μια σύνθετη δραματουργία εικόνων και ήχων. 

Κόρη αρχιτεκτόνων, γοητευμένη από τα γιαπιά, τη χειρωνακτική επιδεξιότητα και τη μαστοριά της κατασκευής, έχω μεγαλώσει συντροφιά με τις γραμμές, τα σχήματα, τα σχέδια, την παρατήρηση των λεπτομερειών, προσέγγισα την αρχιτεκτονική μέσω του θεάτρου αντικειμένου και το θέατρο αντικειμένου μέσα από τη μουσική, τη μουσική μέσα από το χορό και το χορό μέσα από τις πολλαπλές σχέσεις του με την κίνηση και την κατασκευή. Σήμερα θεωρώ ότι είμαι καλλιτέχνιδα και τεχνίτρια με το πρόσημο όμως της μαθητευομένης και όχι της προϊσταμένης των έργων (maitre d’ouvrage), εν τούτοις ξέρω πολύ καλά ότι “μαθαίνω” δεν σημαίνει ταυτόχρονα και “κατανοώ-καταλαβαίνω” (apprendre -comprendre), έτσι πλάι στην αγάπη για τη μάθηση αναζητώ μέσα από την παρατήρηση, τη σοφία των πραγμάτων». 

Περιπλανηθείτε και απολαύστε το  site  της ομάδας «la maindoeuvres»  των Sebastien Dault και της Αικατερίνης Αντωνακάκη κάνοντας ΚΛΙΚ  εδώ 

Εικόνες από το site της ομάδας «la maindoeuvres» των Sebastien Dault και της Αικατερίνης Αντωνακάκη