8η BIENNALE ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΕΡΟΣ 2ο: ΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

(με σχόλιο από τον Δημήτρη Φιλιππίδη)

Λίγο πριν κλείσει η παρουσίαση της έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη, το Σάββατο 7 Νοεμβρίου παραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του μουσείου ημερίδα στην οποία οι συμμετέχοντες της 8ης Biennale κλήθηκαν να σχολιάσουν τα έργα τους, και να εκφράσουν σκέψεις τους για το μέλλον. Στόχος ήταν μια περιήγηση στην εικοσαετία των Biennale νέων αρχιτεκτόνων του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής και στη σημερινή τοπική και διεθνή συνθήκη και ο σχολιασμός και η συζήτηση ανάμεσα σε παλαιότερους και νεότερους εκπροσώπους κριτικών επιτροπών και επιμελητών των Biennale νέων αρχιτεκτόνων. Ακολούθησε συζήτηση σχετικά με τα εκτιθέμενα έργα και σχόλια για το αφήγημα των Μπιενάλε σε σχέση: με την εξέλιξη της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής, με τη δυναμική της αρχιτεκτονικής εν μέσω κρίσης, με το ζήτημα της εντοπιότητας και του διεθνισμού, με τη σχέση πραγματικού και εικονικού τόπου και, γενικότερα, με την κριτική αποτίμηση του αρχιτεκτονικού έργου. 

Φωτό Ηλίας Κωνσταντόπουλος 

Στην συζήτηση συμμετείχαν οι Νίκος Βρατσάνος, Σταύρος Γυφτόπουλος, Πάνος Δραγώνας, Δημήτρης Ησαΐας, Αναστάσιος Κωτσιόπουλος, Ρένα Σακελλαρίδου, Παναγιώτης Τουρνικιώτης και η Δήμητρα Χατζησάββα. Συντόνισε ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος. 

Παραθέτω στην συνέχεια σχετικό κείμενο του Δημήτρη Φιλιππίδη, που παρακολούθησε σχεδόν ολόκληρη την ημερίδα, εικονογραφημένο με ενδεικτικό φωτογραφικό υλικό από τα έργα που παρουσιάστηκαν.

ΣΚΟΡΠΙΟΙ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΜΠΙΕΝΑΛΕ ΝΕΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ 

του Δημήτρη Φιλιππίδη 

ΑΓΑΠΗ ΠΡΩΪΜΟΥ + ΣΤΕΛΛΑ ΠΑΝΤΕΛΙΑ, LETTERSCAPE_ΥΠΑΙΘΡΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ THE MALL ATHENS, 2013, ΦΩΤΟ: ΙΩΝ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ 

Η πολύωρη παρουσίαση των συμμετοχών στην 8η Μπιενάλε είχε πριν λίγο τελειώσει στο Μουσείο Μπενάκη. Μιλούσαν κριτές από παλιότερες εκθέσεις, αξιολογώντας και συνοψίζοντας. Μία στις πέντε λέξεις που ακούγονταν ήταν η λέξη «κρίση», αλλά ίσως αναπάντεχα, ανάκατα μαζί με «ελπίδα» κι «αισιοδοξία». Είχε μόλις άλλωστε προτείνει ο Π. Τουρνικιώτης να ορίζονται κριτές εξίσου νέοι με τους διαγωνιζόμενους, ώστε να συλλάβουν άμεσα το καινούριο εκείνο που υπάρχει στον αέρα. 

TOPOTEQUE / ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ, ΙΑΣΩΝ ΠΑΝΤΑΖΗΣ, ΑΥΤΟΦΕΡΟΜΕΝΗ ΕΛΑΦΡΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΤΕΓΑΣΗΣ ΣΤΟ «Ρομάντζο»)/ ΝΕΑ ΘΕΑ, ΦΩΤΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ 

ΙΩΣΗΦ ΔΑΚΟΡΩΝΙΑΣ‐ΜΑΡΙΝΑ-CARLOS CHEN-STEPHANIE CRAMER-SARINA DA COSTA GOMEZ-ELISABETH LAWRENCE, STUDENT LODGE 3, DORSET, UK 

Μέσα στη διάχυτη χαρά που κυριαρχούσε στην αίθουσα, ένιωθες πάντως ότι κινιόταν κάτι άλλο. Ίσως η διαπίστωση ότι όσα λέγονταν τα τελευταία χρόνια, ότι όσο και να κινδυνεύει με εξαφάνιση, η αρχιτεκτονική της κρίσης θα μεταλλαχτεί σε κάτι ακόμα απροσδιόριστο, τελικά το είχες μόλις παρακολουθήσει να γεννιέται. Μπροστά στα μάτια σου, χωρίς να το συνειδητοποιείς, είχαν περάσει φρέσκιες, αστραφτερές απόψεις για την αρχιτεκτονική. Κι ας μη μπορούσαν να υλοποιηθούν οι περισσότερες, περιείχαν ένα ζωντανό δημιουργικό πυρήνα. Μια αυτοπεποίθηση, μια δίψα για συνεχή αναζήτηση – τις κύριες προϋποθέσεις επιβίωσης. 

ΜΑΡΙΝΑ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ, ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΚΕΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΗΣ ΓΕΡΟΛΥΜΠΟΣ, 2010-2014 

ΤΕΤΑΜΕΝΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΝΗΜΙΩΣΗ_ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΟΣ, ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΑ ΜΕΓΑΡΑ, 2010 

Θέτοντας το βασικό υπαρξιακό ερώτημα: τι είναι αρχιτεκτονική, που δεν πρέπει να συγχέεται με την καραμέλα της «εσωστρέφειας», αρκετές ομάδες και μεμονωμένα άτομα πρόβαλαν στοιχεία μιας νέας τέτοιας συνθήκης. Έδειξαν πόσο πλατύς είναι ο ορίζοντας της αρχιτεκτονικής και σε τι βάθος μπορεί να φτάσει η αναζήτησή της. Την αφορμή τους είχαν δώσει μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων, από επανάχρηση κελυφών ώς εφήμερες κατασκευές, από συμμετοχικές διαδικασίες ώς την επινόηση μιας λεπτομέρειας. Τα θέματα ήταν η πρόφαση, το κύριο ήταν ο τρόπος σύλληψης, η προθυμία διάρρηξης των ώς τώρα συμβατικών ορίων. 

BUERGER KATSOTA ARCHITECTS, ΚΑΤΟΙΚΙΑ Η ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ, 2014 

Βέβαια, από την 8η Μπιενάλε δεν έλειψαν οι, έστω λιγοστές, εξαιρετικά φροντισμένες παρουσιάσεις υλοποιημένων έργων, που έγιναν σύμφωνα με τα καταξιωμένα εργαλεία της τέχνης της αρχιτεκτονικής και κάτω από τις τόσο δύσκολες πια συνθήκες. 

ΜΟΥΣΕΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ –ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: ΣΠΥΡΟΣ ΝΑΣΑΙΝΑΣ, ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ «ΟΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ EL GRECO» ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ & ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (ΕΣΠΑ), ΦΩΤΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΑΣ, 2012‐2014 

Δεν θα πρέπει διόλου να τις υποτιμούμε. Χρειάζονται, για να κρατούν τη φλόγα άσβηστη. Πλάι τους, όμως, και ισότιμα να λογαριάζουμε πια ένα καινούριο ξέσπασμα της αρχιτεκτονικής χωρίς ηττοπάθεια αλλά γεμάτο νεανικό σφρίγος. Εκείνο ακριβώς που πρέπει να «πιάνει» μια μπιενάλε νέων της προκοπής. 

Δημήτρης Φιλιππίδης