ΠΛΑΚΑ, 30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

σκέψεις με αφορμή 

μια τυχαία ιστορία ενός κτιρίου

Πλάκα, Ταβέρνα Διογένης, γωνία Θρασύλλου και Βάκχου 1985 

Ξαναβρέθηκα στην Πλάκα μετά από πολύ καιρό, με αφορμή την ανακάλυψη ενός ξεχασμένου αρνητικού με φωτογραφικό υλικό, που τραβήχτηκε το 1985. 

Πρόκειται για εικόνες από ένα διώροφο ακίνητο, που βρίσκεται στην γωνία Θρασύλλου και Βάκχου, με θέα σε πρώτο πλάνο το θέατρο του Διονύσου και όλη την Ακρόπολη, ιδιαίτερα από την ταράτσα 

Πλάκα, Ταβέρνα Διογένης, η ταράτσα, 1985 

Ήταν η εποχή που είχαν πλέον δρομολογηθεί οι αποφάσεις και οι ρυθμίσεις για την σημαντική αυτή περιοχή της πόλης, που προέκυψαν από ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον καθηγητή Διονύση Ζήβα. Οι παρεμβάσεις αυτές περιλάμβαναν την εφαρμογή νέου συστήματος κυκλοφορίας πεζών και οχημάτων, την ανακατασκευή των υπόγειων δικτύων, την αναμόρφωση των πεζοδρόμων και των ελεύθερων χώρων, την αφαίρεση των μορφολογικά ασύμβατων επιγραφών, την κήρυξη διατηρητέων κτιρίων, τη θέσπιση όρων και περιορισμών στις χρήσεις γης. Όσον αφορά στις χρήσεις γης, ήταν σαφής η ενίσχυση της κατοικίας μέσα από ένα αυστηρό θεσμικό πλαίσιο, κάτι που ισχύει μέχρι σήμερα. 

Η θέση του κτιρίου στην Πλάκα, ανατολικά του θεάτρου του Διονύσου

Ιδανικές προϋποθέσεις τότε για να κατοικήσει κάνεις στην περιοχή αυτή της Αθήνας, διατηρώντας παράλληλα και ένα χώρο γραφείου, αν και οι τιμές είχαν αρχίσει να ανεβαίνουν ανησυχητικά. 

Οι εικόνες του ακινήτου που κατέγραψα, αποκαλύπτουν και μια άλλη πτυχή σε σχέση με την επικρατούσα τότε τουριστική αντίληψη και τους χώρους που υποδεχόμαστε τους τουρίστες. 

Πλάκα, Ταβέρνα Διογένης, εσωτερική ζωγραφιά, 1985 

Κοφίνια, κολοκύθες και ζωγραφιές με τον Έλληνα των απολαύσεων στο ανάκλιντρο, περιτριγυρισμένος με Οινοχόους και ημίγυμνες οδαλίσκες, συνθέτουν μια ιδιάζουσα ατμόσφαιρα, που ενισχύεται με χρωματικές ανησυχίες και παράξενα μοτίβα, ιδανική  για την φιλοξενία και την εξυπηρέτηση τουριστικών γκρούπ. Τριάντα σχεδόν χρόνια πριν… 

Πλάκα, Ταβέρνα Διογένης, εσωτερικό, 1985

Αξίζει τον κόπο να διακρίνει κάνεις επίσης τις παράδοξες αρετές του σκελετού από μπετόν, που κατασκευάστηκε μάλλον παράνομα μέσα από το πέτρινο κέλυφος και αποτελούν παράδειγμα στατικών ανισόρροπων ακροβατισμών. Φαίνεται μάλιστα ότι ο ανήσυχος αυτός στατικός φορέας έχει θεμελιωθεί σε αρχαιολογικά ευρήματα! 

Πλάκα, Ταβέρνα Διογένης, στατικοί ακροβατισμοί στο εσωτερικό, 1985 

Το ισόγειο είχε διακοσμηθεί αναλόγως και προετοιμάζει τους επισκέπτες για να απολαύσουν «SPECIAL MOUSAKA” ανεβαίνοντας από την σκάλα στον όροφο και την ταράτσα.

Πλάκα, Ταβέρνα Διογένης, εσωτερικό στο ισόγειο, 1985 

Πλάκα, Ταβέρνα Διογένης, 

η σκάλα προς τον όροφο, 1985

Σε κάθε περίπτωση η εφαρμογή των τότε μέτρων, άλλαξε ριζικά το τοπίο στην Πλάκα. Τα καταστήματα εστίασης περιορίστηκαν, κτίρια ανακαινίστηκαν και ουσιαστικά επανήλθε η χρήση κατοικίας. Ανακαλύπτοντας τις όψεις στο παλιό αρνητικό, αναρωτήθηκα ποια θα μπορούσε να  είναι η σημερινή εικόνα.   

Πλάκα, Ταβέρνα Διογένης, γωνία Θρασύλου και Βάκχου 1985 

Αναζήτησα αρχικά υλικό από το «show my street» της Google. Αιφνιδιάστηκα! 

Πλάκα, Κατοικία γωνία Θρασύλλου και Βάκχου, 2014 , πηγή Google 

και με την πρώτη ευκαιρία έσπευσα επι τόπου και φωτογράφισα την τεράστια αλλαγή. 

Πλάκα, Κατοικία γωνία Θρασύλου και Βάκχου, 27 VII 2014

Παρά τις επεμβάσεις των γραφιτάδων το κτίριο στέκει σήμερα κομψό και απογυμνωμένο από τις προσθήκες και τις αυθαίρετες επεμβάσεις του παρελθόντος που σκόπο είχαν να καλύψουν τις ανάγκες τους.

Η προσθήκη (?) με την μεγάλη τζαμαρία στον όροφο, το κούτελο με τον Διογένη, το πιθάρι και το βαρέλι, η κρεμαστή πρασινάδα, έχουν καθαιρεθεί. Ένας μικρός κήπος προέκυψε στην θέση αυτή που δέχτηκε και την είσοδο του σπιτιού, που στην θέση αυτή υποχώρησε. 

Πλάκα, η όψη επι της οδού Βάκχου 

το 1985 και σήμερα

Η όψη επι της οδού Θρασύλλου ανανεώθηκε θεαματικά, με στοιχεία δανεισμένα από τους νεοκλασικούς κώδικες, έτσι αυθαίρετα νομίζω, μια και η αρχιτεκτονική του κτιρίου και μέσα από τις αποτυπώσεις που πραγματοποίησαμε, δεν είχε τέτοιες αναφορές.

Πλάκα, η όψη επι της οδού Θρασύλλου

το 1985 και σήμερα

Το σπίτι αυτό, στολισμένο και εντυπωσιακό, ήταν τελικά κλειστό. Έδειχνε ότι ίσως ήταν έτσι για αρκετό καιρό. Κλειστό και εγκαταλελειμμένο ήταν και το απέναντι κτίριο, που ήταν ανέπαφο, εντελώς απλό, ακριβώς όπως ήταν τότε το 1985, ίδιο,  σκεπασμένο από μια τεράστια περικοκλάδα. Είχε όμως μια άλλη γοητεία… 

Πλάκα, η όψη  του απέναντι κτιρίου, επι της οδού Θρασύλλου και Βάκχου

το 1985 και 

Σκέπτομαι τώρα που το ΤΑΙΠΕΔ προχωρεί στην πώληση, ακόμη και του ακινήτου του Αντωνάκη, του Ζεύγους Κοκοβίκου, από την ταινία "Η δε γυνή να φοβείται τον άνδρα", στην οδό Τριπόδων αφού προηγουμένως το έχει αποκαταστήσει, αν τελικά  η "υπέρμετρη προστασία" του Υπουργείου Πολιτισμού και οι ς νεοκλασσικίζουσες διακοσμητικές χειρονομίες των αρχιτεκτόνων, έχουν οδηγήσει στην αποστείρωση αυτών των κτισμάτων από την ιστορία τους.

Το σπίτι του Ζευγους Κοκοβίκου στην οδό Τριπόδων 32 στην Πλάκα την δεκαετία του ΄60

Πλάκα,  όδος Τριπόδων 32, 2014. Ένα άψυχο σκηνικό, πωλείται. 

Έχω την αίσθηση ότι στέκουν εκεί σαν σκηνικά και ότι έχει έχει χαθεί η ατμόσφαιρα ζωής και ζωντάνιας. Οι τουρίστες τώρα περιδιαβαίνουν και φωτογραφίζουν κτίσματα, λείπει όμως αυτή η αίσθηση που αναδεικνύεται μέσα από τα αποτυπώματα της ιστορίας τους.

Μέχρι το τέλος του μήνα θα έχουν υποβληθεί οι προσφορές για 26 κτίρια και οικόπεδα που δημοπρατεί το ΤΑΙΠΕΔ. 

Λέγεται ότι υπάρχει έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον, καθώς εφοπλιστικές οικογένειες και άλλοι επιχειρηματίες ψάχνουν να εγκατασταθούν εκεί. 

Η ιστορία της απώλειας της μνήμης και της ιστορίας φαίνεται ότι θα συνεχιστεί... 

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγένθυση

Απο τον Οδυσσέα Σγουρό έλαβα το παρακάτω σχόλιο:

Mόνο με συγκινητική αφοσίωση στις άδηλες ποιότητες των πραγμάτων, μπορεί να γράφει κανείς με αφορμή ένα χαμένο αρνητικό που ανέσυρε από το συρτάρι της μνήμης...Φίλε Γιώργο, εύχομαι να΄ναι μακρύς ο δρόμος σου στην αναζήτηση του νοήματος, σήμερα που ο αποχαυνωτικός μετασχηματισμός της κυρίαρχης συνθήκης απειλεί να μας μετατρέψει όλους -σαν την Κίρκη- σε γουρούνια...Να αφυπνίσουμε πάλι τα "πνεύματα των Τόπων" και να αποικίσουμε ξανά τις αόρατες πόλεις που χάθηκαν από την ακηδία του βλέμματος, έστω κι αν η δική μας Ζηνοβία, βρίσκεται στην άκρη του εφήμερου ή αφήνει επιδεικτικά ανυποψίαστους όχι τους αδαείς αλλά τους κάθε λογής κυνικούς της καταναλωτικής φενάκης...