Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΜΟΥ

ο πολιτισμός των απλών ανθρώπων, 
μια μεγάλη ελπίδα για το μέλλον

Μια παράξενη "χαρμολύπη" βίωσα αυτές τις μέρες με τον «θάνατο της μητρός μου» Σοφίας, που αναχώρησε  για τους ουρανούς, την Δευτέρα  19  Δεκεμβρίου και ώραν 10:30 πρωινή, στην γενέτειρά της, την  κωμόπολη Λίμνη Ευβοίας. Είχε την τύχη να περάσει εκεί τα τελευταία δύο χρόνια μακριά από το σπίτι της στην Αθήνα.
Την καληνύχτισα  από βραδύς μόλις ξάπλωσε, φιλώντας την τρυφερά στο μέτωπο. Ανταποκρίθηκε με ένα νεύμα  και το πρωί απλά συνέχισε τον ύπνο της… εν πλήρη ηρεμία. Είχε κλίσει από τον Μάιο, τα 90 της χρόνια.

Το σπίτι  γέμισε με τους δικούς της ανθρώπους, τις συμμαθήτριές της, τις φίλες της και τους συγγενείς, ένα ανθρώπινο μελίσσι, που ασταμάτητα φρόντιζε το κάθε τι. Και έτσι αθόρυβα, με ένα βουβό κλάμα μια παράξενη αύρα, απομάκρυνε  την οδύνη  του θανάτου… Μια τελετουργία  που κράτησε 24 ολόκληρες ώρες…

Οι δαντέλες της μαμάς,  τα κοφτά, τα λινά, τα κηροπήγια, τα άνθη, το κονιάκ,τα αμύγδαλα, τα δάκρυα, τα χαμόγελα, ο καλός λόγος, οι ζεστές αγκαλιές, η εναλλαγή του κόσμου στην τελευταία νύχτα της παρηγοριάς. Και τι δεν ειπώθηκε αυτή την νύχτα, διηγήσεις από το παρελθόν, για τις χαρές, τις λύπες, για την ζωή της, για  την ζωή μας. Δεν υπάρχει έλεγαν, γάμος άκλαυτος και κηδεία αγέλαστη…

 

Και μόλις χάραξε, άρχισε ο τελευταίος στολισμός. Οι φίλες της, όπως την μεγάλη Παρασκευή το πρωί με τον Επιτάφιο,  έφτιαχναν υπομονετικά μικρά μπουκετάκια και τα έδεναν  σε κεριά γύρω της.

 

Της μιλούσαν, την χάιδευαν, έλεγαν για τους απογευματινούς καφέδες που έπιναν καθημερινά στην αυλή  μας. Για  το μικρό «καφενείο της Σοφίας» που έκλεισε οριστικά. 

Οι νεκρώσιμες ψαλμωδίες στην εκκλησία του χωριού, καθώς στεκόμουν δίπλα της,  μου έφεραν στον νου την φωνή της,  που ξεχώριζε, τραγουδώντας στα γλέντια μας στο σπίτι με τους συγγενείς και τους φίλους. Ξαναθυμήθηκα  την «Άπονη ζωή», «Το περιγιάλι το κρυφό», «τον Καημό», «τα τραίνα που φύγαν», «Θάρθει άσπρη μέρα και για μας» ή το «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι».  Αγαπούσε τον Σεφέρη, τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, τον Μάνο, τον Μίκη, τον Ξαρχάκο, τον Μπιθικώτση την Μοσχολιού.  Αναμνήσεις από τα αξέχαστα δύσκολα χρόνια της δεκαετία του΄60…

Η Αγία Τριάδα στην Λίμνη 

Όλα έγιναν όπως αυτή τα ήθελε. Ακόμη και ο καιρός στην πορεία  προς την ταφή άνοιξε, και ένας ήλιος λαμπρός  φώτισε την πομπή και τον ευαίσθητο χώρο του νεκροταφείου ακριβώς πάνω από το κύμα. Έτσι απλά! 

Οδηγούσα προς την Αθήνα βουρκωμένος. Επέστρεφα συγκινημένος, πιο πολύ για αυτό το ήθος, των απλών ανθρώπων που θεωρούν τον θάνατο μια κορυφαία στιγμή και δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό. 

Για αυτή την αναπάντεχη απλότητα και τον μοναδικό αυτό πολιτισμό που τον κρατούν με ευλάβεια, εξυψώνοντας ένα κοινωνικό γίγνεσθαι και μια μοναδική ανθρώπινη διάσταση, που επίμονα, εμείς οι άνθρωποι της πόλης, μαζί με τους  πολιτικούς μας και τα μέσα, αγνοούμε, η μάλλον καταπατούμε για το τίποτα.

Υπάρχει ίσως μια παράξενη διέξοδος…

 Μια άλλη αρχιτεκτονική με βότσαλα και άνθη…