ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΣΥΜΠΟΡΕΥΣΕΙΣ

προσωπικές αμφιβολίες…

Έφτασα στην Αίθουσα Λόγου της Στοάς του βιβλίου καθυστερημένος και πολύ κουρασμένος.  Η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη και προτίμησα να καθίσω στον εξωτερικό χώρο που προβαλλόταν σε μια μεγάλη οθόνη όσα συνέβαιναν στο εσωτερικό.  Ομιλητές στο πάνελ η Θεανώ Φωτίου, ο Γιώργος Ζερβός, η Ρένα Σακελλαρίδου, ο Κώστας Γκιζελής και ο Σταύρος Γυφτόπουλος.

Αφορμή το καινούργιο βιβλίο (εκδόσεις Παττάκη) που έγραψαν ο Τάσος Μπίρης, η Κωνσταντίνα Δεμίρη*, η Σοφία Τσιράκη, Ο Γιάννης Αθανασόπουλος και ο Άγγελος Αγγέλου.  Ένα  βιβλίο που  συνοψίζει τις αναζητήσεις και τους προβληματισμούς που αναδείχθηκαν στα επτά χρόνια  διδασκαλίας  του κατ΄επιλογή μαθήματος που πραγματοποιείται στην Σχολή Αρχιτεκτόνων στο ΕΜΠ.

ο Γιώργος Ζερβός και η Θεανώ Φωτίου στο πάνελ

Παρακολουθούσα την εικόνα στη οθόνη, χωρίς να μπορώ να συγκεντρωθώ στις ομιλίες. Περιεργαζόμουν προσεκτικά τις εκφράσεις των ομιλητών. Στην αρχή μου φάνηκαν σκεπτικοί και προβληματισμένοι. 

Ο Κώστας Γκιζελής και   η Ρένα Σακελλαρίδου,

Αναρωτήθηκα αν συμμετέχουν ενεργά στο πάνελ, αν παρακολουθούν τον ομιλητή, ή είναι βυθισμένοι στις δικές τους σκέψεις ή στις δικές τους αγωνίες.

Αισθάνθηκα μια διάχυτη μελαγχολία.

Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει μια πολυσήμαντη σχέση του αρχιτεκτονικού έργου και της μουσικής είτε σε επίπεδο σύνθεσης είτε σε επίπεδο βιωματικών εμπειριών και φορτίσεων.  

Η Ρένα Σακελλαρίδου, διαβάζει την εισήγησή της

Οι αναλύσεις των ομιλητών όμως δεν κατάφεραν να με συναρπάσουν. Σκεφτόμουν τον Ξενάκη, περίμενα να ακούσω το όνομά του, μια αναφορά στην δουλειά του αλλά ματαίως. Άκουγα διαρκώς για την αντίστιξη, αυτή την σημαντική και επίπονη υπόθεση στις σπουδές της μουσικής να συνυφαίνεται με την αρχιτεκτονική σύνθεση, άκουγα για την δομή, τις σχέσεις ανάμεσα στα πεδία, το επί μέρους, το όλον, μια θεωρητική προσέγγιση που μου φάνηκε ομολογώ λίγο παράδοξη και ίσως ανεπίκαιρη για αυτές τις δύσκολες μέρες. Το παράδειγμα του συσχετισμού της φούγκας του Μπαχ και της πλατείας Κοτζιά σε καμία περίπτωση δεν αμβλύνει την σημερινή δραματική εικόνα της πλατείας.
Δίπλα μου άλλοι ξεφύλλιζαν το βιβλίο και άλλοι μιλούσαν μεταξύ τους. Οι ομιλίες έκλεισαν με τον Σταύρο Γυφτόπουλο.

 

ο Σταύρος Γυφτόπουλος

Μετά τα χειροκροτήματα στο πάνελ παρέμειναν  όλοι,  με την ίδια μελαγχολική έκφραση, οπότε και  άρχισε το 2^ο μέρος.

Ο Γιάννης Αθανασόπουλος με την βιόλα του και ο Διονύσης Δερβιτσιώτης με το βιολί του, επεδίωξαν να συσχετίσουν μουσικά παραδείγματα με αντίστοιχα της αρχιτεκτονικής. Ανέλυσαν με λόγο και μουσικούς φθόγγους και στην συνέχεια εκτέλεσαν έργα του Bach και του Joseph Haydn.

Είχαν περάσει περίπου δυόμιση ώρες. Εξακολουθούσα να αισθάνομαι κουρασμένος.  Για ένα εγχειρίδιο σε ένα κατ΄ επιλογή μάθημα. Ο Γιώργος Πίττας λίγο πριν το τέλος μου είπε ότι ο γιος του και οι συμφοιτητές του είναι γοητευμένοι με το μάθημα αυτό.

Αισθάνθηκα αμηχανία. Γιατί δεν βρισκόμουν στις αίθουσες τις αρχιτεκτονικής με τους φοιτητές,  αλλά σε ένα δημόσιο χώρο με ένα άλλο κοινό, όπου το "χρήσιμο αυτό εγχειρίδιο" είχε αποκτήσει μια άλλη διάσταση.

Αναρωτήθηκα ακόμη  κατά πόσον η αναζήτηση αυτή βοηθά τελικά «να μπορούμε να κάνουμε τη δική μας τέχνη καλύτερα» όπως σημειώνεται από τους συγγραφείς. Αναρωτήθηκα αν μέσω αυτών των κειμένων «θα μπορέσουμε να ξανασυνδέσουμε στο μυαλό μας τα πράγματα και τα φαινόμενα ως στοιχεία μιας μεγάλης ολικής σύνθεσης» ή ακόμη «να ξαναβρούμε και τη χαμένη κοινή γλώσσα ανάμεσα στις τέχνες».

Ομολογώ, παρά την εκτίμηση που τρέφω σε όλους τους διδάσκοντες, ότι ακόμη βρίσκομαι σε  αμφιβολία…

* Ζητώ συγγνώμη για το "νυχτερινό λάθος" αλλαγής του ονόματος