Η ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ «ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΕΝΟΥ» ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ

νέες εγκαταστάσεις απαξιώνουν και βιάζουν
την γοητεία ενός κτιρίου μνήμης για την πόλη

 

Οι μνήμες μου από τον σιδηροδρομικό σταθμό της Χαλκίδας ξεκινούν από την δεκαετία του ΄50, όταν τα καλοκαίρια φτάναμε εκεί με το τραίνο, που τερμάτιζε ακριβώς δίπλα στην θάλασσα, στον πορθμό του Ευρίπου με φόντο τα καΐκια και τους τεράστιους ευκαλύπτους.

Ίσως πρόκειται για τον μοναδικό παραθαλάσσιο σταθμό που έχουμε στην Ελλάδα. Κάτω από το μεγάλο στέγαστρο αυτού του περίτεχνου νεοκλασικού κτιρίου, κόσμος πολύς περίμενε μαζί με τους μικροπωλητές και τον σταθμάρχη  με την μπλε στολή του.

Διασχίζοντας την μεγάλη αίθουσα αναμονής του σταθμού με τους περίεργους ξύλινους καναπέδες βγαίναμε στον χώρο 

μπροστά από το  κτίριο,

που άμαξες με άλογα, μας περίμεναν για να μας πάνε μέχρι τη προβλήτα.  Το  πλοίο ΚΥΚΝΟΣ θα μας ταξίδευε στην Βόρεια Εύβοια για τις καλοκαιρινές μας διακοπές. Η αντίστροφη πορεία γινόταν τον Σεπτέμβρη…

Όσο και αν ακούγεται ρομαντική αυτή η περιγραφή για μένα ο σταθμός αυτός αποτελεί ένα ξεχωριστό τοπόσημο στην μνήμη μου, αλλά εκτιμώ και για την πόλη της Χαλκίδας.  Κατά καιρούς   έπαιρνα το τραίνο μόνο και μόνο για φτάσω και να δω τον σταθμό και χαιρόμουν που παρέμενε σταθερά σχεδόν ανέπαφος. 

Μέχρι που τα πράγματα άλλαξαν. Νέες γραμμές, ηλεκτροκίνητα τραίνα, έργα μεγάλα, για την εξυπηρέτηση των επιβατών. Από την άλλη σταθερά επιβεβαιωνόταν μέσα μου, ότι με τα τραίνα κάτι δεν πήγαινε καλά. Γνώριζα ανθρώπους, άκουγα, μάθαινα ότι ένα μεγάλο φαγοπότι γινόταν τα τελευταία χρόνια, με τα έργα των σιδηροδρόμων. Δε φανταζόμουν ποτέ όμως ότι το τραίνο στην Χαλκίδα δεν θα έφτανε πια στον γοητευτικό αυτό σταθμό.

 Γιατί εκτός του ότι τα είχε  όλα, και γραφείο του σταθμάρχη, και αίθουσα αναμονής για τον χειμώνα, και τουαλέτες και αυτό το υπέροχο νεοκλασικό στέγαστρο με τις περίτεχνες μαντεμένιες κολώνες όπου οι επιβάτες μπορούσαν να χαρούν στη σκιά την θάλασσα εμπρός τους περιμένοντας το τραίνο.

Εδώ και δύο χρόνια παρακολουθώ την  δημιουργία μιας νέας εγκατάστασης  με πλατφόρμες, κάμποσα  μέτρα πριν το κτίριο.

Το τραίνο σταματά μακριά από τον σταθμό ανάμεσα σε θηριώδης πλατφόρμες εγκλωβίζοντας και μια παλιά εγκαταλελειμμένη αποθήκη εμπορευμάτων,

ενώ οι επιβάτες προστατεύονται κάτω από τρία μικρά στέγαστρα που τάχα  εναρμονίζονται μορφολογικά με την αρχιτεκτονική του σταθμού  με επικολλημένα νεοκλασικά μοτίβα.

Μια τριτοκοσμική εικόνα συγκεχυμένων επιλογών, θα έλεγα. Πλατφόρμες από μπετόν, διακλαδώσεις ραγών, γαλβανισμένοι βιομηχανικής αισθητικής υπερμεγέθεις πυλώνες για την ηλεκτροκίνηση, κοντέινερ, πλίνθοι και κέραμοι...

...εκχυδαΐζουν την εικόνα του παλαιού σταθμού και  απωθούν τον  επιβάτη που καταφθάνει στην πόλη, ιδιαίτερα μάλιστα βλέποντας ένα παλαιό κτίριο σε  εγκατάλειψη με συνθήματα στους τοίχους, που χρησιμοποιείται  μόνο για εκδοτήριο εισιτηρίων.

Μπορεί πράγματι οι νέες προδιαγραφές να ήταν δύσκολο να τηρηθούν, για την ένταξη και προσαρμογή στον παλιό σταθμό. Δύσκολο ίσως αλλά δεν πιστεύω ότι ήταν αδύνατο . Εκτιμώ ότι τα χρήματα που ξοδεύτηκαν για όλες αυτές τις πλατφόρμες θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, για να διατηρήσουν αυτήν την γοητεία που χάνεται. Μαζί με την Ελλάδα που δεν πρέπει πια να την αφήσουμε να χαθεί. Ας αγαπήσουμε και ξαναζωντανέψουμε όλα αυτά που δεν μπορούμε πια να ξαναφτιάξουμε. Με πολλή δουλειά και ευαισθησία. Αξίζει τον κόπο να επιδιώξουμε να εντάξουμε τις νέες τεχνολογίες με σεβασμό τουλάχιστον στις μνήμες των παιδικών μας χρόνων .

...με συγκίνησε έντονα το σχόλιο του Οδυσσέα Σγουρού, που παραθέτω στην συνέχεια:

...To μόνο όπλο που μας απέμεινε είναι η μνήμη...Φαίνεται πως στην εποχή της απόλυτης κυριαρχίας του κέρδους και της ρητορικής της ισχύος ενός ολοένα και πιο ξεδιάντροπου συστήματος που τα απορρυθμίζει όλα προς όφελος της χυδαιότητας και της ανηθικότητας που έχει καταστήσει κεντρική "αισθητική" του προτίμηση, οι μικρές μας φωνές που μεταφέρουν το δέος και το αξεπέραστο ήθος μιας πρότερης -αρκετά μακρινής- αλλά πάντα ξεχωριστής συνθήκης, ίσως να έχουν μια δύναμη που αν καταφέρουμε να καταστήσουμε κοινό τόπο των πολλών θα έχουμε καταφέρει πολλά...Να δώσουμε βήμα στην απωθημένη συγκίνηση και να αρχίσουμε επιτέλους να διεκδικούμε τους τόπους, τα τοπία, τα ανθρώπινα ενδιαιτήματα ενός ταπεινού αλλά λαμπερού βίου που αποτελούσε στο βάθος την επιτομή ενός καλύτερου "παραδείγματος", ενός κόσμου που μπορούσε να αναμετρηθεί με αισθήματα, ενός συστήματος ιδεών και πρακτικών που προσπερνούσε τις μεταπρατικές ιδιοτέλειες και έθετε στο κέντρο την προτεραιότητα μιας κοινής μοιρασμένης συνθήκης για όλους...Η χαρά και η ανάγκη, η στέρηση και η απόλαυση, η απλότητα και ο πλούτος της εμπειρίας, η μετρημένη σπατάλη και η κατανόηση των ορίων μας, η ουσιώδης αντίθεση στο περιττό, το περίσσευμα του συναισθήματος στην ένδεια της υλικής συγκυρίας...Έτσι μεγαλώσαμε φίλε Γιώργη, μαθαίνοντας να μετρούμε τα μεγέθη και να αναμετρούμαστε με το όραμα μιας προσδοκίας που ειλικρινά θαρρώ πως δεν είχε μόνη της φιλοδοξία την καταναλωτική χυδαιότητα...Το συγκινητικό σου κείμενο μου έφερε στο νου το μικρό Giorgio de Chirico που μεγάλωνε ντυμένος τσολιαδάκι στο Πήλιο την ώρα που o πατέρας του έφτιαχνε τους σταθμούς εκεί κοντά στα τέλη του 19ου αιώνα...Σε φαντάζομαι σε μια αντίστοιχη ηλικία στο σταθμό της Χαλκίδας και σκέφτομαι πόσο με συγκινούσε πάντα ως παιδί η γοητευτική ώρα της αναχώρησης και του ταξιδιού που τόσο βαθιά σημάδεψε τα μεταφυσικά οράματα αυτού του σπουδαίου δημιουργού...Να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη...Να εναντιωθούμε σε εκείνους που θέλουν να μας επιβάλουν τη λήθη...Η τέχνη όπως ξέρεις καλά θέτει εν έργω την α-λήθεια των όντων...Ας υπερασπιστούμε τουλάχιστον την ανάγκη να βλέπουμε τον κόσμο μας με ένα καλλιτεχνικό- δηλαδή -ηθικό τρόπο...Με επιμονή από την Κρήτη...Οδυσσέας

September 20, 2011 12:04 AM