ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Νο 2

 για ¨ενα κακόμοιρο σπιτάκι" 

στο Ψαροπούλι της Εύβοιας

 

φωτο Γ.Τ. 03-VIII-2010

"Περιπλανόμενος και λίγο δυστυχισμένος" κατέγραψα κάποιες εικόνες στο περήφανο Ψαροπούλι της Βόρειας Εύβοιας, μοναδικός τόπος διακοπών επώνυμων αρχιτεκτόνων, που αναζητούσαν έρημους απομακρυσμένους τόπους,  στη δεκαετία του '60 κα΄70. Εικόνες από την σύγχρονη αρχιτεκτονική που πραγματοποιείται στα πλαίσια της τουριστικής ανάπτυξης του νησιού από νεώτερους μαχόμενους για το περιβάλον αρχιτέκτονες, και νεοέλληνες επιχειρηματίες.

φωτο Γ.Τ. 03-VIII-2010

Ενημέρωσα δεόντως και τον φίλο Δημήτρη Φιλιππίδη στην Άνδρο, στα πλαίσια της καθημερινής μας ανταλλαγής εμπειριών από τις διακοπές μας και του ζήτησα να σχολιάσει σχετικώς. Και να τι μου έστειλε:
“Τώρα, για το κακόμοιρο το σπιτάκι που φωτογράφισες. Αν αρχιτεκτονική σημαίνει η καθαρή έκφραση των προθέσεων του ιδιοκτήτη-χρήστη στο χώρο, τότε αυτό σκίζει. Δεν υποκρίνεται, δεν είναι "δήθεν". Δεν πάει να κρυφτεί πίσω από κάποια μόδα ή τάση (κανένας φραμπαλάς, τίποτα το περιττό). Η ειλικρίνεια (όχι πια στη μεταχείριση των υλικών) και η καθαρότητα στην πιο σεμνή τους μορφή (χωρίς πρόθεση επίδειξης). Ο ιδιοκτήτης προπάντων θέλει "θέα", γι' αυτό ενδιαφέρεται να τελειώσει τον όροφο, το ισόγειο είναι αναγκαίο κακό (κάτι σαν τα παλιά βοηθητικά, τα κατώγια). Θα το αφήσει έτσι ατέλειωτο, παίρνοντας μια πιο έξυπνη απόφαση από τις περίφημες πιλοτές του μοντερνισμού. Ανοιχτό μεν αλλά, αν χρειαστεί, το κλείνουμε (πρακτικό πνεύμα κι όχι ιδεοληψίες). Κι η σκάλα δεν "κρύβεται" αλλά κατασκευάζεται ευθεία, με τον πιο εύκολο τρόπο (είπαμε, δεν ενδιαφέρεται για το ισόγειο). Δεν είναι ούτε "όμορφο" ούτε "άσχημο", δεν έχουν νόημα αυτές οι λέξεις (πόσο θα παιδευόταν ένας αρχιτέκτονας να προσδώσει νόημα σε ένα τόσο απλό κύτταρο!) Τέλος: θα μ' άρεσε να μείνω σ' αυτό; Μα, εξαρτάται από τη θέα!”

Δ.Φ.    

Δεν μπορούσα να αφήσω αναπάντητο το σχόλιο του Δ.Φ. που διαρκώς μας προβοκάρει:    

ΘΕΜΑ: "το κακόμοιρο σπιτάκι στο Ψαροπούλι"      

H θέα από το "κακόμοιρο σπιτάκι" που σου έστειλα είναι προς την θάλασσα. Βρίσκεται  στο Ψαροπούλι.στα Ελληνικά, στην Βόρεια Εύβοια και βλέπει τον ασφαλτοστρωμένο παραλιακό δρόμο και την θάλασσα με τους λουόμενους.  Τελικά δεν μπορώ να διαφωνήσω με την άποψή σου ότι πρόκειται για την "καθαρή έκφραση των προθέσεων του ιδιοκτήτη-χρήστη" αλλά  είναι προφανές ότι κάποιος διπλωματούχος αρχιτέκτονας με σφραγίδα και υπογραφή,  αναγκαστικά έβαλε το χεράκι του οπότε το θέμα μπερδεύεται. Διότι στην περίπτωση αυτή ο αρχιτέκτονας αυτός (κανονικός ή μεταλλαγμένος) από πού έρχεται και που πορεύεται. Θα πρέπει να δεχτώ λοιπόν ότι ο ρόλος του μηχανικού πια, είναι να ξεχάσει ότι έμαθε από τους σοφούς του δασκάλους και να υπηρετεί με ευλάβεια τα πάθη, τις απαιτήσεις και το πρακτικό πνεύμα των ιδιοκτητών, κάτι σαν Φιλλιπινέζα δηλαδή, για την εξασφάλιση του επιούσιου και με το παραπάνω. Δικαίως μάλιστα και η Ευρωπαϊκή ένωση θέλει να  καταργήσει και την ελάχιστη αμοιβή. Στην ουσία ο ρόλος του μηχανικού θα είναι προσχηματικός, έναντι ενός πινακίου φακής , η μιας αστακομακαρονάδας το πολύ, για κάποια ψευτοσχέδια για την άδεια (που ευλογείται και από μία αρχιτεκτονική επιτροπή!), και μετά γεια σας. Θα έχει πλάκα όταν θα έρθουν και οι άλλοι μηχανικοί για να ελέγξουν και να δώσουν πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης.  Είναι και αυτό μια πραγματικότητα  που βιώνουμε σήμερα σε όλη την νεοελληνική επικράτεια και δεν φαίνεται αν ανατρέπεται. Όλα είναι τελικά μια συνήθεια. Σε κάθε περίπτωση  το σπιτάκι αυτό μπορεί να μην είναι "ούτε όμορφο, ούτε άσχημο" σίγουρα όμως πρόκειται για ένα ακόμη "κακόμοιρο σπιτάκι" . Μου είναι πραγματικά δύσκολο να συμφιλιωθώ  με την εδραίωση αυτής  της κακομοιριάς, που συμπορεύεται και με μία Porsche Cayenne που ήταν παρκαρισμένη λίγο πιο κάτω. Πρόκειται για τον παντογνώστη νεοέλληνα. Βρε που πάμε....  Γ.Τ.       Ο Δημήτρης Φιλιππίδης από την Άνδρο,  συνεχίζει απτόητος να σχολιάζει:      

"Υπάρχει και μια ίσως απλούστερη ερμηνεία: τα σχέδια (και η κατασκευή) έγιναν από τον ντόπιο πολιτικό μηχανικό ή τοπογράφο (εναλλακτικοί ρόλοι, στους μικρούς τόπους συνδυάζονται). Τότε, δεν είναι προϊόν "αμνησίας" ή "απόρριψης παιδείας" αλλά κάτι ώς εκεί που έφτανε ο καλός μας "μηχανικός" (γενική κατηγορία, πανίσχυρο στερεότυπο σε όλη την επικράτεια). Βρε παιδί μου, την επόμενη φορά που περνάς από εκεί, ρώτα ποιος το έκανε - για να λήξει αυτή η (θεωρητική) αγωνία! Ψαροπούλι, δεν γλυτώνεις από εμάς!"

Δ.Φ.    Ακολουθεί  η απαντησή μου   

Το σενάριο αυτό είναι το πιθανότερο, γι αυτό και εγώ χρησιμοποιώ τον ίδιο όρο στο κείμενό μου: "ο μηχανικός"  Στην επαρχία είναι πράγματι ένα "στερεότυπο" μια  ειδικότητα παντός καιρού, που τα κάνει όλα. Αλλά και οι πολιτικοί μηχανικοί και οι τοπογράφοι και οι δομικοί από τα ΤΕΙ, κάνουν από ότι ξέρω και μαθήματα αρχιτεκτονικής στις σχολές τους και ξέρουν να ξεφυλλίζουν  τα σχετικά φιγουρίνια. Και καμιά φορά βάζουν κάτω πολλούς αρχιτέκτονες, ιδιαίτερα στην επαρχία. Το θέμα για μένα είναι ο ρόλος της Φιλιππινέζας, δηλαδή η επιλογή  του μηχανικού να αποδέχεται και να υπηρετεί αβασάνιστα ότι του ζητούν και να παραβαίνει τα στοιχειώδη, όπως π.χ. να εδράζεται μια θηριώδη σκάλα στην άκρη ενός προβόλου-μπαλκονιού.
Σε αρκετές περιπτώσεις  όμως αυτή η παράβαση έχει ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον.  Πράγματι πρέπει να ομολογήσω, ότι μπορεί αυτό το "κακόμοιρο σπιτάκι" μετά από μερικά χρόνια να έχει γίνει απροσδόκητα ελκυστικό και ενδιαφέρον μέσα από της νοικοκυρεμένες αυτοσχέδιες επεμβάσεις των ιδιοκτητών. Μπορεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι σήμερα δεν μπορεί να μην μας προβληματίζει σαν μια γενικευμένη κατάσταση που απλώνεται σαν α επιδημία σε περιοχές ευαίσθητες και παρθένες όπως ήταν το Ψαροπούλι

Γ.Τ.