"ΕΠΑΝΑΚΑΤΟΙΚΗΣΕΙΣ" 

ΣΤΗΝ ΧΑΜΕΝΗ "ΝΕΟΚΛΑΣΣΙΚΗ ΑΘΗΝΑ" 

Δύο νέα βιβλία 

για την Αθήνα που χάθηκε 

και την Αθήνα της κρίσης

Την παραμονή των Χριστουγέννων σε φιλικό σπίτι ανάμεσα στις συζητήσεις και την εορταστική ατμόσφαιρα, ανακάλυψα την νέα έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών με τίτλο «Η Νεοκλασσική Αθήνα του Παύλου Μυλωνά».

Παρόλα όσα γνώριζα για την σημαντική απώλεια της Νεοκλασσικής Αθήνας, και μη έχοντας δει την σχετική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη το 2000, στον μεγάλο αυτό τόμο ανακάλυψα μια άλλη προσέγγιση. Ασυναίσθητα αποκόπηκα από τις συζητήσεις της βραδιάς και παρέμεινα προσηλωμένος, απολαμβάνοντας τις εξαιρετικές φωτογραφίες και την τεκμηρίωση που ο Παύλος Μυλωνάς κατέγραψε επί χρόνια για τα υπέροχα νεοκλασσικά κτίρια της Αθήνας που κατεδαφίστηκαν και δεν υπάρχουν πιά. 

Ζήτησα από την Μάρω Αδάμη που επιμελείται μαζί με την Αλεξάνδρα Καραγεώργου αυτήν την δυσεύρετη έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών, να προετοιμάσει ένα κείμενο το οποίο παραθέτω στην συνέχεια μαζί με κάποιες επιλεγμένες φωτογραφίες, που αξίζει τον κόπο να τις μεγεθύνετε, να τις μελετήσετε μια προς μία και να αισθανθείτε αυτό το βαθύ τραύμα που συνέβη στην πόλη μας τόσο στο κέντρο όσο και στην περιφέρεια. Αυτή την απώλεια αριστουργημάτων, την απώλεια μιας άλλης ποιότητας κατοίκησης και δομημένου περιβάλλοντος, που ακόμη εκτιμώ ότι δεν έχουμε συνειδητοποιήσει.

Από την άλλη μόλις έλαβα και το νέο βιβλίο που επιμελείται η Μυρτώ Κιούρτη με τίτλο «Επανακατοικήσεις» από τις εκδόσεις Ποταμός. Μια συλλογή κειμένων και εικόνων, που αφορούν τις μελέτες για την αναδιαμόρφωση εννέα χαρακτηριστικών διαμερισμάτων του κέντρου της Αθήνας και παρουσιάστηκαν στην ομότιτλη Ημερίδα που είχα την τύχη να παρακολουθήσω το μεγαλύτερο μέρος της. Η ημερίδα αυτή πραγματοποιήθηκε στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση την Δευτέρα 6 Ιουνίου 2016. Διαβάστε στην συνέχεια μια συνοπτική αναφορά στον μικρό αυτό και πολύ περιεκτικό τόμο που προέκυψε ως αντίδραση απέναντι στην Ελλάδα της κρίσης.

1.

Η Νεοκλασική Αθήνα του Παύλου Μυλωνά 

Ακαδημία Αθηνών 

Αθήναι 2017 

της Μάρως Καρδαμίτση - Αδάμη

ΕΞΩΦΥΛΛΟ 

ΚΤΗΡΙΟ 26, ΜΕΓΑΡΟ ΛΟΥΚΙΑΣ Λ. ΛΟΥΡΙΩΤΗ, ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΒΑΛΛΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΜΙΛΤΙΑΔΗ ΝΕΓΡΕΠΟΝΤΗ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ 

Γωνία λεωφόρου Αμαλίας 2-4 και οδού Όθωνος 

Η τοξοστοιχία επί της λεωφόρου Αμαλίας 

Λίγο πριν φύγει το 2017 κυκλοφόρησε από την Ακαδημία Αθηνών ένας βαρύς τόμος 500 σελίδων με πάνω από 500 φωτογραφίες και 150 σχέδια και σκίτσα αποτυπώσεων του καθηγητή και ακαδημαϊκού Παύλου Μυλωνά. 

Ο Παύλος Μυλωνάς με την σύζυγό του Ραλλού Μάνου και τα παιδιά του Κωνσταντίνο και Αλέξανδρο στην Νέα Υόρκη (1948) 

Ένας τόμος που εδώ και 17 χρόνια όταν ακόμη ζούσε ο Παύλος Μυλωνάς, τότε που είχε πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Μπενάκη η έκθεση του αρχιτέκτονα « Η Νεοκλασική Αθήνα του Παύλου Μυλωνά » ( Μάιος του 2000 ) ο ίδιος, η στενή συνεργάτης του στο γραφείο και επιμελήτρια του έργου του, Αλεξάνδρα Καραγεώργου κι’ εγώ αρχίσαμε τις προσπάθειες για την έκδοση αυτού του πραγματικά εξαιρετικού υλικού. 

ΚΤΗΡΙΟ 27, ΜΕΓΑΡΟ ΙΩΑΝΝΗ ΒΟΥΡΟΥ, 

Γωνία οδών Βασιλέως Γεωργίου Α΄ και Σταδίου 2 

Το κεντρικό κλιμακοστάσιο (1945) 

ΚΤΗΡΙΟ 2, ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ GEORGE FINLEY, 

Οδός Αδριανού 120, Πλάκα, 

Η πίσω όψη της σκεπαστής εισόδου του άνω ορόφου (1945) 

Το αρχείο του που εναπόκειται στα αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής αριθμεί πάνω από 2300 φωτογραφικές λήψεις που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα 1941-45 και 1950-1962. Ένας σχετικά μικρός αριθμός χρονολογούνται τις δεκαετίες του 1970 και του 1980. 

ΚΤΗΡΙΟ 20, ΜΕΓΑΡΟ ΕΚΔΟΤΗ ΑΝΔΡΕΑ ΚΟΡΟΜΗΛΑ, 

Κτίριο επί της πλατείας Συντάγματος, και των οδών Ερμού και Νίκης, 

Η είσοδος του ζαχαροπλαστείου Ζαβορίτη. Στο μαρμάρινο επιστύλιο της εισόδου έφερε την χρονολογία ΑΩΝΓ (1853) (Ιούνιος 1945)

Πολύ νέος, 19 μόλις ετών ο Παύλος Μυλωνάς άρχισε να σχεδιάζει να αποτυπώνει και να φωτογραφίζει νεοκλασικά κτήρια. Ένα τμήμα από το έργο του παρουσιάστηκε το 2000 στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη. Το υλικό όμως που παρέμεινε άγνωστο ήταν πολύ. Πολύ συχνά για τις ανάγκες πολλών εργασιών μου κατέφευγα σ’ αυτό πάντοτε με την ακούραστη συμπαράσταση και βοήθεια της Αλ. Καραγεώργου. Μετά το Θάνατο του Παύλου Μυλωνά οι προσπάθειες μας και η εμμονή μας θα έλεγα για την έκδοση του πολλαπλασιάστηκαν. Επιτέλους το καταφέραμε. 

ΚΤΗΡΙΟ 21, ΔΙΩΡΟΦΟ ΚΤΙΡΙΟ, Οδός Αιόλου 10Α, 

Η πρόσοψη του κτηρίου (1944)

Οι φωτογραφίες που παρουσιάζονται στον τόμο έχουν θα έλεγα πολλαπλή αξία. Κατ’ αρχήν σημαντικά στοιχεία της αξίας τους είναι το ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό τους αφορούν κτήρια που είτε δεν υπάρχουν πια σήμερα είτε έχουν σημαντικά αλλοιωθεί. Παράλληλα όμως ένα δεύτερο στοιχείο που τους δίνει μια ξεχωριστή ιδιαιτερότητα είναι η ματιά του φωτογράφου. Ο φακός του Μυλωνά εστιάζει στο κτήριο με μια καθαρή αρχιτεκτονική άποψη. Δεν προσπαθεί να το ωραιοποιήσει ή να κρύψει τις ατέλειες του. Είναι αυστηρός, σκληρός θα λέγαμε κάποιες φορές προσπαθώντας να τεκμηριώσει με ακρίβεια κάθε λεπτομέρεια τους. 

ΚΤΗΡΙΟ 25, ΜΕΓΑΡΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΟΥΡΟΥΖΗ. Οδός Πειραιώς 1, 

Η πρόσοψη του κτηρίου σε λήψη της δεκαετίας του 1950 

ΚΤΗΡΙΟ 27, ΜΕΓΑΡΟ ΙΩΑΝΝΗ ΒΟΥΡΟΥ,
Γωνία οδών Βασιλέως Γεωργίου Α΄ και Σταδίου 2,
Το κεντρικό τμήμα της συνθέσεως με εξώστη ελαφρώς σε εσοχή, μαρμάρινους Ιωνικούς κίονες και ημικίονες πάνω σε υψηλά μαρμάρινα βάθρα, θριγκό με μαίανδρο και μετάλλια με ανθρώπινες κατατομές (1944)
Στο ισόγειο το περίφημο καφενείο Ζαχαράτου

Ένα τρίτο στοιχείο εξ’ ίσου σημαντικού με τα δυο προηγούμενα είναι ότι ο Μυλωνάς δεν περιορίζεται στην φωτογράφιση των μεγάλων δημοσίων κτηρίων και μεγάρων αλλά επεκτείνεται και στα μεσοαστικά σπιτάκια στην Πλάκα, στα Πατήσια, τη Νεάπολη κ.α. Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι ο Μυλωνάς είναι αυτός που πρωτομεταχειρίζεται στην μελέτη του τον όρο αθηναϊκός λαϊκός νεοκλασικισμός, έναν όρο που σήμερα έχει γίνει γενικά παραδεκτός από τους μελετητές της αθηναϊκής νεοκλασικής αρχιτεκτονικής. Ιδιαίτερα σημαντικές και σπάνιες είναι επίσης οι εσωτερικές λήψεις των κτηρίων. 

ΚΤΗΡΙΟ 78, ΟΙΚΙΑ, Οδός Γεωργίου Ανδρούτσου 14, Κουκάκι 

Η πρόσοψη(1984) Λεπτομέρεια του παραθύρου με τις παραστάδες, τα ιωνικά επίκρανα, το υπέρθυρο και το γείσο. 

ΚΤΗΡΙΟ 53, ΔΙΟΡΟΦΟΣ ΟΙΚΙΑ, Οδός Κέκροπος 6, Πλάκα 

Πρόσοψη (1984) 

ΚΤΗΡΙΟ 45, ΔΙΩΡΟΦΟΣ ΟΙΚΙΑ, Οδός Άρεως 7, Πλάκα 

Η διαμόρφωση της πρόσοψης με το ξύλινο σαχνισί (Νοέμβριος 1943) 

ΚΤΗΡΙΟ 42, ΟΙΚΙΑ, Γωνία Καμπούρογλου και Δευκαλίωνος, περιοχή Αγίου Λουκά, Πατήσια 

Άποψη του κτηρίου (1945) 

Τέλος θα πρέπει να αναφερθούμε στο σχολιασμό φωτογραφιών. Για κάθε σχεδόν φωτογραφία ο Π. Μυλωνάς είχε σημειώσει κάποια, λίγα στοιχεία. Από το 2005 όμως που πέθανε ο Π. Μυλωνάς κάποιες φορές ακόμα πιο παλιά, από την εποχή λήψης της φωτογραφίας μέχρι το 2017 η έρευνα έχει προχωρήσει. 

ΚΤΗΡΙΟ 146, ΔΙΟΡΟΦΟΣ ΟΙΚΙΑ, Γωνία Αχαρνών 94 και Φιλιππίδου 

Γωνιακός σκεπαστός εξώστης με κίονα που έφερε ιωνικό κιονόκρανο στο κέντρο (Ιούλιος 1973) 

Νέα στοιχεία έχουν προκύψει, τόσο για τον αρχιτέκτονα και τον ιδρυτή των κτηρίων όσο και για τη χρονολογία ανέγερσης τους και την ιστορία τους. Βάσει αυτών προσπάθησα να τεκμηριώσω το υλικό όσο καλύτερα μπορούσα. Ταυτόχρονα η Αλ. Καραγεώργη επισκέφτηκε τα κτήρια ένα προς ένα, τεκμηρίωσε ποια υπάρχουν σήμερα και σε ποια κατάσταση και ποια έχουν κατεδαφιστεί. Έτσι σύμφωνα με τα νέα αυτά τεκμήρια προσετέθησαν συμπληρωματικές πληροφορίες στους υπάρχοντες υπότιτλους ενώ αλλού αυτοί γράφτηκαν εξ’ αρχής. Οποιαδήποτε επέμβαση πάντως έγινε με απόλυτο σεβασμό στο έργο του και με μεγάλη αγάπη στη μνήμη του. 

ΚΤΗΡΙΟ 12-ΠΙΝΑΚΑΣ 22 

ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΟΥ ΗΓΕΜΟΝΑ ΤΗΣ ΜΟΛΔΑΒΙΑΣ 

ΜΙΧΑΗΛ ΒΟΔΑ-ΣΟΥΤΣΟΥ 

Οδός Αλκιβιάδου 4 

Σκαριφήματα κάτοψης και τομής 

ΚΤΗΡΙΟ 9-ΠΙΝΑΚΑΣ 13 

ΜΕΓΑΡΟ ΙΛΙΣΙΑ 

Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας 22 

Προοπτικό σχέδιο επαλλήλων τοξοστοιχιών με διαστάσεις 

Λεπτομέρειες των κιγκλιδωτών παραθύρων 

ΚΤΗΡΙΟ 117, ΜΕΓΑΡΟ ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΘΑΝΑΣΑΚΗ 

Γωνία οδών Ακαδημίας & Κανάρη, Άποψη του μεγάρου (1945) 

Πιστεύω ότι ο τόμος αυτός αποτελεί ένα απαραίτητο συμπλήρωμα στη βιβλιοθήκη κάθε ερευνητή της αθηναϊκής νεοκλασικής αρχιτεκτονικής. Ελπίζω και εύχομαι να έχουμε την τύχη και την δυνατότητα κάποια στιγμή να δημοσιεύσουμε και το υπόλοιπο υλικό που αφορά τα εκλεκτιστικά αθηναϊκά κτήρια. 

Τον τόμο συμπληρώνουν εκτός από το σημείωμα των επιμελητριών δυο παλαιότερα κείμενα του Παύλου Μυλωνά για τον Νεοκλασικισμό και εκτενής βιβλιογραφία. 

Μάρω Καρδαμίτση Αδάμη 

ΚΤΗΡΙΟ 33-ΠΙΝΑΚΑΣ 60 

ΟΙΚΙΑ ΜΑΡΙΑΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗ ΝΕΓΡΑΠΟΝΤΗ 

Οδός Καλαμιώτου 4 

Όψη και λεπτομέρειες κυματίων 

ΚΤΙΡΙΟ 21 –ΠΙΝΚΑΣ 39 

ΔΙΟΡΟΦΟ ΚΤΙΡΙΟ 

Οδός Αιόλου 10Α 

Η πρόσοψη (λεπτομέρεια)

2.

ΕΠΑΝΑΚΑΤΟΙΚΗΣΕΙΣ 

«μια σπάνια ευκαιρία αναστοχασμού 

επί της αρχιτεκτονικής» 

Επιμέλεια Μυρτώ Κιούρτη

Όλα ξεκίνησαν από μια πρωτοβουλία της Μυρτώς Κιούρτη, με αφετηρία την διδακτορική της διατριβή που υποστήριξε τον χειμώνα του 2012 στην Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ με θέμα «Ο επαναπροσδιορισμός αντιλήψεων και πρακτικών ως μέσο για τον σχεδιασμό της κατοικίας». Η διατριβή πραγματοποιήθηκε με την οικονομική αρωγή του Ιδρύματος Ωνάση μέσω τετραετούς υποτροφίας και την επίβλεψη των καθηγητών της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, Δημήτρη Φιλιππίδη και Παναγιώτη Τουρνικιώτη και της ανθρωπολόγου Ελεωνόρας Σκουτέρη-Διδασκάλου, καθηγήτριας του ΑΠΘ.

Μυρτώ Κιούρτη

Με το δεδομένο αυτό η Κιούρτη είχε την «σπάνια τύχη» να συνεργαστεί με άλλους δεκαεπτά υποτρόφους του Ιδρύματος στο πλαίσιο των δράσεων του Συνδέσμου των Υποτρόφων. Αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας ήταν η Ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στις 6 Ιουνίου 2016 και η νέα αυτή έκδοση. 

Οι επανακατοικήσεις, γράφει στο εισαγωγικό της κείμενο η Μυρτώ Κιούρτη, γεννήθηκαν ως αντίδραση απέναντι στην Κρίση, σαν μια δημιουργική διαδικασία μέσα από την οποία επιχειρούσε να βρει ο καθένας μας, με την συνδρομή των άλλων, την δική του απάντηση στο βασανιστικό ερώτημα τι μπορεί να προσφέρει ένας αρχιτέκτονας σε εποχές δύσκολες για την κοινωνία. 

[…] Οι επανακατοικήσεις λειτούργησαν ως μια σπάνια ευκαιρία αναστοχασμού επί της αρχιτεκτονικής. 

Τα μέλη της ομάδας των ΕΠΑΝΑΚΑΤΟΙΚΗΣΕΩΝ, δράσης με την πρωτοβουλία αρχιτεκτόνων, εικαστικών και κοινωνικών επιστημόνων μελών του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση, συναντήθηκαν το Σάββατο 3 Απριλίου στο Ctrl_Space Lab για να συζητήσουν και να συνδιαμορφώσουν την τελική μορφή και περιεχόμενό της. 

Η ομάδα των αρχιτεκτόνων πλαισιωμένη με κοινωνικούς ανθρωπολόγους, γεωπόνους, καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες τοπίου, επέλεξε εννέα παραδειγματικά κατοικημένα διαμερίσματα του κέντρου της Αθήνας, τα οποία ανασχεδίασαν με στόχο την βελτίωση της καθημερινής ζωής των κατοίκων σε αυτά. Αποτύπωσαν, συζήτησαν με τους ιδιοκτήτες, συνεργάστηκαν στενά και κατέληξαν σε μια σειρά προτάσεων αναμόρφωσης των συγκεκριμένων διαμερισμάτων. Οι προτάσεις αυτές παρουσιάστηκαν το καλοκαίρι του 2016 στην Στέγη σαν μια δράση που είχε κατεξοχήν ερευνητικό χαρακτήρα. 

Μέσα από φιλοσοφικές προσεγγίσεις κατέληξαν σε μια αρχιτεκτονική, μέσα στο ανθρωπογενές αθηναϊκό τοπίο, το οποίο αντιμετώπισαν ως συνέχεια του φυσικού τοπίου της Αττικής. 

Ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης στήριξε ως επιστημονικός σύμβουλος το όλο εγχείρημα με την συμβολή του καθηγητή στην ΑΣΚΤ Ανδρέα Γιακουμακάτου. 

Παναγιώτης Τουρνικιώτης και Ανδρέας Γιακουμακάτος 

Παραθέτω στην συνέχεια τους ομιλητές με την ιδιότητά τους και  τους τίτλους των μελετών με την ίδια σειρά που παρουσιάζονται στο βιβλίο: 

Μυρτώ Κιούρτη αριστερά με την Παυλίνα Σπανδώνη

Μυρτώ Κιούρτη: Υπεύθυνη της δράσης. Αρχιτέκτονας, Διδάκτωρ ΕΜΠ. Διδάσκουσα Σχολής Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Πατρών, Master, Columbia University NY: 

Επανακατοικήσεις. Η ανθρωπιστική στροφή στην αρχιτεκτονική 

Ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης στο βήμα 

Παναγιώτης Τουρνικιώτης: Σύμβουλος της δράσης – Καθηγητής Θεωρίας της Αρχιτεκτονικής στην Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ: 

Επανακατοικήσεις: μια διαλεκτική προσέγγιση στον σύγχρονο τρόπο ζωής 

Ανδρέας Γιακουμακάτος 

Ανδρέας Γιακουμακάτος: Καθηγητής Αρχιτεκτονικής, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών: 

Ιδέες της κατοίκησης στον 20ο αιώνα 

Παυλίνα Σπανδώνη

Παυλίνα Σπανδώνη: Κοινωνική Ανθρωπολόγος, Σύμβουλος Κοινωνικής Πολιτικής: 

Επανακατοικήσεις των κοινωνικών σχέσεων 

Νίκος Πατσαβός 

Νίκος Πατσαβός: Αρχιτέκτονας, Control Space Lab 

Στρατηγικός σχεδιασμός. Μία κατοικία στο Μετς 

Αριστερά η Αγγελική Σβορώνου και δεξιά η Όλγα Βενετσιάνου 

Όλγα Βενετσιάνου: Αρχιτέκτων ΕΜΠ, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ΜΑ Ψηφιακές Μορφές Τέχνης ΑΣΚΤ & 

Αγγελική Σβορώνου: Φωτογράφος/Εικαστικός, ΜΑ London College of Communication (UAL): 

Μετασχηματισμός κατοικίας σε εκθεσιακό χώρο με την χρήση καθρεφτών, light box και προβολικών μηχανημάτων 

Γιάννης Γράος, 

Γιάννης Γράος: Αρχιτέκτων Μηχανικός ΑΠΘ, M. Arch in Architectural Design – The Bartlett School of Architecture, UCL: 

Διαβαθμίσεις του ιδιωτικού και του δημόσιου, μέσω του επαναπροσδιορισμού των ορίων ενός αστικού διαμερίσματος στο Καλλιμάρμαρο. 

Τζίνα Σκιαδά: Αρχιτέκτονας Μηχανικός ΕΜΠ, Αστικός Ανθρωπολόγος ΜΑ. Πολιτισμικός Ανθρωπολόγος PhD 

Αρχιτεκτονική και ταυτότητα: Επανασχεδιάζοντας την οικογενειακή κατοικία κατά τις διαβατήριες αλλαγές του κοινωνικού βίου 

Ηώ Πάσχου & Αλέξανδρος Κιτρινιάρης

Ηώ Πάσχου: Φωτογράφος: 

Ας ανακαλύψουμε τα δικά μας φωτογραφικά αρχεία 

Διονυσία Τριανταφύλλου: Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, MSc in Urban Design, The Bartlett-Univercity College London: 

Spacecycling-upcycling: Δημιουργικός επαναπροσδιορισμός χώρου και αντικειμένων ως διαβατήρια τελετή από το παρελθόν στο παρόν κι από την μνήμη στην ταυτότητα. 

Μέλπω Δάνου: αρχιτέκτων μηχανικός ΑΠΘ, MSc Sustainable Enviromental Design AA, ARB/tee & 

Τζίνα Σκιαδά: Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, Αστικός Ανθρωπολόγος ΜΑ. Πολιτισμικός Ανθρωπολόγος PhD: 

Σύνορα δεν έχει η μουσική. Πώς επανασχεδιάζεται ένα μεταπολεμικό διαμέρισμα στην πλατεία Αμερικής, σε σύγχρονη κατοικία μουσικού. 

Σοφία Κιούση: Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, MSc Project and Enterprise Management UCL, London  

Αντώνης Κιουρκτσής: Αρχιτέκτονας, Βιομηχανικός Σχεδιαστής, MDes Contextual Design, Design Academy Eindhoven: 

My home is my castle, ή το σπίτι με το περισκόπιο. Η κατοικία εκτονώνεται εσωστρεφώς γύρω από μια νέα εστία 

Αγγελική Παρασκευοπούλου: επίκουρη καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής Τοπίου, στο εργαστήριο Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου του Γεωπονικού Πναεπιστημίου Αθηνών: 

Εσωματώνοντας το φυτικό υλικό στην σύγχρονη κατοικία 

Στέλλα Κάτση

Στέλλα Κάτση: Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, Master Αρχιτεκτονική- Σχεδιασμός του Χώρου ΕΜΠ: 

Η ενσωμάτωση της φύσης στον ιδιωτικό και δημόσιο χώρο και βίο σε μια πολυκατοικία στους Αμπελόκηπους 

Αλέξανδρος Κιτρινιάρης: αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ υποψήφιος διδάκτωρ ΕΜΠ. 

Προς μια ενεργειακά μεταβαλλόμενη κατοίκηση. Το παράδειγμα ενός διαμερίσματος στην Άνω Κυψέλη. 

Από αριστερά προς τα δεξιά Λία Πέτρου - Βλάσης Καραγιάννης - Στέλλα Κάτση και Αγγελική Παρασκευοπούλου 

Βλάσης Καραγιάννης: Αρχιτέκτονας Μηχανικός ΕΜΠ, Master in Architectural Design – The Bartlett School of Architecture, UCL 

Αγγελική Παρασκευοπούλου: Επίκουρη Καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής Τοπίου – Καλλωπιστικών Φυτών στο Εργαστήριο Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου του γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών &

Λία Πέτρου: Εικαστικός, MA Sculpture Royal College of Art London: 

Μία τρισδιάστατη αρχιτεκτονική-γλυπτική εγκατάσταση επαναπροσδιορίζει τους εσωτερικούς και υπαίθριους χώρους ενός αστικού ρετιρέ στην Κυψέλη. 

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση