ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ: ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ

(με αφορμή το Σαββατοκύριακο των εκλογών)

ΑΛΒΑΝΟΣ

"Αφιερωμένο εξαιρετικά 

στον κ. Άρη Σπηλιωτόπουλο" 

Στο πουθενά, ανάμεσα σε βιοτεχνίες και σκυλάδικα πριν την πόλη, ένα προσκυνητάρι. Στη βάση του, τα γνωστά: δέσμες από ψεύτικα λουλούδια, ένα στεφάνι. Στην πλάκα του, τα απαραίτητα στοιχεία: όνομα, χρονολογία γέννησης και θανάτου με ελληνικούς και λατινικούς χαρακτήρες. Κι από κάτω μια λέξη μόνο – ΑΛΒΑΝΟΣ. Κάτω από την πλάκα, θυμιατήρι, ένα καντήλι και μια φωτογραφία του. Ήταν 27 ετών όταν σκοτώθηκε σε αυτό ακριβώς το σημείο. Γύρω ψυχή, τέτοια ώρα. 

Ποιος ξέρει πού έμπλεξε, πώς βρέθηκε σκοτωμένος, ποιος κατόπιν ενδιαφέρθηκε να στήσει αυτό το μνημείο, σύμφωνα με τα δικά μας έθιμα – ιδίως για νέους που βρίσκουν ξαφνικό θάνατο πάνω σε δρόμους. Πάνω από όλα, η αίσθηση εκείνης της φοβερής λέξης: ΑΛΒΑΝΟΣ, που αποπνέει τέτοια άγρια ερημιά. 

ΑΜΦΙΑΡΕΙΟ

Το Αμφιάρειο είναι καλά κρυμμένο μέσα στον πευκώνα του Ωρωπού. Οι πληροφορίες λένε, με μικρή επισκεψιμότητα. Όποιος πάντως τυχερός επισκεφτεί το αρχαίο ιερό και το πετύχει έρημο, χωρίς κόσμο, γαληνεύει η ψυχή του. Όπως συμβαίνει σε κάθε ανάλογη τοποθεσία με αρχαιότητες, ενταγμένη σοφά στο φυσικό τοπίο, ένα μάθημα ενάντια στη σύγχρονη απληστία κι ανυπομονησία.

Το προλάβαμε για λίγη ώρα έτσι, ιδανικά σιωπηλό. Μετά, κατέφθασε ένα γκρουπ επισκεπτών με πούλμαν. Απλοί άνθρωποι, φαίνονταν εργατικοί. Σκόρπισαν ανάμεσα στα ερείπια. Μάζευαν λουλούδια, συζητούσαν για τον καιρό και τα πολιτικά. Σουλατσάριζαν σαν να ήταν σε κάποιο πάρκο. Δεν είχαν κάποιον να τους μιλήσει σχετικά, αλλά δεν νομίζω πως θα τους ενδιέφερε κάτι τέτοιο. 

Το Αμφιάρειο ήταν μια πρόφαση, μια ευκαιρία για να ξεκουράσουν τα πόδια τους. Σε λίγο άλλωστε μαζεύτηκαν πάλι για να φύγουν. Επόμενος σταθμός, ο κύριος προορισμός τους: η σύγχρονη μονή Τάδε, σε κοντινή απόσταση. Εκεί μάλιστα. Όλα οργανωμένα, στρωτά. Τα σταυροπροσκυνήματα, τα λιβάνια, ο καφές με το λουκουμάκι μετά. Οι καινούριοι θαυματουργοί άγιοι σε εγρήγορση.

Σιγά τώρα, ο Αμφιάραος * και τα παραμύθια της αρχαιότητας.

Δημήτρης Φιλιππίδης

*Κατά τον Παυσανία (Παυσανίας, ΣΤ΄ 17,6) ο Αμφιάραος ήταν γιος του Οικλή και εγγονός του Μελάμποδα, από τον οποίο και κληρονόμησε την τέχνη της μαντικής, της Ιατρικής και της Φαρμακολογίας. Προς τιμή του ιδρύθηκε στα τέλη του 5ου π.Χ. αιώνα το Αμφιαράειο (νοτιοδυτικά της Σκάλας Ωρωπού), Ιερό που λειτουργούσε παράλληλα ως μαντείο και θεραπευτήριο. Το ενδιαφέρον με το Αμφιαράειο είναι πως, πέρα από θεραπευτήριο, όπως τα Ασκληπιεία, λειτουργούσε και ως ψυχοθεραπευτήριο.

Ο Αμφιάραος, σύμφωνα με το μύθο, βοήθησε κάποιο φίλο του να βρει τα λογικά του. Από πηγές της εποχής προκύπτει ότι το Αμφιαράειο ήταν το πρώτο οργανωμένο Ψυχιατρείο της αρχαιότητας, αφού λειτουργούσε βάση πρωτοκόλλου, είχε θάλαμο αναμονής για τους ασθενείς, αίθουσα λήψης ιστορικού, χώρους δραματοθεραπείας, καθώς και χώρους εφαρμογής τεχνικών θεραπείας των «ά-λογων» ανθρώπων.