ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΟΡΡΕΣ: ΕΝΑ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΗΡΩΔΕΙΟ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΔΙΑΛΕΞΗ ΣΤΟ ΕΜΠ

με αφορμή την παρουσίαση της γέφυρας του Ρήνου στο Schaffhausen της Ελβετίας

Η  γέφυρα του Ρήνου στο Schaffhausen της Ελβετίας

Ο Μανόλης Κορρές  στην διάλεξή του για την Γέφυρα του Ρήνου στο  μεγάλο αμφιθέατρο Μ316Α  του ΕΜΠ,  23 Ι 2014

Την Πέμπτη 23 ΙΑΝ, το μεγάλο αμφιθέατρο Μ316Α του ΕΜΠ είναι ασφυκτικά γεμάτο από πρωτοετείς φοιτητές μέχρι ενεργούς και παλαίμαχους διδάσκοντες, φίλους παλιούς, αρχιτέκτονες πολιτικούς μηχανικούς, ακόμη και γιατρούς: το κοινό που παρακολουθεί συστηματικά την δράση και τις διαλέξεις ενός ξεχωριστού επιστήμονα. Σε αυτόν τον μελαγχολικό και ασυντήρητο χώρο ο  Μανόλης  Κορρές έλαμψε!

Ξεκίνησε, αφιερώνοντας   στον Δάσκαλό του Χαράλαμπο Μπούρα, το πρώτο αντίτυπο της εξαιρετικής του έρευνας με τίτλο: Η ΣΤΕΓΗ ΤΟΥ ΗΡΩΔΕΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΓΙΓΑΝΤΙΕΣ ΓΕΦΥΡΩΣΕΙΣ που μόλις εκδόθηκε  από τις εκδόσεις  Μέλισσα, με τα ξεχωριστά του  σκίτσα .

Αναπαράσταση από την κατασκευή της Στέγης του Ηρωδείου. Σκίτσο (λεπτομέρεια) του Μανόλη Κορρέ

Ο Κορρές μετά την επί πολλά χρόνια επίπονη και ουσιαστική διαδρομή του στον βράχο της Ακρόπολης, όπου ανάλυσε πέτρα πέτρα το μνημείο,  τα τελευταία χρόνια έχει επικεντρωθεί στις δυνατότητες του  ξύλου. Έχει αποκαλύψει  μια σειρά άγνωστων (τουλάχιστον για το ευρύτερο κοινό) έργων του παρελθόντος, όπου το ξύλο χρησιμοποιείται ως βασικό δομικό υλικό  και .εχει αναλύσει μοναδικές δυνατότητες γεφύρωσης μέσω ιδιοφυών στατικών επιλύσεων σε έργα μεγάλης κλίμακας.

 Από την τελευταία του διάλεξη για την γέφυρα του Τραϊανού  στον Δούναβη,  που έγινε τον Μάιο  του 2013 και  δεν κατάφερα να την παρακολουθήσω, Παραθέτω στην συνέχεια δύο χαρακτηριστικά  του σχέδια. 

 Μανόλης Κορρές, Γέφυρα του Τραϊανού  στον Δούναβη, αναπαράσταση κατασκευής

Ο Κορρές είχε ήδη από προηγούμενες διαλέξεις αναφερθεί στην γέφυρα  του Ρήνου στο Schaffhausen της Ελβετίας.

Ο Μανόλης Κορρές στην διάλεξή του για το Ηρώδειο κάνει αναφορά για την γέφυρα του Ρήνου στο Schaffhausen της Ελβετίας, 30 ΧΙ 2011

Η  τελευταία του διάλεξη για την  γέφυρα αυτή είχε τρεις βασικές ενότητες. Ξεκίνησε με μια εισαγωγή για την γεφυροποιία έως τον 18 αιώνα, όπου παρουσιάστηκαν ανάλογες προσεγγίσεις του Andrea Palladio και μια σειρά γέφυρες. στην Ευρώπη.

Στην συνέχεια ανάλυσε πώς η παλιά οκτάτοξη λίθινη γέφυρα στο Schaffhausen αντικαταστάθηκε από μια κατ αρχήν προταθείσα μονότοξη γέφυρα και μετά με μιά δίτοξη ξύλινη γέφυρα σχεδιασμένη από τον εμπειρικό αρχιτέκτονα Hans Ulrich Grubenmann (1709-1783), Ελβετό μέλος μιας οικογενείας με μακρά παράδοση στην κατασκευή μεγάλων στεγών και γεφυρών.

 Η γέφυρα  του Ρήνου στο Schaffhausen της Ελβετίας

Η λογική της στατικής επάρκειας των κλειστών γεφυρών

 H  ανάλογη κλειστή γέφυρα του ποταμού Emme πλησίον του ποταμού Hasle Ruegsau

Πρόκειται για μια κλειστού σχήματος, προστατευμένη από τις καιρικές συνθήκες ξύλινη γέφυρα που έγινε επίκεντρο παγκόσμιου θαυμασμού, με επισκέπτες από μακρινά μέρη, περιηγητές, συγγραφείς, επαγγελματίες μηχανικούς και αρχιτέκτονες.

Στην συνέχεια έγινε αναφορά σε μεταγενέστερες γέφυρες που πραγματοποιήθηκαν με αφορμή την απήχηση του έργου του Grubenmann.

Ο  Μανόλης, ερευνητής και δάσκαλος αναφέρθηκε ακόμη και σε δύο κείμενα  του D’Alembert και του Diderot που εξακολουθούν να είναι επίκαιρα και διδακτικά ακόμη και στην εποχή μας και τα παραθέτω στην συνέχεια. 

Ο Jean D'Alembert ( 1717-1783) 

Το πρώτο είναι του Jean-Baptiste le Rond d'Alembert  ένας Γάλλου μαθηματικού, μηχανικού, φυσικού, φιλόσοφου και  θεωρητικού  της μουσικής που  μέχρι το 1759 ήταν επίσης συνεκδότης με τον Denis Diderot της  Encyclopédie. Ο Κορρές παρουσίασε το ακόλουθο απόσπασμα από το στο «Discours preliminaire» της  Encyclopédie:

“...Οι μηχανικές τέχνες συνισταμένες, σε αντικείμενα και ενέργειες των χεριών, θεωρούνται, αν μου επιτρέπεται η έκφραση, είδος ρουτίνας, επαφιέμενο σε εκ προκαταλήψεων υποτιμώμενα άτομα. Αν και συνδέονται (οι μηχανικές τέχνες) ευθύτερα με τις ανθρώπινες ανάγκες, τελικώς γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο περιφρονούνται και υποτιμώνται από τους περισσότερους. Καθ’ εαυτή η αναγνωριζόμενη στις ελεύθερες τέχνες ανωτερότητα, λόγω της πνευματικής προσπάθειας που απαιτούν και της δυσκολίας κατακτήσεως των, σε μεγάλο βαθμό επισκιάζεται από την μεγαλύτερη κοινωνική χρησιμότητα των μηχανικών τεχνών... εάν η κοινωνία επιθυμεί να τιμά τα μεγάλα πνεύματα που την φωτίζουν, δεν πρέπει να ταπεινώνει εκείνους που την υπηρετούν... Η περιφρόνηση για τις μηχανικές τέχνες φθάνει σε σημείο να χτυπάει κάτω από τους εφευρέτες. Τα ονόματα αυτών των ευεργετών της ανθρωπότητας μένουν σχεδόν άγνωστα, ενώ η ιστορία εκείνων που καταστρέφουν τα έργα τους, δηλαδή πολιτικών και κατακτητών, δοξάζεται από όλους. Και ωστόσο μόνον στην τάξη κάποιων τεχνητών θα έπρεπε ίσως να αναζητήσουμε τις πλέον θαυμαστές αποδείξεις σοφίας υπομονής και ευφυίας...»

Αλλά και το  κείμενο του Denis Diderot (1713 - 1784) στο «Prospectus» της Encyclopedie έχει ενδιαφέρον :

Denis Diderot (1713 - 1784)

«...Θέσατε στο ένα άκρον του ζυγού τα πραγματικά επιτεύγματα των επιστημών και των πλέον εκτιμώμενων τεχνών, στο άλλο τα πραγματικά επιτεύγματα των μηχανικών τεχνών και θα διαπιστώσετε ότι η αποδιδόμενη σε μέρος τιμή δεν είναι ανάλογη του βάρους του και ότι άνθρωποι που προσπάθησαν να μας πείσουν να νοιώθουμε ευτυχείς έχουν εκτιμηθεί πολύ περισσότερο από εκείνους που κατάφεραν να μας καταστήσουν πραγματικά ευτυχέστερους. Πόσο παράδοξη η κρίση μας! Επιδιώκουμε καλύτερα χρησιμοποίηση του χρόνου μας, αλλά περιφρονούμε χρήσιμους ανθρώπους...»

Και σε αυτή την διάλεξη δεν έλειψαν οι  ενδιαφέρουσες αναφορές στη επεξεργασία του ξύλου. Ο Κορρές μανιώδης ερευνητής και παρατηρητής αναζητά τα ίχνη της επεξεργασίας των εργαλείων πάνω στο υλικό, τον τρόπο κοπής, τις  διαστάσεις των διατομών και την συμπεριφορά και αντοχή μέσα στο χρόνο.

Κλείνω παραθέτοντας στην συνέχεια τον πρόλογο του νέου του βιβλίου Η ΣΤΕΓΗ ΤΟΥ ΗΡΩΔΕΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΓΙΓΑΝΤΙΕΣ ΓΕΦΥΡΩΣΕΙΣ που μόλις εκδόθηκε  από τις εκδόσεις  Μέλισσα, μαζί με την περίληψη του κειμένου του για την συγκεκριμένη διάλεξη.  Και τα δύο μπορείτε να τα διαβάσετε κάνοντας ΚΛΙΚ εδώ.