Ο ΚΗΠΟΥΡΟΣ FERNANDO CARUNCHO ΣΤΟ MEGARONPLUS

η «αυθαίρετη φύτευση» του Εθνικού μας Κήπου

και η ανεπάρκεια των σπουδών μας για  το τοπίο

 

Ο Fernando Caruncho εμφανίστηκε στο Μέγαρο Μουσικής την Τρίτη 21-ΝΟΕ-2011 με διπλή ιδιότητα: του φιλοσόφου και του κηπουρού. Ξεκίνησε την διάλεξή του  δηλώνοντας ικανοποιημένος, που καταφέρνει να κερδίζει τον επιούσιο κάνοντας τον κηπουρό. Με αφετηρία τις  σπουδές του στην φιλοσοφία, στο Πανεπιστήμιο Autonoma της Μαδρίτης, αναφέρθηκε για αρκετή ώρα, στον Επιμενίδη, τον Πλάτωνα, τον Σωκράτη και τον Ηράκλειτο και επικεντρώθηκε στην έννοια της αλήθειας και της σχέσης της με το τοπίο και τον κήπο, για να καταλήξει ότι τελικά για να δημιουργήσουμε πρέπει να ανακαλύψουμε τον κήπο που έχουμε μέσα μας.

Μετά τον φιλοσοφικό αυτό παροξυσμό, ακολούθησε μια συμβατική προβολή έργων του, (ολίγον κονσέρβα) συνοδευόμενη μόνο με ανάλογη κλασσική μουσική, σε ένα κλίμα, ρομαντισμού, αλλά της αίσθησης μιας ολοκληρωτικής και ίσως «βίαιης» επέμβασης  στη φύση. Κήποι υπερσχεδιασμένοι, σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους, με ευαίσθητες γεωμετρικές χαράξεις στο τοπίο και μορφοποιήσεις φυτών, σε σχήματα που απαιτούν μια διαρκή και επίπονη φροντίδα.

Τοπία μεγάλης κλίμακας, με υδάτινες διαμορφώσεις και σχηματοποιημένα φυτικά σύνολα, με την έντονη παρουσία κυπαρισσιών,  δημιουργούν αυτόματα ερωτήματα για το μέγεθος των οικονομικών απαιτήσεων υλοποίησης και συντήρησης, μια και τα φυτά όπως γνωρίζουμε δεν παραμένουν βαλσαμωμένα. Αναπτύσσονται φυσικά, ακολουθώντας το φως και το περιβάλλον, και όχι το ψαλίδι του αυταρχικού κηπουρού που θέλει να υποτάξει την διάπλασή τους στην αυστηρή γεωμετρία του νου του. Πρόκειται  είπε για μια συλλογική πράξη εμπιστοσύνης και αγάπης, που συνήθως απαιτεί την αδιάκοπη εργασία 70-120 ατόμων!!!  Μία πραγματική επιδρομή…

 

Ο Caruncho παρ όλα αυτά, υποστήριξε ότι η επέμβαση στο τοπίο είναι μια συλλογική πράξη εμπιστοσύνης  και αγάπης και ο κήπος αποτελεί ένα μεταδότη αξιών, είναι ένας τόπος γνώσης. 

Στην συζήτηση που ακολούθησε με τον Δημήτρη Διαμαντόπουλο και τον Θωμά Δοξιάδη αναφέρθηκε στις ξεναγήσεις του στην Αθήνα και  σχολίασε αρνητικά την εγκατάλειψη του Εθνικού μας Κήπου και την ανάγκη  να κοπούν ή να μεταφυτευθούν κάποια δένδρα. «Η φύτευση είναι αυθαίρετη» είπε και χρειάζεται πολλή δουλειά και τολμηρές επεμβάσεις για την βελτίωση της εικόνας του Κήπου.

 Εθνικός κήπος 

6 VI 2009

Αρνητικά σχόλια έκανε και για την Ακαδημία Πλάτωνος και ελπίζω η Ντόρα Γαλάνη που ήταν εκεί να πάρει σοβαρά υπ΄ όψη τα σχόλια του Fernando για όλα όσα ετοιμάζει η Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας.

Τα σχόλια για τον περίπατο στην Ακρόπολη και την Διονυσίου Αρεοπαγίτου ήταν θετικά, χρειάζονται όμως είπε βελτιώσεις για να εξασφαλίζεται η οπτική προς την Ακρόπολη.

Απαντώντας στα ερωτήματα του κοινού μίλησε για τον θάνατο των φυτών. Οι κήποι ανανεώνονται και ο θάνατος των δένδρων είναι μέρος της δυναμικής των κήπων.

Έκλεισε την παρουσίασή του τονίζοντας ότι κάθε τόπος σύμφωνα με τον Αριστοτέλη και τον Σωκράτη έχει το δικό του πνεύμα και την ψυχή του. Σημαντικό  είναι να σκεφτείς και να βιώσεις την Ψυχή του Τοπίου.

Μάταια αναζήτησα ανάμεσα στο κοινό διδάσκοντες από τις σχολές αρχιτεκτονικής.

Έχω επισημάνει αρκετές φορές σε αυτό το μπλογκ την ανεπάρκειά μας στην διαχείριση του Δημόσιου χώρου και του Τοπίου, αλλά και στον σχεδιασμό και τη συντήρηση των κήπων

Στις σχολές αρχιτεκτονικής όμως, από όσο ξέρω, το θέμα αυτό αντιμετωπίζεται εκ των ενόντων. Ήρθε η ώρα  νομίζω, τώρα που ο κύκλος του σχεδιασμού  των κτιρίων απομακρύνεται, να ανοίξει ένας νέος δυναμικός κύκλος σπουδών για το τοπίο και τον δημόσιο χώρο, με εξειδικευμένους  διδάσκοντες,  με σπουδές, εμπειρία και βαθιά γνώση, που θα τροφοδοτήσει μια γενιά νέων ανθρώπων που φαίνεται ότι αναγκαστικά θα στραφεί στην φύση και οφείλει να την διαχειριστεί με σεβασμό.

 

Ευχάριστη έκπληξη, σχετική με το θέμα, είναι το πρώτο βραβείο του Αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση του χώρου του παλαιού ΓΣΠ στην Λευκωσία της Κύπρου, που κέρδισε πρόσφατα το γραφείο  KIZIS ARCHITECTS. Μία πρόταση με ενδιαφέροντα σχεδιασμό των φυτεύσεων που χαρακτηρίζει  την γενική σύλληψη του έργου.