triantafyllou giorgos architect

ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ Νο 15

MONA HATOUM, DORA MAURER

& HARMONY HAMMOND

ΣΤΗΝ WHITE CUBE BERMONDSEY

Mona Hatoum, Dóra Maurer, Harmony Hammond,

Τρεις ξεχωριστές, ώριμες καλλιτεχνικές προσωπικότητες από διαφορετικούς τόπους, την Βηρυτό με καταγωγή την Παλαιστίνη η Mona Hatoum 67 ετών, την Ουγγαρία η Dóra Maurer 82 ετών και το Σικάγο η Harmony Hammond 75 ετών, επέλεξε να παρουσιάσει για το φθινόπωρο η πρωτοποριακή γκαλερί White Cube Bermondsey στο Λονδίνο. Τις τρείς αυτές εκθέσεις επισκέφτηκα στις 26 Οκτωβρίου 2019 λίγες μόνο ημέρες πριν ολοκληρωθούν στις 3 Νοεμβρίου 2019. Τα κείμενα που υποστηρίζουν την παρουσίαση στην συνέχεια, στηρίζονται στα κείμενα του καταλόγου της έκθεσης.

MONA HATOUM: “REMAINS TO BE SEEN”

στην WHITE CUBE

Μόνα Χατούμ, φωτό Petri Virtanen

Την Μόνα Χατούμ την γνωρίσαμε για πρώτη φορά στην Αθήνα στην μεγάλη ομαδική έκθεση που που επιμελήθηκε η Άννα Καφέτση και διοργανώθηκε από το ΕΜΣΤ το 2004 στο Μέγαρο Μουσικής με τίτλο «Διαπολιτισμοί», μέσα από το έργο της με τίτλο Fix it.

Μόνα Χατούμ, Fix it 2004, Έκθεση Διαπολιτισμοί ΕΜΣΤ,

στο Μέγαρο Μουσικής

Ένα έξυπνο λογοπαίγνιο με το όνομα του υπό κατασκευή από τότε Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης για μια εγκατάσταση που αποτελείτο από διάφορα σκουριασμένα αντικείμενα που η Χατούμ είχε περισυλλέξει από τον παλιό χώρο του εργοστασίου Φιξ, λίγο πριν κλείσει για την ανακαίνισή του: κουβάδες, λέβητες, ράφια, σκαλωσιές και ντουλάπια που φωτίζοντουσαν με πολλές λάμπες.

Δεκαπέντε χρόνια μετά η σπουδαία εικαστικός, γεννημένη στη Βηρυτό το 1952, από γονείς Παλαιστίνιους, επανήλθε στην Αθήνα τον Μάϊο του 2019 για να ξαναστήσει αυτό το έργο στο νέο ΕΜΣΤ έχοντας ήδη διανύσει μια πολύ πετυχημένη διαδρομή με σημαντικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο.

H Mona Hatoum μη μπορώντας να γυρίσει πίσω στην πατρίδα της, σπούδασε στη Βρετανία και ζει και δημιουργεί ανάμεσα στο Λονδίνο και το Βερολίνο. Έζησε τον ξεριζωμό και τον πόνο και προσπαθεί να τα περάσει στα έργα της.

Η έκθεση στην White Cube πραγματοποιείται μετά την έκθεση στην Tate Modern το 2016 και περιλαμβάνει πρόσφατες εγκαταστάσεις, με έργα γλυπτικής και έργα σε χαρτί, χρησιμοποιώντας ένα ευρύ φάσμα υλικών όπως χάλυβα, σκυρόδεμα, τούβλο, γυαλί και ακόμη ανθρώπινα μαλλιά και νύχια.

Στην πρώτη αίθουσα 9Χ9Χ9 μια μεγάλης κλίμακας αιωρούμενη εγκατάσταση, απεικονίζει έναν κόσμο που διαλύεται. Οι ήπειροι κόβονται από λεπτό φύλλο υάλου και αναρτώνται αιωρούμενες από την οροφή με μεταλλικές ράβδους.

Map (mobile)

2019

Glass and stainless steel

Στην επόμενη μεγάλη αίθουσα σε υποδέχεται μια αποδομημένη εγκατάσταση όπου βαριά βιομηχανικά δομικά υλικά μετατρέπονται σε ελαφρύ, αιωρούμενο κύβο.

Σειρές χαλύβδινων οπλισμών με κομμάτια σκυροδέματος, κρέμονται πάνω από το δάπεδο σε τέλεια κατακόρυφη και οριζόντια ευθυγράμμιση, σαν να έχει συμπτυχθεί ένα πολυώροφο κτήριο στις απλές γραμμές του σκελετού της δομής του.

Remains to be Seen

2019

Concrete and steel reinforcement bars

Remains to be Seen | Details

2019

Concrete and steel reinforcement bars

Σε κοντινή απόσταση, το έργο Orbital I (2018) χρησιμοποιεί παρόμοια υλικά που παραπέμπουν στον πόλεμο και την καταστροφή, με τη μορφή σφαίρας που δημιουργείται από καμπύλες χαλύβδινες ράβδους που συνδέονται με ακατέργαστες, μάζες σκυροδέματος από συσσωρευμένα ερείπια που φαίνονται σαν μια σειρά πλανητών που περιστρέφονται σε τροχιά.

Orbital I

2018

Concrete and steel reinforcement bars

Λαϊκά οικοδομικά υλικά χρησιμοποιούνται επίσης στο A Pile of Bricks (2019), που αποτελείται από μια στοίβα από τούβλα τοποθετημένα σε ένα χαμηλό ξύλινο ταπεινό τρόλεϊ. Ένα σύνολο που παραπέμπει σε ένα αρχιτεκτονικό μοντέλο όπου πολλές τρύπες μιμούνται τα παράθυρα ενός μεγάλου κτιρίου.

A Pile of Bricks

2019

Bricks, wood, metal and rubber

Σε άλλα δύο γλυπτά στον ίδιο χώρο, η Hatoum διερευνά τη βασική μορφή του πλανήτη, μ ε διάφορα υλικά υφής. Στο Dark Matter (2019), η σφαίρα καλύπτεται με ένα πυκνό χαλί από ρινίσματα σιδήρου που δημιουργούν μια ανάγλυφη επιφάνεια, της οποίας η ατέλειωτη κυκλική σχεδίαση υποδηλώνει την εικόνα ενός πεπτικού συστήματος με την κυματοειδή διάταξη ενός συμπιεσμένου εντέρου. Αντίστοιχο σχέδιο καλύπτει την επιφάνεια του έργου Inside Out (2019), αυτή τη φορά σε μικρότερη κλίμακα χυτευμένο σε χαλκό.

Dark Matter,

2019, Mild steel, iron, filings and Magnets

Inside Out, 2019, Bronze

Αναφορά στον πλανήτη χαρακτηρίζει και το επόμενο έργο, όπου οι ήπειροι απεικονίζονται με νέον και με τον τίτλο παρομοιάζει τον πλανήτη σαν ένα τεράστιο Hot Spot

Hot Spot (stand)

2018

Mια σειρά χαλύβδινων κουκετών, είναι διατεταγμένες σε μια διασταυρούμενη διάταξη, αφήνοντας περιορισμένο χώρο για να περιηγηθούν οι επισκέπτες και να αντιληφθούν την μορφή και τις ζαλιστικές απόψεις μέσα από τους κάθετους και οριζόντιους άξονες οπότε η εγκατάσταση φαίνεται χωρίς αρχή ή τέλος - είναι περιοριστική, καταπιεστική και κλειστοφοβική. Η εγκατάσταση παραπέμπει σε μια αρχιτεκτονική διαμονής σε περιορισμένο χώρο.

Quarters

2017

Mild steel

Μία συνολική εγκατάσταση με τρεις διαφορετικές ενότητες, σχεδιάστηκε αρχικά για την 10η έκθεση για το βραβείο Χιροσίμα, με αναφορές σε οικιακούς χώρους, που κάποτε υπήρξαν και περιλαμβάνουν τραπέζια, καρέκλες, ερμάρια και χώρους παιχνιδιού με παιδικές καρέκλες, παιχνίδια και μία κούνια. Όλα καμένα, απομεινάρια μιας καταστροφής που συγκρατούνται με ένα λεπτό περιτύλιγμα από κοτετσόσυρμα. Το σύνολο της εγκατάστασης παραπέμπει σε σκιές των στερεών αντικειμένων, που κάποτε ήταν, τοποθετώντας την ιδέα του «σπιτιού» όχι ως καταφύγιο και ως καθιερωμένη τάξη, αλλά ως τόπο αναταραχής και καταστροφής.

Remains (play space)

2019

Wire mesh and wood

Remains of the Day

2016 – 18

Wire mesh and wood

Remains (cabinet)

2019

Wire mesh and wood

Remains (cabinet) detail

2019

Wire mesh and wood

Nail Necklace

2018

Nails and hair on wooden bus

DORA MAURER:

στην WHITE CUBE

Dóra Maurer, photo Charles Moriarty

Η Dóra Maurer συνδυάζει την ζωγραφική, την εκτύπωση, την φωτογραφία και τη σκηνοθεσία, πειραματιζόμενη σε διαδικασίες και έρευνες σχετικά με την σύνθετη λογική, βασισμένη σε κανόνες και την γεωμετρική αφαίρεση.

Γεννήθηκε στη Βουδαπέστη το 1937 και εκπαιδεύτηκε ως γραφίστας στα τέλη της δεκαετίας του 1950, σπούδασε στην Ουγγρική Ακαδημία Καλών Τεχνών από το 1955 έως το 1961 και τελικά εγκαταστάθηκε μεταξύ Βιέννης και Βουδαπέστης από το 1967 μετά τον γάμο της με τον αυστριακό καλλιτέχνη Tibor Gayor. Η Maurer ήταν μια εξέχουσα προσωπικότητα στην ουγγρική νεο-πρωτοποριακή εποχή, ασυνήθιστη για αυτό το διάστημα, ικανή να δουλεύει τόσο μέσα, όσο και έξω έχοντας την διπλή υπηκοότητα λόγω του Gayor. Αυτή η μοναδική θέση, ανάμεσα στην «Ανατολή» και τη «Δύση», της επέτρεψε να αναπτύξει μια ιδιαίτερη καλλιτεχνική γλώσσα, ένα «αυτο-βιογραφικό σύστημα» που τα τελευταία πενήντα χρόνια ανανεώνει συνεχώς.

Αναζήτησε την κίνηση στη ζωγραφική και ισχυρίζεται ότι στην πραγματικότητα η κινηματογραφική της παραγωγή ήταν αυτή που την οδήγησε στη διερεύνηση της σχέσης χρώματος και φωτός, ένα θέμα που συνεχίζει να καθοδηγεί την πρακτική της μέχρι σήμερα.

Εστιάζοντας στις επιπτώσεις του χρώματος και την ιδέα του μετασχηματισμού μέσω της επικάλυψης, οι πίνακες της δημιουργούν μια ομοιότητα γλυπτικής πλαστικότητας, που φαίνεται να αιωρείται στο διάστημα.

Έχει αναγνωριστεί ευρέως ως ένα από τα σημαντικότερα μέλη της ουγγρικής πρωτοπορίας, καθ 'όλη τη διάρκεια της καριέρας της και υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής νέων καλλιτεχνών. Έχει εκθέσει την δουλειά της εκτενώς, πιο πρόσφατα στη Tate Modern, Λονδίνο (2019) Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη (2015, 1985). Whitechapel Gallery, Λονδίνο (2015); Μουσείο Ritter, Γερμανία (2014); Το Μουσείο Καλών Τεχνών, Χιούστον, Τέξας (2014). 12η Διεθνής Μπιενάλε, Κωνσταντινούπολη (2012) και άλλα.

IXEK 9

2013

Acrylic on canvas and board

IXEK 6

2011

Acrylic on canvas and wood

Overlappings 1

1999

Acrylic on canvas and wood

Overlappings 8

2002

Acrylic on canvas and wood

HARMONY HAMMOND:

στην WHITE CUBE

«πάντα με ενδιέφερε να φέρω το κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο

στον κόσμο της αφαίρεσης»

Harmony Hammond

Η Hammond γεννήθηκε το 1944 στο Σικάγο αλλά έζησε και εργάστηκε στο Νέο Μεξικό από το 1984. Πρόκειται για την πρώτη της σόλο εμφάνιση στην Ευρώπη, όπου παρουσιάζει πρόσφατα έργα της, που κυμαίνονται από το 1971 έως το 2019.

Τα έργα της συχνά καταλαμβάνουν ένα χώρο ανάμεσα στη ζωγραφική και τη γλυπτική. Στους πίνακές της με λάδι σε καμβά, κυριαρχούν το αφηρημένο και το μονόχρωμο και ενσωματώνονται επιπρόσθετα υλικά όπως υφάσματα, καρφίτσες, μεταλλικοί δακτύλιοι και σχοινί, δημιουργώντας ενεργές επιφάνειες υφής.

Ισχυρίζεται ότι "πάντα με ενδιέφερε να φέρω το κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο στον κόσμο της αφαίρεσης. Η ενσωμάτωση υλικών και αντικειμένων, με τις γεωγραφικές τους περιοχές, τις ιστορίες και τις ενώσεις τους, είναι ένας τρόπος για να γίνει αυτό."

Το παλαιότερο έργο της Hammond στην έκθεση, με τίτλο Bag VI (1971), παίρνει τη μορφή μιας τσάντας κατασκευασμένης από βαμμένες και στρωμένες λωρίδες υφάσματος, τις οποίες ο καλλιτέχνης αναφέρεται ως τρισδιάστατα πινέλα. Φτιαγμένο από υλικά που ανακυκλώθηκαν από φίλες όταν η Hammond ζούσε στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του '70 - μια εποχή αυξημένης πολιτικής συνειδητότητας, Τα έργα αναφέρονται στο σώμα των φύλων, στις παραδοσιακές κλωστοϋφαντουργικές τέχνες των γυναικών και στις δημιουργικές πρακτικές των μη δυτικών πολιτισμών.

Bag VI

1971

Cloth and acrylic

Ακολουθούν έργα που αναδύονται από την τροχιά της μοντερνιστικής αφαίρεσης, και παραπέμπουν στη έννοια της ανακύκλωσης υλικών: ασπρόμαυροι καμβάδες με ζεστές λευκές γραμμές από ζυγισμένο λινάρι, σχοινί, καρφίτσες ή λουριά, όλα επικαλυμμένα με παχιά στρώματα βαφής, που επιδέχονται τομές και ραφές.