ΘΕΜΟΣ ΒΑΦΙΑΣ: «ΕΝΑΣ ΕΡΜΗΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ, 

ΙΣΩΣ ΕΝΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΥΛΙΣΤΗΣ» 

Λόης Παπαδόπουλος 

στον χώρο του design, της γραφιστικής και της αρχιτεκτονικής

+

ΦΡΕΣΚΟΣ ΑΕΡΑΣ ΣΤΗΝ 9Η ΜΠΙΕΝΑΛΕ 

του Δημήτρη Φιλιππίδη

Θέμος Βαφιάς, ΤΟ ΓΟΥΡΟΥΝΑΚΙ-ΚΟΥΜΠΑΡΑΣ απέκτησε την ξύλινη εκδοχή του, και μάλιστα με συνδυασμό απασφάλισης. Ένα αγαπημένο σύμβολο αποταμίευσης σε όλο τον κόσμο. Το οικόσιτο στρουμπουλό τετράποδο θεωρήθηκε ως ένα οικείο σύμβολο ευζωίας και γονιμότητας και του «ανατέθηκε» ο ρόλος της διαφύλαξης των κερμάτων, προοριζόμενων για ικανοποίηση των αντίστοιχων αναγκών μας. Αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φώς πήλινα γουρουνάκια-κουμπαράδες του 14ου αι. στην Ιδονησία, αν και η αρχική προέλευσή τους ακόμη μελετάται. Οι περισότεροι κουμπαράδες ήταν πήλινοι, οπότε αναγκαστικά τους έσπαγαν για να πάρουν το μικρό θησαυρό. Το δικό μας ξύλινο Γουρουνάκι-Κουμπαράς επιλύει ακριβώς αυτό το πρόβλημα, γιατί διαθέτει συνδυασμό απασφάλισης (μέσω τριών περιστρεφόμενων δίσκων), μοναδικό για τον καθένα χρήστη.

Η είδηση ήρθε από τον Λόη Παπαδόπουλο, ομότιμο καθηγητή αρχιτεκτονικής. Σε μια πρόσφατη τηλεφωνική μας επικοινωνία μου μίλησε για ένα χαμηλού προφίλ ταλαντούχο αρχιτέκτονα που έχει ξεχωρίσει από τις σπουδές του στην Θεσσαλονίκη και συνεχίζει να δημιουργεί και να παράγει αρχιτεκτονική και όχι μόνο, με ένα ξεχωριστό πάθος και παράλληλα με μία επίμονη εσωστρέφεια. 

Θέμος Βαφιάς

Πρόκειται για τον Θέμο Βαφιά που γεννήθηκε στην Άρτα το 1960, μεγάλωσε στην Αθήνα και σπούδασε ζει και εργάζεται στην Θεσσαλονίκη.

Θέμος Βαφιάς, Συναγρίδα, Χειροποίητο έργο από ξύλο

Διαστάσεις: 37 x 17 x 8 εκ., Ύψος βάσης: 30 εκ.

Όπως διαβάζω στο site του Μουσείου Μπενάκη, όπου διαθέτει δημιουργίες του στο πωλητήριό του όπως αυτή της εικόνας με την συναγρίδα, ο Βαφιάς στο σύντομο βιογραφικό του αναφέρει ότι: 

Από τα φοιτητικά του χρόνια, ξεκινάει η ερασιτεχνική του ενασχόληση με την κατεργασία του ξύλου. Έπειτα από σπουδές Αρχιτεκτονικής ιδρύει το 1996 τη δική του επιχείρηση σχεδιασμού και επικοινωνίας, όπου του δίνεται η δυνατότητα να διευρύνει τα δημιουργικά του ενδιαφέροντα. Από το 2015 πειραματίζεται σχεδιάζοντας και δίνοντας μορφή και υπόσταση σε μια συλλογή από ξύλινες χειροποίητες δημιουργίες, οι οποίες παίρνουν διάφορες μορφές ζώων ή άλλων αντικειμένων.

Θέμος Βαφιάς, ΤΟ ΚΑΡΠΟΥΖΙ, 

σε ανάμνηση του καλοκαιριού που σιγά σιγά φεύγει...

Ζήτησα από τον Λόη, όταν μου αποκάλυψε ότι τον γνωρίζει από φοιτητή, να μεσολαβήσει για την συγκέντρωση υλικού από την δουλειά του Θέμου Βαφιά και παράλληλα να γράψει ένα κείμενο για αυτόν που παραθέτω στην συνέχεια. Πρόκειται για ένα κείμενο που πραγματικά αποκαλύπτει μια ξεχωριστή προσωπικότητα, γραμμένο με την γνωστή αμεσότητα και ευαισθησία του Λόη Παπαδόπουλου. 

Θέμος Βαφιάς, 2014 – ART BOX / Τμήμα Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. (στα πλαίσια του εργαστηρίου «Τοπίο, χώρος, μορφή χώρος πολιτισμού) 

Πειραματικός αρχιτεκτονικός σχεδιασμός Κτιρίου πολιτιστικών χρήσεων στο Καραμπουρνάκι Θεσσαλονίκης

Το κείμενο εμπλουτίζεται με εικόνες από τις δημιουργίες του Βαφιά, που σε αρκετές περιπτώσεις δεν αντιστοιχούν στο περιεχόμενο του. Στο σύνολό τους όμως αποκαλύπτουν τις πολυσύνθετες και ξεχωριστές δραστηριότητες του Βαφιά από την μικρή μέχρι την μεγάλη κλίμακα.

Ο ΤΕΧΝΙΤΗΣ ΘΕΜΟΣ ΒΑΦΙΑΣ 

του Λόη Παπαδόπουλου 

Ο Θέμος Βαφιάς αυτοσυστήνεται ως «σχεδιαστής» - όχι ως «καλλιτέχνης». 

Ωστόσο, όσοι και όσες είχαμε την τύχη να συναντηθούμε μαζί του από παλιά, σε διαφορετικές στιγμές της δημιουργικής του διαδρομής, μπορούμε να βεβαιώσουμε ότι αυτό, που διαπερνά κάθε πτυχή της εκφρασιακής του πρακτικής, είναι ακριβώς η γυμνή ποιητικότητα. 

1. 

Ανακαλώ, αίφνης, τη λαμπερή διαδρομή του στα χρόνια των αρχιτεκτονικών του σπουδών στο ΑΠΘ: ένας προικισμένος φοιτητής, που την περίσσεια του ταλέντου, της ευαισθησίας και του μαθησιακού του ζήλου δεν την σπατάλησε σε ναρκισσιστικές διατυπώσεις και που, δικαίως, η παρουσία αλλά και, χρόνια μετά που άφησε τη Σχολή, το αποτύπωμα αυτής της παρουσίας ανήχθη, για τις επόμενες φοιτητικές γενιές, σε προσωπικότητα αναφοράς. Αφήνω στην άκρη την πνοή, το ευφρόσυνο souffle που εμψύχωνε τα φοιτητικά του projects, τα οποία , με τη συνθετική τους ευφυΐα και με την κοινωνική τους επικέντρωση, ευεργετούσαν τη σχεδιαστική έρευνα και θέρμαιναν την αρχιτεκτονική συζήτηση των συμφοιτητών και των συμφοιτητριών του, αλλά και ημών, των καθηγητών και καθηγητριών του. 

Θέμος Βαφιάς, 1980, Προσωπικό Αρχείο
Γαλλία, Ντινάν, μελάνι σε χαρτί

Θέλω, ακόμη περισσότερο, να θυμάμαι την ευφάνταστη συνεισφορά του σε παράπλευρες εκφράσεις της φοιτητικής ζωής. Ας πούμε, την προφανώς διαμορφωτική για τον ίδιο πρόσληψη της ευρωπαϊκής αστικότητας, όπως απογράφεται στα σημειωματάριά του με τα έξοχα ομιλητικά σκίτσα του, από τις σύντομες επισκέψεις του σε δυτικοευρωπαϊκές πόλεις. Ακόμη τη σύλληψη και το συντονισμό στο οριακό - και, ευλόγως, και τελευταίο… - τεύχος μηδέν του περιοδικού «Aρχί», πρόδρομο του «Oικώ», το οποίο με έξι τεύχη έσπασε κάθε ρεκόρ φοιτητικής εκδοτικής μακροημέρευσης. Θέλω, ακόμη, να μη ξεχασθούν οι ευγενείς αφίσες, που κάθε φορά σχεδίαζε μέσα στη θορυβώδη τελετουργία των φοιτητικών εκλογών, ούτε βεβαίως, η δημιουργική συμβολή του στο ετήσιο, κάθε Σεπτέμβριο, ευφορικό Φεστιβάλ της ΑΥΓΗΣ-ΘΟΥΡΙΟΥ, στο Πάρκο της Νέας Παραλίας της Θεσσαλονίκης. 

Θέμος Βαφιάς, 1983, Φεστιβάλ Αυγής / ΚΚΕ Εσωτερικού 

Εικονογράφηση αφίσας 50Χ70 εκ. Παστέλ και ξυλομπογιές σε χαρτί

Αν ο ίδιος ο δημιουργός, ο Θέμος Βαφιάς, ή κάποιος άλλος, διέθετε από τότε επίγνωση της εικαστικής τους ποιότητάς και των διαμορφωτικών αποτελεσμάτων, που αυτή η ποιότητα θα είχε στην εν γένει αισθητική αγωγή των πολιτών, ή αν, επιπλέον, κάποιος είχε την έγνοια να συλλέγει τις χειροποίητες μακέτες αυτών των προ-ψηφιακών εντύπων - tracts, προκηρύξεις, φυλλαδιάκια, αφίσες, ακόμη και εισιτήρια - ασφαλώς θα είχαμε μια τεκμηρίωση για τον οπτικό λόγο, που, ως έμμεση ανταπόκριση και στις υπαγορεύσεις και τις επεξεργασίες του ανανεωτικού μαρξισμού και της ευρωκομμουνιστικής αισιοδοξίας εκείνων των δεκαετιών, αναδύονταν από τη γραφιστική του Βαφιά, σε διάστιξη, μάλιστα, προς την τραχύτητα των περίπου αρχαϊκών πολιτικών αντιπαραθέσεων της εποχής – δείγματος χάριν, αναφέρω τον νεφεληγερέτη Μαρξ, που, χωρίς μνεία του δημιουργού του, πρόσφατα εικονογράφησε το σαλόνι στο αφιέρωμα του Κυριακάτικου ΒΗΜΑτος στις πολιτικές αφίσες της Μεταπολίτευσης. 

2. 

Θέμος Βαφιάς, 2004- Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης

Σχεδιασμός- επιμέλεια έκδοσης και τυπογραφική επιμέλεια βιβλίου –ημερολογίου, 21Χ19 εκ.

Η επόμενη στιγμή του σχεδιαστή Θέμου Βαφιά, η επί δυόμιση ή τρεις συναπτές δεκαετίες, επίμονη εργασία του ως επαγγελματίας γραφίστας, παρήγαγε ένα έργο θετικά αναγνωρίσιμο. Καλοί γραφίστες, προφανώς, υπάρχουν, κάποιοι μιλούν ακόμη και για « Σχολή της Θεσσαλονίκης». Όμως, ισχυρίζομαι ότι, μέσα στην παρόξυνση του επαγγελματικού ανταγωνισμού, ιδίως μετά την εδραίωση του ψηφιακού σχεδιασμού και τη διάχυση της ψηφιακής επικοινωνίας, ο Βαφιάς, παρόλο που ισοβίως τον διαπερνά ένας βαθύς ιδεολογικός αντικαταναλωτικός ανενδοτισμός, παραμένοντας εκφραστικά εγκρατής, έχει πετύχει το ακατόρθωτο: να διαμορφώσει ένα υψηλού γούστου αλλά αποτελεσματικό γραφιστικό ήθος, το οποίο δε συγχέεται με την συνήθως αγοραία ρητορική της διαφημιστικής εικόνας. 

Θέμος Βαφιάς, 2003 – HELLEXPO ΔΕΘ / υποψηφιότητα Θεσσαλονίκης 

για την διοργάνωση της EXPO – 2008.

Σχεδιασμός και εκδοτική επιμέλεια φακέλου υποψηφιότητας.

Δημόσια ή ιδιωτική παραγγελία, καμπάνιες κύρους ή ιδιωτικής προβολής, τις διαπερνά η ίδια ευκρίνεια απεύθυνσης αλλά και η ίδια πυκνότητα εκφραστικών διατυπώσεων και υπαινικτικών παραπομπών. Θέλω, ειδικότερα, να αναφερθώ στην υποδειγματική εκδοτική γραφιστική του, ιδίως στο πεδίο της επιμέλειας αρχιτεκτονικών εντύπων και βιβλίων, στα οποία συχνά αναλάμβανε τη συνολική επιμέλεια, επηρεάζοντας κάποτε και την οργάνωση της ίδιας της δύστροπης και πολύπλοκης ύλης – μνημονεύω το αιρετικό, μακρόστενο, όρθιο έντυπο με το Αρχιτεκτονικό Πρόγραμμα της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Θεσσαλονίκη 1997», αλλά και το τομίδιο του Οδηγού Σπουδών του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ, το οποίο, διατηρώντας το ίδιο πάντα format, επί πολλά ακαδημαϊκά έτη, ευλόγως εξελίχθηκε σε ένα οιονεί logo του Τμήματος. 

Θέμος Βαφιάς, 2003-2010 ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ Πολυτεχνικής Σχολής Α.Π.Θ.

Σχεδιασμός και επιμέλεια παραγωγής Οδηγών Σπουδών 

3. 

Ο νέος αιώνας, αιφνιδιάζοντάς μας όσους και όσες βιαστήκαμε να τον διαγράψουμε από τις δέλτους των αρχιτεκτόνων, ξαναέφερε το Θέμο Βαφιά στη στιγμή του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Ιδού μία διακηρυκτική αρχιτεκτονική πρότασή του με την πυκνότητα του μανιφέστο: ένας ξύλινος κύβος 2,5x2,5x2,5. 

Ένα παραδειγματικό ελάχιστο κύτταρο γραφειακού χώρου: για τον ίδιο, για το αστραφτερό του mac4 με τα ελκυστικά του paraphernalia και, με μια μικρή, καλοσχεδιασμένη πορτούλα, ειδικά για τη Ζωζώ, τη μικρή του γατούλα, που του κρατούσε συντροφιά στους αργόσυρτους αιώνες, όταν το κατά Βαφιά «ανελέητο κυνήγι της μορφής» κρατάει το σχεδιαστή σιωπηλό και άγρυπνο, σε τυραννικό ανταγωνισμό με τον εαυτό του, ώσπου το έργο του να αγγίξει την τελειότητα. 

Θέμος Βαφιάς, 2007, ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ, Σχεδιασμός καο κατασκευή προσωρινού ξύλινου «κύβου»-γραφείου, έως την ολοκλήρωση του χώρου στον οποίο τοποθετήθηκε

Στη σημερινή γλώσσα αυτό το αρχιτεκτονικό έργο ελάχιστης κατοίκησης θα σταδιοδρομούσε διεθνώς, ας πούμε ως: the smart cube. Με κομψότητα και ευφυΐα επιλύσεων και με σχεδιαστική επινοητικότητα, που μπορεί να παραβληθεί με τις κατασκευές των Εames, με εργονομική ακρίβεια, ενεργειακά αύταρκες, με φουγάρο εξαερισμού. Κυριολεκτικά χειροποίητο. Όχι υποκινημένο από μια άλλης τάξεως, ίσως και ναρκισσιστική ή υπνωτική προσήλωση στη χαρά του όμορφου, διακοσμητικού χειροποίητου, αλλά επειδή ως σχεδιαστής, θέλει και αισθάνεται ότι δύναται κάθε ειδικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει να το επιλύει σχεδιάζοντας μία κατάλληλη, και γι αυτό πρωτότυπη, απάντηση.

Θέμος Βαφιάς, 2006-08 / Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και κατασκευή ιδιόκτητων χώρων εργασίας & κατοικίας, Πρόσοψη

 Έτσι τίποτε στο σπίτι-εργαστήριο, όπου στεγάζει την καθημερινότητά του δεν αναγνωρίζεται ως νωθρή αναπαραγωγή ενός γνωστού αντικειμένου: η σκάλα, το αναβατόριο, η μετακινούμενη βιβλιοθήκη, η πρέσσα βιβλιοδεσίας, η αρχειοθήκη των cd, το πτυσσόμενο τραπέζι στο ύπαιθρο. 

Θέμος Βαφιάς, 2014, Προσωπικό αρχείο, Σχεδιασμός και κατασκευή τριών ξύλινων συσκευών χειροποίητης βιβλιοδεσίας 

Θέμος Βαφιάς, 2015, Πτυσσόμενο τραπέζι βεράντας, σχεδιασμός και κατασκευή

Σ΄αυτό το κτίσμα όλα τα στοιχεία ξύλινου εξοπλισμού είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα από τον ίδιο. Ένα σπίτι χειροποίητο, πλην χωρίς ατέλειες ή ρουστίκ παρεκκλίσεις, με φινίρισμα βιομηχανικής αισθητικής και με τις ίδιες ασυμβίβαστες αρετές της αυστηρής μοντερνιστικής αγωγής του, από την οποία ο Βαφιάς ουδέποτε απομακρύνεται. Η ευρύχωρη κατοικία του σχεδιαστή προτείνεται ως υπόδειγμα για τις μορφές που το post-industrial design μπορεί να λάβει. 

Θέμος Βαφιάς, 2006-08 Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός και κατασκευή ιδιόκτητων χώρων εργασίας & κατοικίας. Τομή στο κλιμακοστάσιο και αντίστοιχες απόψεις ορόφου και ισογείου

4. 

Η τρέχουσα στιγμή του Βαφιά, τα μικρά ξύλινα γλυπτά του, έχουν επιλυθεί στο εσωτερικό του ίδιου καλλιεργημένου μοντερνιστικού σχεδιαστικού ήθους: κατανόηση της λειτουργικής δομής του αντικειμένου, αναγωγή στη γεωμετρική καταγωγή της μορφής του, με τον τρόπο που, ας πούμε, o D΄Arcy Thompson κατανοούσε τη μορφή ανάπτυξης των οργανισμών, αποβολή των κάθε τύπου μορφολογικών περισπασμών, προσαρμογή στις υπαγορεύσεις της υλικότητας του μέσου, επεξηγηματικές λεζάντες που αντλούν από την παράδοση του παιδαγωγικού εγκυκλοπαιδισμού και που μπορεί να αναμετρηθούν με τη γοητευτική ερμηνευτική οικονομία διατυπώσεων του Petit Larousse ή, ακόμη, με τους πίνακες ταξινομικής φυσιολογίας που αναδεικνύει τις dιferrentiae specificae. 

Επιπλέον, ένα υποδόριο, αυτοσαρκαστικό χιούμορ: τσιπούρα, λούτσος, ροφός. Ή, το μικρό σκυλάκι. 

Θέμος Βαφιάς, Ο ΛΟΥΤΣΟΣ με τη στενόμακρη σιλουέτα, τα μεγάλα μάτια και στόμα, είναι μια εικαστική πρόκληση. Κατ’ εξοχήν Μεσογειακό ψάρι που ζει επίσης και στα παράλια της δυτικής Αφρικής και της Ιβηρικής που βρέχεται από τον Ατλαντικό. Είναι αφρόψαρο και κινείται κοντά στην ξηρά. Δεινός κυνηγός, που επιτίθεται κοπαδιαστά. Ο ξύλινος Λούτσος διατίθεται σε όλα τα χρώματα της παλέτας μας. Ο μαύρος Λούτσος προτείνεται για χώρους μοντέρνους και λιτούς. Συνδυάστε τρεις Λούτσους, με διαφορετικά ύψη στηριγμάτων, βάλτε τους κοντά-κοντά. Το αποτέλεσμα θα είναι εντυπωσιακό. Διάσταση Αντικειμένου: 41 μήκος x 8 ύψος Χ 12 πλάτος εκ.

Θέμος Βαφιάς, Ο ΡΟΦΟΣ-ΨΑΡΟΚΟΚΑΛΟ (Epinephelus Marginatus) είναι το δυσκολότερο -κατασκευαστικά- ψάρι της συλλογής μας. Αφ’ ενός το μεγάλο του πλάτος σε συνδυασμό με το διαμπερές ψαροκόκαλο, αφ’ ετέρου τα πτερύγια πολλών κλίσεων, απαιτούν τμηματική κατασκευή (μισό-μισό κατά μήκος). Το μεγάλο αυτό ψάρι (φτάνει τα 30 κιλά στις ελληνικές θάλασσες) είναι μοναχικό και ζει σε βραχώδεις περιοχές με κοιλότητες, στη μόνιμη φωλιά του. Εκτός από τη Μεσόγειο το συναντάμε και σε διάφορα μέρη της Γης, γι’ αυτό παρουσιάζει ποικίλες χρωματικές παραλλαγές και σχέδια ή στίγματα στο δέρμα του. Είναι είδος απειλούμενο προς εξαφάνιση. Ο ξύλινος Ροφός είναι μεγάλο και βαρύ Αντικείμενο, γι΄αυτό και προτείνουμε την επιδαπέδια τοποθέτησή του σε μεταλλική βάση και μεταλλικό στύλο ύψους 150 εκ. Διαστάσεις Αντικειμένου: Μήκος 38εκ Χ Ύψος 14εκ Χ Πλάτος 14εκ. (ο Ροφός διατίθεται -κατόπιν παραγγελίας- και σε διαστάσεις μεγαλύτερες για χώρους γαστρονομικού ενδιαφέροντος).

Θέμος Βαφιάς. ΤΟ ΣΚΩΤΣΕΖΙΚΟ ΤΕΡΙΕ (Scott Terrier), είναι σκυλάκι συντροφιάς και έχει φανατικούς ιδιοκτήτες σε όλο τον κόσμο. Γιατί είναι μικρό, με χαρακτήρα ήρεμο και πιστό σε εκείνους που το φροντίζουν. Αν και η αρχική, ενστικτώδης τάση του ήταν να ξετρυπώνει από λαγούμια μικρά θηράματα (ποντικούς, νυφίτσες κ.α.) με τον καιρό έγινε ένα πολύ βολικό κατοικίδιο. Το χαρακτηριστικό του κούρεμα του δίνει ένα σχήμα με γωνίες, που το μεταμορφώνει σε «εικαστικό γεγονός». Είναι το σκυλάκι της γνωστής μάρκας ουίσκυ στις δύο χρωματικές του εκδοχές.

Παράλληλα, η σκέψη του μηχανικού ελλοχεύει: οχήματα, όπως το μικρό τρακτέρ, με δυνατότητα για ισορροπία σε τρεις ρόδες και για επί τόπου στροφή, ο σκαραβαίος VW με την ανοιγόμενη οροφή, η ζυγαριά, το γουρουνάκι - κουμπαράς με συνδυασμό κλειδώματος, το πρωτόκολλο κοπής του βόειου κρέατος. Η συστηματικότητα της επίλυσης και η κατασκευαστική εκλέπτυνση συναντούν τη χαρά του παιχνιδιού, τη γηθοσύνη του homo ludens, πάνω στο έδαφος, που επί δεκαετίες έχουν καλλιεργήσει οι αφοσιωμένοι κατασκευαστές ξύλινων παιχνιδιών της Πράγας.

 
Θέμος Βαφιάς, ΤΟ ΤΡΑΚΤΕΡ είναι ένα αγροτικό εργαλείο, που σηματοδοτεί το πέρασμα στη βιομηχανική καλλιέργεια. Το αυτοσχέδιο αυτό τρακτέρ έχει σχεδιαστικές αναφορές στη δεκαετία του ΄50. Κάτω από τον λιτό-αρχετυπικό σχεδιασμό του κρύβει ένα πολύ σπάνιο, για ξύλινο όχημα, τεχνολογικό εύρημα: Ο μπροστινός άξονας εκτός από το ότι διαθέτει σύστημα διεύθυνσης των τροχών, μέσω του τιμονιού, επιπροσθέτως έχει τη δυνατότητα περιστροφής του οριζόντιου άξονα. Μπορεί, δηλαδή, να υπερβεί εμπόδιο μονόπλευρο, χωρίς να χάσει την επαφή του με το έδαφος, μιας και εδράζεται πάντα στις 3 άλλες ρόδες. Διαστάσεις Αντικειμένου: Μήκος 24cm Χ Ύψος 12cm Χ Πλάτος 14,5cm. Υλικά: κόντρα-πλακέ σημύδας, ξύλο πεύκου, γαλβανισμένο ατσάλι.

Θέμος Βαφιάς, ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ, 2CV Citroën,1959. Κυκλοφόρησε το 1948. Η ιστορία του 2CV ξεκίνησε το 1935 στις εγκαταστάσεις της Michelin (όπου τότε ανήκε η Citroën), κατασκευάζοντας ένα πρωτότυπο αυτοκίνητο με βάση το project TPV (Très Petite Voiture), με σαφείς επιρροές Βauhaus. Ένας Βρετανός ανταποκριτής του Αutocar γράφει «...είναι η δουλειά ενός σχεδιαστή που φίλησε το μαστίγιο της λιτότητας με σχεδόν μαζοχιστική θέρμη». Το 2CV κατέστη σύμβολο εναλλακτικών αληθινών αξιών με πολλούς θαυμαστές σε όλο τον κόσμο.


Θέμος Βαφιάς, CITROEN_TYPE_HY




Θέμος Βαφιάς. TΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΦΟΡΤΗΓΑΚΙ (διανομής εμπορευμάτων) είναι εμπνευσμένο απο τις σχεδιαστικές τάσεις παραγωγής επαγγελματικών οχημάτων της δεκαετίας του 1920. Πλέον τα αυτοκίνητα είχαν αποκτήσει στιβαρότητα, αξιόλογη ιπποδύναμη, αξιοπιστία και ικανότητα μεταφοράς βαριών φορτίων. Η χρήση τους διαδόθηκε γρήγορα και συνέβαλε στην ανάπτυξη του εμπορίου.
To ξύλινο κλειστό φορτηγάκι διαθέτει εμφανή λειτουργικό μηχανισμό διεύθυνσης των μπροστινών τροχών (μέσω του τιμονιού), συρόμενη οροφή-σκέπαστρο του οδηγού, φινιστρίνια στην κλειστή καμπίνα και οπίσθια λειτουργική πόρτα τύπου «ψυγείου». Οι καμπυλώσεις των φτερών των τροχών έγιναν με άτμιση του ξύλου και σύσφιξη με ειδικά καλούπια. Διαστάσεις Αντικειμένου: μήκος 27 Χ ύψος 12 Χ πλάτος 11 cm.
Υλικά κατασκευής: ξύλο πεύκου, κονταπλακέ σημύδας, γαλβανισμένο ατσάλι, ξύλινοι ράβδοι οξιάς & μπαμπού

5. 

Αρχιτέκτων, γραφίστας ή σχεδιαστής - ή όλα αυτά μαζί και ταυτοχρόνως – ο Θέμος Βαφιάς, παραμένει ένας ερμητικός κατασκευαστής, ίσως ένας πολιτιστικός υλιστής, βαθύτατα ευρωπαίος αλλά μακριά από κάθε στάση ρηχού κοσμοπολιτισμού, ο οποίος, κατασκευάζοντας τα αντικείμενά του, κατασκευάζει και μας συστήνει και τον εαυτό του. Δημιουργώντας αθόρυβα ένα σύμπαν αντικειμένων, μας θέτει αντιμέτωπους με το αίνιγμα και τη χαρά του τεχνήματος, ξεναγώντας μας στη χαρτογραφία της δημιουργικής απόλαυσης. 

Θέμος Βαφιάς, 2013, ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ Α.Π.Θ. ( στα πλαίσια του εργαστηρίου «Ενεργειακά κτιριακά κελύφη, πράξη – εφαρμογές»)

Πειραματικός αρχιτεκτονικός σχεδιασμός ενεργειακά αυτοδύναμου και αυτοκινούμενου περιπτέρου περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης

Ασφαλώς πρόκειται για τέχνη δύσκολη. «Από μικρός αγαπάω το ξύλο», εξηγεί. Δουλεύοντας, προφανώς, εξελίσσει τις μεθόδους και τις τεχνικές του. Είναι, όμως βέβαιο, στην περίπτωση αυτού του ασκημένου λειτουργού του ξύλου, αναγνωρίζεται όλος ο πλούτος των αρετών του «τεχνίτη», στον οποίο, όπως ωραία μας το εξήγησε ο Richard Sennet, τεχνική, σκέψη και συναίσθημα συνυπάρχουν. Παρά τη σεμνότητα με την οποία αυτός ο homo faber αποποιείται την ιδιότητα του «καλλιτέχνη», αυτό που ασφαλώς επί δεκαετίες πετυχαίνει, είναι, στη δική του ακριβή διατύπωση, «τις συγκρούσεις, τις αντιφάσεις και τις φοβίες του», σε όλο, νομίζω, το ψυχαναλυτικό βάθος αυτών των όρων, να τις μετασχηματίζει σε υλικές μορφές, όποιες κι αν αυτές συμβαίνει να είναι: κτίρια, αντικείμενα, βιβλία, αφίσες, σχέδια, λογότυποι. Μήπως είναι η τέχνη κάτι άλλο από αυτό; 

Θέμος Βαφιάς, 2013, Σχεδιασμός και κατασκευή 

τεχνητών δολωμάτων ψαρέματος με συρτή

Καλλιτέχνης, σχεδιαστής, αρχιτέκτων ή τεχνίτης ο Θέμος Βαφιάς στάθηκε τυχερός, γιατί του δόθηκε η χάρη να μας μιλήσει απλά για τη δόξα των μικρών χειροποίητων πραγμάτων. Ακόμη, γιατί κέρδισε τη διαυγή όραση, το στοχαστικό ερευνητικό του βλέμμα, που του επιτρέπει να βλέπει το σχήμα του κόσμου. Εμείς οφείλουμε να του ανταποδώσουμε τη γενναιοφροσύνη του, στρέφοντας το δικό μας βλέμμα πάνω στα μικρά «αντικείμενα χρήσης και ευημερίας». 

Λόης Παπαδόπουλος, 11 ΝΟΕ 2018

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση

ΦΡΕΣΚΟΣ ΑΕΡΑΣ ΣΤΗΝ 9Η ΜΠΙΕΝΑΛΕ 

Του Δημήτρη Φιλιππίδη

Έχουμε συνηθίσει, σε τέτοιες περιστάσεις, όπως στην ημερίδα που συνοδεύει την έκθεση της Μπιενάλε Νέων Αρχιτεκτόνων, να αντέχουμε στις απαραίτητες παρεμβολές των χορηγών πριν από το κυρίως πιάτο, δηλαδή, την παρέλαση όλων των έργων που βραβεύτηκαν από την επιτροπή κρίσης του ΕΙΑ για την Μπιενάλε Νέων. Παρόλο το αναντίρρητο ενδιαφέρον μιας τέτοιας ζωντανής επαφής με δημιουργούς και έργα, λίγοι θα το άντεχαν σε όλη του τη διάρκεια. Φέτος, για πρώτη φορά, είδαμε με μεγάλη χαρά μια ουσιαστική αλλαγή στην οργάνωση της ημερίδας. Και αυτό αξίζει να επισημανθεί, με την ευχή να συνεχίσει να εφαρμόζεται σε μελλοντικές ανάλογες τελετές.

Η πρώτη κρίσιμη αλλαγή ήταν η πρόσκληση που απευθύνθηκε στους χορηγούς να επιλέξει ο καθένας από ένα αρχιτεκτονικό γραφείο για να παρουσιάσει ένα έργο του. Με αυτό τον τρόπο, μια κάπως ανιαρή διαδοχή πληροφοριών για υλικά και κατασκευές μεταμορφώθηκε σε μια συντομότερη εταιρική παρουσίαση που έδεσε με έργα ιδωμένα από μια άλλη οπτική γωνία, πιο κοντά στην αγορά και με ίσως διαφορετικά κριτήρια. Ήταν πολύ χρήσιμη η αντιπαράθεσή τους με τα βραβεία της Μπιενάλε, τα οποία θα ακολουθούσαν σε λίγο.

Η δεύτερη, επίσης σπουδαία αλλαγή ήταν η ευκαιρία που δόθηκε σε κάθε μέλος της κριτικής επιτροπής του ΕΙΑ να επιλέξει δύο από το σύνολο των βραβευμένων έργων και να απευθύνει μια-δυο ερωτήσεις στους δημιουργούς τους, στις οποίες καλούνταν να απαντήσουν, συνδυάζοντας έτσι θεωρητικό λόγο με παρουσίαση έργου. Έτσι είχαμε πέντε κριτές που διάλεξαν δέκα έργα. Οπότε, εκτός από το καθαυτό ενδιαφέρον που παρουσίαζαν τα έργα, το ακροατήριο εισέπραττε επιπλέον μια θεωρητική παρέμβαση εκ μέρους των επιλεγμένων δημιουργών ως ανταπόκριση στις νύξεις των κριτών.

Με άλλα λόγια, κριτές και κρινόμενοι έπαιζαν ένα παιχνίδι ενώπιον του (πάντα) πυκνού ακροατηρίου, επιτρέποντας την πιο δίκαιη αξιολόγηση όλων από ότι συνέβαινε παλιότερα. Το κέρδος μοιραζόταν ισοδύναμα προς όλες τις πλευρές.

Δ. Φιλιππίδης

Το φωτογραφικό υλικό παραχωρήθηκε από το αρχείο του Ηλία Κωνσταντόπουλου