ΝΕΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΣΕ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥΣ

ΡΩΜΗ: CONCRETE POETRY HALL

SPARCH / Sakellaridou Papanikolaou Architects

ΚΑΪΡΟ: ΝΕΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

PETRĀS ARCHITECTURE / 

Τσαμπίκος Πετράς, Γεώργιος Χούσος

Είχα και παλαιότερα επισημάνει ότι οι πρόσφατες αλλεπάλληλες διακρίσεις Ελλήνων αρχιτεκτόνων σε διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, αλλά και η πετυχημένη δραστηριοποίηση και οι συνεργασίες τους σε μεγάλα γραφεία του εξωτερικού, δημιουργούν πολλές ελπίδες και ένα νέο αισιόδοξο πλαίσιο για την Ελληνική αρχιτεκτονική και την θέση της στον διεθνή χώρο. 

Σε μία περίοδο συνεχιζόμενης κρίσης, όπου σε αυτό τον τόπο η πολιτεία υποβαθμίζει θεαματικά το κριτήριο της αξιολόγησης της αρχιτεκτονικής μελέτης και εδραιώνει κυρίως το ποσοστό έκπτωσης στην προσφορά. Σε μια περίοδο που οι ιδιώτες «ελληνάρες» επενδυτές υφαρπάζουν μελέτες έναντι ελάχιστων χρημάτων από τους διψασμένους νέους αρχιτέκτονες. Σε μια περίοδο που η πολιτεία, παραβαίνει ασύστολα τον νόμο περί αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και αποδέχεται να πραγματοποιούνται αρχιτεκτονικές μελέτες π.χ. για την ανάπλαση των 14 αεροδρομίων (δημόσιων κτιρίων), χωρίς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, 

«η Ελλάδα που αντιστέκεται, η Ελλάδα που επιμένει» στρέφεται προς τα έξω, βρίσκει διεξόδους και πολύ γρήγορα έχουμε ήδη πολύ αισιόδοξα μηνύματα. 

SPARCH / Sakellaridou Papanikolaou Architects (Athens) 

σε συνεργασία με το γραφείο Meinich Arkitekter (Oslo) 

διάκριση στον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για το 

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΝΟΡΒΗΓΙΑ

Σε διάστημα των δύο τελευταίων μηνών δημοσιευτήκαν δύο διακρίσεις σε διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Η πρώτη αφορά το ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΝΟΡΒΗΓΙΑ του γραφείου SPARCH / Sakellaridou Papanikolaou Architects (Athens) σε συνεργασία με το γραφείο Meinich Arkitekter (Oslo) 

Petrās Architecture διάκριση (τρίτο βραβείο) στον διεθνή διαγωνισμό για 

του ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΛΕΜΠΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ 

και η δεύτερη την ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΛΕΜΠΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (τρίτο Βραβείο) του γραφείου Petrās Architecture /Τσαμπίκος Πετράς, Γιώργος Χούσος Με συνεργάτες τους Θεοδόση Δρίβα, Κωνσταντίνο Λάμπρου και Εμμανουήλ Συμιακάκη. 

Θέλω να πιστεύω ότι όσο οι Έλληνες αρχιτέκτονες κατακτούν σταδιακά τα μυστικά των διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, σε συνδυασμό με την ξεχωριστή ευρηματικότητα και ευαισθησία που τους χαρακτηρίζει, και οι επιτυχίες αυτές θα αυξηθούν και θα δώσουν μια ισχυρή διέξοδο στο άνυδρο ελληνικό τοπίο. 

Μετά χαράς σήμερα δημοσιεύω στην συνέχεια δύο ακόμη διακρίσεις των ίδιων γραφείων (SPARCH και Petrās Architecture) σε δύο σημαντικά και ενδιαφέροντα θέματα. 

Petrās Architecture διάκριση στον διεθνή διαγωνισμό 

του Νέου Κέντρου Επιστημών στο Κάϊρο

Η πρόταση μάλιστα του γραφείου Petrās Architecture για τον διεθνή διαγωνισμό του Νέου Κέντρου Επιστημών στο Κάϊρο, που οργανώθηκε από την Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και την Διεθνή Ένωση αρχιτεκτόνων, απέσπασε τον 1ο Τιμητικό Έπαινο. Κατετάγη συνολικά στην 5η θέση ανάμεσα σε 446 συμμετοχές παγκοσμίως και βρέθηκε δίπλα σε τεράστια αρχιτεκτονικά γραφεία όπως οι Zaha Hadid Architects and WestonWilliamson + Partners. 

1.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ 

ROME CONCRETE POETRY HALL 

Τιμητική διάκριση, 2016

beyond time, down to earth 

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: SPARCH 

Αρχιτέκτονες: 

Μόρφω Παπανικολάου, Ρένα Σακελλαρίδου

Η τοποθεσία που επιλέχθηκε για το Rome Concrete Poetry Hall είναι η Piazza Galeno, η οποία βρίσκεται επί της Λεωφόρου Regina Margherita, “μια σημαντική τοποθεσία μέσα στη Ρώμη”, όπως σημειώνεται από την BEEBREDERS που προκήρυξε τον διαγωνισμό. 

Piazza Galeno

Αυτό που χαρακτηρίζει την πλατεία είναι ότι περικλείεται από γραμμές του τραμ, ενώ μια ακόμη γραμμή τη διασχίζει μια και περνά μέσα από το κέντρο της περιοχής μελέτης. 

Το πλαίσιο του διαγωνισμού απαιτεί σεβασμό στον περιορισμό ύψους της επέμβασης, ως 4,5μ, στο χαρακτήρα της περιοχής, καθώς και στο σύστημα των γραμμών του τραμ που πρέπει να παραμείνει άθικτο και να λειτουργεί ανεμπόδιστα. Για το λόγο αυτό δίνεται η δυνατότητα ένα μεγάλο τμήμα του σχεδιασμού να μπορεί να υλοποιηθεί υπογείως. 

Τομή S01 της πρότασης

Οι συμμετέχοντες καλούνται να δημιουργήσουν έναν χώρο πολλαπλών χρήσεων μέσα στα καθορισμένα όρια του υπό διαμόρφωση χώρου, στον οποίο το σκυρόδεμα θα αποτελεί το βασικό υλικό δόμησης. 

Τέλος, η προκήρυξη δίνει ένα κτιριολογικό πρόγραμμα και ενθαρρύνει τους συμμετέχοντες να εξαντλήσουν τις δυνατότητες του μπετόν, καθώς και την πιθανή καινοτομία στο σχεδιασμό του. 

     

 

“Το κτίριο θα πρέπει να θεωρηθεί σαν μια γιορτή των ιστορικών στιγμών, που επιτυγχάνεται μέσα από τη χρήση του σκυροδέματος, καθώς και μέσα από τον απεριόριστο δυναμισμό του για το μέλλον.” 

Μπετόν, Ποίηση, Ρώμη, 

beyond time, 

down to earth 

Τρεις έννοιες με τις οποίες αναζητήσαμε τη δημιουργία μιας χωρικής ατμόσφαιρας, μιας αρχιτεκτονικής αφήγησης, που να αντλεί την αφηγηματική της δύναμη στην σύμπλεξή της με τον χρόνο. 

Στον υπό διαμόρφωση χώρο αναγνωρίσαμε το μικρό του μέγεθος, την ελλειψοειδή οριοθέτησή του, καθώς και την συμμετρική διαίρεσή του από τις γραμμές του τραμ και την κίνηση πάνω σε αυτές. 

Σκεφτήκαμε τη διεύρυνση του δημόσιου χώρου και προτείναμε την έκκεντρη εκσκαφή του και την ανεμπόδιστη ανάπτυξή του υπό τη γη. Σχεδιάσαμε ένα μεγάλο κεντρικό κενό που οριοθετείται από περιμετρικό ελλειψοειδή δακτύλιο, όπου αναπτύσσονται οι χρήσεις του προγράμματος. 

Θελήσαμε να ενισχύσουμε την αναφορά στην συλλογική ιστορική μνήμη του τόπου, στην Υπόγεια Ρώμη, και σκεφτήκαμε τη δημιουργία ενός σύγχρονου χώρου, ενός ναού μετά θόλου, με τον τριμερή διαχωρισμό του και την άρθρωσή του με σταυροθόλια. 

Σκεφτήκαμε την σχέση της υπέργειας κατασκευής με τον περιβάλλοντα χώρο και επιλέξαμε να αναδείξουμε τα πιο δυναμικά, ευγενή και γενναιόδωρα χαρακτηριστικά του μπετόν: την ικανότητά του να εκφράζει ελαφρότητα, απλότητα και πλαστικότητα. 

Προτείναμε μια θολωτή κατασκευή με αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα χαμηλού ιξώδους πάχους 20 εκ., διάστικτα πλεγμένη - εμπλουτισμένη με οπές και γυάλινες σφαίρες. 

Σχεδιάσαμε έναν πορώδη θολωτό χώρο, τον προσαρμόσαμε στις δεσμεύσεις του τόπου, με στόχο τη δημιουργία ενός διαδραστικού δημόσιου χώρου, όπου καθορισμένες και απρογραμμάτιστες χρήσεις συναντούνται και συμπλέκονται. 

Τομή S02 της πρότασης

Θελήσαμε να μεταγράψαμε σε χωρική ατμόσφαιρα το haiku “Δονούμενα, όπως οι χορδές του βιολιού, φώτα και σκιές μου αφηγούνται μια ιστορία πάντα νέα.”1 και δημιουργήσαμε μια μεγάλη κυκλική οπή που να συλλέγει το φως και τους ήχους της πόλης. 

 

Έναν ιδιαίτερο χώρο, ως φίλτρο ανάμεσα στον υπέργειο και τον υπόσκαφο δημόσιο χώρο, με την ατμόσφαιρα του ουράνιου θόλου σε κοίλη και κυρτή μορφή, και ένα υδάτινο ελλειψοειδή δακτύλιο να οριοθετεί και να διαχέει ταυτόχρονα τα όρια της επέμβασης.

2. 

ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ 

ΝΕΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΤΟ ΚΑΪΡΟ

1ος Τιμητικός Έπαινος 

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: PETRĀS ARCHITECTURE / 

Τσαμπίκος Πετράς, XCON, Γεώργιος Χούσος

Στην πόλη 6th of October City στο Κάιρο ζητείται να χτιστεί μια νέα πόλη επιστημών σε τρεις φάσεις που θα περιλαμβάνει χώρους επιστημονικών εκθέσεων και έρευνας σε σχέση με ένα πυρήνα υποδοχής και πολλαπλών λειτουργιών (core). 

ΑΣΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ 

Η πρόταση λαμβάνει ως συνθετική αφετηρία το παράδειγμα των κυτταρικών δομών που εμφανίζονται στη φύση, το οποίο μετεγγραφεί σε ένα δομικό σύμπλεγμα επαναλαμβανόμενων μονάδων με στόχο τη δημιουργία μια νέας πόλης επιστημών στη περιοχή. 

Η νέα πόλη των επιστημών συγκροτείται από μία νέα εξελιγμένη μονάδα – κύτταρο, σε σχέση με την επικρατούσα στην ευρύτερη περιοχή. Ο τυπικός κτηριακός κύβος της πόλης, μετασχηματίζεται σε ανεστραμμένη κόλουρη πυραμίδα ώστε να προσφέρει μέγιστο σκιασμό και χώρο περιήγησης στο επίπεδο του ισογείου και μέγιστο χώρο έρευνας στο ανώτερο επίπεδο. 

Τα νέα αστικά κύτταρα, επαναλαμβάνονται με καθορισμένους κανόνες και παράγουν την πολυπλοκότητα του συγκροτήματος μέσα από μια πρωταρχική σχέση πλήρους-κενού. Οι δομές αλληλεξαρτώνται καθώς στηρίζουν διαδοχικά η μία την άλλη, σε ένα σύστημα τριγωνισμού τριαρθρωτού τόξου, ορίζοντας στο επίπεδο του ισογείου ένα ενιαίο δημόσιο χώρο αντίληψης και κίνησης, ύψους 15,0μ και δημιουργώντας ένα κυτταρικό στέγαστρο κάτω από το οποίο αναπτύσσονται όλες οι λειτουργίες της νέας πόλης των επιστημών.

Τομή 

Τομή ΒΒ 

Τα αστικά κύτταρα οργανώνονται σε συστάδες, διαφοροποιούνται σε μέγεθος και λειτουργία για να απαντήσουν στις ανάγκες του έργου, ενώ η περιστροφή τους κατά τον κατακόρυφο άξονα καθορίζει στοές, μονοπάτια ή πλατείες που εναλλάσσονται στην εμπειρία του επισκέπτη. Το πρωταρχικό αστικό κύτταρο αποτελεί το κενό κέλυφος που εμφανίζεται στο εξωτερικό όριο και δημιουργεί την απαραίτητη ημιυπαίθρια διαβάθμιση στο συγκρότημα. Ταυτόχρονα συλλέγει τα βρόχινα ύδατα στο εσωτερικό του και δημιουργεί ένα βαθύ σκιασμένο ενδιάμεσο χώρο. Το κενό κέλυφος μπορεί να εξελιχθεί μελλοντικά σε φυτεμένο χώρο, σε γραφειακό χώρο έρευνας, σε χώρο έκθεσης, σε συνεδριακό χώρο αμφιθεάτρου κτλ. ενώ ορισμένα κελύφη εξελίσσονται σε βοηθητικούς χώρους, κλιμακοστάσια ή μηχανολογικές εγκαταστάσεις επιτρέποντας στο συγκρότημα να αναπτύσσεται δυναμικά και ευέλικτα σαν οργανισμός. 

ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ 

Το οικόπεδο βρίσκεται στα όρια της πόλης 6th of October City και του περιφερειακού αυτοκινητόδρομου, θεάται στο Νότο την έρημο ενώ βρίσκεται στα ανατολικά σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από το Κάιρο και τις πυραμίδες της Γκίζας. Η πρόσβαση πραγματοποιείται μόνο από το νοτιοανατολικό όριο μέσω ενός δρόμου του τοπικού δικτύου. 

Η είσοδος 

Προτείνεται κατ’ αρχήν ένας δευτερεύων οδικός άξονας στο βορειοδυτικό όριο του οικοπέδου, ώστε η μελλοντική κτηριακή μάζα να αποκτήσει 4 περιμετρικές όψεις αλλά και να δημιουργηθεί ένας δρόμος βοηθητικών λειτουργιών για το συγκρότημα. 

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ 

Κάτοψη Ισογείου

Masterplan 

Η γενική οργάνωση των αστικών κυττάρων πραγματοποιείται μέσα από τη σύνθεση δύο τοπολογιών: την τοπολογία δακτυλίου για τον κεντρικό χώρο υποδοχής και πολλαπλών λειτουργιών (core) και την τοπολογία αστερία για κάθε νέο τμήμα της έκθεσης που προσαρτάται πάνω του κατά την ανάπτυξη του κτηρίου σε φάσεις. Κεντρική λειτουργία σε αυτή την προσάρτηση παίζει ένας κεντρικός χώρος εργαστηρίου (building workshop) που οργανώνει, κατασκευάζει και αναπτύσσει την εκάστοτε έκθεση περιμετρικά του και αποτελεί την πρωταρχική μονάδα (sub-core) που προσαρτάται στο δακτύλιο. 

ΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΣΤΕΓΑΣΤΡΟ (Cellular Canopy) 

Μια ελάχιστη μάζα αναπτύσσεται από το κέντρο βάρος του οικοπέδου ως κυτταρικό στέγαστρο. Η δομή παραλαμβάνει τις χαράξεις του γειτονικού αστικού ιστού για να αποκαταστήσει τη συνέχεια της πόλης. Το κυτταρικό στέγαστρο κατά την ανάπτυξη του αλληλοεπιδρά με το περιβάλλον, το παραμορφώνει και ασκεί πιέσεις μετατόπισης προς τα άκρα. 

Πάρκο των επιστημών 

Η σταδιακή δυναμική επίδραση παράγει μια νέα τοπιογραφία, το πάρκο των επιστημών, που περιλαμβάνει εκπαιδευτικά μονοπάτια, επικλινείς τοπιακές διαμορφώσεις προς το συγκρότημα και στο σημείο μέγιστης συσσώρευσης μάζας ένα υπόσκαφο πλανητάριο. Το κτήριο και το τοπίο βρίσκονται σε μια δυναμική ισορροπία.

ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ – Ο ΟΘΟΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ 

Τρεις κύριες εκθεσιακές ενότητες αναπτύσσονται γύρω από το χώρο υποδοχής: Οι εκθεσιακές συλλογές που αναπαρηστούν την ιστορία της καθαρής επιστημονικής γνώσης οργανωμένης σε ταξινομημένες κατηγορίες, οι διαδραστικές συλλογές που οπτικοποιούν τη επιστημονική γνώση και τέλος οι περιοδικές εκθέσεις που αναπαρηστούν τις συνεχώς αναπυσσόμενες τεχνολογικές καινοτομίες. 

Εκθεσιακός χώρος 

Στο εξωτερικό όριο του κτηρίου, στο πάρκο των επιστημών, ανάμεσα στος ημιυπαίθριους χώρους που δημιουργούνται από τις κενές μονάδες, αναπτύσσεται μια ιστορική εκπαιδευτική διαδρομή που περιγράφει την επιστημονική εξέλιξη μέσα από την τεχνολογία στο πέρασμα των αιώνων. Η εκπαιδευτική διαδρομή του παρκου οργανώνεται σε 8 επιμέρους χρονικά διαδοχικές ενότητες.

Μουσειολογικό Διάγραμμα 

Η μουσειολογική μελέτη ορίζεται ως ένα πολλαπλό σύστημα δακτυλίων όπου οι επισκέπτες μπορούν να βιώσουν μια έντονη σχέση ανάμεσα στα εκθέματα του εσωτερικού και του εξωτερικού χώρου: Ο εσωτερικός χώρος λειτουργεί ως χρονική οθόνη προς τον εξωτερικό, επιτρέποντας στον επισκέπτη να αντιληφθεί την σχέση της σύγχρονης επιστημονικής γνώσης με το παρελθόν και το αντίστροφο. 

ΤΟΠΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ – ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΦΑΣΕΙΣ 

Planning Strategy 

Ο τοπιακός σχεδιασμός αποτελεί διαμορφώσεις του εδαφικού αναγλύφου που συνεργάζονται με την ταυτόχρονη ανάπτυξη της κτηριακής μάζας. Οι φυτεύσεις αναπτύσσονται σε στρατηγικά σημεία όπου εμφανίζεται το στοιχείο του νερού, δημιουργώντας μικρό – οάσεις στα πλαίσια της εξοικονόμισης πόρων και της αειφόρου και οικολογικής ανάπτυξης των οικοσυστημάτων. 

Plan a

Plan b

Η συνολική δομή αναπτύσσεται ως αποτελέσμα επιμέρους μονάδων γύρω από ένα περιμετρικό δημόσιο δακτύλιο. Το γεγονός αυτό επιτρέπει την συνεχή ανάπτυξη του συγκροτήματος αλλά και την ταυτόχρονη διατήρηση της ίδιας δομής σε όλες τις φάσεις της ανάπτυξης του έργου. Στην πρώτη φάση προτείνεται η δημιουργία του δακτυλίου, του πύργου με θέα τις πυραμίδες και μικρού τμήματος κάθε εκθεσιακής ενότητας που θα ολοκληρωθεί συν τω χρόνω. 

Το Lobby 

Ομάδα Μελέτης: 

Petrās Architecture - Τσαμπίκος Πετράς, XCON - Γιώργος Χούσος 

Συνεργάτες:

Αναστασία Γκολιομύτη, Θεοδόσης Δρίβας, Κωνσταντίνος Λάμπρου, Εμμανουήλ Συμιακάκης, Γεωργία Χούσου.

Μουσειολογική Μελέτη: 

Πηνελόπη Καλλίτση 

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση

Από τον Νίκο Φυντικάκη, που ήταν και μέλος της κριτικής επιτροπής του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού στο Κάϊρο, έλαβα το ακόλουθο σχόλιο:

Καλημέρα Γιώργο,

Εξαιρετική όπως πάντα η παρουσίαση σου
Μια μικρή διόρθωση για το διαγωνισμο της Αιγύπτου ειναι ότι οι 4 έπαινοι δεν είχαν σειρά κατάταξης
Σου επισυνάπτω τα δύο σχετικά sites τα οποία έχω ήδη στείλει στο ΤΕΕ και στο ΣΑΔΑΣ ((Κάντε ΚΛΙΚ εδώ και ΕΔΩ) 

Επισης οι συνολικές συμμετοχές ηταν 145 κι όχι 450. Για οτι άλλο στη διάθεση σου.

Νίκος Φιντικάκης

Από τον Τσαμπίκο Πετρά, σε συνέχεια του σχολίου του Νίκου Φυντικάκη, ήρθε το ακόλουθο email:

K. Τριανταφύλλου καλημέρα, 

Σας ευχαριστούμε ακομη μια φορα για τη δημοσίευση και γενικά όλη την υποστήριξη σας. Παρακαλώ ενημερώστε αν μπορείτε τον Κ. Φιντικάκη ότι,
Στο παρακάτω Link http://www.bibalex.org/en/News/Details?DocumentID=28279&Keywords=
αναφέρεται (λανθασμενα) ο αριθμός για τους συμμετεχοντες σε 446. Το jury report που σας έστειλα λεει 142 το οποίο είδαμε χθες και διορθώσαμε και εμείς.

Ευχαριστώ πολύ.