ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στρώστε με τριαντάφυλλα 

τον δύσκολο δρόμο της κας Άννας Καφέτση

κα Άννα Καφέτση

Παρακολουθώ  πολύ προσεκτικά τις εξελίξεις για το ΕΜΣΤ και την προσπάθεια απαξίωσης της κας Άννας Καφέτση και εκτιμώ ότι μετά τις τελευταίες κινήσεις και επιλογές, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ακόμη δραματικό αδιέξοδο, αποτέλεσμα αδέξιων πολιτικών χειρισμών. Αδιέξοδο που φαίνεται ότι έχει παγιδεύσει οποιαδήποτε δυνατότητα επίλυσης του προβλήματος. 

Μετά από όλα αυτά, έχω την πεποίθηση ότι θα έπρεπε οι κυβερνώντες αντί να λοξοκοιτούν σε παράξενες επαφές με τον ιδιωτικό τομέα, να είχαν άμεσα στρώσει με τριαντάφυλλα τον δύσκολο δρόμο της κας Καφέτση και να την διευκόλυναν με κάθε τρόπο για την άμεση ολοκλήρωση του Μουσείου, όπως ακριβώς αυτή το έχει ονειρευτεί και θέλει να το στήσει. Της αξίζει άλλωστε. 

Γιατί κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι είναι μια απόλυτα δική της πρωτοβουλία, την οποία υπερασπίζεται σθεναρά εδώ και πολλά χρόνια. Και αυτό οφείλουμε να το σεβαστούμε όλοι και να συμβάλουμε στο να ολοκληρωθεί άμεσα το Μουσείο προσπερνώντας με αξιοπρέπεια τις όποιες ιδιαιτερότητες ή αν θέλετε και ιδιοτροπίες που πάντα χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους που αγωνίζονται για τα οράματά τους. 

Αυτό όφειλε να κάνει η πολιτική ηγεσία που λοξοκοιτώντας στην ιδιωτική πρωτοβουλία και εξυπηρετώντας αλλότριες επιθυμίες, φαίνεται πλέον να έχει εγκλωβιστεί σε ένα αδιέξοδο, μια και είναι πλέον σαφές ότι η Κα Καφέτση δεν κάνει πίσω και αυτό την τιμά. Το Μουσείο θα παραμένει κλειστό, τα χρήματα του ΕΣΠΑ για το Ωδείο θα χαθούν όσο είναι παγιδευμένοι στις επιπόλαιες επιλογές τους. Στο τέλος και πάλι θα προκύψει μια τερατώδης λύση που για άλλη μια φορά θα τραυματίσει την πόλη, τις αξίες μας και τον πολιτισμό. Όπως ακρωτηριάστηκε το κτίριο του Ζενέτου, έκλεισε η ΕΡΤ και τόσα άλλα που επιπολαίως και χωρίς περίσκεψη και σχέδιο δράσης, διαδραματίζονται σε αυτή την χώρα. Ποτέ όμως δεν είναι αργά: ΣΤΡΩΣΤΕ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΜΕ ΡΟΔΟΠΕΤΑΛΑ για την ολοκλήρωση του Μουσείου από την δημιουργό του και στην συνέχεια μπορείτε να συζητήσετε με αξιοπρέπεια για συμβούλια νέους προέδρους, διευθυντές, δημοκρατικές διαδικασίες. Σήμερα προέχει το όραμα και η επιβράβευσή του…

Απο τον Δημήτρη Αντωνακάκη αρχιτέκτονα και ιδρυτή του Κέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου στα Χανιά που με κάποιον αντίστοιχο τρόπο αντικαταστάθηκε βίαια μετά από μια πολυετή και επιτυχημένη διαδρομή από τον Δήμο, ήρθε η ακόλουθη επιστολή, στις 19 ΧΙ 2014:

Αγαπητέ Γιώργο

Πιστεύω ότι οι «εκδηλώσεις» συμπαράστασης σε ανθρώπους που αφιέρωσαν τη ζωή τους σε μια έντιμη δημόσια προσπάθεια για την ανάδειξη και τη λειτουργία του πολιτισμού και είχαν σε μεγάλο βαθμό καταφέρει να κάνουν ένα βήμα μπροστά έχουν ιδιαίτερη σημασία. Δυναμώνουν εκείνους που συμμετέχουν σ’ αυτές προσφέροντάς τους την αίσθηση ότι επιτέλους αντιδρούν στην κατηφόρα που έχουμε πάρει και ανακουφίζουν εκείνους τους λίγους σπάνιους ανθρώπους που προσπαθούν, ενθαρρύνοντάς τους να συνεχίσουν εκείνο που άρχισαν.

Εκείνο όμως που οι εκδηλώσεις συμπαράστασης προσφέρουν ακόμα -και δεν είναι λίγο- είναι η αίσθηση για όσους συμμετέχουν σ’ αυτές, ότι δεν είναι μόνοι, ότι αποτελούν ένα μέρος του σχεδόν διαλυμένου σήμερα κοινωνικού ιστού που δεν αδιαφορεί για όσα συμβαίνουν γύρω του, μπορεί να δει πέρα από κόμματα και προσωπικές αγκυλώσεις και αντιδρά, σήμερα ήπια και ίσως αύριο πιο δυναμικά.

Όσο για εκείνους που υφίστανται την αγνωμοσύνη των φορέων της πολιτείας οι αντιδράσεις συμπαράστασης επουλώνουν κάποιες από τις πληγές που προκαλεί η αίσθηση του μάταιου αγώνα που συχνά με δική τους πρωτοβουλία ανέλαβαν ελπίζοντας ότι ακόμα κι αν απομακρυνθούν και δεν επανέλθουν τίποτε δεν χάνεται κι ότι η συμβολή τους κάτι θετικό θα έχει αφήσει πίσω της.

Δεν μπορώ βέβαια να ισχυριστώ ότι οι εκδηλώσεις αυτές, τουλάχιστον στις μέρες μας, βοηθούν αυτό το υπό εξαφάνιση είδος των αφοσιωμένων σε μια ιδέα και ένα έργο ανθρώπων να διατηρήσει τη θέση από την οποία προσφέρει, καθώς από την πρώτη στιγμή της ανάληψης ενός Εργου, έχουν ήδη αρχίσει οι ανώνυμες, υπόγειες υπονομεύσεις που εκκινούν από την προσπάθεια υποβάθμισης της προσφοράς τους, για να τη φέρουν στα μέτρα της πιο αδιάφορης και ισοπεδωτικής αντίληψης για τον πολιτισμό καλλιεργώντας την αναξιοκρατία που επιβάλλει τους όρους της στη δημόσια ζωή μέσα από μια ασύλληπτη γραφειοκρατία.

Η διεύθυνση της οργάνωσης και της λειτουργίας ενός θεσμού πολιτισμού, όπως είναι ένα Μουσείο στη δίσεκτη εποχή μας, χωρίς ή με ελάχιστους οικονομικούς πόρους, αποτελεί έναν προσωπικό άθλο για εκείνους τους ανθρώπους που έχουν αναλάβει με τις προτάσεις τους, που αποτελούν καθημερινά φροντίδα και κατάθεση ζωής με ό,τι αυτή η στάση συνεπάγεται, να τους συντηρούν και να τους ζωντανεύουν.

Σ’ αυτήν την κατηγορία εκείνων που έχουν ταυτίσει τη ζωή τους με την ενεργοποίηση του πολιτισμού από το πόστο που έχουν ταχθεί, ανήκει φυσικά η κυρία Καφέτζη, για όσους παρακολουθούν το σημαντικό έργο της χρόνια τώρα και την ακάματη δραστηριότητά της.

Να ελπίσουμε ότι η περιρρέουσα εξουσία θα της επιτρέψει να συνεχίσει το έργο της στο νέο κτήριο που τόσα της οφείλει, ή θα την απομακρύνει ακριβώς την στιγμή που περνά το κατώφλι του.

Δημήτρης Αντωνακάκης

Από την 'Αννα Φιλίνη, την Παρασκευή 14 ΧΙΙ 2014 έλαβα επίσης το ακόλουθο σχετικό άρθρο

Η κυβέρνηση βλάπτει σοβαρά (και) τα μουσεία

Οι πρόσφατες βίαιες κυβερνητικές επεμβάσεις στη δομή του υπουργείου Πολιτισμού έχουν καταστροφικές συνέπειες για σημαντικά δημόσια μουσεία της χώρας. Μέσα στη μαυρίλα που έχει φέρει στις ψυχές μας η γύρω μας κρίση, αισθάνομαι να πενθώ βαθιά με αυτά τα τελευταία γεγονότα για την κατάντια της πατρίδας μου, για τον τόπο μου, για τα πλήγματα στους ανθρώπους του και στη δημιουργία τους.

Πριν πέντε χρόνια, όταν πέθανε ο Δημήτρης Κωνστάντιος, πονέσαμε για την απώλεια του σημαντικού αυτού ανθρώπου αλλά και για το έργο -σαν απροστάτευτο νεογέννητο μωρό- που άφηνε στο Βυζαντινό Μουσείο, όπου μόλις είχε προλάβει την ολική του αναγέννηση. Τρέμεις μήπως ένα νεογέννητο δεν μπορέσει να επιβιώσει. Και τότε ήρθε η νέα διευθύντρια, η Αναστασία Λαζαρίδου, που είχε πριν μαθητεύσει και δουλέψει για χρόνια μαζί του, με το ίδιο πάθος για το δύσκολο πόνημα αυτού του μουσείου και που -να!- μπόρεσε να το στηρίξει, να το αναπτύξει, να το ανοίξει παραπέρα στους διεθνείς επιστήμονες, στην ελληνική κοινωνία αλλά και να το συνδέσει με τη σύγχρονη τέχνη.

Μέσα στη λαίλαπα των τελευταίων καταστροφών στο υπουργείο Πολιτισμού είδαμε να καρατομείται ξαφνικά η Αναστασία Λαζαρίδου, προφανώς με στόχο να πληγούν τα ανοίγματα του μουσείου, να αλλάξει η πορεία του. Πριν μια βδομάδα η ίδια καταστροφική λαίλαπα ήρθε να πλήξει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Ένα μουσείο καινούργιο, που έχει τόσο ανάγκη η χώρα μας και που ετοιμάζεται κάτω από τρομερές δυσκολίες με την επίμονη και επίπονη δουλειά, την ηθικά άμεμπτη φροντίδα και την υπεύθυνη επιστημονική γνώση της διευθύντριας επί 15 χρόνια, της Άννας Καφέτση. Το μουσείο πέτυχε να κερδίσει τη δικαστική μάχη με την Τράπεζα Πειραιώς, όμως η εκπροσώπηση οικονομικών συμφερόντων μέσα στη διοίκησή του κατάφερνε διαρκώς να βάζει εμπόδια στη λήψη σοβαρών αποφάσεων και να υπονομεύει την ολοκλήρωση του έργου τής διευθύντριας προκειμένου να ανοίξει το μουσείο στο νέο κτήριο.

Δεν μπορώ να ξεχάσω τον ενθουσιασμό μου όταν έπειτα από πολλά χρόνια σε κοινούς αγώνες μέσα στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας και με άλλους φορείς της πόλης για να σωθεί το κτήριο ΦΙΞ του αρχιτέκτονα Ζενέτου από την οριστική κατεδάφιση, η Άννα Καφέτση, που είχε αναλάβει το ΕΜΣΤ, επέλεξε το κτήριο αυτό για να στεγαστεί το νέο μουσείο. Στη διάρκεια της προετοιμασίας του είδαμε πολλές σημαντικές εκθέσεις με Έλληνες και ξένους διεθνείς καλλιτέχνες - θυμάμαι την εξαιρετική έκθεση με καλλιτέχνες από τα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας. Υπήρχαν συχνά σοβαρά παράπονα καλλιτεχνών για την παραμέληση της παρουσίασης ορισμένων μορφών και κατευθύνσεων στην τέχνη, έγιναν όμως και εδώ ανοίγματα και κυρίως δεν αμφισβητήθηκε ποτέ η επιστημονική κατάρτιση και η άμεμπτη ηθική παρακολούθηση της διαμόρφωσης των συλλογών του μουσείου από τη διευθύντρια. Ήδη το 2008 δίναμε μάχες στο Κοινοβούλιο εναντίον της κρατικής παρέμβασης στο έργο των μουσείων σύγχρονης τέχνης στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Με τροπολογία του τότε υπουργού η κυβέρνηση πέτυχε τον διαχωρισμό της λειτουργίας της διεύθυνσης από το Διοικητικό Συμβούλιο, με στόχο να εμποδιστεί η απρόσκοπτη και ανεξάρτητη από την κυβερνητική παρέμβαση λειτουργία του μουσείου.

Σε μια εποχή όπου τα μεγάλα οικονομικά συγκροτήματα θέλουν να επιβάλουν τις δικές τους επιλογές στη σύγχρονη τέχνη, έρχεται τώρα η κυβέρνηση να επιβάλει βίαια και άνωθεν τη δαμόκλειο σπάθη της. Διαμαρτυρόμαστε για τη βίαιη καταστρατήγηση των θεσμών του διευθυντή και του διοικητικού συμβουλίου. Δεν πρόκειται όμως μόνο για αυτό και με ουδέτερο τρόπο για τις ευθύνες. Με την καρατόμηση της Καφέτση, γίνεται άμεση παρέμβαση με στόχο τις κατευθύνσεις και τις επιλογές που έχουν γίνει τόσα χρόνια στην ίδια την τέχνη. Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να αλλάξει τον όλο σχεδιασμό του μουσείου, γι' αυτό και δεν ενδιαφέρεται να διασώσει την όλη δουλειά των συλλογών του μουσείου που έχει γίνει από τη διευθύντρια εδώ και 15 χρόνια. Το μουσείο τινάζεται στον αέρα.

ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ

Από τον Οδυσσέα Σγουρό στις 13 ΧΙ 2014 ήρθε το ακόλουθο σχόλιο:

Εκατοντάδες άσχετοι και αδιάφοροι συνωστίζονται σε πιθανά και απίθανα συμβούλια, επιτροπές και κάθε λογής υπηρεσίες εκφράζοντας με την ακηδία τους και τον κυνισμό τους καθημερινά τις όψεις υπανάπτυξης και υστέρησης ενός Τόπου, που στέκεται ακόμη γιατί εξακολουθούν να υπάρχουν και να δίνουν τον επίμονο –και μοναχικό τους - αγώνα άνθρωποι σαν την Άννα Καφέτση...Σε μια χώρα που το ΥΠΠΟΑ έπρεπε κανονικά να ονομάζεται «Υπουργείο Αρχαιοτήτων και Τάφων», η υπόθεση του Σύγχρονου Πολιτισμού αποτελεί για την πολιτική τάξη και την ανερμάτιστη ελίτ που την ελέγχει, μια "άγνωστη γη"...Λίγα έγραψε ο Π.Κονδύλης για την καχεξία μιας υποτιθέμενης "εθνικής αστικής τάξης" τραγικά αδιάφορης για όλα και ουσιαστικά υπεύθυνης για την απουσία οποιουδήποτε σχεδίου ή "αφήγησης"...Το Φιξ ολοκληρώθηκε αλλά στη συνείδησή τους είναι πάντα ένα ημικατεστραμμένο κουφάρι της νεωτερικότητας με την οποία ποτέ δεν ανέπτυξαν δεσμούς...Όσο παραμένει κλειστό μάλλον τους εξυπηρετεί και αν καταφέρουν να απαλλαγούν και από κάθε ενοχλητικό "εκκεντρικό" ακόμη καλύτερα...Η Άννα Καφέτση αυτή την ώρα είναι μια μοναχική κραυγή αντίστασης απέναντι σε θεσμούς που τελικά εχθρεύονται τις όψεις των πραγμάτων που έρχονται υιοθετώντας τερατώδεις πρακτικές, τόσο συμβατές με το βαθύ ύπνο της λογικής τους...