triantafyllou giorgos architect

19η BIENNALE ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ 2025 / ΜΕΡΟΣ 3ο

ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ / Ο ΑΣΦΥΚΤΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ Η “ΚΟΥΖΙΝΑ” ΤΗΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣIΑΣ

Σε συνέχεια των δύο προηγούμενων αναρτήσεων και ιδιαίτερα αυτής της 19 05 2025 που μπορείτε να δείτε εδώ, επανέρχομαι σήμερα με νεότερα δεδομένα σχετικά με την ελληνική συμμετοχή στην 19η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στην Βενετία. Αφ’ ενός με τις θέσεις των επιμελητών, σε σχέση με την πρόσφατή μου ανάρτηση και αφ’ ετέρου με φωτογραφικό υλικό από την όλη προετοιμασία στην Ελλάδα και την εγκατάσταση στο ελληνικό περίπτερο, που πραγματοποιήθηκε στον ελάχιστο χρόνο των δύο μηνών. Δυστυχώς και φέτος επαναλήφθηκε η ίδια τακτική της τελευταίας στιγμής και της μη καταβολής κάποιου ποσού χρημάτων έναντι, από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που είχε σαν αποτέλεσμα τον περιορισμό της δυναμικής της ομάδας και παράλληλα την χρηματοδότηση της όλης προετοιμασίας από τους επιμελητές και με την συμβολή των κατασκευαστών που έβαλαν πλάτη. Είναι τελικά αδύνατο σε αυτό τον τόπο οι υπηρεσίες να λειτουργήσουν έγκαιρα, ως οφείλουν, όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες, μετατρέποντας την εκάστοτε συμμετοχή σε ένα αγώνα δρόμου, άγχους και τεράστιων και αξεπέραστων δυσκολιών.

Γνωρίζοντας όλες αυτές τις δυσκολίες στον πρόσφατο σχολιασμό μου, διατύπωσα τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μου για κάποιες αδυναμίες (και όχι «λάθη») που αφορούν την δυσκολία της πρότασης να είναι ελκυστική, και να καταφέρει να συγκινήσει τον επισκέπτη, καθώς και την αφαίρεση των θόλων από τις εξαιρετικές μακέτες που κατά την άποψή μου περιόρισαν την δυναμική και την αρχιτεκτονική των εξαιρετικών αυτών βενετσιάνικων κτιριακών συγκροτημάτων.

Τέλος θεώρησα ότι πρόκειται για μια συγκρατημένη ακαδημαϊκή προσέγγιση σε επίπεδο μιας διεπιστημονικής επεξεργασίας από όπου απουσιάζει μια εικαστική διάσταση. Και όλα αυτά με στόχο να προκαλέσω έναν διάλογο και όχι να διατυπώσω μια συγκροτημένη κριτική.

Με ικανοποίηση δημοσιεύω στην συνέχεια το κείμενο που έλαβα ως απάντηση, με τις θέσεις των επιμελητών της ελληνικής συμμετοχής, καθώς και φωτογραφικό υλικό που μου εμπιστεύτηκαν, με εικόνες από την όλη προετοιμασία, με στόχο να αναδειχθούν και οι αόρατοι συντελεστές οι οποίοι, με διαφορετικές ο καθένας τεχνικές γνώσεις και ευφυείς τεχνικές επινοήσεις, εργάζονται πίσω από τη σκηνή και καθιστούν την παράσταση δυνατή:

19a Βiennale Architettura:

Oι θέσεις των επιμελητών

Ο Γιώργος Τριανταφύλλου με τη δεύτερη ανάρτησή του σχετικά με τη συμμετοχή μας στην 19η Διεθνή Έκθεση Αρχιτεκτονικής στη Βενετία θέλησε μάλλον να ανοίξει διάλογο τόσο σε ό,τι αφορά στη δική μας παρουσία όσο και για τον ίδιο τον θεσμό. Παρόλο που δεν παρουσιάζει εκθέσεις τις οποίες δεν επισκέφτηκε ο ίδιος, αυτή τη φορά παρέκαμψε τη θέση του αυτή και στο κείμενο της περασμένης εβδομάδας από τη μια επαινεί το μέχρι τώρα μελετητικό έργο για τα δύο συγκροτήματα των βενετσιάνικων νεωρίων της Κρήτης ενώ από την άλλη επιχειρεί να αναδείξει ‘λάθη’ μιας έκθεσης με απαιτήσεις εικαστικές. Θεωρήσαμε λοιπόν υποχρέωσή μας να καταθέσουμε τα παρακάτω:

Πρόθεση της έκθεσης στο ελληνικό περίπτερο ήταν να αναδειχθεί η δυνατότητα να αναζητήσουμε την ευφυΐα, που προτάθηκε ως κοινό θέμα από τον γενικό επιμελητή της Biennale, στην ιστορία της αρχιτεκτονικής. Σε αυτήν θα διαπιστώσουμε ότι το αρχιτεκτονικό έργο ενσωματώνει τη σκέψη και την επινοητικότητα των μηχανικών και τον μαστόρων αλλά και τον ασύλληπτο μόχθο και τη συλλογική εργασία που απαιτείται για τη μεταφορά της ιδέας στην ύλη, κάτι που στις μέρες μας τείνει να ξεχαστεί, καθώς κυριαρχεί η πρωτοτυπία της αρχιτεκτονικής σύλληψης, ενώ η τεχνολογία υπόσχεται ότι μπορεί εύκολα να μετατρέψει την κάθε ιδέα σε πραγματικότητα - εικονική ή μη. Αυτό που θελήσαμε να φανεί ήταν πως η αρχιτεκτονική είναι φτωχότερη όταν γίνεται χωρίς κόπο. Και δεν είναι μόνο ο κόπος για να επεξεργαστούμε μία ιδέα που έχει σημασία αλλά και αυτός που απαιτείται για να την μετουσιώσουμε σε έργο. Γι' αυτό επιλέξαμε να κατασκευάσουμε μία μεγάλη μακέτα από ξύλο και μέταλλο. Αυτή μάς πείθει ότι η σκέψη μας μπορεί να μετατραπεί σε έργο.[1] Δεν είναι γραφιστική άσκηση. Συνοδεύεται από αναλύσεις, κατασκευαστικά σχέδια, κείμενα. Αυτά όμως έχουν δευτερεύουσα σημασία και βρίσκονται στο πλάι. Αυτό που προέχει είναι το ίδιο το έργο με τον ολοφάνερο πνευματικό και σωματικό μόχθο που απαιτείται για να στηθεί. Γι' αυτό και στην ηχητική επένδυση της έκθεσης, η οποία με τη βοή των εγκαινίων ήταν αδύνατον να γίνει αντιληπτός την ημέρα αυτή, ακούγονται πριόνια, σφυριά, αλυσίδες, ό,τι δηλαδή ακουγόταν για χρόνια στα βενετσιάνικα νεώρια και ό,τι κι εμείς περιμένουμε με αγωνία να ακουστεί και πάλι, συνεχίζοντας την παράδοση των μηχανικών και των μαστόρων του παρελθόντος.

Σε αντίθεση με τον μεγάλο αριθμό των συμμετοχών που κάθε φορά προσπαθούν να μεταφέρουν το κέλευσμα του κεντρικού επιμελητή της έκθεσης σε χώρο και κατασκευές με χροιά εικαστική, εμείς αποφασίσαμε να συμμετέχουμε με μια πρόταση που πολύ σύντομα θα αρχίσει να υλοποιείται στα Χανιά και στο Ηράκλειο. Η αρχιτεκτονική οφείλει να επιστρέψει και να αναδεικνύεται στη μεγάλη αυτή γιορτή κάθε δύο χρόνια, σε αντίθεση με την πολλαπλή ανάδειξη περιφερειακών ζητημάτων και κριτηρίων για την οργάνωση του χώρου.

Με την πρότασή μας επιχειρούμε να δείξουμε ότι η μελέτη των ιστορικών κτηρίων και πόλεων οδηγεί στη στέρεη άποψη πως είμαστε ακόμη ικανοί να χτίζουμε, ότι έχουμε τον νου και το ηθικό έρεισμα για να οικοδομούμε. H γνώση της δυναμικής μέσω της οποίας υλοποιήθηκαν σημαντικά κτήρια, η εμβάθυνση στην αντίληψη της σημασίας τους, η ανάδυση της μνήμης και οι συνειρμοί που προκύπτουν συντάσσουν ένα είδος Νοημοσύνης (Intelligence). Αυτή η εντρύφηση στην ιστορία των κατασκευών με σκοπό τον εντοπισμό σύγχρονων αξιών ή την επικαιροποίηση παλαιών, αναδεικνύεται ως εργαστήριο αναζητήσεων γύρω από το γνωστό που παραμένει άγνωστο και το αδρανές υφιστάμενο που αναγεννιέται.

Νικόλαος Σκουτέλης, Κλήμης Ασλανίδης

[1] Η σύλληψη του τρόπου παρουσίασης και το κείμενο για τη διαγωνιστική διαδικασία στο ΥΠΕΝ συντάχτηκε μεταξύ 21ης Νοεμβρίου -12ης Δεκεμβρίου 2024 ενώ το έργο της έκθεσης ξεκίνησε 15 Φεβρουαρίου στα Χανιά για να είναι έτοιμο 7 Μαΐου στα εγκαίνια.

Ακολουθούν φωτογραφίες από την προετοιμασία στην Κρήτη.

Ο Βασίλης Πλατσάκης ανέλαβε το µεγάλο µέρος του ξύλινου προπλάσµατος

Ο ∆ηµήτρης Γκάτζιας της εταιρείας “Τέχνη και Μέταλλο” ανέλαβε την κατασκευή των µεταλλικών τµηµάτων από ανοξείδωτο χάλυβα.

Ο Κώστας Μπενιουδάκης της εταιρείας “Εργαλειοτεχνική Κρήτης” συµπλήρωσε µε τις υπόλοιπες κατασκευές, όταν ο χρόνος άρχισε να γίνεται περισσότερο πιεστικός.

Ακολουθούν και φωτογραφίες από τη μεταφορά και τη συναρμολόγηση.