ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΣΩ 2024  

στιγμές συγκίνησης...

ΤΙΜΩΝΤΑΣ ΜΙΑ ΚΕΡΑΜΙΣΤΡΙΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟ 

ΚΑΙ ΔΥΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ

Στιγμές μεγάλης συγκίνησης φόρτισαν την όλη ατμόσφαιρα της μεγάλης αυτής βραδιάς στην Αίθουσα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής, μέσα από σχέσεις  εκτίμησης και αγάπης, τόσο κοινού όσο και των προσώπων που διένειμαν τα τιμητικά βραβεία, του Παναγιώτη Πάγκαλου και του Ανδρέα Κούρκουλα, σε τρεις διακεκριμένες προσωπικότητες. Την κεραμίστρια εικαστικό Ελένη Βερναδάκη και τους αρχιτέκτονες και δασκάλους Τάσο Μπίρη και Μανόλη Κορρέ.

Για άλλη μια χρονιά πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην Αίθουσα Τριάντη, την Τετάρτη 22 Μαΐου 2024, η νέα ημερίδα με αγγλικό τίτλο ‘Down to Earth’, με αναφορές, όπως σημειώνουν οι επιμελητές,  από το ομότιτλο βιβλίο του Γάλλου φιλόσοφου, ανθρωπολόγου και κοινωνιολόγου Bruno Latour πάνω στο ρόλο της αρχιτεκτονικής στο Νέο Κλιματικό Καθεστώς, που διαγράφεται οικουμενικά. στη διασταύρωση των κλιμακούμενων ανισοτήτων, της γενικευμένης πολιτικής αποσταθεροποίησης και της παγκοσμιοποίησης.

Θα επικεντρωθώ σήμερα, κυρίως στην 6η κατά σειρά απονομή των τιμητικών Βραβείων Συνολικής Προσφοράς, παρουσιάζοντας στην συνέχεια τόσο τα εισαγωγικά κείμενα του Παναγιώτη Πάγκαλου και του Ανδρέα Κούρκουλα που έδωσαν τα βραβεία, καθώς και στις τοποθετήσεις των βραβευθέντων, με παράλληλη ένταξη των βίντεο που προβάλλονταν κατά την διάρκεια της βράβευσης.

Ο Παναγιώτης Πάγκαλος υποδεχόμενος την Ελένη Βερναδάκη

Ο Παναγιώτης Πάγκαλος 

Η ιστορία του ανθρώπου είναι γραμμένη με πηλό, είχε γράψει ο Bernard Leach εμβληματικός εκπρόσωπος του στούντιο Ceramix. Στην περίπτωση όμως της Ελένης Bερναδάκη μπορούμε χωρίς υπερβολή να πούμε πως έγραψε την ιστορία της καλλιτεχνικής κεραμικής στην Ελλάδα. Γεννημένη στα Χανιά το 1933, στα 18 της έρχεται στην Αθήνα για να εργαστεί, ενώ στα τέλη του 56 παίρνει την τολμηρή απόφαση να πάει στο Λονδίνο. Εκεί σπουδάζει στο εργαστήριο κεραμικής του Hammersmith College για να γίνει, όπως η ίδια προσδιορίζει την καλλιτεχνική της ταυτότητα, just a potter. Mια κεραμοπλάστρια, που έκτοτε και για περισσότερο από μισό αιώνα, θα αφοσιωθεί στην κεραμική τέχνη, δημιουργώντας αντικείμενα, κέραμο πλαστικές φόρμες, επιτοίχιες κεραμικές συνθέσεις για κτίρια, ενώ θα πειραματιστεί και με άλλα υλικά όπως το μάρμαρο και το μέταλλο. Εμείς εδώ σήμερα βραβεύουμε την Ελένη Βερναδάκη για τη σφραγίδα της στις αρχιτεκτονικές εφαρμογές της κεραμικής και για τις συνθέσεις που φιλοξένησε και φιλοτέχνησε σε εμβληματικά δημόσια αλλά και ιδιωτικά κτίρια, μια πτυχή της δουλειάς της, που ακόμα παραμένει λιγότερο γνωστή στο ευρύ κοινό.

Το πρώτο έργο, που αναλαμβάνει να σχεδιάσει και να εκτελέσει, είναι η σύνθεση από 858 χειροποίητες κεραμικές πλάκες, για το κτίριο του πρώην κρατικού Αερολιμένα Αθηνών το γνωστό σε όλους μας ανατολικό αεροδρόμιο, σε σχέδια του Eero Saarinen στο Eλληνικό, έργο μνημειακό και ταυτόχρονα προσιτό και αδρό, συνομιλεί αρμονικά με τη γεωμετρία του κτιρίου. Πρόσφατα στο πλαίσιο της έρευνας για τη μονογραφία της καλλιτέχνιδας, το έργο ήρθε πάλι στο φως αφού είχε καλυφθεί από γυψοσανίδες, κάπου στη δεκαετία του 80, και σήμερα μαζί με το κτίριο του Saarinen προστατεύεται ως μνημείο νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς. Θα ακολουθήσουν πολλά ακόμα έργα σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, στο Πόρτο Ύδρα σε κτίρια του ΕΟΤ σε τραπεζικά ιδρύματα για τα οποία η Βερναδάκη θα συνεργαστεί με κορυφαίους Έλληνες αρχιτέκτονες, τον Θύμιο Παπαγιάννη, τη Σουζάνα και τον Δημήτρη Αντωνακάκη, τον Αλέξανδρο Τομπάζη, τον Ιάσωνα Τριανταφυλλίδη, τον Αντώνη Λαμπάκη και άλλους.

Καθοριστική όμως θα είναι και η συνεργασία της με τον Τάκη Ζενέτο, ο οποίος σχεδίασε το εργαστήριό της στην Κάντζα, έργο επίσης χαρακτηρισμένο ως μνημείο νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς. Σε αυτό το βιομηχανικής αισθητικής κτίριο, η Βερναδάκη θα εργαστεί με νέους όρους. Η αρχιτεκτονική του Ζενέτου θα ανοίξει νέες κατευθύνσεις στη σκέψη της δημιουργού. Το εκτεταμένο ύψος του εσωτερικού χώρου, το άπλετο φως, οι χωρίς περιορισμούς και με δυναμική και μεγάλης κλίμακας χώροι, θα της επιτρέψουν να εισαγάγει μεγέθη διαφορετικής κλίμακας στα αντικείμενά της, να πλάσει με τον πηλό τολμηρές φόρμες και να καθιερώσει, έστω και αν τότε δεν γινόταν εύκολα κατανοητό από την καλλιτεχνική κοινότητα στην Ελλάδα, την κεραμική τέχνη ως ένα σύνθετο και εκτεταμένο πεδίο εκφραστικών δυνατοτήτων. Και σίγουρα πριν από το πέρασμα της, ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να αντιληφθούμε τον πηλό ως ένα σύγχρονο υλικό δημιουργίας.

Κυρίες και κύριοι η Ελένη Βερναδάκη.

η Ελένη Βερναδάκη.

Και η τοποθέτηση της Ελένης Βερναδάκη:

Είναι μεγάλη χαρά και τιμή να είμαι σήμερα εδώ μαζί σας και να λαμβάνω αυτό το βραβείο. Σας ευχαριστώ από καρδιάς όλες και όλους, το περιοδικό Archisearch, τους διοργανωτές της ημερίδας, εσάς κύριε Πάγκαλε και βέβαια όλους εσάς που βρίσκεστε σήμερα εδώ μαζί μας. Στις κεραμικές συνθέσεις που έκανα για κτίρια είχα την τύχη να συνεργαστώ με σπουδαίους αρχιτέκτονες και είμαι ευγνώμων γι αυτό ευχαριστώ όλους.

Ο Παναγιώτης Πάγκαλος υποδεχόμενος τον Τάσο Μπίρη

Μεγάλωσε σε περιβάλλον αρχιτεκτόνων, αλλά ποτέ δεν αποδέχθηκε παθητικά τις έτοιμες συνταγές. Από νωρίς αναζήτησε την αναδιοργάνωση ενός αρχιτεκτονικού συντακτικού, που θα εμβολιάζει τη μορφή με κεντρική ιδέα, συνθετική και κατασκευαστική δομή. 

Για τον Τάσο, το διαλεκτικό σχήμα θέσης-αντίθεσης και η αντίστιξη μεταξύ λογικής και πάθους, γεννά συνθέσεις που πάλλονται από ενέργεια. Η εξισορρόπηση των αντιθέτων πραγματώνεται σε ένα ανώτερο επίπεδο, εκεί που ο Απόλλωνας προσφέρει το φως της αυτοκυριαρχίας, ως αντίδοτο στην ορμή του Διόνυσου. Μια ζωή χωρίς αντιθέσεις, χωρίς συγκρούσεις, χωρίς αντιπαραθέσεις δεν μπορεί να είναι δημιουργική. Πνεύμα ανήσυχο, πολέμησε με επιχειρήματα ενάντια στις βεβαιότητες και τους χρησμούς, στα περίπου 40 χρόνια διδακτικής δράσης του στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ακολουθώντας τη Σωκρατική οδό στη διδασκαλία του, επιχείρησε περισσότερο να θέτει ερωτήματα αντί να διατυπώνει απαντήσεις. Όπως ο ίδιος υποστηρίζει, οι φοιτητές για να συνθέσουν έχουν ανάγκη από μια διαδρομή διαδοχικών βηματισμών και μια θεωρητική γλώσσα. Όμως, πριν από κάθε στοχασμό, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν βρίσκονται όλα τα πράγματα έξω από μας. Τα περισσότερα υπάρχουν ήδη εντός μας, στο ασυνείδητο. Η μορφή σκεπάζει τη δομή, για αυτό απαιτείται ένα ξετύλιγμα, μια απλοποίηση, μια επιστροφή στις βασικές αρχές. Έτσι γεννήθηκαν στη σκέψη του Τάσου τα αρχέτυπα, που μας υποδεικνύουν ότι το ανθρώπινο σώμα εκφράζει τον χώρο καλύτερα από τις λέξεις. Φράσεις του όπως, την αρχιτεκτονική την έχουμε ήδη μέσα μας, ο αντίχειρας είναι το πρωταρχικό εργαλείο του ανθρώπου, η αγκαλιά έχει πολιτικό νόημα, οι χειρονομίες μιλούν για όσα το στόμα αδυνατεί να πει, δεν χρειαζόμαστε μόνο το φως αλλά και το σκοτάδι, είναι φράσεις που μαρτυρούν έναν πρωτόγνωρο και αντισυμβατικό τρόπο σκέψης. 

Με καταγωγή προγόνων από Κάρυστο και ορεινή Αρκαδία, συνδυάζει τα έντονα συναισθήματα με τον σεβασμό στον κανόνα, την πειθαρχία με την κατανόηση, την πυγμή με την τρυφερότητα. Αμφίρροπες δυνάμεις συνθέτουν μια δυναμική προσωπικότητα, που αναζήτησε από τη θέση του δασκάλου να προκαλέσει γόνιμες παλινδρομήσεις σε όποιον συναντούσαν στο πέρασμά του. Η υψηλή επικοινωνιακή του ικανότητα του παρέχει τη δυνατότητα, να κοινωνεί την αρχιτεκτονική σε ανθρώπους όλων των ηλικιών και όλων των επιπέδων εκπαίδευσης. Δεν δίστασε άλλωστε να τη διδάξει σε λιλιπούτειους μαθητές, χρησιμοποιώντας μάλιστα το μεταλλασσόμενο μοντέλο συνθετικών εφαρμογών, ένα διδακτικό εργαλείο δικής του επινόησης, που χρησιμοποιεί τα ελάχιστα δυνατά πρωτογενή στοιχεία, στύλους, δοκούς και επίπεδα, για να διερευνήσει με άμεσο τρόπο τις βασικές χωρικές διατάξεις. 

Από τις πολυάριθμες δημιουργίες του, οφείλουμε να σταθούμε σε ένα απραγματοποίητο έργο, για να θυμηθούμε τα παραστρατήματα της ιστορίας. Αναφέρομαι φυσικά στην πρόταση που συνέθεσε με τον Δημήτρη Μπίρη, τον Πάνο Κόκκορη και την Ελένη Αμερικάνου, για το νέο μουσείο της Ακρόπολης, η οποία απέσπασε το δεύτερο βραβείο στον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του 1990. Αρχιτέκτονας και δάσκαλος της θεωρίας και της πράξης, συνεχίζει να διαγράφει μια ποιητική διαδρομή, με συνοδοιπόρο και συνομιλητή τη σύντροφό του Σοφία Τσιράκη.

Κυρίες και κύριοι, κοντά μας ο Τάσος Μπίρης

Και η τοποθέτηση του Τάσου Μπίρη:

Να ευχαριστήσω για την πρωτοβουλία να πάρουμε αυτό το βραβείο. Βέβαια διερωτήθηκα γιατί το παίρνουμε, πραγματικά. Τουλάχιστον στην περίπτωση τη δική μου, αλλά και άλλων, της δικής μου έτσι θέσης και νοοτροπίας. Βέβαια του καθηγητή Πάγκαλου η ομιλία αιτιολόγησε τον λόγο για τον οποίο δίνεται αυτό το βραβείο. Δεν ξέρω όμως, αν ο ευρύτερος κοινωνικός χώρος και ο χώρος των αρχιτεκτόνων κινείται σε αυτή την ας πούμε γραμμή. Τουλάχιστον συνειδητά. Στο ασυνείδητο επίπεδο μου φαίνεται ότι κινείται. Δηλαδή παρατηρούσα τί ρόλο έπαιζε το πάτωμα, οι τοίχοι. Πώς χρησιμοποιούσαμε το πάτωμα, ενώ λέγαμε περί ανέμων και υδάτων. Τί χρησιμότητα είχαν οι τοίχοι αυτά τα σταθερά σημεία, για να κάνουμε εμείς τα διάφορα παιχνίδια μας τα λεκτικά και τα ευρήματα αυτά με τα οποία συνεννοούμαστε σήμερα. Είναι είδος ικριώματος, ένα είδος όπως έχει ο ναός το κρηπίδωμα, το σταθερό. Για να μπορέσουμε εμείς σήμερα να κάνουμε όλα αυτά τα περίεργα πράγματα. Γι αυτό παίρνουμε το βραβείο κατά βάθος. Γιατί λειτουργούμε σαν ένα είδος σταθερής παρακαταθήκης, παρά και τις δικές μας τις τρέλες. Είναι ένα σταθερό πράγμα, το οποίο υπάρχει, ώστε να μπορούν, η σημερινή κατάσταση να κάνει αυτό το σλάλομ. Ας το κάνει! Ας το κάνει! Το τέλος είναι γνωστό! Το θέμα είναι μέχρι το τέλος, πώς νιώθει κανείς. Να σας πω λοιπόν ότι νιώθω καλά. Μετά από αυτά που είδα! (χειροκρότημα και χειροκροτεί και ο ίδιος)

Νοιώθω το χειροκρότημα να είναι ειλικρινές. Γιατί πληρώθηκαν αυτά, με αγώνα μεγάλο. Το κρηπίδωμα θέλει… (χειρονομία με σφιγμένες γροθιές). Οπότε ξέρω γιατί να βραβεύεται, κατά βάθος. Και αφήστε τα λόγια τα πολλά. Λοιπόν αυτά τα λίγα θέλω να πω.

Μπράβο σου Πάγκαλε, μπράβο σας!

Ο Ανδρέας Κούρκουλας υποδέχεται τον Μανώλη Κορρέ

Ανδρέας Κούρκουλας

Ακούγεται αστείο, αλλά μου ήταν εξαιρετικά δύσκολο να βρω τα λόγια για να προσφωνήσω έναν φίλο που με τιμά με την φιλία του πάρα πολλά χρόνια. Μετά από μεγάλη προσπάθεια κατέληξα ότι για την προσφώνηση του Μανώλη του Κορρέ, αρκούν δύο στοίχοι από έναν μεγάλο Έλληνα ποιητή και καθηγητή μας στο Πολυτεχνείο, τον Νίκο Εγγονόπουλο:

Για τους μεγάλους για τους ελεύθερους για τους γενναίους τους δυνατούς / αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα τα ελεύθερα τα γενναία τα δυνατά

και συνεχίζει

για να αρματώσουμε καράβι να ανοιχτούν να φύγουνε / όμοια με τραμ  που ξεκινάει άδειο και ολόφωτο μέσα στη νύχτα / μέσα στη νυχτερινή γαλήνη των μπαξέδων με ένα σκοπό του ταξιδιού προς τ άστρα.

Με αυτά τα λόγια θέλω να καλέσω τον Μανόλη τον Κορρέ για την βράβευσή του.

Ο Μανόλης Κορρές

Η τοποθέτηση του Μανόλη Κορρέ

Πολλές ευχαριστίες, και ο θαυμασμός μου για τους οργανωτές. Τον κύριο Βασίλειο Μπαρτζώκα τον βλέπω πραγματικά με θαυμασμό για αυτή την τέλεια διοργάνωση και με εκτίμηση για τους συνεργάτες του. Ευχαριστώ επίσης και την κυρία Δανάη Μακρή, που είχαμε εκείνη τη συνομιλία πριν από λίγο καιρό καθώς ετοίμαζε τον φάκελο. Πολλές ευχαριστίες ανήκουν βεβαίως σε όλους, που με βοήθησαν και προσδιόρισαν την πορεία μου μέχρι τώρα. Τα περισσότερα βέβαια είναι για τη μητέρα μου που έφυγε νωρίς από τον κόσμο μας και για τους δασκάλους. Όλοι, όλοι αλλά κάποιοι ξεχωριστοί ο Γκρούμπεν στο Μόναχο, ο Μπούρας στην Αθήνα και επειδή η ειδικότητά μου περιέχει και βιβλία πολλές ευχαριστίες και σε εκείνους που ετοιμάζουν τα βιβλία. Στη «Μέλισσα» παραδείγματος χάρη και μέσα από τη «Μέλισσα» και μέσα από το Πολυτεχνείο ο Δημήτρης Φιλιππίδης, με τον οποίο έχουμε μια διπλή σχέση και τον θαυμάζω απεριόριστα.

Μεγάλη βοήθεια βέβαια από ιδρύματα, ινστιτούτα, βιβλιοθήκες, πολλές ευχαριστίες στους συναδέλφους στην Ακρόπολη, ακόμη και τους παλιούς μαρμαράδες, που με τους οποίους πήγαμε μαζί δύο δεκαετίες και ακόμη στην οικογένειά μου. Και κυρίως στην Σύλβια Κουτρούλη που πόσο πολύ με έχει βοηθήσει τα τελευταία χρόνια.

Κατά τα άλλα, δύο λόγια για τη δουλειά μας: Η αρχιτεκτονική είναι μια ειδικότητα, σε μεγάλο βαθμό καλλιτεχνική, διαφέρει όμως από τις άλλες παρόμοιες, κατά το ότι δεν είναι προσωποκεντρική, βεβαίως πάντα υπάρχει ένας αρχιτέκτων που συλλαμβάνει το πράγμα, αλλά ενεργεί η αρχιτεκτονική σε ένα πλαίσιο κανονιστικό, με τους οικοδομικούς κανονισμούς, μέχρι και την υποχρεωτική συνεργασία με άλλες ειδικότητες. Γι αυτό το λόγο το αποτέλεσμα ποτέ δεν είναι κάτω του μετρίου. Είναι η σύγκλιση πολλών προσπαθειών, οι οποίες στο τέλος έχουν αυτό το αποτέλεσμα, το κτισμένο περιβάλλον. Ζούμε μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, είναι μέρος της μεγάλης κληρονομιάς, περιέχει και άλλα αυτή η κληρονομιά, μην το ξεχνάμε, λιγότερο υλικά τα οποία είναι άϋλα και συμπληρώνονται με το υλικό.

Στην διδασκαλία στο Πολυτεχνείο προσπαθήσαμε να εξερευνήσουμε αυτή την πορεία της αρχιτεκτονικής μέσα στις χιλιετίες, αναζητώντας τα κοινά σημεία, πώς η φύση, το φυσικό πλαίσιο δηλαδή κλίμα, τόπος και λοιπά και η ιστορία, δηλαδή πολιτισμός και χαρακτήρας τοπικά ιδιώματα. Αυτά τα δύο μαζί προσδιορίζουν όχι μόνο την αρχιτεκτονική, αλλά κυρίως την κοινωνία η οποία παράγει αυτή την αρχιτεκτονική, που με τη σειρά της προφανώς, συμβάλλει σε αυτή την διαμόρφωση-συνδιαμόρφωση. Πολλές φορές μιλήσαμε για τα προβλήματα της αρχιτεκτονικής και ένα σημείο στο οποίο επέμεινα κάποιες φορές, ήταν το λεγόμενο άλυτο αρχιτεκτονικό πρόβλημα. Άλλοι κλάδοι ειδικεύονται σε αυτό, ειδικά οι μαθηματικοί έχουν συνηθίσει αυτή την ύπαρξη του άλυτου προβλήματος. Καλλιτέχνες λιγότερο. Στην αρχιτεκτονική όμως το χρειαζόμαστε, θα μας κάνει καλύτερους.

Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας και πάλι εκφράζω όπως στην αρχή τις ευχαριστίες μου σε όλους.

Πέρα από την υψηλού επιπέδου και άψογη οργάνωση και συντονισμό της εκδήλωσης, χάρη στην εξαιρετική προσήλωση του Βασίλη Μπαρτζώκα που είχε την επιμέλεια και την παραγωγή, οι ευτυχώς για φέτος λιγότεροι επιλεγμένοι ομιλητές, παρέμειναν προσηλωμένοι στο κεντρικό θέμα δηλαδή στο ρόλο της αρχιτεκτονικής στο Νέο Κλιματικό Καθεστώς, με ενδιαφέρουσες εισηγήσεις μέσα από την ερευνητική, δημιουργική και εικαστική τους διαδρομή, κρατώντας σε υψηλό επίπεδο το ενδιαφέρον του κοινού που κατέκλυσε την αίθουσα έχοντας την δυνατότητα να ενημερωθεί για νέα υλικά από τα περίπτερα επιλεγμένων εταιριών, χορηγών της εκδήλωσης, αλλά και να απολαύσει τις μουσικές επιλογές από το συγκρότημα του Δημήτριου Βασιλάκη.

Oι ομιλητές με την σειρά που παρουσίασαν τις εισηγήσεις τους:

Αρετή Μαρκοπούλου, Στέλλα Πιερή των Pieris Architects, Πάνος Δραγώνας, ιδρυτής του Dragonas Studio, Κωνσταντίνος Πανταζής του γραφείου Point Supreme,

Η φωτογράφος Εριέτα Αττάλη, ο Γάλλος σχεδιαστής Ora ïto O, Andreas Fries Senior Partner των Herzog & de Meuron, Ryan Neiheiser του γραφείου Neiheiser Argyros,

Δημήτρης Παπανικολάου ιδρυτής του Urban Synergetics Lab, Όλγα Τουρλουμούση και Olaf de Nooyer συνεργαζόμενοι του Renzo Piano Building Workshop και Jette Cathrin Hopp διευθύντρια του αρχιτεκτονικού γραφείου Snøhetta

Η Δανάη Μακρή και ο Nicolas Barelier, που διαχειρίστηκαν με επιτυχία την συνολική παρουσίαση

Από την τελική συνολική φωτογράφιση

Υπάρχει η δυνατότητα να παρακολουθήσετε όλη την εκδήλωση διάρκειας έξι ωρών βιντεοσκοπημένη εδώ και αναλυτικό ρεπορτάζ και φωτογραφικό υλικό στον ιστότοπο Archisearch εδώ.

Τέλος, σημαντική βελτίωση ως προς το περιεχόμενο και την γραφιστική επεξεργασία χαρακτηρίζουν τα δύο εικονιζόμενα εντυπωσιακά και μεγάλου μεγέθους περιοδικά, που εκδόθηκαν όπως κάθε φορά με αφορμή την πραγματοποίηση της φετινής εκδήλωσης ΕΣΩ, και για τα οποία επιφυλάσσομαι για περισσότερα σχόλια.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για να τις δείτε  σε μεγέθυνση και σε καλή ανάλυση.