ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ 2024
Απολαμβάνοντας τις διακρίσεις φίλων,
σε δύσκολες συνθήκες
Δημήτρης Φιλιππίδης, Μανόλης Κορρές,
Πάνος Τσακόπουλος, Αλέξης Κυριτσόπουλος.
Ομολογώ ότι πρώτη φορά βρέθηκα σε Πανηγυρική Συνεδρία απονομής μεταλλίων, βραβείων και τιμητικών διακρίσεων στην Ακαδημία Αθηνών σε εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, συγγραφείς, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και ερευνητές, και έσπευσα για να τιμήσω και να χαρώ τις διακρίσεις αγαπητών φίλων που εικονίζονται και στην σύνθετη φωτογραφία, του Δημήτρη Φιλιππίδη του Πάνου Τσακόπουλου που πραγματοποιήθηκαν με την πρωτοβουλία του ακαδημαϊκού Μανόλη Κορρέ και επίσης του εικαστικού Αλέξη Κυριτσόπουλου. Χρειάστηκε βέβαια υπομονή για να παρακολουθήσω όρθιος την ενδιαφέρουσα ομιλία του προέδρου Σταματίου Κριμιζή περί Ηλιόσφαιρας και την κουραστική και μακρόχρονη αναλυτική περιγραφή των πράγματι σημαντικών και πολυάριθμων πεπραγμένων της Ακαδημίας το 2024 από τον Γενικό Γραμματέα κ. Χρήστο Ζερεφό.
Ελπίζοντας στην συνέχεια ότι μέσα σε ένα κλίμα υπέρμετρης σοβαρότητας, θα μπορούσα να καταγράψω φωτογραφικά τις απονομές, και να ακούσω κάποια σχόλια τόσο από την πλευρά της Ακαδημίας όσο και από τους βραβευμένους, δυστυχώς, όλα έγιναν πολύ γρήγορα, με δεδομένο βέβαια ότι απονεμήθηκαν 74 διακρίσεις. Μετά την αναγγελία των ονομάτων και την περιγραφή του λόγου που τιμώνται, οι βραβευμένοι παρελάμβαναν το βραβείο με την πλάτη γυρισμένη στο κοινό και αποχωρούσαν. Έτσι δυστυχώς δεν κατάφερα να εξασφαλίσω από την θέση που βρισκόμουν μια κλασσική φωτογραφία απονομής.
Το μόνο που κατάφερα ήταν να καταγράψω τον τιμώμενο να χειροκροτεί τιμώντας τους επόμενους βραβευθέντες.
Έτσι η δυνατότητα φωτογράφησης υπήρξε μόνο έξω από την αίθουσα, στο πρόπυλο της Ακαδημίας μεταξύ φίλων, μέσα σε ένα κλίμα συγκίνησης και χαράς όπως αποτυπώνονται στις σχετικές φωτογραφίες και από τους δύο ακόμη διακριθέντες, που πραγματοποιήθηκαν περιμένοντας τον Δημητρη Φιλιππίδη.
Γιώργος Πανέτσος, Μανόλης Κορρές, Μπούκη Μπαμπάλου
Μανολης Κορρές, Πάνος Τσακόπουλος
ΟΙ ΔΙΑΚΡΙΘΕΝΤΕΣ
Ο αρχιτέκτονας ερευνητής και συγγραφέας Πάνος Τσακόπουλος βραβεύτηκε για τον επιστημονικό, ιστορικό και καλαίσθητο εκδοτικό του άθλο με τίτλο ‘MORA’ ΑΛΛΟΤΕ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ. Ένας εκτός εμπορίου τόμος με 1247 σελίδες, με την επιμέλεια του γραφιστικού σχεδιασμού της Ιωάννας Κωστίκα, που πραγματοποιήθηκε με αφετηρία την διδακτορική του διατριβή στο πανεπιστήμιο της Nanterre και εστιάζει, μέσα από την οπτική ενός αρχιτέκτονα, στην Ιστορία της πόλης στην Πελοπόννησο, στην μακρά περίοδο της Οθωμανικής κατάκτησης.
Πάνος Τσακόπουλος
Μαζί μας και ο εικαστικός Αλέξης Κυριτσόπουλος που τιμήθηκε για το σύνολο του έργου του. Ένας «άτακτος» και λιγομίλητος καλλιτέχνης, που έχει την δική του γραφή, που μιλάει όχι μόνο στις ψυχές των παιδιών αλλά και των μεγάλων με αυτή την αφοπλιστική απλότητα, την ελευθερία, τον αυθορμητισμό και την αστείρευτη φαντασία.
Ο Αλέξης Κυριτσόπουλος με την Ελένη Κρίκκη
Δημήτρης Φιλιππίδης, Ειρήνη Φιλιππίδη, Γιώργος Πανέτσος και Μανόλης Κορρές
Ώσπου στο τέλος κατέφθασε στο Πρόπυλο ο Δημήτρης Φιλιππίδης με την συζυγό του Ειρήνη, με ένα χαμόγελο ικανοποίησης και μετά από επιμονή μας μας έδειξε και το ασημένιο μετάλλιο.
Δημήτρης Φιλιππίδης
Ένα μετάλλιο για το οποίο είχα ενημερωθεί λίγες ημέρες πριν, με την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε με τον Μανόλη Κορρέ, στην οποία αναφέρθηκε στην πρότασή του για την απονομή της ανώτατης διάκρισης στον Δ. Φιλιππίδη, ομότιμο καθηγητή ΕΜΠ, και μεταξύ άλλων μου τόνισε:
Ο Φιλιππίδης είναι ο ίδιος ένας καθρέφτης της κοινωνίας
Ο Φιλιππίδης είναι μια γέφυρα ανάμεσα σε πολλές γενεές. Γεφυρώνει έξι δεκαετίες αρχιτεκτονικής, είναι επίσης μια γέφυρα στις ειδικότερες κατευθύνσεις της αρχιτεκτονικής, και ενδιαφέρει τόσο τους λαογράφους και τους ιστορικούς, όσο και τους συνθέτες και τους δημιουργούς. Γεφυρώνει επίσης και άλλες ειδικότητες όπως είναι η κοινωνιολογία η ανθρωπολογία η δημοσιογραφία, αλλά και ο σφυγμός της πόλης και η ζωή της Αθήνας και όχι μόνο. ‘Όπως επίσης μια γέφυρα μεταξύ αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας από την μια και της κοινωνίας από την άλλη, γιατί είναι πολλοί οι αρχιτέκτονες που γράφουν τα δοκίμιά τους και τους ξέρουν μόνο οι ομότεχνοι και η κοινωνία τους αγνοεί. Ενώ ο Φιλιππίδης είναι ο ίδιος ένας καθρέφτης της κοινωνίας, κάτι που δεν το έχει καταφέρει κανείς ως τώρα. Και επίσης είναι αποδεκτός από κάθε είδους αρχιτεκτονική σκοπιά, ή σχολή σκέψης, ή άτομα. Είναι τόσο πολύπλευρος που δεν μπορεί κανείς να του βάλει μια ετικέτα, όπως γίνεται συνήθως. Ως άνθρωπος δε, είναι λόγω του χαρακτήρα του αγαπητός.
Παράλληλα o Μανόλης Κορρές μου απέστειλε και το υλικό της πρότασής του που εiσηγήθηκε προς την Ακαδημία, που εκτός από το συνοπτικό βιογραφικό και τα κυριότερα βιβλία του, που παραθέτω στην συνέχεια, μεταξύ άλλων αναφέρει:
Ο ομότιμος καθηγητής του Πολυτεχνείου κ. Δημήτρης Φιλιππίδης, είναι πολύ γνωστός για τις συστηματικές επιστημονικές του έρευνες, την εμπνευσμένη πανεπιστημιακή διδασκαλία του, το ευρύτατου φάσματος συγγραφικό του έργο, τις συναρπαστικές ομιλίες του, την λειτουργικότατη αρθρογραφία του, και την γενικότερη παρουσία και ήρεμη επιρροή του στον κοινωνικό χώρο της αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας. Στη συλλογική συνείδηση των αρχιτεκτόνων κατέχει κεντρική θέση, ως ο πλέον πολύπλευρος παρατηρητής, μελετητής και σχολιαστής πλήθους φαινομένων της αρχιτεκτονικής, θεωρούμενων στο ευρύτερο ιστορικό-κοινωνικό τους πλαίσιο, αλλά και άλλων φαινομένων, καλλιτεχνικών ή κοινωνικών, με επιπτώσεις στον δημόσιο βίο και ορισμένως στο δομημένο αστικό ή ευρύτερο περιβάλλον. Ο Δημήτρης Φιλιππίδης με τα πολυάριθμα, απολύτως χρήσιμα βιβλία του και επιστημονικά άρθρα του, έχει σε ύψιστο βαθμό συμβάλει στην τεκμηρίωση και ερμηνεία των διαδικασιών και των προϊόντων της Αρχιτεκτονικής. Ως εκ τούτου, χάρις στην ευρεία απήχηση των έργων του, έχει επίσης συμβάλει στη διαμόρφωση της επιστημονικής σκέψης και επαγγελματικής ευαισθησίας πλείστων αρχιτεκτόνων και καλλιτεχνών. Κάποια βιβλία του, ή συλλογικά έργα βασισμένα σε δική του σύλληψη και διεύθυνση, έχουν σήμερα την χρησιμότητα πολύτιμων εγχειριδίων. Αναρίθμητα (σχεδόν χίλια) μικρότερα κείμενα του Δ. Φιλιππίδη, διάσπαρτα στον ημερήσιο και τον περιοδικό τύπο, σε στήλες κριτικής παρουσίασης βιβλίων, κτισμάτων, καλλιτεχνικών έργων, ή δημιουργών, σε καταλόγους εκθέσεων και ποιοτικές ιστοσελίδες, συνθέτουν μια απροσδόκητα ευρεία, πολύπλευρη και αποκαλυπτική εικόνα του κόσμου μας, της οποίας ο δημιουργός Δ. Φιλιππίδης, δεν διεκδικεί τον τίτλο του απολογητή μιας εποχής, αλλά αντιθέτως εκείνον του ακαταπόνητου παρατηρητή και σχολιαστή. Χωρίς αμφιβολία, αυτά τα κείμενα του Φιλιππίδη, που ήδη χρησιμοποιούνται από μελετητές της κοινωνίας μας και των τεχνών, θα απαρτίζουν για τις επόμενες γενιές πολύτιμο πεδίον ιστορικής και κριτικής έρευνας.
Για τα ως άνω, ο Δ. Φιλιππίδης πρέπει να τιμηθεί από την Ακαδημία με μια από τις ανώτατες διακρίσεις.
Μ. Κορρές
Σύντομο Βιογραφικό
Ο Δ. Φιλιππίδης (1938) είναι Αρχιτέκτων-Μηχ. ΕΜΠ (1962) και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, ΗΠΑ.
-Εργάσθηκε στο Γραφείο Δοξιάδη (Αθήνα και Αμερική 1967-70), και κατόπιν μόνος του ή σε διάφορα αρχιτεκτονικά γραφεία, για αρχιτεκτονικές και πολεοδομικές μελέτες, έως το 1995.
-Μετείχε σε πολλά ερευνητικά προγράμματα (1990-2000) και διακρίθηκε σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.
-Δίδαξε Πολεοδομία, κυρίως Αστικό Σχεδιασμό, στη Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ (1975-2005), όπου σήμερα είναι ομότιμος καθηγητής, αλλά και σε άλλα προγράμματα (1979-90).
-Είχε πλούσια συμμετοχή σε συνέδρια, επιστημονικές συναντήσεις και άλλα συναφή στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
-Ήταν μόνιμος συνεργάτης των ετήσιων περιοδικών Αρχιτεκτονικά Θέματα και Θέματα Χώρου + Τεχνών (1972-2013), όπου επιμελήθηκε τέσσερα ειδικά αφιερώματα και τέσσερις μονογραφίες αρχιτεκτόνων.
-Επιμελήθηκε έξι τόμους της σειράς Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική (Μέλισσα, 1980-88), όπου συνέβαλε με εισαγωγικά άρθρα και 3 μονογραφίες.
-Έγραψε την εισαγωγή στην επανέκδοση του βιβλίου Το Σπίτι του Ροδάκη (Μ. Φάις, επιμ.1997)
-Επιμελήθηκε τη συλλογική έκδοση Σπίτια του ’30. Μοντέρνα Αρχιτεκτονική στην Προπολεμική Αθήνα (1998).
-Συμμετείχε στο Die Architektur, die Tradition und der Ort (V.M. Lampugnani, επιμ., Wűstenrot Stiftung 2000).
-Επιμελήθηκε με τον Χ. Μπούρα το Αρχιτεκτονική, λεξικό τεχνικών όρων και βιογραφικών σημειωμάτων (Μέλισσα 2013) και το
-Επιμελήθηκε το βιβλίο Κ. Δοξιάδης, Ταξιδιωτικά ημερολόγια 1954-56 (Μέλισσα 2019).
-Επιμελήθηκε την έκθεση «Λύσανδρος Καυταντζόγλου», (ΕΙΑ, Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη 1996). Συμμετείχε στην επιτροπή οργάνωσης της έκθεσης ελληνικής αρχιτεκτονικής στο DAM Φραγκφούρτης και συνέβαλε στον κατάλογό της (Prestel 1999).
-Σε συνεργασία με το σκηνοθέτη Γ. Σκοπετέα, έγραψε σενάρια για τα ντοκιμαντέρ Για πέντε διαμερίσματα και ένα μαγαζί! (Μ. Μπενάκη 2004)
Έγραψε τα σενάρια σειράς 13 ντοκιμαντέρ για την ελληνική αρχιτεκτονική: Από τον Καλλικράτη στον Καλατράβα (2010-11).
Κυριότερα βιβλία του Δ. Φιλιππίδη:
-Νεοελληνική αρχιτεκτονική. Αρχιτεκτονική θεωρία και πράξη (1830-1980) σαν αντανάκλαση των ιδεολογικών επιλογών της νεοελληνικής κουλτούρας Αθήνα 1984.
-Για την ελληνική πόλη: μεταπολεμική πορεία και μελλοντικές προοπτικές Αθήνα 1990.
-Είκοσι θέσεις για την πολεοδομία, Αθήνα 1990.
-Το σκυρόδεμα στην ελληνική αρχιτεκτονική του εικοστού αιώνα, Αθήνα 1992.
-Δημήτρης Πικιώνης, δίτομη έκδοση του αρχιτεκτονικού έργου του Δημήτρη Πικιώνη, τρία εισαγωγικά κείμενα, Αθήνα 1994.
-Μεσογειακά σπίτια, Αθήνα 1994.
-Η κατοικία στην Αθήνα τη δεκαετία του 30, Αθήνα 1995 (συλλογικό ερευνητικό, με ευθύνη του Δ. Φιλιππίδη και συμμετοχή στη συγγραφή.
-Η ζωή και το έργο του αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου (1811-1885) Αθήνα 1995.
-Λύσανδρος Καυταντζόγλου, κατάλογος έκθεσης
-Μυτιληνη, Επάνω σκάλα, Αθήνα 1997.
-Πέντε δοκίμια για τον Άρη Κωνσταντινίδη, Αθήνα 1997.
-Διακοσμητικές τέχνες, τρεις αιώνες τέχνης στην ελληνική αρχιτεκτονική, Αθήνα 1998.
-Αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί και σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική (σε συνεργασία με την Ντ. Δεμίρη και τον Π. Τουρνικιώτη.
-Μοντέρνα αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, Αθηνα 2001.
-Ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας, Πάτρα 2001.
-Ανθολογία κειμένων ελληνικής αρχιτεκτονικής (1925 2003) Αθήνα 2003.
-Προάστια και εξοχές της Αθήνας του ‘30, δίγλωσση έκδοση, Αθήνα 2006.
-Αρχιτεκτονικές μεταμορφώσεις: επεμβαίνοντας δημιουργικά σε παλιά κτίσματα στην Ελλάδα, 2 τόμοι.
-Νεοκλασικές πόλεις στην Ελλάδα (1830-1920) Αθήνα 2007.
-Οικοδομικό τετράγωνο 19, Αθηνα 2009.
-Ανώνυμη αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, ο έλληνας Rapoport, δεύτερο μέρος του βιβλίου A. Rapoport-Δ. Φιλιππίδης, Ανώνυμη αρχιτεκτονική και πολιτιστικοί παράγοντες, Αθήνα 2010.
-Αρχιτεκτονική, λεξικό, επιμέλεια μαζί με τον Χ. Μπούρα. Αθήνα 2013.
-Εφήμερη και αιώνια Αθήνα, Αθήνα 2009,
-Δημήτρης Πικιώνης, Οι ομιλίες του ’65, Αθήνα 2009.
-Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Αναφορά στον Ιππόδαμο. Αθήνα 2015.
-Ανώνυμη αρχιτεκτονική, μια άρρητη παρουσία, Αθήνα 2018.
-Εγώ γράφω. Αθήνα 2018.
Τέλος απονεμηθήκαν συνολικά 74 διακρίσεις από την Ακαδημία Αθηνών, με το χρυσό μετάλλιο στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών για τα «150 χρόνια ευδόκιμης παρουσίασης του στην Ελλάδα». Και με το αργυρό τιμήθηκε ο Αλκιβιάδης Τάττος για την «καθοριστική συμβολή του στην ανάπτυξη αξιοσημείωτης πολιτιστικής δραστηριότητας στην Άνδρο.
Μεταξύ άλλων ανακοινώθηκε και η κατασκευή του νέου υπόσκαφου κτιρίου μουσείου, βιβλιοθήκης και κτιρίου με γραφεία και άλλες χρήσεις για τις ανάγκες της Ακαδημίας Αθηνών, που προγραμματίζεται να δημοπρατηθεί μέσα στο 2025. Ένα έργο του γραφείου SPARCH, ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΟΥ / ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ που απέσπασε το 1ο Βραβείο στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό το 2010.
SPARCH, ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΟΥ / ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ,
ΚΤΗΡΙΟ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ
1ο ΒΡΑΒΕΙΟ, Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός, 2010
Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση και καλύτερη ανάλυση
και
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
