ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ

ΤΗΣ ΡΕΝΑΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΡΤΖΩΚΑ

1.

«ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΕΣ»

Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΤΗΣ ΡΕΝΑΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΟΥ

Μια πετυχημένη εκδήλωση του περιοδικού ek στο ΚΠΙΣΝ

Σταύρος Μαρτίνος, Valentina Marelli, Αριάδνη Βοζάνη

Ηλίας Κωνσταντόπουλος, Παναγιώτης Τουρνικιώτης, Αλεκ Τζάνες,

Μέμος Φιλιππίδης, Bανέσα Tσακαλίδου, Σοφία Ψαρρά

Ηλίας Παπαγεωργίου, Όλγα Ίτσιου και Ρένα Σακελλαρίδου

(Καντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση)

Την Παρασκευή 15/12/2023 πραγματοποιήθηκε στον ‘Φάρο’ του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος μια ξεχωριστή εκδήλωση με τίτλο «Συγχρονικότητες», για μία από τις σημαντικότερες Ελληνίδες αρχιτέκτονες των τελευταίων χρόνων, της Ρένας Σακελλαρίδου, που διοργανώθηκε από το περιοδικό Ελληνικές Κατασκευές ek. Μια πρωτοβουλία που στέφθηκε με επιτυχία, με τη μεγάλη συμμετοχή του κοινού και τους επιλεγμένους ομιλητές, που είχαν προσκληθεί και κάλυψαν με τον καλύτερο τρόπο όλες τις πτυχές της διαδρομής της Ρένας Σακελλαρίδου, μιας πολυταξιδεμένης συναδέλφου. Καθηγήτριας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ιδρυτικό μέλος του αρχιτεκτονικού γραφείου SPARCH με την Μόρφω Παπανικολάου και επικεφαλής σήμερα του γραφείου RS SPARCH, με σημαντικό αρχιτεκτονικό και διδακτικό έργο, με πολλές διακρίσεις σε πάνω από 26 αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, και συνεργασίες με τον Mάριο Mπότα και άλλα διεθνή σημαντικά γραφεία, έχοντας αφήσει ένα ισχυρό αποτύπωμα στην πόλη της Αθήνας με το κορυφαίο εξαιρετικά πρωτότυπο έργο των γραφείων της ναυτιλιακής εταιρείας Agemar στην περιοχή της Καλλιθέας. Ένα έργο μοναδικό, που το χαρακτηρίζει η ευαισθησία, η θηλυκότητα, με πολλαπλές επιρροές και αυτοβιογραφικές αναφορές, το οποίο επιμελήθηκε μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια χωρίς, όπως ειπώθηκε, να βάζει νερό στο κρασί της.

Ρένα Σακελλαρίδου, Τα γραφεία της ναυτιλιακής εταιρείας Agemar, Φωτο Erieta Attali

Η βραδιά άνοιξε με το καλωσόρισμα του Σταύρου Μαρτίνου (βλ.σύνθετη εικόνα) μέλους της συντακτικής ομάδας του περιοδικού ek, ακολούθησε σύντομος χαιρετισμός από τη Valentina Marelli, εκπροσώπου του χρυσού χορηγού el greco gallery -Flexform. Μετά μίλησε η διευθύντρια σύνταξης του περιοδικού, καθηγήτρια της σχολής αρχιτεκτόνων ΕΜΠ Αριάδνη Βοζάνη, που προχώρησε στην εισαγωγική παρουσίαση, οπότε και ξεκίνησαν οι ουσιαστικές εισηγήσεις.

Πρώτος μίλησε ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής, καθηγητής του τμήματος αρχιτεκτόνων στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, με τίτλο της εισήγησης «Ρευστότητες Αιθέριες και Στέρεες: η Αρχιτεκτονική Οδύσσεια της Ρένας Σακελλαρίδου». Ακολούθησε ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης ομότιμος καθηγητής της σχολής αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, με τίτλο «Μαθητείες και εμπειρίες» και ο Αλεκ Τζάνες καθηγητής στο UNSW Built Environment, που μίλησε με θέμα: “A reflexion on the architecture of Rena Sakellaridou creating spatial poetry with light, form, flow and function”. Ο Μέμος Φιλιππίδης ανέβασε τον πήχη με μια σκηνοθετημένη προβολή με τίτλο “In transit”, αποκαλύπτοντας εύστοχες συνάψεις, συσχετίζοντας κατά την κρίση του εικόνες και μνήμες με τα έργα της Σακελλαρίδου. Στη συνέχεια επανήλθε η Αριάδνη Βοζάνη συσχετίζοντας αποσπάσματα από το ανέκδοτο προσωπικό «Ημερολόγιο Πορείας» της Σακελλαρίδου με εικόνες δημοσιευμένες στο facebook. Η Bανέσα Tσακαλίδου καθηγήτρια του τμήματος αρχιτεκτόνων στο ΑΠΘ, αποκάλυψε την καθοριστική συμπεριφορά της Ρένας Σακελλαρίδου στη διδασκαλία στις αρχιτεκτονικής συνθέσεις. Μια πτυχή που από προσωπική εμπειρία εκτιμώ ότι διαφέρει σημαντικά από τον τρόπο της αρχιτεκτονικής διδασκαλίας σε άλλες σχολές και επιβεβαιώνεται από τα εντυπωσιακά αποτελέσματα των φοιτητικών εργασιών που έχω αναλυτικά δημοσιεύσει και στο blog μου.

Από την διδασκαλία στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ.

Η Σοφία Ψαρρά, καθηγήτρια στην Βartlett, μας μίλησε για την αρχιτεκτονική σύνταξη στη θεωρητική συγγραφή της Ρένας Σακελλαρίδου και ο Ηλίας Παπαγεωργίου από το γραφείο PILA ως φοιτητής της Ρένας Σακελλαρίδου και με εμπειρίες από το γραφείο -μαζί με τη Μόρφω Παπανικολάου, μας παρουσίασε μια φοιτητική αρχιτεκτονική πρόταση με τίτλο ‘Από την ιδέα στην ύλη’. Τελευταία η Όλγα Ίτσιου Chief Operating Officer της Dimand, μας μίλησε για τις εμπειρίες της από την συνεργασία τους στην κατασκευή του έργου της Agemar με τίτλο «Ρένα Σακελλαρίδου , η προσωπικότητα» και προβάλλοντας σπάνιες εικόνες από τις εξελικτικές φάσεις τους εργοταξίου.

Η βραδιά έκλεισε με τον χαιρετισμό και τις ευχαριστίες της τιμώμενης και ακολούθησε το γνωστό κοκτέιλ, με την ελπίδα ότι αντίστοιχες εκδηλώσεις αφιερωμένες σε έλληνες αρχιτέκτονες θα ήταν χρήσιμο να συνεχιστούν με τον ίδιο πετυχημένο τρόπο, και με την παράλληλη μάλιστα έκδοση και του σχετικού τόμου.

 Η όλη εκδήλωση έχει βιντεοσκοπηθεί και θα παρουσιαστεί σύντομα στο διαδίκτυο, με ταυτόχρονη ενημέρωση εδώ.

2.

ΤΑ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΡΤΖΩΚΑ

Με αφορμή την τελευταία περιοδική έκδοση

“Archisearch_ the Paper Edition_ issue (06) 2023”

Παρακολουθώ με επιφυλάξεις και σχετικά συστηματικά τα τελευταία χρόνια τις δραστηριότητες, τις εκδηλώσεις και τις εκδόσεις που πραγματοποιεί ο Βασίλης Μπαρτζώκας, ένας άνθρωπος που σχετίζεται με την αρχιτεκτονική επί δεκαετίες και δείχνει κάθε φορά μια ξεχωριστή αγάπη και ένα ενδιαφέρον για να την προωθήσει, μέσα βέβαια από μία εμπορική διάσταση, που άλλωστε ήταν και η αρχική του ενασχόληση, ως αντιπρόσωπος και εισαγωγέας υψηλού design προϊόντων οικοδομικής και εξοπλισμού εσωτερικού χώρου, που με αξιοπρόσεκτο τρόπο προωθούσε στους αρχιτέκτονες με την προσωπική του παρουσία και την αναλυτική ενημέρωση για τον τρόπο ένταξης. Με αυτή την καλή διάθεση, την γενναιοδωρία του και την τελειομανία που τον διακατέχει, προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να αναδείξει όσο γίνεται περισσότερο θέματα αρχιτεκτονικής, σύμφωνα με τις δυνατότητες του, με περιορισμένο αριθμό ειδικών και καταξιωμένων συνεργατών.

Παράλληλα έχει καταφέρει αξιοποιώντας επιλεγμένες εταιρείες που σχετίζονται με το αρχιτεκτονικό έργο και επιθυμούν να προβληθούν μέσα από την διαφήμιση, να προχωρήσει στον σχεδιασμό και την παραγωγή μίας σειράς εκδηλώσεων και εκδόσεων, οι οποίες σταδιακά βελτιώνονται από χρόνο σε χρόνο. Ζούμε σε μία εποχή που δυστυχώς, όσο και να μας δυσαρεστεί και να μας υποψιάζει, χωρίς την συμβολή των χορηγιών και της διαφήμισης είναι σχεδόν αδύνατον να προωθηθούν δράσεις για την αρχιτεκτονική και όχι μόνο.

Ο Μπαρτζώκας το παλεύει επίμονα, παρακολουθώντας και ελέγχοντας μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια, πάντα για την εξασφάλιση ενός άρτιου αποτελέσματος και σταδιακά τα καταφέρνει όλο και καλύτερα. Αν και υπάρχει μια προκατάληψη που έχει βέβαια βάση, εκτιμώ ότι αξίζει τον κόπο, να γνωρίσουμε και να προσεγγίσουμε τις προσπάθειές του, όπως ήδη αρκετοί συνάδελφοι έχουν κάνει, γιατί έχω την αίσθηση ότι κάτι καλύτερο μπορεί να προκύψει. Εκτός από το γνωστό ήδη και διαρκώς εξελισσόμενο site ARCHISEARCH που διευθύνει, είναι γνωστές και οι εκδηλώσεις ΕΣΩ με τις βραβεύσεις διακεκριμένων αρχιτεκτόνων και εικαστικών, και το The Architects Show με ενδιαφέρουσες συζητήσεις με μεγάλο αριθμό επιλεγμένων ομιλητών πάνω σε ενδιαφέροντα θέματα, που οργανώνει τακτικά κάθε χρόνο, ακόμη και το πρόσφατο συνέδριο με θέμα «Τουρισμός και Κλιματική Αλλαγή» που έγινε στα Χανιά.

Η νέα έκδοση

Σήμερα όμως θα ήθελα να αναφερθώ στην νέα έκδοση που ήρθε πρόσφατα στα χέρια μου με τίτλο “Archisearch the Paper Edition issue (06) 2023”, παρακολουθώντας το πραγματικά πολύ καλύτερο φετινό The Architect Show στο METROPOLITAN EXPO. Πρόκειται για μια υπερμεγέθη (43Χ28 εκ.) και πολυσέλιδη (γύρω στις 300 σελ.) υψηλής ποιότητας, με χειροποίητο δέσιμο, δίγλωσση έκδοση, ιδιάζουσα και ενδιαφέρουσα σελιδοποίηση (Layout) και γραφιστική επιμέλεια που δεν πωλείται αλλά διανέμεται με την λογική του free press, και εκτυπώνεται σε 4.000 αντίτυπα.

Είναι η 6η κατά σειρά εξαμηνιαία έκδοση, με εκδότη τον Άρη Μαρινάκη και την γενική διεύθυνση του Βασίλη Μπαρτζώκα, πρωτοφανής στο είδος της για τα ελληνικά δεδομένα, που αποτυπώνει σε ένα βαθμό το σημερινό και αρκετά βελτιωμένο στίγμα της όλης προσπάθειας του Μπαρτζώκα με το εύρος και τον πλουραλισμό της θεματολογίας και την συμβολή αρχιτεκτόνων και άλλων συνεργατών που συμμετέχουν. Με στόχο μια συνοπτική ενημέρωση παραθέτω στην συνέχεια μια σύντομη αναφορά των περιεχομένων της έκδοσης με μια ενδεικτική εικονογράφηση.

Η έκδοση περιλαμβάνει 6 ενότητες με εκτεταμένα άρθρα και συνεντεύξεις, με πλούσια εικονογράφηση, που σχετίζονται σε ένα βαθμό με την εκδήλωση ΕΣΩ 2023.

Η Δανάη Μακρή

Μια έκδοση με την ουσιαστική και πλουραλιστική και επάξια συμμετοχή της Δανάης Μακρή που συμμετέχει με πολλαπλούς ρόλους τόσο για την έκδοση ως editorial director, όσον αφορά τη μετάφραση την επιμέλεια και συνεντεύξεις, αλλά και στην οργάνωση, προετοιμασία, επιμέλεια και παρουσίαση όλων των ζωντανών εκδηλώσεων.

Μια σειρά επίκαιρα και ενδιαφέροντα θέματα ξεκινούν ήδη από την πρώτη ενότητα με τίτλο AGENDA και αφορούν τον αστικό σχεδιασμό, τον παραμετρικό σχεδιασμό, την τεχνητή νοημοσύνη, την κοινωνική στέγαση, τον βιώσιμο τουρισμό, την οπτικοακουστική κληρονομιά των Κυκλάδων, την αρχιτεκτονική συμπεριφοριολογία, την βιωσιμότητα (sustainability), και την σχέση της τέχνης με την αρχιτεκτονική.

Στη δεύτερη ενότητα με τίτλο PEOPLE εντάσσονται 4 ενδιαφέρουσες συζητήσεις και συνεντεύξεις: Μια εκ βαθέων πολυσέλιδη συνέντευξη με τον Δημήτρη Φιλιππίδη, που ξεδιπλώνει πτυχές της ζωής του, καθώς και του διδακτικού και του συγγραφικού του έργου, με σειρά ανέκδοτων φωτογραφιών.

Ακολουθεί συζήτηση με τον εικαστικό Τόλη Τατόλη, και με τον αρχιτέκτονα Γιώργο Μπάτζιο που συζητά με τον Διονύση Μαρίνο, ο οποίος πραγματοποιεί επίσης συζητήσεις με τον Γιάννη Αρμέφτη για τις δραστηριότητες του στην Κύπρο, καθώς και με τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Ποτηρόπουλο με αυτοβιογραφικές αναφορές.

Στην τρίτη ενότητα με τίτλο “ARCHITECTURE” η Δανάη Μακρή παρουσιάζει την Κατερίνα Καραγιάννη και τη Μαρίνα Καραμαλή του γραφείου KKMK Architects, που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στην Αυστραλία, την Αίγυπτο και την Ινδονησία, με έργα που χαρακτηρίζονται με αναφορές στην κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική.

Ο Θανάσης Διαμαντόπουλος γράφει ένα άρθρο για το MINION, και συζητά με την Όλγα Ίτσιου της Dimand που το αγόρασε, αναδεικνύοντας πως η αρχιτεκτονική και η αστική ανάπτυξη συμβάλλουν στην αναζωογόνηση της περιοχής και αναδεικνύουν ένα ανανεωμένο τοπόσημο στην πόλη. Το άρθρο συμπληρώνεται με μια σύντομη συνέντευξη με τον αρχιτέκτονα του έργου Μίνω Διγενή.

Ακολουθεί συζήτηση με τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Ιωάννη Ραφτόπουλο του γραφείου AREA, για τον επανασχεδιασμό που ονομάστηκε “Spolia”, του υπαίθριου χώρου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, στην εμβληματική κατοικία του προέδρου Μποδοσάκη, με την ιδιάζουσα αρχιτεκτονική χειρονομία της ανάδειξης των κιόνων του κατεδαφιστέου περιστυλίου, που εντάχθηκαν οριζόντια σαν τεχνουργήματα.

Το γραφείο K Studio Office παρουσιάζει το “LIKNON” του Οίκου ΜΕΤΑΞΑ στη Σάμο, έναν υποδειγματικό βιωματικό χώρο με πεζούλες που υποδέχονται αμπελώνες και 3 κτίρια από πέτρα.

Ακολουθεί συζήτηση του Διονύση Μαρίνου με τους Point Supreme, Κωνσταντίνο Πανταζή και Μαριάννα Ρέντζου, στο πλαίσιο μιας διεθνούς συνεργασίας που συνέβαλαν καθοριστικά στη δημιουργία της νέας αρχιτεκτονικής σχολής της Μασσαλίας, δίνοντας προτεραιότητα στους κοινόχρηστους και ημιυπαίθριους χώρους.

Ενδιαφέρουσα είναι και η παρουσίαση του show room της εταιρείας φωτιστικών FOSS καθώς και η συζήτηση του Διονύση Μαρίνου με την αρχιτέκτονα Aude Mazelin του γραφείου Mykonos Architects, για την αρχιτεκτονική των Κυκλάδων. Η ενότητα Architecture, κλείνει με τη νέα πρωτότυπη πολυκατοικία της εταιρείας ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ στην Κυψέλη με αρχιτέκτονα την Ανδριανή Πάνου-Παπαθεοδώρου, καθώς και τις πολυτελείς Sanda Villas της ομάδας Costas Gagos Architecture & Design.

Στην ενότητα για το Design, ένα θέμα που είναι αλληλένδετο και πολύτιμο για την αρχιτεκτονική, παρουσιάζεται μεταξύ άλλων το branding του Κέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (KAM) από τους AG Design Agency, καθώς επίσης και του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής (EIA) από τους branding agency Marlon Tate που επίσης ασχολήθηκαν και με το Paradise Quarter ένα οικιστικό έργο στο Μαρούσι.

Η προτελευταία ενότητα με τίτλο ATHENS APPARTMENT SCENE, περιλαμβάνει μια επιλογή με 6 ενδιαφέροντα νέα διαμερίσματα που επιμελήθηκε η Μελίνα Αρβανίτη Πολλάτου. Στο Κολωνάκι από τους 4k Architects & Studio TAF, στην Κυψέλη από τους Space is Around Us (τί πρωτότυπος τίτλος γραφείου!), στου Γκύζη από την Frederica Scalise, στο Παγκράτι από το Nefelia Studio, στον Άγιο Παντελεήμονα Αθηνών από το that.studio και το ήδη γνωστό House for a Musician από τους Θοδωρή Πουλάκο και τον Μάνο Μπότσαρη.

Τέλος αναδεικνύοντας νέους αρχιτέκτονες παρουσιάζονται ενδεικτικά τρεις διπλωματικές εργασίες μεταξύ των οποίων της Αναστασίας Διαμαντοπούλου και της Σπυριδούλας Κουσοροπλή, με θέμα τον αστικό χώρο στου Ψυρρή.

Παρά την βράβευση του συγκεκριμένου περιοδικού εντύπου στο Βερολίνο με το Grand Prix Red Dot Design Awards, εξακολουθώ να έχω κάποιες επιφυλάξεις, ειδικά λόγω μιας υφέρπουσας υπερβολής στις παρουσιάσεις προσώπων και έργων, αλλά και μια αισιοδοξία για την θετική τελικά εξελικτική του πορεία, αλλά και το διαφαινόμενο ενδιαφέρον και την ευρύτερη συμμετοχή όλο και περισσότερων συναδέλφων, που θα συμβάλει στην συνεχή του βελτίωση, ιδιαίτερα σε μια εποχή μιας εξωστρέφειας της Ελληνικής αρχιτεκτονικής.

Την τελευταία αυτή έκδοση μαζί με όλες τις προηγούμενες μπορείτε να δείτε εδώ.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση