ΠΕΡΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ 

ΣΤΗΝ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΤΟΥ ΕΜΠ 

ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ 

επιλογές από την Αθήνα και νύξεις από το Λονδίνο

Κατέφθασα στο ΕΜΠ στις 21 Μαρτίου 2018 και χαζεύοντας τα εναπομείναντα γκράφιτι βρέθηκα στο γνωστό κτίριο της Πρυτανείας, με στόχο να περιπλανηθώ στην έκθεση με τις φετινές Διπλωματικές Εργασίες  των φοιτητών της Σχολής Αρχιτεκτόνων. 

Αναρωτιόμουν αν θα διαπίστωνα το ίδιο πάθος και τις ίδιες ανησυχίες, τις κραυγές, τα ΑΧ, τις ευαίσθητες και άλλοτε επιθετικές ζωγραφικές συνθέσεις των σχεδίων και των συνθημάτων στους τοίχους και αντίστοιχα στα θέματα των διπλωματικών. 

Εδώ και καιρό, με αφορμή ένα σχόλιο του Δημήτρη Φατούρου, αναζητώ να βρω σχέσεις και συνάφειες ανάμεσα στον τολμηρό σχεδιασμό επί τοίχου και τον σχεδιασμό επί χάρτου των νέων ανθρώπων και ειδικά των νέων αρχιτεκτόνων. Δεν το έχω καταφέρει ακόμη...

Περιδιαβαίνοντας την έκθεση των διπλωματικών διαπίστωσα τελικά μια συγκρατημένη προσέγγιση τόσο ως προς την θεματολογία όσο και την έκφραση. 

Έχω την αίσθηση ότι η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει πλέον καθορίσει ένα πλαίσιο σεμνών επιλογών που συνθετικά ακουμπούν σε μεγάλο βαθμό στον μοντερνισμό, χωρίς τολμηρές μορφολογικές αναζητήσεις. Τα θέματα των διπλωματικών κινούνται κυρίως σε ρεαλιστικά και συγκρατημένα πλαίσια και χαρακτηρίζονται από μία απλότητα, εκπέμποντας θάλεγα και μία ελπίδα ότι θα μπορούσαν και να υλοποιηθούν σε αυτό το ακόμη άνυδρο αρχιτεκτονικό περιβάλλον. Φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις που θα διαπιστώσετε στην συνέχεια.

Η παρουσίαση που ακολουθεί είναι συνοπτική χωρίς αναλυτικές περιγραφές του περιεχομένου κάθε διπλωματικής, με στόχο να προκύψουν κάποια μακροσκοπικά συμπεράσματα σχετικά με τις επικρατέστερες τάσεις, την θεματολογία και τον βαθμό επεξεργασίας και πώς όλα αυτά σχετίζονται μεταξύ τους. 

Τα θέματα αφορούν νέα κτίρια, επεμβάσεις σε υπάρχοντα, επεμβάσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, επεμβάσεις στο τοπίο, και άλλα. Η σειρά παρουσίασης ακολουθεί απλά την  διαδρομή μου στον εκθεσιακό χώρο.

1.

Βούλγαρη Ελευθερία, Χατζηκωνσταντίνου Νικόλαος: 

«Μεταφορές» της μνήμης. 

Μεταλλευτικός πολιτιστικός χώρος στον Θεολόγο Φθιώτιδας 

Επιβλέποντες: Γυφτόπουλος Σ., Βασιλάτος Π.

2.

Κυριακού Κυριακή, Λελέκη Ευαγγελία, Πικάσης Ηλίας: 

Κέντρο Επαγγελματικής κατάδυσης στην Κάλυμνο 

Επιβλέπων: Τάσης Παπαϊωάννου

3.

Σιώκου Κωνσταντίνα, Κουτσογιάννης Βασίλης: 

Ευκαιρίες κιναισθητικής εμπειρίας: Κέντρο αποκατάστασης 

Επιβλέπων: Σταυρίδης Σ.

4.

Δημόπουλος Γιάννης, Μπόλτσης Έκτορας, Χρηστάκη Αναστασία: 

Μια πληγή στο σώμα του ΚΠΙΣΝ: Εναλλακτικός Σχεδιασμός χώρων πολιτισμού βάσει των αρχών του Serendipity 

Επιβλέποντες: Σταυρίδης Σ., Μίχα Ε.

5.

Λάζαρη Ευγενία, Χατζοπούλου Αικατερίνη: 

Μεταβατική Τοπογραφία της επιβράδυνσης στον κόμβο μετεπιβίβασης ‘Αττική’ (Σ.Ο.Δ.Α.) 

Επιβλέποντες: Σταυρίδης Σ., Ζαχαριάδης Ι.

6.

Ζουρέλλη Σοφία, Παγιαζήτη Μαρούλα: 

Μονάδα καλλιέργειας και επεξεργασίας καλαμιού στη Νάξο 

Επιβλέποντες: Παπαϊωάννου Α., Μίχα Ε.

7.

Πασιά Μαρίνα:

[ΑΝΑ] ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΟΡΙΑ: μια χωρική εμπειρία μνήμης

Επιβλέπουσες: Μάρδα Ν., Κωνσταντινίδου Ε.

8.

Παπαδερού Αικατερίνη, Περώνη - Χαλκιά Φωτεινή 

ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΓΑΙΑ: Ανακτώντας τους μηχανισμούς παραγωγής στο οικιστικό δίπολο Καρδαμύλης-Εξοχωρίου. 

Επιβλέπων: Ζαχαριάδης Ι. 

9.

Πετροπούλου Χρύσα, Φωλιά Χαρίκλεια:

Περιδιαβαίνοντας την Αρχαία Ήλιδα

Επιβλέπουσα: Μάρδα Ν.

10.

Ντίνου Στεφανία, Ρούσσος Θεοφάνης 

Η είσοδος του δάσους. Μουσείο ξύλου στο Πανεπιστημιακό δάσος στο Περτούλι. 

Επιβλέπων: Παπαϊωάννου Α.

11.

Ζούμπου Βασιλική:

Θαλάσσιος σταθμός στην Κέρκυρα

Επιβλέπων: Βασιλάτος Π.

12. 

Καναβάρης Νικόλαος Ιωάννης, Μακαρόνας Συμεών, 

Στελλάτου Δήμητρα: 

Γεφυρώνοντας το διαφορετικό: Κοινωνικό κέντρο Jasmine 

Επιβλέπων: Σταυρίδης Σ.

13.

Δερμιτζάκη Βασιλική, Τσιτσιβά Αικατερίνη 

Από τη φυματίωση στην ψυχική ασθένεια: Πανεπιστημιακή κλινική στο Σανατόριο Πάρνηθας. 

Επιβλέπων: ΠαπαΪωάννου Α.

14. 
Γιαλέσα Δήμητρα, Καλαμπόγιας Πολυχρόνης Βασίλειος 

Εκ της γης γενόμενα: Συρραφές στο μεταλλευτικό τοπίο της Σερίφου 

Επιβλέπουσα: Μαρλάντη Μ.

15.

Μακράκη Αμαλία: 

Κατοικώντας στον Κεράνη 

Επιβλέποντες: Μάρδα Ν., Καραδήμας Κ.

16.

Καλογέρη Μαρία, Καλημέρη Παρασκευή, 

Κοτσαηλίδη Ευαγγελία-Άννα: 

Προσεγγίζοντας μια επιχωμάτωση στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου: Λουτρικές εγκαταστάσεις. 

Επιβλέποντες: Ζαχαριάδης Ι., Μωραΐτης Κ.

17.

Κιούση Μαρία: 

Έξω από το «κουτί» Χωρικό σύστημα κοινωνικής συνοχής στην Αθήνα. 

Επιβλέπων: Τερζόγλου Ν.Ι.

18.

Κατάρας Δημήτρης Μαρίνος: 

Κέντρο κοινωνικής επανένταξης τοξικοεξαρτημένων ατόμων 

Επιβλέπων: Σταυρίδης Σ.

19. Ανδρέου Στέλιος:

HOLOPARK. Σχεδιασμός με υπολογιστικά συστήματα 

ρευστών σωμάτων

Επιβλέπων: Παρμενίδης Γ.

20. 
Δήμιζα Μαρία-Βασιλική, Κορδάλη Θεώνη-Στυλιανή, Ράπτης Παναγιώτης: 

Πολιτιστική Παρέμβαση στο Αρκαδικό τοπίο 

Επιβλέπων: Μωραΐτης Κ.

21. 

Βασιλείου Δήμητρα, Γάκη Ελευθερία Ισμήνη, 

Τσεντζερούλια Βασιλική: 

Ερευνητικό και εκπαιδευτικό κέντρο στις όχθες του Πηνειού 

Επιβλέπουσα: Τσιράκη Σοφία

22.

Βέργα Ειρήνη, Μαρκοπούλου Ευθαλία-Μαρία, Παππά Πηνελόπη: 

Νέων τόπος. Ναυπηγείο ξύλινων σκαφών στα πευκάκια Βόλου. 

Επιβλέπων: Ζαχαριάδης Ι.

23.

Αγγελέτου Μαρία, Μαργώνη Χριστίνα: 

Δελφικό Τοπίο. Χώροι έκφρασης και δημιουργίας 

Επιβλέποντες: Δεμίρη Κ., Γυφτόπουλος Σ., Βασιλάτος Π.

24. 

Καψάλη Καλή

Πράσινες διαδρομές: παρέμβαση σε αστικό κόμβο 

Επιβλέπουσες: Μάρδα Ν., Κουτρολίκου Π.

25. 
Νικολακέας Σωτήρης, Πηλαβάκη Αντρεα 

ΚΟΥΡΙΟ. «ΟΔΟΣ ΑΝΩ ΚΑΤΩ ΜΙΑ» 

Επιβλέποντες: Βοζάνη Α., Κούρκουλας Α.

26.
Κόκα Άννα, Κολοκούδια Γεωργία 

Σχολή ξυλοναυπηγικής στο Καστελόριζο 

Επιβλέπουσα: Τσιράκη Σοφία

27.
Τσώλου Γεωργία, Χουδάλη Δανάη: 

Μουσείο περιβάλλοντος και κέντρο ερευνών στη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου 

Επιβλέπων: Ζαχαριάδης Ι.

νύξεις από το Λονδίνο

Έφυγα από την έκθεση με μια αίσθηση συμπάθειας προς τους νέους πια συναδέλφους αλλά και τους διδάσκοντες. Με μια  αίσθηση ικανοποίησης για το πολύ καλό επίπεδο επεξεργασίας και παρουσίασης των μελετών. 

Αυτόματα βέβαια ήρθαν στο μυαλό μου οι πρόσφατες εμπειρίες μου από διπλωματικές στις γνωστές σχολές του Λονδίνου και τις  συζητησεις μου με νέους Έλληνες διδασκοντες που παρουσίασα τον τελευταίο καιρό. 

Δεν επιδιώκω οποιαδήποτε σύγκριση. Άλλωστε δεν είναι και ο στόχος μου. 

Ένα για μένα είναι σίγουρο, ότι η αρχιτεκτονική παιδεία στο ΕΜΠ, παρόλες τις δυσκολίες, όπως ο περιορισμένος αριθμός διδασκόντων κλπ, αποτελεί τελικά ένα πολύ καλό υπόβαθρο, που θα μπορούσε να δεχθεί και να εξελίξει με τον καλύτερο τρόπο τις πολύ προχωρημένες αυτές ουτοπικές προσεγγίσεις στις σχολές αυτές του εξωτερικού. Ο γνωστός δρόμος εδώ και δεκαετίες... 

Θα επιχειρήσω στην συνέχεια προς ενημέρωση και μόνο, να παρουσιάσω δύο ενδεικτικά παραδείγματα διπλωματικών που πραγματοποιήθηκαν στην Architecture Associations το 2017, για να επισημάνω απλά την διαφορετικότητα των προσεγγίσεων. Είναι γεγονός ότι στο Λονδίνο οι φοιτητές εκτίθενται περισσότρο σε τρέχουσες διεθνώς τάσεις και προβληματισμούς και αυτό έχει ενδιαφέρον να μην το ξεχνάμε.

Joshua Penk, 
"A strategy for the archaeological excavations and development of Convoys wharf" 

Διπλωματική με διάκριση στην Architecture Associations 2017

Η διπλωματική του Joshua Penk στην ΑΑ επεξεργάζεται μια στρατηγική για τις αρχαιολογικές ανασκαφές και την ανάπτυξη της προβλήτας Convoys στο Λονδίνο

Πρόκειται για ένα project σε ένα αρχαιολογικό χώρο όπου η ανασκαφή αποκάλυψε περιορισμένα στοιχεία για την προϊστορική και τη ρωμαϊκή χρήση του χώρου. Κυρίως ανέδειξε υπολείμματα δομών παλαιού ναυπηγείου, όπου πρόκειται να δεχθούν γρήγορες στεγάσεις. Συνολικά, η ανασκαφή έδωσε μια συναρπαστική εικόνα στις εργασίες και την ανάπτυξη αυτού του ζωηρού και σημαντικού ναυπηγείου, το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κατασκευή τόσο των αξιοσημείωτων πλοίων εξερεύνησης όσο και των πολεμικών πλοίων.

Οι επεμβάσεις που προτείνει αυτή η διπλωματική για την στέγαση και την επισκεψιμότητα του αρχαιολογικού χώρου, συνοψίζονται στο ακόλουθο βίντεο όπου αποκαλύπτεται ένας διαφορετικός τρόπος αρχιτεκτονικής προσέγγισης μέσα από μια πρωτότυπη  παρουσίαση με ένα εικαστικό χαρακτήρα. 

Για περισσότερα για αυτή την διπλωματική κάντε ΚΛΙΚ εδώ.

Nathan Su, 
"Through Leviathan's Eyes"

Διπλωματική στην Architecture Associations 2017

Παραθέτω απόσπασμα από το υποστηρικτικό κείμενο της διπλωματικής: 

"Ζούμε σε μια εποχή όπου οι πολιτιστικές ιδεολογίες, οι προσδοκίες και οι φόβοι είναι τόσο διαφορετικοί και δυναμικοί όσο ποτέ. Και ακόμη οι απόψεις μας για τον κόσμο γίνονται όλο και πιο μοναδικές, ακραίες και δυστυχώς πολωμένες. 

Οι ηχητικοί θάλαμοι των μέσων ενημέρωσης μας τροφοδοτούν εξατομικευμένες, αυτοσυντηρούμενες πραγματικότητες που μας κρατούν καλά, μέσα στα όρια των δικών μας προδιαγραφών και υποθέσεων. Αλλά τι και εάν οι τεχνολογίες που μας τυφλώνουν σήμερα, θα μπορούσαν κάπως να μας δεσμεύσουν όλους μαζί;"

Το «Μέσα από τα μάτια του Leviathan» είναι μια αισιόδοξη, υποθετική ματιά σε έναν κόσμο όπου η πραγματικότητα κατασκευάζεται συλλογικά. Η ταινία που ακολουθεί είναι μια μη-αφηγηματική περιήγηση μέσα από μια σχεδόν μελλοντική κατάσταση αστάθειας που φαντάζει σαν μια επανεγγραφή των τεχνολογικών προτεραιοτήτων, για μια εξατομικευμένη πραγματικότητα, σε μια πραγματικά μικτή πραγματικότητα. 

Εδώ, το ασταθές, είναι συνεχώς μετατοπισμένο, αν και κάποιες νοήμονες συλλογικότητες συνθέτουν τον χώρο σε μια σταθερή κατάσταση επανασχεδιασμού και υπερ-γραφής, που συχνά, κάθε τόσο, συγχωνεύεται σε μια επείγουσα κατάσταση σε μια μετακινούμενη εμμονή. Η πόλη καθίσταται ένα αναπτυσσόμενο παλίμψηστο. Ένα πολιτισμικό μανιφέστο του Leviathan του Hobbes.

Δείτε με υπομονή και  απολαύστε αυτό  το βίντεο, που αποτελεί το απόσταγμα αυτής της διπλωματικής. Ένα βίντεο αρκετά δύσκολο να γίνει κατανοητό, αλλά ευρηματικά σκηνοθετημένο με άρτιες τεχνολογικά επεξεργασίες των εικόνων.

Για περισσότερα για αυτή την διπλωματική κάντε ΚΛΙΚ εδώ.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση