ΜΙΚΡΕΣ ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΕΞΟΧΙΚΕΣ-ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΣΕ ΙΔΙΟΤΥΠΑ ΤΟΠΙΑ

παράλληλοι δρόμοι,

από το νησί Fogo στον Καναδά

μέχρι  την Ελλάδα.
 

Saunders Architecture,   Long Studio, Fogo Island,

Photo, © Bent Rene Synnevag

Το  γραφείο Saunders Architecture  με έδρα την Νορβηγία το   γνώρισα με αφορμή την έκθεση μου στο Βυζαντινό Μουσείο  και  το βιβλίο μου, όπου παρουσίασα την δουλειά τους, μια και ανήκουν στους πρώτους ευρωπαίους αρχιτέκτονες που πρότειναν τα μικρά αυτά ποιητικά καταλύματα για νέους ανθρώπους σε χαρισματικά τοπία. 

Saunders Architecture, Long Studio, Προσχέδιο

Ήξερα ότι επί χρόνια αγωνιζόντουσαν να πετύχουν ένα ουτοπικό project, σχεδιάζοντας μικρά καταλύματα σε ένα παράδοξο και γοητευτικό τοπίο  και ένοιωθα ότι βρισκόμαστε στο ίδιο μήκος κύματος μια και από την πλευρά μου είχα ξεκινήσει μια αντίστοιχη   υπόθεση  από τον χειμώνα του 2009, πριν ακόμη γίνει η έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο.

Γιατί η υπόθεση των αρχετύπων* αυτό είχε σαν στόχο. Να ανοίξει καινούργιους δρόμους και νέους τρόπους σκέψεις σχετικά με το κατοικείν στο ελληνικό τοπίο.  

Καλύβα σε μαντρί στον Πρόδρομο Καρδίτσας, 29-ΙΧ-2005

Ομολογώ ότι οι μακρόχρονες δυσκολίες του  Todd Saunders και της ομάδας του, να υλοποιήσει αυτό το όραμα, μας αποθάρρυνε. Με  δεδομένη την οικονομική  κρίση,  ο σχεδιασμός   που είχαμε ξεκινήσει στο γραφείο με ενθουσιασμό,  πέρασε σε δεύτερη μοίρα. Μια σειρά προτάσεων παρέμειναν ανενεργές. 

Το email  των Νορβηγών αρχιτεκτόνων του γραφείου Saunders Architecture, που έφτασε προχθές στο γραφείο, μου έδωσε χαρά και ελπίδα. Με ενημέρωσαν ότι επί τέλους το project τους στο νησί Fogo, μετά από πολλές δυσκολίες πραγματοποιείται. 

Saunders Architecture,   Long Studio, Fogo Island,

Photo, © Bent Rene Synnevag

Μια σειρά από μικρά καταλύματα – studio, διάσπαρτα σε ένα απομακρυσμένο νησί στις ανατολικές ακτές του Καναδά, σχεδιάστηκαν με στόχο να φιλοξενήσουν ένα ειδικό κοινό και  κυρίως καλλιτέχνες, ανθρώπους που αναζητούν παράλληλα με τις διακοπές τους και την δημιουργία, αναπτύσσοντας έτσι  έναν ειδικού τύπου ελκυστικό τουρισμό.

 Η ιδέα ήταν να δημιουργηθούν  τολμηρές και απλές γεωμετρικές δομές, εκ διαμέτρου αντίθετες, με το  εντυπωσιακό φυσικό περιβάλλον. 

Saunders Architecture,   Long Studio, Fogo Island,

Photo, © Bent Rene Synnevag

Οι καλλιτέχνες θα μπορούν να παρατηρούν το περιβάλλον και πως αυτό μεταβάλλεται  κατά τη διάρκεια των διαφόρων εποχών στις οποίες τα στούντιο θα είναι σε χρήση: άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο.

 

Saunders Architecture,   Long Studio, Fogo Island,

Photo, © Bent Rene Synnevag

Όλα είναι  προσανατολισμένα προς τη θάλασσα και υπερυψωμένα πάνω από το έδαφος για να παρέχει στον  καλλιτέχνη - κάτοικο την αίσθηση ότι είναι ελεύθερος και ανεμπόδιστος.

Saunders Architecture,   Long Studio, Fogo Island,

Photo, © Bent Rene Synnevag

↑ Click images to enlarge 

Τα υλικά και οι μέθοδοι κατασκευής που επιλέχθηκαν σχετίζονται με  την τοπική αρχιτεκτονική του νησιού Fogo  Όλα τα στούντιο είναι ενεργειακά αυτόνομα (παράγουν τη δική τους ενέργεια) έχει δε προβλεφθεί η ανακύκλωση τους, καθώς και η  ανακύκλωση των αποβλήτων τους.

Saunders Architecture,   Long Studio, Fogo Island,

Photo, © Bent Rene Synnevag

Το πρώτο studio ολοκληρώθηκε με την πρωτοβουλία του ιδρύματος Shorefast που ιδρύθηκε από την  Zita Cobb, που κατάγεται από το νησί, προκειμένου να υλοποιήσει το όραμά της. 

Saunders Architecture,   Long Studio, Fogo Island,

Photo, © Bent Rene Synnevag

Το Ίδρυμα Shorefast που έχει αναλάβει την χρηματοδότηση της επένδυσης συνεργάζεται με τους ανθρώπους του νησιού  Fogo για να βρουν τρόπους για να διατηρηθεί αυτός ο ιδιαίτερος τόπος και αυτή η ιδιαίτερη κουλτούρα. Η ίδια επένδυσε 6 εκατομμύρια $, και κατάφερε να εξασφαλίσει από δημόσιες επενδύσεις άλλα 10 εκατομμύρια $. Σκοπεύει να υλοποιήσει μια σειρά τέτοια καταλύματα διάσπαρτα στο νησί και ένα μικρό εστιατόριο για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών σύμφωνα με την μελέτη του γραφείου Saunders Architecture.

↑ Click images to enlarge

Η  Zita Cobb, θέλει να κάνει το νησί Fogo ένα φυτώριο μιας κοινωνικής επιχειρηματικότητας, για την επίτευξη ευρύτερων στόχων, για την επίτευξη αυτού του οράματος. Έχουμε επιλέξει, εξηγεί, να ανακαλύψουμε νέους δρόμους που σχετίζονται  με τις τέχνες. Θέλουμε να δημιουργήσουμε δομές που σέβονται την καταγωγή μας  και τιμούν αυτό το τοπίο που είναι τόσο ευαίσθητο αλλά και τόσο φοβερό. Θέλουμε δομές που αγγίζουν τη φαντασία μας και βοηθούν τη διατήρηση της σχέσης  ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον μας.

Saunders Architecture,   Long Studio, Fogo Island,

Photo, © Bent Rene Synnevag

Διαφορετικά και ενδιαφέροντα αναστρέψιμα καταλύματα θα χωροθετηθούν κατά μήκος των ακτών του νησιού.

Saunders Architecture, Squish studio 1, Fogo Island,

Saunders Architecture, Squish studio 2, Fogo Island,

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά ότι η επιμονή  και η πίστη  συχνά οδηγούν στην  υλοποίηση των οραμάτων μας.

Με την πεποίθηση αυτή, ανέσυρα  τις προτάσεις που πραγματοποίησα κυρίως μετά την έκθεση και το βιβλίο μου με τα αρχέτυπα*, με στήριγμα τον θετικό αντίκτυπο στο ευρύτερο κοινό. Έτσι, θα επιδιώξω να συνεχίσω αυτήν την προσπάθεια, αναζητώντας συνεργάτες και υποστηρικτές.

Άλλωστε τώρα παρουσιάζεται και η προοπτική των «700.000 κατοικιών για τους Ευρωπαίους» που ήδη έχω σχολιάσει πρόσφατα σε αυτό το μπλογκ(ΚLΙΚ) 

Με αφετηρία τις καλύβες και τα μαντριά και την «μαγεία του απλού» έχω προχωρήσει με τους συνεργάτες μου στον σχεδιασμό μιας σειράς ποιητικών καταλυμάτων σε παράδοξα και ενδιαφέροντα ελληνικά τοπία που αξιοποιούν την σύγχρονη τεχνολογία και πιστεύω ότι σήμερα μπορούν να αποτελέσουν λύσεις για νέους  ανθρώπους και όχι μόνο, καλλιτέχνες, αλλά και για μια κατηγορία τουριστών που αναζητούν μια διαμονή σε χώρους απέριττους, μια βιοκλιματική και οικολογική διάσταση και πιθανόν και  ενεργειακά αυτόνομων.

Για σήμερα θα αρκεστώ σε ένα μικρό δείγμα αυτής της δουλειάς. Θα συνεχίσω την παρουσίασή του στην επόμενη ανάρτηση.

Όρος Πάρνηθα, 19-ΙΧ-2010 

↑ Click images to enlarge 

Πρόκειται για μια αισιόδοξη υπόθεση που ξεκίνησε με αφορμή την εμπειρία μου από  την καμένη πλευρά της Πάρνηθας που παραμένει ίσως ακόμη, ένας κρανίου τόπος, μια και το νερό παρέσυρε κάθε ίχνος χώματος αφήνοντας τα καμένα κουφάρια των δένδρων να στέκουν εφιαλτικά αναδύοντας μια αίσθηση θανάτου. Η συγκίνησή μου επιστρέφοντας στο γραφείο, που συνοδευόταν και από την εικόνα των απελπισμένων ελαφιών που αναζητούσαν ένα φύλλο πράσινου ή μια σταγόνα νερό, με οδήγησε στο να καθίσω  στο σχεδιαστήριο και να ονειρευτώ…

Πάρνηθα, ΟΝΕΙΡΟ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Να ονειρευτώ καταλύματα που θα μπορούσαν να γίνουν εστίες μιας δυναμικής και δημιουργικής αποκατάστασης του κατεστραμμένου πολύτιμου αυτού φυσικού τοπίου.

Μια αισιόδοξη θετική προσέγγιση σε μια εποχή κρίσης!! Μια θετική διέξοδος ίσως για τους «αγανακρισμένους» που δεν βασίζεται στην ιδιοκτησία τον εγωισμό και την απληστία.

«Η συνειδητότητα του «εμείς» μέσα από την αυτοσυνειδησία!» όπως υποστηρίζει και ο δημοσιογράφος Γιώργος Χριστοδουλόπουλος στο «Ε» της Ελευθεροτυπίας.

Όρος Πάρνηθα, 19-ΙΧ-2010 

Όρος Πάρνηθα, ΟΝΕΙΡΟ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ...

Περισσότερα την επόμενη φορά…

αναφωνώντας: ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΚΑΙ ΒΟΗΘΕΙΣΤΕ!

CREDITS:

Architect: Saunders Architecture, Bergen, Norway   www.saunders.no, tel: +47 55 36 85 06 or 975 25 761) Principal Architect: Todd Saunders.  Assistants: Ryan Jørgensen, Attila Béres, Colin Hertberger, Cristina Maier, Olivier Bourgeois, Pål Storsveen, & Nick Herder

Client: Shorefast Foundation,  (www.shorefast.org)   and The Fogo Island Arts Corporation 

Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Σόνια Ζαχαράτου  έστειλε το ακόλουθο σχόλιο:

Λοιπόν!...
Τα είδα. Με προσοχή. Δεν ξέρω αν θέλεις να βγάλω τον εαυτό μου απέξω και να τα κρίνω. Αν ναι, τότε τα βρίσκω ευφυέστατα. Κομψοτεχνήματα. Σπουδαία αρχιτεκτονική σύλληψη. Άψογη εφαρμογή. Σπίτια του μέλλοντος. Υψηλή τέχνη.

Αν θέλεις να τα δω με τον εαυτό μου μέσα, το πρώτο που νιώθω είναι μια παγωνιά. Η τελειότητα με αποδιώχνει. Οι γωνίες με κυνηγούν και μου γρατζουνούν τα μάτια. Το τοπίο, παρότι έχουμε συνηθίσει στους κυκλαδίτικους ξερότοπους, μου είναι εφιαλτικό. Τόπος εξορίας. Καμια ζεστασιά, κανένα κουκούλι, άρα και καμία έμπνευση για να συγκεντρωθώ και να γράψω -μια που απευθύνονται σε δημιουργούς -Και τι θα πει αυτό;
Χώρος που μάχεται κάθε τι το ερωτικό. Έκθετος στη μοναξιά. Στο να πεθάνω μακριά από τον κόσμο. Θυμήθηκα την καλύβα του Τσάπλιν στον Χρυσοθήρα. Δεν θα τα κατοικούσα ποτέ, εκτός κι αν -δεν ξέρω πόσα "αν" πρέπει να εκθέσω και να αναλύσω.

Συγγνώμη για όσα σου γράφω, αλλά δεν μπορώ να σου πω άλλα.

Το έργο σου διαφέρει ως προς τούτο: βαστά κάτι από μια υφέρπουσα ασημαντότητα. Αυτό με κάνει να νιώθω καλά. Λυγίζει λίγο προς τη γη, σαν να την προσκυνά. Τα ξένα, αντιθέτως, έχουν έπαρση. Το δικό σου έχει ακόμα και λίγο χρώμα. Δεν με τρελαίνει εκείνο το λευκό των άλλων. Στο ελληνικό τοπίο το λευκό δένει με το κυπαρίσι, με την βουκαμβίλια, με την πικροδάφνη ή με το θυμάρι που, σε πείσμα του ανήλεου ήλιου, κρατά το χρώμα του κατακαλόκαιρα. Το έργο σου έχει και το περιθώριο λίγης γης, που μπορεί να καλλιεργηθεί. Πράγμα που υποδηλώνει μια πιθανή μελλοντική επαφή με κάποιον γείτονα. Μοιάζει, επίσης, με ταπεινό εξωκλήσι, με καταφύγιο τρυφεράδας.
Σκέψου και τα μαντριά. Όσο κι αν είναι χυμένα μοναχικά στην ελληνική γη, βλέπουν και τον απέναντι, ακόμα κι αν οι τσοπάνοι διαπληκτίζονται μεταξύ τους για το χορτάρι του λειμώνα.
Αυτά που σου γράφω δεν σημαίνουν καθόλου ότι συγκαταλέγομαι στους εραστές των θηριωδών κτισμάτων όπου με βγάζει το λίνκ σου. Ούτε στα πανομοιότυπα κι επαναλαμβανόμενα ή οτιδήποτε άλλο κτίζεται μαζικά στα ελληνικά νησιά, που έχουν ήδη καταστραφεί από την απληστία των επιχειρηματιών. Ή στα βουνά. Μακριά από μένα, μακριά από μας. Ξόρκι. Δες τον οικισμό σου τι τρυφεράδα έχει (παρόλο που έτσι όπως βλέπω τη μακέτα είναι πυκνωκτισμένος). Εκείνη η εξώπορτα με τις αναφορές της. Η 'θερμοκρασία' του που υπονοείται ακόμα και στη φωτογραφία.

Σόνια Ζαχαράτου  18 VII 2011

Και η δική μου απάντηση:

Θα συμφωνήσω   με την  με την άποψή σου για  την σκληρότητα του τοπίου και την αυστηρότητα των μορφών.
Εδώ όμως  βρισκόμαστε σε ένα άλλο γεωγραφικό παράλληλο όπου εντάσσεται από την μία πλευρά ο Καναδάς ( ο τόπος του project) και από την άλλη η Νορβηγία ( η έδρα των μελετητών). Εκεί  υπάρχει μια άλλη ποίηση. Αυτή  των ψυχρών κλιμάτων με  τις μεγάλες  ατελείωτες νύχτες και αυτό το γκρίζο φως. Καμία σχέση με την Μεσόγειο, το Αιγαίο με το ελληνικό φως.
Προσοχή όμως, εδώ θα ήθελα να αναδείξω κυρίως, όλη τη παρέα, από τον αρχιτέκτονα  Todd Saunders μέχρι την υπεύθυνη της επένδυσης Zita Cobb, που κατάγονται από αυτό το ταπεινό και σκληρό νησί των ψαράδων (Fogo) του Καναδά και απλά αγωνίζονται επί χρόνια να υλοποιήσουν το όραμά τους για τον τόπο τους.
Η μινιμαλιστική αρχιτεκτονική τους δεν μπορεί εύκολα να μας συγκινήσει, παρόλα αυτά υπάρχει μια λιτή και καθαρή άποψη, σεβαστή για εκεί που βρίσκεται.
Το θέμα είναι να καταφέρουμε και εμείς να υλοποιήσουμε ανάλογα οράματα. αυτό με καίει πιο πολύ, στο βαθμό που ετοιμαζόμαστε να φτιάξουμε εξοχικές κατοικίες  για 700 000 Ευρωπαίους. Και αυτό με ανησυχεί και με σπρώχνει να δουλέυω και να σχεδιάζω ακόμη περισσότερο.

Γ.Τ.