ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

ΣΤΗΝ ΑΝΕΠΙΣΤΡΕΠΤΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ 

ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΚΟΛΩΝΑΚΙΟΥ

Μία νέα έκδοση & ένα ατόπημα της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ

1.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Θεωρώ σημαντικό κεφάλαιο της αρχιτεκτονικής μου διαδρομής, την συνεργασία μου με άξιους τεχνίτες που ξεχώρισα, έχοντας μαζί τους μια σχέση κάτι παραπάνω από επαγγελματική. οικογενειακή ή και φιλική. Είναι οι άνθρωποι εκείνοι που μοχθούν για να αποδώσουν με σεβασμό και με τον καλύτερο τρόπο μέσα από τα σχέδια μας, την ουσία της κατασκευής, βάζοντας το μεράκι τους, την συνέπεια και την υπευθυνότητά τους.

Χάρηκα λοιπόν όταν πήρα στα χέρια μου το νέο βιβλίο με τίτλο «Ο ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ», που είναι αφιερωμένο στη μνήμη του συνεργάτη του Δημήτρη και της Σουζάνας Αντωνακάκη, του μάστορα του επίπλου Χαράλαμπου Τζανακάκη.

Ο Χαράλαμπος Τζανακάκης στο εργαστήριό του

Ήταν από εκείνους τους ξεχωριστούς μαστόρους, ψηλός ευτραφής και γενναιόδωρος, γελαστός και καλωσυνάτος, που συνήθιζε να χαϊδεύει τα έργα του πριν τα αποχωριστεί όταν τα παρέδιδε, δίνοντας ένα μήνυμα στους αποδέκτες τους, για να τα φροντίζουν και να τα νοιάζονται. Δύο φορές βιώσαμε αυτή την εικόνα, έχοντας την τύχη να αποκτήσουμε και εμείς ξεχωριστά έπιπλα σχεδιασμένα από τον Δημήτρη και την Σουζάνα που διατηρούμε ως κόρη οφθαλμού.

Ο Χαράλαμπος Τζανακάκης έφυγε από την ζωή σε ηλικία 82 ετών, το 2010 πλήρης ημερών, ολοκληρώνοντας μια διαρκή συνεργασία με τους Αντωνακάκηδες σχεδόν 47 ετών, από το 1960.

Μαζί με τα υπέροχα έπιπλά του, άφησε και ένα προσωπικό σημείωμα που επισυνάπτεται και ξεχωρίζει στο βιβλίο, όπου σε κρητική διάλεκτο μας αποκαλύπτει το πώς ξεκίνησε σε ηλικία 17 ετών, από το χωριό Σπήλι Ρεθύμνου και πώς πορεύτηκε τα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια με ήθος και επιμονή και με στήριγμα την ευχή της μητέρας του. Το κείμενο της κόρης του Στεφανίας Τζανακάκη-Μεράκου συμπληρώνει την εικόνα της διαδρομής του, την αγάπη του για το έπιπλο, τα ταξίδια, και τις θεατρικές παραστάσεις του Εθνικού, του Θεάτρου Τέχνης, και τις τραγωδίες στην Επίδαυρο.

Αυτοί οι σπάνιοι πιά τεχνίτες δυστυχώς σταδιακά εκλείπουν. Η τεράστια αυτή τεχνογνωσία και η ευαισθησία, ένας μοναδικός πολιτισμός χάνεται. Ελάχιστοι παρέδωσαν την σκυτάλη και την γνώση στα παιδιά τους να συνεχίζουν, γιατί όλοι τότε ήθελαν να στείλουν τα παιδιά τους στο Πανεπιστήμιο, κάτι που ενισχύθηκε και από τις επιλογές της πολιτείας που κατάργησε στην ουσία την τεχνική εκπαίδευση αντί να την οργανώσει σωστά και τελικά μετέτρεψε τα ΤΕΙ σε πανεπιστήμια. Οφείλουμε πολλά σε αυτούς τους ανθρώπους που πραγματικά χωρίς αυτούς θα είμαστε άλλοι.

Θεωρώ ότι αυτό το βιβλίο προβάλει με τον καλύτερο τρόπο την αξία αυτών των ελλήνων μαστόρων που σταδιακά αποσύρονται, παράλληλα βέβαια με το επίσης σημαντικό κεντρικό του περιεχόμενο. Πρόκειται για μια έκδοση σπάνια στο είδος της, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις DOMa και τα Tετράδια Αρχιτεκτονικής. Αtelier 66, και πραγματοποιήθηκε με την ισχυρή θέληση του Δημήτρη Φατούρου.

Η αφίσα της έκθεσης με τίτλο «Σύγχρονο Ελληνικό Έπιπλο, Εργαστήριο 66 – Δημήτρης και Σουζάνα Αντωνακάκη» στο κατάστημα Κατοικείν το 1981

Δύο κείμενα του, το ένα ως εισαγωγή με τίτλο «Τα έπιπλα του Δημήτρη και της Σουζάνας Αντωνακάκη, γραμμένο τον Απρίλιο του 1981, με αφορμή την έκθεση στο κατάστημα «Κατοικείν» και το δεύτερο με τίτλο «Η γεωμετρία των διατομών και η αμεσότητα της αφής», όπου μεταξύ άλλων πυκνών νοημάτων, σημειώνει:

«Οι υλικότητες, οι διατομές, οι αρθρώσεις και η γεωμετρία του επίπλου της Σουζάνας και του Δημήτρη Αντωνακάκη αντικατοπτρίζουν την έμμεση και άμεση πολλαπλότητα του σώματος και τις «αντανακλάσεις» του στην συνεχή συμβίωση με την αντιληπτική κατάσταση, συμμετέχουν στις συνθήκες και τις συμπεριφορές της κατοίκησης»

Ακολουθούν τα κείμενα της Σουζάνας και του Δημήτρη με κοινό τίτλο «Επίπλωση και Συνθετική Διαδικασία» Ι & ΙΙ, μέσα από τα οποία γίνεται σαφές ότι τα έπιπλα δεν αποτελούν ανεξάρτητα αντικείμενα αλλά συγκροτούν μια αδιάσπαστη ενότητα και είναι αναπόσπαστα στοιχεία που συμβάλουν στην οργάνωση της ποιότητας του εσωτερικού χώρου.

Από την ενότητα Σύνολα: Ανάπλαση Διαμερίσματος σε πολυκατοικία-Αγία Παρασκευή, το καθιστικό – γωνιά φαγητού

Σημειώνουν την σημασία και την πολυσήμαντη λειτουργία των μόνιμων κατασκευών στην παραδοσιακή κατοικία, μιλούν για τα «καυτά» μέρη της σύνθεσης που είναι οι αρθρώσεις, τα σημεία μετάβασης από την μια κατάσταση στην άλλη, που αποτελούν περιοχές μετασχηματισμών, όπως σημειώνει ο Αντονάς. 

Μόνιμα έπιπλα, χτιστός καναπές. Κατοικία στο Φάληρο

Μετά τα κείμενα ακολουθεί το κεφάλαιο «Γ. Αρχιτεκτονικό Λεξιλόγιο», όπου παρουσιάζονται ενδεικτικά στοιχεία εσωτερικών και εξωτερικών χώρων / Υλικά και επεξεργασία-συνδυασμοί και εικονογραφούνται, δάπεδα, τοίχοι, οροφές, διαχωριστικά χώρων κουφώματα και μόνιμα έπιπλα από έργα τους.

Σχολικά έπιπλα για απροσάρμοστα παιδιά, Ίδρυμα ‘Θεοτόκος’

Άποψη χώρου παιχνιδιού – «Αρχιτεκτονική μέσα στην Αρχιτεκτονική»

Στην συνέχεια στην ενότητα «Δ΄ Σύνολα» παρουσιάζονται Σχολικά έπιπλα και επιπλωμένοι εσωτερικοί χώροι κατοικιών, διαμερισμάτων και γραφείων, με εικόνες και σχέδια.

Στην προτελευταία ενότητα «Ε. Έπιπλα» παρατίθενται κατασκευαστικά σχέδια και φωτογραφίες σειράς επίπλων: καθίσματα, τραπέζια, διαχωριστικά, βιβλιοθήκες , έπιπλα υπνοδωματίων και καθημερινού, ακόμη και περίτεχνα τραπέζια για σκάκι κλπ αποκαλύπτοντας μια διαδρομή με στιβαρές χειρονομίες, με μια ιδιάζουσα βαρύτητα σε φόρμες και διατομές, χαρακτηριστικό μιας εποχής σε αντίθεση με την επικρατούσα σημερινή άποψη του minimal.

Χαράλαμπος και Αρετή Τζανακάκη, Ρέθυμνο 2007

Το Επίμετρο της έκδοσης, η τελευταία αυτή ενότητα, είναι αφιερωμένη στον Χαράλαμπο Τζανακάκη, όπως προαναφέρθηκε στην αρχή της ανάρτησης, που εκτός από το δικό του κείμενό και της κόρης του, περιλαμβάνεται και ένα ενδιαφέρον κείμενο του ιστορικού Τάσου Σακελλαρόπουλου με τίτλο «Η Αφετηρία, ο Τεχνίτης, η Πνοή». Η έκδοση ολοκληρώνεται με τα ευαίσθητα κείμενα της Σουζάνας «Ο επιπλοποιός μας: Μία καίρια σχέση» και του Δημήτρη «Λίγα λόγια για τον Χαράλαμπο Τζανακάκη» που εκπέμπουν την εκτίμηση, τον σεβασμό και κυρίως την αγάπη τους για έναν δικό τους άνθρωπο.

____________________________

Επιμέλεια έκδοσης: Σουζάνα Αντωνακάκη, Δημήτρης Αντωνακάκης 

Ταξινόμηση – επεξεργασία υλικού: Βαγγέλης Παπανδρέου, Κατερίνα Τσακμάκη 

Επιμέλεια και συντονισμός υλικού: Σάρρα Μάτσα 

Σχεδιασμός έκδοσης: Μιχάλης Παπαρούνης

2.

Η ΑΝΕΠΙΣΤΡΕΠΤΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΚΟΛΩΝΑΚΙΟΥ

Το ατόπημα της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ και όχι μόνο

Είναι γνωστή η ευαισθησία και το υψηλό επίπεδο του έργου του Δημήτρη και της Σουζάνας Αντωνακάκη, καθώς και  η αγάπη τους για την αρχιτεκτονική, που εκφράζεται όχι μόνο μέσα από την αέναη επεξεργασία των σχεδίων, αλλά και με την διαρκή και επίπονη παρουσία τους πάνω στην κατασκευή των έργων τους, που τα παρακολουθούν με διαρκείς βελτιώσεις σε στενή συνεργασία με τους μαστόρους. Διαμορφώνεται έτσι μια στενή προσωπική σχέση, μία αγάπη με τα έργα τους που ωριμάζουν και γερνούν μαζί τους. Η Σουζάνα έφυγε πρόσφατα από την ζωή και μέσα στην οδύνη της απώλειας, ξαναέφερε στην μνήμη μας την ποιητική αρχιτεκτονική της ματιά.

«πισώπλατες μαχαιριές»

Σε αυτή την πορεία, ενώ οι περισσότεροι ιδιοκτήτες των έργων τους τα φροντίζουν ως κόρη οφθαλμού, ο Δημήτρης και η Σουζάνα έχουν δεχθεί «πισώπλατες μαχαιριές», όταν εντελώς απροειδοποίητα πραγματοποιήθηκαν απρόσμενες και βίαιες επεμβάσεις, σε σημαντικά και πολυδημοσιευμένα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό έργα τους.

το ξενοδοχείο Lyttos

 

Ξενοδοχείο Lyttos στον Ανισσαρά στην Χερσόνησο στην Κρήτη.

Λεπτομέρειες όψεων

Χαρακτηριστική περίπτωση, το ξενοδοχείο Lyttos στον Ανισσαρά στην Χερσόνησο στην Κρήτη, όπου στα τέλη της δεκαετίας του ΄90, αγαπητός και καταξιωμένος αρχιτέκτονας, σήμερα μάλιστα και ακαδημαϊκός, επενέβη ξαφνικά εν κρυπτώ και υπεραπλούστευσε τις αρχιτεκτονικές τους επεξεργασίες, καταργώντας παράλληλα μια σπάνιας ευαισθησίας χρωματική παλέτα, που αναδεικνύεται μέσα από την πολλαπλότητα των κτιρίων, και την αντικατέστησε με ένα ουδέτερο λευκό.

Ξενοδοχείο Λύττος στον Ανισσαρά στην Χερσόνησο στην Κρήτη. Πριν και μετά την επέμβαση. Πηγή αρχείο Δ+Σ Αντωνακάκη

Εδώ βέβαια, πρόκειται για ένα ιδιωτικό έργο που σε ένα βαθμό είναι κατανοητό, ότι όταν αλλάζουν οι ιδιοκτήτες θα μπορούσε να ζητηθεί η όποια αλλαγή, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι ο αρχιτέκτονας που αναλαμβάνει να την πραγματοποιήσει μπορεί να κινηθεί εν κρυπτώ, αγνοώντας κάθε επαγγελματική δεοντολογία που επιβάλει την άμεση ενημέρωση και συννενόηση.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Χίου

Αρχαιολογικό Μουσείο Χίου

Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις έργων του Δημοσίου. Και εδώ είναι γνωστό, ότι συχνά πραγματοποιούνται παρεμβάσεις κατά την διάρκεια της εφαρμογής της εγκεκριμένης μελέτης και μάλιστα αυτό συνεχίζεται και μετά την παράδοση ενός έργου. Όχι μόνο δεν συντηρείται, αλλά δέχεται επεμβάσεις και αλλοιώσεις μέσα στον χρόνο στην δομή του, εν αγνοία των μελετητών, κάτι που αποδεικνύει ότι αγνοούνται και περιφρονούνται. Μα τα έργα των αρχιτεκτόνων είναι στην ουσία παιδιά τους, τα πονούν, και τελικά δεν έχουν την δυνατότητα να υπερασπιστούν αυτό το πολιτισμικό αγαθό.

Αρχαιολογικό Μουσείο Χίου

Η δεύτερη μαχαιριά αφορά το Αρχαιολογικό Μουσείο Χίου (αρχιτέκτονες Σ+Δ Αντωνακάκης, Ε. Γκούση-Δεσύλα, Α΄ Βραβείο Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού, 1964, μελέτη 1965). Ένα πολυδημοσιευμένο μουσείο σε βιβλία και περιοδικά, που παράλληλα έχει εκτεθεί σε εκθέσεις αρχιτεκτονικής στο Ντελφτ, στο Λονδίνο, την Βιέννη, την Ζυρίχη, την Γενεύη, την Λευκωσία, την Αθήνα και την Βοστώνη, που μέσα στα χρόνια «του άλλαξαν τα φώτα» αιφνιδιάζοντας τους μελετητές όταν βρέθηκαν μετά από χρόνια εκεί.

Αρχαιολογικό Μουσείο Χίου, άποψη από εσωτερικά

Η Σουζάνα Αντωνακάκη μάλιστα είχε γράψει στην εφημερίδα «Καθημερινή» (31 10 1999) ένα προφητικό άρθρο με τίτλο «Γιατί αγνοούνται οι αρχιτέκτονες των Μουσείων;» με αφορμή ένα δημοσιευμένο κείμενο της κ. Κ. Ρωμιοπούλου αρχαιολόγου, για την ανακαίνιση του Μουσείου, που είχε πραγματοποιηθεί χωρίς να ερωτηθούν οι αρχιτέκτονες μελετητές. Ένα άρθρο εξαιρετικά επίκαιρο και σήμερα, που καταλήγει: «Διαπιστώνουμε ότι όλο και πιο πολύ η αρχιτεκτονική, που ήταν η «κορωνίδα» των τεχνών, εξευτελίζεται καθημερινά και το χειρότερο είναι ότι συνηθίσαμε…».

Τελικά ευτυχώς με μια νέα πρωτοβουλία του Υπουργείου Πολιτισμού και προς τιμήν του, έχει ήδη ανατεθεί στον Δημήτρη Αντωνακάκη η αποκατάστασή του και ο εκσυγχρονισμός του.

Η καταστροφή της πλατείας Κολωνακίου

Κάτω Φωτο: Γιώργος Κονταρίνης Eurokinissi -Ιανουάριος 2022

Υπάρχει όμως και μια τελευταία πρόσφατη μαχαιριά. Η καταστροφή της πλατείας Κολωνακίου, που όταν κτιζόταν, οι μελετητές βρισκόντουσαν καθημερινά εκεί, συχνά μέχρι αργά την νύχτα επιβλέποντας την κατασκευή, λόγω της πίεσης να παραδοθεί έγκαιρα, εν όψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Μιας πλατείας για την οποία υπήρξαν διαφωνίες, δέχθηκαν αρνητικές κριτικές, μα τελικά το έργο παρά τις όποιες μικρές αστοχίες, και την μη συντήρησή του, έγινε αποδεκτό από το ευρύ κοινό.

Πλατεία Κολωνακιού, Πρόπλασμα και μερική άποψη

Παράλληλα καταξιώθηκε μέσα από διεθνείς δημοσιεύσεις, ενώ έχει συμπεριληφθεί, ως χαρακτηριστικό δείγμα Landscape Architecture, ανάμεσα στα 1.000 ενδιαφέροντα παραδείγματα διαμορφώσεων του δημόσιου χώρου από όλο τον κόσμο, στον ογκώδη τόμο 1.024 σελίδων του οίκου Callway Verlag - Lindau – Germany. Επίσης, ομάδες αρχιτεκτόνων φοιτητών από ευρωπαϊκά πανεπιστήμια έρχονται στην Αθήνα με τους δασκάλους τους, έχοντας στο πρόγραμμά τους την επίσκεψη στην πλατεία Κολωνακίου ως μια ενδιαφέρουσα εφαρμογή διαχείρισης του δημόσιου χώρου στην πόλη.

Δ.& Σ. Αντωνακάκη, συνεργάτες αρχιτέκτονες: Χ. Πλαϊνη, Μ. Καλογεράκου, Ε. Κουμαριανού, Ξ. Τσιώνη, Ε. Παρασκευά. Γενική κάτοψη και τομή Πλατείας Κολωνακίου

Η «Αττικό Μετρό» επέλεξε την πλατεία Κολωνακίου για να πραγματοποιηθεί ο νέος σταθμός της γραμμής 4. Και ως προς αυτή την επιλογή δεν έχω την δυνατότητα να διατυπώσω τις όποιες αντιρρήσεις και να προτείνω άλλη θέση. Ίσως θα μπορούσε. Δεν φανταζόμουν όμως ότι θα προηγηθεί η "ανεπιστρεπτί" καταστροφή της πλατείας. Πίστευα ότι με κάποιο τρόπο θα την επανέφεραν, διατηρώντας όχι μόνο την αρχιτεκτονική της, αλλά και τα υλικά και τα αρχιτεκτονικά στοιχεία, σε συνεργασία με τους αρχιτέκτονες του έργου. Αναστατώθηκα όμως όταν ανακάλυψα στο διαδίκτυο, την μελέτη που προφανώς κάποιοι συνάδελφοι αρχιτέκτονες της «Αττικό Μετρό» εκπόνησαν, για το πώς θα αποκατασταθεί η πλατεία μετά τις εργασίες για τον σταθμό, και διαπίστωσα ότι προχώρησαν σε μια υπεραπλουστευμένη προσέγγιση, χωρίς καν να ενημερώσουν τους αρχιτέκτονες του έργου.

Αττικό Μετρό, Γενική κάτοψη Πλατείας Κολωνακίου, όπως προβλέπεται να υλοποιηθεί.

Σύμφωνα με την νέα μελέτη, δύο ζευγάρια κυλιόμενες κλίμακες, μια σχάρα εξαερισμού και ένας ανελκυστήρας σχετικά μικρού εμβαδού, θα ενταχθούν στην επιφάνεια της νέας πλατείας, μετά την ολοκλήρωση του σταθμού. Επεμβάσεις που θα μπορούσαν να ενταχθούν προσαρμόζοντας την αρχική μελέτη και βέβαια με την ευθύνη των μελετητών. Η Σουζάνα έφυγε μα ο Δημήτρης Αντωνακάκης συνεχίζει δραστήριος και δυναμικός με ένα τεράστιο έργο που οφείλουμε να σεβαστούμε. Η «Αττικό Μετρό» μετά τις αδεξιότητες με τα αρχαία στην Βενιζέλου στην Θεσσαλονίκη, πραγματοποιεί ένα ακόμη ατόπημα αγνοώντας τους αρχικούς μελετητές και αναδιαμορφώνοντας την πλατεία με νέες υπεραπλουστευμένες μελέτες. Και ενώ αφού ενημερώθηκε,  ο Δημήτρης Αντωνακάκη δημοσίευσε σχετικό κείμενο στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 18 11 2021 (βλέπε εδώ), τουλάχιστον μέχρι σήμερα, σχεδόν δύο μήνες μετά, που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν υπήρξε η παραμικρή ανταπόκριση.

Πλατεία Κολωνακίου πριν την καταστροφή με πλήρη φύτευση

Πρόσφατα ο Νίκος Βατόπουλος σε άρθρο του στην εφημερίδα Καθημερινή

( 05 01 2022) με τίτλο «Τα δένδρα του Κολωνακίου» αναφέρει ότι πέρα από την καταστροφή της φύτευσης η πλατεία των Αντωνακάκηδων «αποτελεί παρελθόν». Πρόκειται κατά τον Δ. Αντωνακάκη για «μία τραγική διαπίστωση στο βαθμό που πετιέται στα άχρηστα μια πνευματική προσφορά που έχει αναγνωριστεί αλλά και μαζί με αυτή συμπαρασύρεται η κάθε στοιχειώδης αξιοπιστία κάθε αρχιτεκτονικού έργου ως έργου τέχνης».

Ο Βατόπουλος κλείνοντας θέτει τελικά δύο μείζονα ζητήματα: «Πρώτον πώς λογίζουμε μια πλατεία και μάλιστα ιστορική; Ως χώρο συνεκτικό της μνήμης, της κοινωνικής ζωής και της ιστορίας της πόλης και της αρχιτεκτονικής ή ως ελεύθερο οικόπεδο. Και δεύτερον, πώς προσεγγίζουμε τα δένδρα στην πόλη; Ως διακόσμηση, ως γαρνιτούρα, ως αστική επίπλωση; Μάλλον κάπως αλλιώς θα έπρεπε»

Πλατεία Κολωνακίου πριν και μετά την καταστροφή

Φωτο: Γιώργος Κονταρίνης Eurokinissi -Ιανουάριος 2022

Σχολιάζοντας το άρθρο του Νίκου Βατόπουλου ο Δημήτρης Αντωνακάκης σε μεταξύ μας συζήτηση, συμπληρώνει σχετικά:

«Δεν είναι τα δέντρα, που με τόση προσπάθεια και επιμονή επιμείναμε να φυτευτούν τότε. Για τα δένδρα η φύση θα φροντίσει. Αλλού είναι το πρόβλημα. Είναι η παχυλή αδιαφορία της πολιτείας για τον αστικό πολιτισμό και για το παράδειγμα-υπόδειγμα πολιτισμικής συμπεριφοράς που προσφέρει στους πολίτες της χώρας. Είναι η αδιαφορία των επτά αρχιτεκτονικών σχολών της χώρας, που αποδέχτηκαν τον ακρωτηριασμό της πρόσοψης του ΦΙΞ και την εξαφάνιση της πινακοθήκης και η μοιρολατρία του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων για την αποδοχή αυτής της απίστευτης καταρράκωσης κάθε αυτοσεβασμού για την προσφορά των αρχιτεκτόνων στον πολιτισμό.»

Το θέμα παραμένει ανοιχτό και βέβαια υπάρχει νομίζω ακόμη χρόνος για να αποκατασταθεί αυτό το ατόπημα. Θα παραμένουμε απαθείς;

Λοιπό φωτογραφικό υλικό και σχέδια  από το αρχείο των Δ&Σ Αντωνακάκη

Υ.Γ. 1 

Αγαπητός συνέδελφος, που θέλει να κρατήσει την ανωνυμία του, προσέφερε νεότερο φωτογραφικό υλικό που αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο την πραγματικότητα!

Υ.Γ. 2

Μόλις έλαβα και παραθέτω στη συνέχεια το σχετικό βίντεο  που  κατέγραψε στις 31 Δεκεμβρίου 2021 ο αγαπητός φίλος Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος μαζί με ένα ενδιαφέρον κείμενο που το συνοδεύει:

Φίλε Γιώργο

Σ’ ευχαριστούμε για τις επισημάνσεις και προτάσεις σου σχετικά με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Ελπίζω πράγματι να αποτελέσουν έναυσμα για περεταίρω διάλογο και μια μέρα, αν πραγματοποιηθεί, να σε μνημονεύουνε γι’ αυτή σου την πρότασηΗ πλατεία Κολωνακίου πιστεύω πονά πολύ κόσμο.

Διατηρώ μνήμες από την πλατεία, όταν έπαιζα γκαζές και αργότερα δίπροκα με τους φίλους μου, μια και όλο εκεί γύρω μέναμε. Είχα τότε την αίσθηση ότι ήταν πιο κλειστή και προστατευμένη και ομολογώ ότι η διαμπερής λύση του Δημήτρη και της Σουζάνας, αν και ενδιαφέρουσα σαν πρόταση, με είχε τότε και μένα στεναχωρήσει. Αυτά για την ιστορία.

Τώρα βέβαια βλέπουμε, όπως σωστά επισημαίνει ο Βατόπουλος και ο Αντωνακάκης στα κείμενα που παραθέτεις, την πλήρη απαξίωση του μόχθου των δημιουργών την οποία συν τω χρόνω δυστυχώς αποδεχόμαστε, όπως εξάλλου συνηθίζουμε και τις συχνά καταστροφικές επεμβάσεις που συνήθως ακολουθούν. Προσπαθώ να μπω στη θέση του Δημήτρη και αντιλαμβάνομαι πόση ψυχική δύναμη θέλει να αντέξεις τέτοια κτυπήματα.

Οι λιγοστές μικρές και κατάφυτες πλατείες που διαθέτει η πόλη των Αθηνών θα έπρεπε κατά την γνώμη μου να διαφυλάσσονται ως κόρη οφθαλμού και να μην θυσιάζονται στον βωμό της λεγόμενης εξέλιξης. Αν και, απ’ ό,τι βλέπω στην μακέτα, η Αττικό Μετρό προτίθεται να φυτέψει καμιά τριανταριά δένδρα, ας σκεφθούμε πως οι χαρουπιές της πλατείας χρειάσθηκαν ίσως δύο γενεές να φτάσουν το ύψος που είχαν πριν κοπούν. Πέραν τούτου, η περιοχή Κολωνακίου είναι ήδη υπέρμετρα βεβαρημένη με εστιατόρια, καφέ-μπαρ, καταστήματα κτλ. και ένας Θεός ξέρει πόσο θα φορτωθεί ακόμη όταν λειτουργήσει το μετρό, καθιστάμενη πια τελείως αβίωτη για όσους μένουν εκεί… Βλέπε πεζόδρομο Τακάλωφ, Μηλιώνη κ.α. Η Πατριάρχου Ιωακείμ σε πολύ λίγα χρόνια θα είναι σαν την Πανόρμου προς Κηφισίας. Θα μου πεις, τί να κάνεις; Το μετρό ακολουθεί την κίνηση και επαυξάνει την κίνηση. Σε κάποιους αρέσει, σε άλλους όχι.

Κρίνοντας από τα 30 εκ. max. χώματος των φυτεύσεων του δώματος στο σπίτι μου, με τα δένδρα να αναπτύσσονται περισσότερο από όσο επιθυμούμε, πιστεύω ότι 80-100 εκ. θα ήταν υπεραρκετό ώστε πάνω από τις εγκαταστάσεις του σταθμού να έχουμε ικανή και όσο πυκνή θέλουμε φύτευση.
Τώρα η ζημιά έχει γίνει. Χωρίς να είμαι αισιόδοξος, ελπίζω να προτείνουν στον Αντωνακάκη κάποιας μορφής συνεργασία, ώστε με την εμπειρία που έχει του συγκεκριμένου χώρου- εφόσον αυτός θέλει- να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατόν.

Ένας άλλος χώρος για τον συγκεκριμένο σταθμό θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι ο χώρος κάτω από τους Εύζωνες, στη γωνία του Εθνικού Κήπου, ακόμα και η προέκταση του χώρου αυτού προς το καφενείο που είναι σχετικά λίγο φυτεμένος. Δεν θα γινόταν βέβαια ο κόμβος στον Ευαγγελισμό αλλά εκεί, και θα συνέχιζε μετά η γραμμή προς Παγκράτι. Έτσι θα είχαμε στην Λεωφόρο Βασ. Σοφίας τους σταθμούς Σύνταγμα, Κολωνάκι, Ευαγγελισμό, Μέγαρο Μουσικής.
Η ζημιά, δεδομένου ότι θα ήταν κάτω από τα πλακόστρωτα των εγκαταστάσεων των Ευζώνων, πιστεύω θα ήταν κατά πολύ μικρότερη.

Με συγχωρείς για την ασυνήθη φλυαρία, καλό βράδυ,

Αλέξανδρος