ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΓΥΡΟΤΕΧΝΙΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΟΜΙΛΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (ΠΙΟΠ) ΣΤΟ ΙΤΣ ΚΑΛΕ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ

επίμονες αποσιωπήσεις

Ουδέποτε με συγκίνησαν τα πολύ-φορτωμένα και πολύ-διακοσμημένα έργα της ηπειρώτικης αργυροχοΐας που παραπέμπουν σε επιρροές από την ανατολή και την τουρκοκρατία. Σε ένα τόπο που έχω λατρέψει την λιτή αρχιτεκτονική του, με τα απέριττα πέτρινα σπίτια στα Ζαγόρια, και τα σύγχρονα αφαιρετικά γλυπτά των Θόδωρου Παπαγιάννη, Κυριάκου Ρόκου και Γιώργου Χουλιαρά από την Ήπειρο, τα «περίτεχνα» αυτά αντικείμενα δεν με συγκινούν. 

Γιώργου Χουλιαρά, έργο φτιαγμένο το 2006, για τη Σαπφώ στην Ερεσσό της Λέσβου 

Μόνο κατά την δεκαετία του ‘70, όταν τα κορίτσια μας κυκλοφορούσαν με ταγάρια και σαμπό και εμείς είχαμε στραφεί στην συλλογή αντικειμένων που κατέφθαναν από την επαρχία στην Αθήνα και πουλιόντουσαν στο Κολωνάκι, κάποιες ασημένιες πόρπες από ζώνες μου κίνησαν το ενδιαφέρον μόνο και μόνο γιατί κάτι τέτοιες βρέθηκαν στο σεντούκι της γιαγιάς μου. 

Σε κάθε περίπτωση δεν υποτιμώ τους ξακουστούς τεχνίτες, το ενδιαφέρον της διαδικασίας παραγωγής και του τελικού αποτελέσματος και δεν προτίθεμαι να απαξιώσω την χρησιμότητα αυτού του Μουσείου που παρουσιάζει ένα ξεχωριστό αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον ενταγμένο με τόλμη στο στον δυτικό προμαχώνα της νοτιανατολικής ακρόπολης (Ιτς Καλέ) στο Κάστρο Ιωαννίνων και καταλαμβάνει τις δύο στάθμες του προμαχώνα, καθώς και το κτίσμα των παλαιών μαγειρείων που εφάπτεται σε αυτόν. 

Ένας όμως από του λόγους που ήθελα να αναφερθώ στο πολύ-δημοσιευμένο αυτό Μουσείο είναι η για άλλη μια φορά αποσιώπηση των ονομάτων των δημιουργών-μελετητών και η προσπάθεια μέσα από τον «κατευθυνόμενο» τελικά τύπο και τα μέσα γενικότερα, να αποδοθεί και αυτό το έργο του ΠΙΟΠ στην πρόεδρο του κα Σοφία Στάικου η οποία έχει βέβαια την γενική εποπτεία, φέρεται όμως σε κάποιο δημοσίευμα της κας Κατερίνας Ανέστη στο Protagon.( βλέπε εδώ) να δηλώνεται ότι έχει και εμπνεύσεις ως προς τον καθορισμό των χρωμάτων και άλλων αρχιτεκτονικών επιλογών. 

Δεν είναι η πρώτη φορά που τα δημοσιεύματα στον Τύπο και σε εκπομπές της τηλεόρασης για τα μουσεία του ΠΙΟΠ, δεν αναφέρονται οι μελετητές και κυρίως η τέως Διευθύντρια του ΠΙΟΠ Ασπασία Λούβη διακεκριμένη Βυζαντινολόγος που από προσωπική εμπειρία γνωρίζω ότι είναι η ψυχή για την δημιουργία όλων των  Μουσείων του Ιδρύματος.

Είναι γνωστό λοιπόν στους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» ότι ούτε για το Μουσείο της Μαστίχας που εγκαινιάστηκε πρόσφατα, ούτε και για τα υπόλοιπά 7 μουσεία του Ιδρύματος, γίνεται αναφορά στους μελετητές, ενώ προβάλλονται υπέρμετρα από τα μέσα Πρόεδροι Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοποι, πρωθυπουργοί, υπουργοί, βουλευτές, δήμαρχοι και φυσικά η πρόεδρος του Ιδρύματος. Ακόμη και στον επίσημο ιστότοπο του ΠΙΟΠ δεν γίνεται καμία αναφορά στους μελετητές.

Αντί οποιουδήποτε δικού μου σχολίου, παραθέτω στην συνέχεια χαρακτηριστικά αποσπάσματα επιστολής του Κωσταντή Κίζη, ενός από τους μελετητές του αρχιτεκτονικού «Γραφείου Κίζη» προς γνωστό δημοσιογράφο που σε πρόσφατο άρθρο του για το Μουσείο Αργυροτεχνίας παρέλειψε τα ονόματα: 

…Συμφωνούμε και οι δυο ότι η αρχιτεκτονική είναι παραγωγή πολιτισμού. Όπως κάθε έργο πολιτισμού, η αρχιτεκτονική έχει πνευματική υπογραφή. Προφανώς, σε αντίθεση με τη ζωγραφική, είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας, μελέτης και κόπου, όπως ακριβώς συμβαίνει και στις εκτελέσεις μουσικών έργων· ωστόσο ο συνθέτης είναι ένας. Ποια ονόματα θα αναφέρατε λοιπόν εάν καλύπτατε την τελευταία παραγωγή της Λυρικής Σκηνής· ας πούμε την Traviata που ανέβει τον Νοέμβριο; Ανάλογα με το εύρος και τον τύπο του δημοσιεύματος, θα αναφέρατε λιγότερους ή περισσότερους συντελεστές. Δυσκολεύομαι όμως να πιστέψω ότι δεν θα αναφέρατε τον διευθυντή της ορχήστρας και τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Λυρικής, πόσω δε μάλλον τον Giuseppe Verdi. Νομίζω καταλαβαίνετε γιατί φέρνω αυτό το απλό παράδειγμα… 

…Και μιας και ανέφερα τη Λυρική Σκηνή πιο πάνω· όπως γνωρίζετε, σε λίγο καιρό όλοι περιμένουμε με ανυπομονησία τα εγκαίνια του κτιρίου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το οποίο θα στεγάσει τη Λυρική Σκηνή και την Εθνική Βιβλιοθήκη. Εκεί φυσικά έχουμε να κάνουμε με ένα έργο ενός αρχιτέκτονα διεθνούς φήμης, τον Renzo Piano. Δύσκολο να παραλείψει κανείς το όνομά του. Στο εξαιρετικό έργο του ΠΙΟΠ στην ελληνική περιφέρεια, το οποίο είναι μικρότερης κλίμακας αλλά εφάμιλλης ευαισθησίας και κοινωνικής ευθύνης, πιστεύετε ότι ο ρόλος του αρχιτέκτονα είναι διαφορετικός; Ασφαλώς όχι… 

Αρχιτεκτονική & Μουσειογραφική μελέτη: 

ΓΡΑΦΕΙΟ ΚΙΖΗ ΑΕ Αρχιτεκτονικής & Design 

Αρχιτέκτων έργου: Γιάννης Κίζης 

Συνεργάτες αρχιτεκτονικών: Νίκος Βενιανάκης, Μαρίνα Ραυτοπούλου 

Συνεργάτες μουσειογραφικών: Λουίζα Πολυζωγοπούλου, Γιώργος Πανταζής 

Τοπογραφική μελέτη- αποτύπωση: Γιάγκος Γιαξόγλου 

Μουσειολογική μέλετη: Παρή Καλαμαρά 

Μελέτη φέροντος οργανισμού: 

ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΥΨΙΛΟΝ ΕΕ, Ι. ΤΣΟΠΑΝΑΚΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ 

Μελέτη Η/Μ εγκαταστάσεων: Π.-Ι. ΖΑΝΝΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΠΕ 

Μελέτη γενικού και ειδικού φωτισμού: Αρης Τσαγκρασούλης,...

_________________________________

Φορέας του έργου: Πολιτιστικό Ιδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) 

Γενική εποπτεία: Σοφία Στάικου 

Επιμέλεια & Συντονισμός: Ασπασία Λούβη (2006-2013) 

Εφαρμογή μουσειολογικής μελέτης: Υπηρεσία Μουσείων ΠΙΟΠ 

(Ελια Βλάχου ,Κωστής Καλαποθάκης) 

Γραφιστικός σχεδιασμός: xyzdesign 

Ειδικές εκθετικές κατασκευές & μουσειακός φωτισμός: TETRAGON ΕΠΕ 

Προθήκες εκθεμάτων: Α. ΛΙΓΝΟΣ & ΣΙΑ ΕΕ, ΔΡΟΣΟΣ INOX 

Οπτικοακουστικές & πολυμεσικές εφαρμογές: 

X-RATED, PAN ENTERTAINMENT, DIGITAL INNOVATIONS 

Γενικός εργολήπτης κτιριακών έργων: ΕΡΓΟΣΥΝ ΑΤΕ 

Επίβλεψη: Τεχνική Υπηρεσία ΠΙΟΠ 

Σύμβουλοι επίβλεψης: Γιάννης Κίζης, Χρίστος Παπαβρανούσης 

Το φωτογραφικό υλικό παραχωρήθηκε από το Γραφείο Κϊζη

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση

ΗΛΙΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ: “ΚΟΛΑΖ” 

ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ "UNDERFLOW"

Μαύρα μωσαϊκά, βινύλια 

και η λατρεία του «κώλου»

Με το που μπήκα θαύμασα το αστραφτερό μωσαϊκό στο δάπεδο. Κόλλησα! Μαύρο με μικρές ψηφίδες και ρινίσματα χαλκού. Άψογα συντηρημένο μετά από σχεδόν 50 χρόνια από την κατασκευή του. Χωρίς αρμούς και χωρίς καμμιά ρωγμή. Ένα οικοδομικό θαύμα. Μια εδώ και χρόνια χαμένη ανεπιστρεπτί τεχνική που κυριάρχησε σε διάφορες μορφές σε κάθε σπίτι, σε κάθε χώρο ανεξαρτήτως οικονομικής επιφάνειας του ιδιοκτήτη.

Μαύρο μωσαϊκό λοιπόν, σε ένα χώρο που ξεχωρίζει ανάμεσα στους πάρα πολλούς νέους χώρους «πολλαπλών χρήσεων» που έχουν ανοίξει τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα. Γιατί ανήκει στην κατηγορία εκείνων που προέκυψαν από το μεράκι και την προσωπική δουλειά νέων ιδιοκτητών, που αναζητώντας μια διαφορετικοί ατμόσφαιρα καταθέτουν την ψυχή τους και την τελευταία τους ελπίδα εν μέσω κρίσης. Χώροι που ξεπερνούν τις καθιερωμένες συνταγές των αρχιτεκτονικών γραφείων και έχουν μια ιδιότυπη αυτοσχέδια προσέγγιση συχνά πιο θερμή και προσωπική που κάνουν τον επισκέπτη να αισθάνεται μια οικειότητα από την φιλόξενη συμπεριφορά και την καθημερινή φροντίδα των ιδιοκτητών. 

Μετά το απαστράπτον μωσαϊκό, που μου απέσπασε την προσοχή λόγω επαγγελματικής διαστροφής, κινήθηκα στον χώρο ανάμεσα στον κόσμο. Ένας  χώρος ξεχωριστός, που έστησε με προσωπική δουλειά,  αλλάζοντας επαγγελματική ρότα λόγω κρίσης, ο πολιτικός μηχανικός  Βασίλης Φιλιπακόπουλος. Πρόκειται για το σχετικά γνωστό "UNDERFLOW"(Record Store & Art Gallery), που φιλοξενεί έναν διαφορετικό Ηλία Πετρόπουλο.

Φανατικός αναγνώστης του, απολαμβάνω εδώ και χρόνια, τον μοναδικό τολμηρό αυθορμητισμό του και την ικανότητα του να μιλάει με τον δικό του τρόπο για τα πιο απόκρυφα, τα πιο αναπάντεχα, τα πιο αδιάκριτα θέματα ταμπού, της ζωής και του περιθωρίου, που όλοι κάπως γνωρίζουμε η φαντασιωνόμαστε. 

Ένας άνθρωπος που ενώ δήλωσε ότι «δεν ισχυρίζομαι ότι είμαι ζωγράφος» αποκαλύπτεται ότι με την ίδια τόλμη που γράφει, αποτυπώνει στα κολάζ του, με τον δικό του τρόπο και με σοβαρές εικαστικές χειρονομίες, την λατρεία του με τα γυναικεία οπίσθια. Μια εμμονή με τον «κώλο» και το γυμνό, που συνθέτει με μεγάλη δεξιοτεχνία με θρησκευτικά σύμβολα και εμπλέκει επίσης με χαλιά και στοιχεία οριεντάλ που καθρεφτίζουν τις άλλες του λαογραφικού τύπου εμμονές του.

Τα έργα αυτά αναδείχθηκαν με τον καλύτερο τρόπο μέσα στην ατμόσφαιρα αυτού του καλοφτιαγμένου χώρου με το μαύρο μωσαϊκό, τους υποβλητικούς φωτισμούς, την μουσική, τις πατίνες των τοίχων και τις συλλογές των δίσκων βινυλίου τοποθετημένες στις περιμετρικές θήκες στον χώρο, ακριβώς κάτω από τα έργα. 

Οι τακτοποιημένοι δίσκοι με τους τίτλους των ενοτήτων, μου έφεραν στο μυαλό τον χώρο του Πετρόπουλου στο Παρίσι, όπου περιμετρικά στις βιβλιοθήκες του αρχειοθετούσε το τεράστιο υλικό του που συνέλεγε, τακτοποιημένο προσεκτικά σε φακέλους με τους σχετικού τίτλους. Σαν να έμοιαζαν για μένα αυτοί οι δύο αυτοί χώροι, ενώ τα έργα, πολύ ωραία φωτισμένα, άνοιγαν ένα διάλογο μαζί μας, σαν να ήταν παρών εκεί ο ίδιος ο Πετρόπουλος. Διέκρινα μάλιστα την ίδια ιδιότυπη λογική την ίδια αίσθηση στα έργα αυτά με αυτή των κειμένων του. Ένας Πετρόπουλος ασυγκράτητος αλλά τελικά με πολύ συγκροτημένη, ζυγισμένη και πάνω από όλα, συναρπαστική άποψη.

Είδα αυτή την έκθεση με τον φίλο του τον Κώστα Τσόκλη, που εκεί μου χάρισε ένα παλαιότερο βιβλίο για την ερωτική γυναίκα που έφτιαξαν με τον Ηλία Πετρόπουλο με τίτλο «Αρετίνου Ακόλαστα Σονέτα» που απέδωσε ο Πετρόπουλος στα Ελληνικά.

Τότε που στο Παρίσι απελευθερωμένοι, άφηναν τους εαυτούς τους να εκφραστούν με κάθε τρόπο. Για πρώτη φορά πέρα από τις άμεσες αποδόσεις στα ελληνικά του Πετρόπουλου, είδα και τα άγνωστα σε μένα ερωτικά σχέδια του Τσόκλη, που εικονογραφούν το βιβλίο και το ζωντανεύουν. Ίχνη μιας εποχής γεμάτη πάθος και ελπίδα.

`

Κώστας Τσόκλης, 

από την εικονογράφηση του βιβλίου «Αρετίνου, Ακόλαστα Σονέτα"
(σε απεικόνιση negative)

Η έκθεση στο χώρο "Underflow" (Καλλιρόης 39 τηλ. 211 4039 926)) θα διαρκέσει μέχρι τις 5 Ιανουαρίου 2017

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση

ΕΜΣΤ: «ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ - ΑΘΗΝΑ-ΑΜΒΕΡΣΑ»

αναζητώντας την χαμένη ταυτότητα 

ή

ασκήσεις επί χάρτου χωρίς πνοή

Έφθασα στο ΕΜΣΤ νωρίς το πρωί, δυο μέρες μετά τα εγκαίνια, με τις καλύτερες προθέσεις, χωρίς βέβαια να ξεχνώ την μεγάλη αδικία που έχει πραγματοποιηθεί στην Άννα Καφέτση, θέμα για το οποίο έχω τοποθετηθεί στο παρελθόν από αυτό εδώ το βήμα. Χωρίς επίσης να ξεχνώ και τις υποσχέσεις στα "θυρανοίξια" της 16 Μαϊου 2015 ότι το Μουσείο θα άνοιγε μέχρι το τέλος του 2015, με νέα μουσειολογική προσέγγιση. 

Στο βάθος ήθελα αυτό το κτίριο, που επί χρόνια έχει στοιχειώσει, να λειτουργήσει, μια και οι μέχρι σήμερα απόπειρες της Κατερίνας Κοσκινά δεν είχαν καμία σοβαρή απήχηση και είχα την ελπίδα ότι μια δυναμική και ολοκληρωμένη έναρξη στο νέο κτίριο του Μουσείου μέσα από πετυχημένες μουσειολογικές επιλογές θα μπορούσε να εξισορροπήσει την μεγάλη καθυστέρηση καθώς και τις πολυσυζητημένες αρχιτεκτονικές αστοχίες. 

Panamarenko, Παναμαρένκο, Provo car,1967

Καλοπροαίρετα λοιπόν κατέβηκα στο υπόγειο και βρέθηκα αντιμέτωπος με το εντυπωσιακό αυτοκίνητο του Παναμαρένκο με τίτλο Provo car,1967 στην μοναδική διεύρυνση της μεγάλης αίθουσας των περιοδικών εκθέσεων με τα τερατώδη 23 ψευδο-υποστυλώματα. Στράφηκα δεξιά στα Ξύλινα τελάρα φρούτων, 1962-2012 του Γιαν Χέντρικσε... 

Jan Henderikse, Γιαν Χέντρικσε, Ξύλινα τελάρα φρούτων, 1962-2012, λεπτομέρεια 

Νίκος Κεσσανλής, «γλυπτικές σημειώσεις»

...και στην ίδια αυτή ενότητα που έχει σαν τίτλο «Η ύλη ως νόημα» είδα και τις «γλυπτικές σημειώσεις» του Νίκου Κεσσανλή. Η πρώτη εντύπωση ήταν ενθαρρυντική και με οδήγησε στην απόφαση να παρακολουθήσω προσεκτικά μια προς μία τις 22 θεματικές ενότητες που συγκροτούν την έκθεση, ελπίζοντας να ανατρέψω τις πληροφορίες που κυκλοφόρησαν ότι στην βραδιά των εγκαινίων ήταν αδύνατο να γίνουν αντιληπτές οι ενότητες αυτές και οι όποιες σχέσεις μεταξύ των τριών επιλεγμένων έργων κάθε θεματικής, ενός Έλληνα δημιουργού από τη συλλογή του ΕΜΣΤ, ενός Βέλγου από τη συλλογή του Μ ΗΚΑ και ενός άλλου διεθνούς καλλιτέχνη. 

Ανηρτημένα πανό με τους τίτλους των θεματικών ενοτήτων 

Έτσι, αντί να αφεθώ όπως πάντα σε μια ελεύθερη περιπλάνηση στην έκθεση για να απολαύσω 66 καλλιτέχνες, αλλά και περισσότερα από 70 έργα, ξεκίνησα να αναζητώ ένα προς ένα τα πανό με τους τίτλους των θεματικών, να τα διαβάζω σαν καλός μαθητής με το συνοπτικό κατάλογο στο χέρι και στην συνέχεια να βλέπω ένα προς ένα τα έργα. Αναζητώντας τις μικρές και δυσανάγνωστες λεζάντες τους, κινήθηκα προσεκτικά μέσα στο ιδιότυπο και αμήχανο στήσιμο των έργων που στροβιλίζονται άτακτα γύρω από τα υπερμεγέθη υποστυλώματα. 

Λουκάς Σαμαράς,  Self, 1969 Βιντεοταινία που ο θεατής παρακολουθεί καθισμένος σε χαμηλό επίπεδο με τους επισκέπτες να κινούνται ελεύθερα, ανάμεσα σε αυτόν και την προβαλλόμενη εικόνα! 

Panamarenko, Παναμαρένκο, Provo car,1967

Υπήρξαν έργα εμφανώς προβεβλημένα και άλλα προκλητικά αδικημένα, στρυμωγμένα σε μια γωνιά, όπως της Ria Pacquee με τίτλο Ινσαλά, 2005, δίπλα στο μεγάλης κλιμακας ταξιδιωτικό έργο της Δανάης Στράτου με τίτλο The river of life, 2004. και τους διάσπαρτους μπόγους της Κιμσούτζα με τα παραδοσιακά κλινοσκεπάσματα, με τα τυλιγμένα μεταχειρισμένα ρούχα και τίτλο Μποτάρι 2005.

Ria Pacquee, Ινσαλά, 2005,

Δανάη Στράτου, The river of life, 2004

Kimosooja, Κιμσούτζα, Μποτάρι 2005

Δυσκολεύτηκα υποταγμένος σε αυτή την εγκεφαλική διαδικασία, να απολαύσω τα έργα τέχνης που δεν συγκροτούσαν μια ελκυστική και ισχυρή άποψη-ιδέα. Μία άποψη που θα συνέδεε και τους ετερόκλητους τελικά τίτλους των θεματικών. Είχα την αίσθηση ότι τα έργα στις θεματικές ενότητες των κρίσιμων διαλόγων, τελικά δεν συνομιλούσαν μεταξύ τους. Δεν με συγκίνησαν και μάλιστα έχω την αίσθηση ότι σε κάποιες περιπτώσεις σημαντικά έργα Ελλήνων καλλιτεχνών όπως του Κώστα Τσόκλη υποβαθμίστηκαν από την συνύπαρξη με μέτρια και ίσως άσχετα έργα των ξένων καλλιτεχνών των Χισάμ Μπενοχούτ και Βιμ Ντελβουά, υπό τον παράδοξο τίτλο της θεματικής ΠΑΛΛΟΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ. Δείτε τα τρία αυτά έργα στην συνέχεια:

Χισάμ Μπενοχούτ, 4 εικόνες - Βιμ Ντελβουά, Μπετονιέα 1993 - Κώστας Τσόκλης, Ουρανός 1970 

Hicham Benohoud, Χισάμ Μπενοχούτ, 4 εικόνες

Wim Delvoye, Βιμ Ντελβουά, Μπετονιέρα 1993

Κώστας Τσόκλης, Ουρανός 1970, λεπτομέρεια 

Ο Κώστας Τσόκλης,  που συνεχίζει να δίνει ένα ισχυρό παρόν στα εικαστικά δρώμενα του τόπου, δεν προσκλήθηκε από το Μουσείο να συμβάλει στο στήσιμο του έργου του, με τίτλο Ουρανός 1970, που στην αρχική του εκδοχή στις Βρυξέλες, ο ένας από τους τρεις σωλήνες οδηγείτο μέσα από τις αίθουσες του Palais de Beaux Arts στις σχάρες αποχέτευσης του δρόμου. Ένας ισχυρός συμβολισμός που χάθηκε με την διάταξη που επιλέχθηκε.

Μπία Ντάβου, Ιστίο-Οδύσσεια 1982

Η Μπία Ντάβου με το έργο της Ιστίο-Οδύσσεια 1982 κατάφερε να ξεφύγει από αυτούς τους εναγκαλισμούς με τους ξένους καλλιτέχνες και να ξεχωρίσει. Με συγκίνησε αυτό το ευαίσθητο έργο και ομολογώ ότι «ξενέρωσα» με τα έργα της ίδιας ενότητα με τίτλο «Οπτική Σκέψη». Μου χάλασαν αυτή την συγκίνηση και δεν μου είπαν τίποτα, ούτε η Αλβερτίαν Κακίτζε , ούτε η Άννε-Μι Βαν Κερέκοβεν.

Τρία έργα από διαφορετικούς τόπους, μιας άλλης νοοτροπίας, μιας άλλης γενιάς, δεν προλαβαίνουν λόγω του μικρού αριθμού να συγκροτήσουν ένα κλίμα, οπότε το ένα παρασύρει το άλλο και δυναμιτίζει το κλίμα.

Alevtina Kakhidze, Αλβερτίαν Κακίτζε, Νέα Παντός Χρόνου, 2010

Anne-Mie VanKerckhoven, Άννε-Μι Βαν Κερέκοβεν, Δραστηριότητες περίθαλψης, Άμεσο (Κονιορτοποίηση) 1995-1998

Υποταγμένος στην αρχική απόφασή μου συνέχισα την εγκεφαλική αυτή πορεία μέχρι το τέλος. Ανέβηκα και στο ισόγειο όπου τα σχετικά λεπτότερα υποστυλώματα και το ικανό ύψος βελτίωσαν την αρχιτεκτονική του χώρου, η λογική όμως του στησίματος παρέμεινε και εδώ ανήσυχη, δυσκολεύοντας τον επισκέπτη.

η λογική του στησίματος και στο ισόγειο παρέμεινε ανήσυχη, δυσκολεύοντας τον επισκέπτη.

Δυόμιση ολόκληρες ώρες έμεινα στο Μουσείο. Ομολογώ ότι δυσκολεύτηκα. Με προβλημάτισε η τελικά μεγάλη απόσταση ανάμεσα στα γνωστά έργα των ελλήνων και τα σχετικά άγνωστα και μάλλον αδύνατα στο σύνολό τους έργα των ξένων. 

Δεν στοχεύω να απαξιώσω τα έργα, δεν διεκδικώ άλλωστε και τον ρόλο του τεχνοκριτικού. Έχω όμως έντονη αμφιβολία στο κατά πόσο όλα μαζί κατάφεραν να δημιουργήσουν μια ατμόσφαιρα, ένα κλίμα αντάξιο μιας αναμενόμενης στιβαρής επανέναρξης σε ένα νέο κτίριο, ενός μουσείου που έχει μια μακρόχρονη πετυχημένη πορεία στα χέρια της Άννας Καφέτση. 

Βλάσης Κανιάρης, Όψεις του ρατσισμού ΙΙ, 1970, Λεπτομέρεια

Μπορεί η Κατερίνα Κοσκινά να κέρδισε το στοίχημα και να καταφέρει να δημιουργήσει την εντύπωση ότι το Μουσείο άνοιξε τις πόρτες του για το κοινό, μετά από τόσο καιρό. Η νέα αυτή απόπειρα δεν μπόρεσε όμως να συγκροτήσει μια ισχυρή νέα ταυτότητα για το Μουσείο και παράλληλα να ενδυναμώσει την ελληνική παρουσία με σημαντικά και κορυφαία έργα ΕΛΛΗΝΩΝ καλλιτεχνών, όπως άλλωστε αρμόζει σε ένα ΕΘΝΙΚΟ Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. 

Jimmie Durham, Τζίμι Ντεράμ, Ένα νεκρό ελάφι, 1986, 

 λεπτομέρεια ενός ακατανόητου για μένα έργου που με απωθεί.

Η περιοδική αυτή έκθεση «ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ - ΑΘΗΝΑ-ΑΜΒΕΡΣΑ», κατά την άποψή μου, δεν είναι αντάξια για το νέο ξεκίνημα του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Αυτή η εμμονή με τους ξένους προϋποθέτει και την ισχυροποίηση της άξιας δικής μας εικαστικής παρουσίας, στο πλαίσιο καλοστημένων και με ισχυρή και σαφή θεματολογία, περιοδικών εκθέσεων. Και αυτό νομίζω ότι είναι ο ρόλος αυτού του Μουσείου. Όσο για τα έργα της μόνιμης έκθεσης ελπίζω πως σύντομα θα πρέπει να ξεκινήσουν να στήνονται…

Η έκθεση, "Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα- Αμβέρσα" εγκαινιάστηκε στις 31 Οκτωβρίου 2016 και θα διαρκέσει έως τις 29 Ιανουαρίου 2017. Η επιμέλεια της έκθεσης ανήκει στους διευθυντές των δύο μουσείων, την Κατερίνα Κοσκινά και τον Bart De Baere, διευθυντή του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Αμβέρσας (Μ ΗΚΑ)

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση