Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΥ ΜΑΣΣΑΛΙΑΣ

Ένα ακόμη ατόπημα της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ

Πολύ σοφά αναγράφεται το «ΟΧΙ ΜΟΝΟ», στον τίτλο της πρόσφατης ανοιχτής επιστολής που υπογράφει ο Δημήτρης Ξυνομιλάκης, πρόεδρος του ΣΑΔΑΣ που αναφέρει «ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΚΟΛΩΝΑΚΙΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ».

Γιατί δεν είναι μόνο η πλατεία Κολωνακίου που καταστράφηκε ανεπιστρεπτί στο όνομα των Σταθμών της Νέας γραμμής 4 του μετρό. Η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ έκανε και ένα ακόμη ατόπημα, καταστρέφοντας και το Πάρκο του Πεζόδρομου Μασσαλίας, ένα υποδειγματικό έργο που πραγματοποιήθηκε το 2002 εν όψη των Ολυμπιακών αγώνων.

Μία πρωτοβουλία του ΥΠΕΧΩΔΕ με υπουργό την Βάσω Παπανδρέου, από την Διεύθυνση Ειδικών Έργων Αναβάθμισης Περιοχών, στο πλαίσιο της Μελέτης Ανάπλασης της οδού Ακαδημίας και των μετώπων των κτιρίων. Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το γνωστό αρχιτεκτονικό γραφείο ΠΛΕΙΑΣ Ε.Π.Ε. των Δημήτρη Διαμαντόπουλου, Ορέστη Βιγγόπουλου, και Κατερίνας Γκιουλέκα.

Μελετήθηκε ολόκληρη η οδός Ακαδημίας, μέχρι και η αναβάθμιση των κτιρίων, ακόμη και ο χώρος πίσω από την Τριλογία με τις αφετηρίες των λεωφορείων. 

Επίσης μελετήθηκε και η διαμόρφωση του χώρου μπροστά από την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής και η οδός Μαυροκορδάτου που επίσης πραγματοποιήθηκε.

Υλοποιήθηκε τότε η πεζοδρόμηση του τμήματος της οδού Μασσαλίας μεταξύ της οδού Σόλωνος και της οδού Ακαδημίας, ανάμεσα στο Πνευματικό Κέντρο και το κτίριο της Νομικής Σχολής.

Οδός Μασσαλίας, δεκαετία ΄60, υπαίθρια βιβλιοπωλεία μεταχειρισμένων βιβλίων, Φωτό Ντίμη Αργυροπούλου

Πρόκειται για ένα δρόμο που παλαιότερα φιλοξενούσε στα πεζοδρόμιά του τα γνωστά υπαίθρια βιβλιοπωλεία  κλασσικό τότε στέκι των φοιτητών και των βιβλιόφιλων, που δυστυχώς λείπουν από την νέα Αθήνα.

 Γενικό Τοπογραφικό, από την Οριστική μελέτη - Μελέτη εφαρμογής του γραφείου ΠΛΕΙΑΣ Ε.Π.Ε.

Η κεντρική ιδέα ήταν να διαμορφωθεί το γραμμικό αυτό πάρκο σε τέσσερα επάλληλα ανεξάρτητα επίπεδα, που θα μπορούσαν να συμβαίνουν διαφορετικά πράγματα. Πέρα από την δυνατότητα να κάθονται φοιτητές και περαστικοί, θα μπορούσαν να στηθούν υπαίθριες εκθέσεις. Στο κάτω μέρος υπήρχαν και οι προτομές του Καζαντζάκη και του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, οι οποίες δυστυχώς εκλάπησαν. Οι κυρίως βατές διαδρομές της νέας διαμόρφωσης πραγματοποιήθηκαν από κυβόλιθους, ενώ οι υπόλοιπες επιφάνειες, θέλοντας να έχουν την εικόνα του χώματος, διαστρώθηκαν με διαφορετικών χρωμάτων γαρμπιλάκι, σε κεραμιδί και ώχρα.

Ανάμεσα στις 4 αυτές επιφάνειες υπήρχαν αναβαθμοί με σκαλοπάτια.

Τοποθετήθηκαν ακόμη και οι μεγάλοι ξύλινοι πάγκοι, που όπως περιγράφει ο Δημήτρης Διαμαντόπουλος, συχνά χρησιμοποιήθηκαν από άστεγους που κοιμόντουσαν τα βράδια, και την ημέρα έβαζαν τα υπάρχοντά τους από κάτω. Δυστυχώς στην Ελλάδα, σημειώνει επίσης, ο δημόσιος χώρος είναι σαν την κινούμενη άμμο και ποτέ δεν μπορεί αρχιτέκτονας να προβλέψει πώς θα κινηθεί.

ΤΟ ΑΤΟΠΗΜΑ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ

Είναι ευνόητο ότι οι πλατείες που έχουν μελετηθεί από επώνυμους αρχιτέκτονες και υπάρχουν οι μελέτες και οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες που έχουν διαμορφώσει μια ταυτότητα, καλό θα ήταν οι όποιες νέες επεμβάσεις να προκύψουν μέσα από την επικαιροποίηση των μελετών, από τους ίδιους μελετητές. Φαίνεται ότι όλα ξεκινούν από μια παράξενη σχέση που έχει διαμορφωθεί ανάμεσα στους αρχιτέκτονες του δημοσίου και τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Απόσπασμα Τοπογραφικού, από την  Μελέτη  του Σταθμού Ακαδημίας της  Γραμμής 4,  της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ

Θα περίμενα από τους αρχιτέκτονες του Αττικού Μετρό, πριν τραβήξουν γραμμή για τον νέο Σταθμό, να ενημερώσουν και να σεβαστούν τους προηγούμενους μελετητές, και γιατί όχι να συζητήσουν με την υπηρεσία τους την δυνατότητα συνεργασίας, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, αντί να κινηθούν όλοι εν κρυπτώ. Για λόγους ενός ήθους, μιας δεοντολογίας και τελικά μιας οικονομίας, σχεδίων και μελετών.

Προοπτικό, του Πέτρου Ζερβού από την μελέτη για την πεζοδρόμηση της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και της Αποστόλου Παύλου που εκπόνησαν τα γραφεία ΠΛΕΙΑΣ ΕΠΕ: Δημήτρης Διαμαντόπουλος, Ορέστης Βιγγόπουλος, Κατερίνα Γκιουλέκα (50%), σε συνεργασία με το υπόλοιπο 50% που μοιράστηκαν ισότιμα ο Αναστάσιος Ζέρβας, το γραφείο «Μαρία Καλτσά, Δ.Πανάγος, Β. Παπανδρέου ΟΕ» και η Κλαίρη Παλυβού.

Πόσο μάλλον για την περίπτωση του συγκεκριμένου γραφείου που μόνο και μόνο από την Πεζοδρόμηση της Διονυσίου Αεροπαγίτου έχει εδραιώσει ένα ισχυρό θετικό αποτύπωμα στην Ελλάδα σε σχέση με την διαμόρφωση δημόσιων χώρων. Ειδικά μάλιστα ο Δημήτρης Διαμαντόπουλος για όσους κινούνται εντός των τειχών είναι γνωστό ότι έχει μια μοναδική εμπειρία επί δεκαετίες σε ανάλογα θέματα. Τόσο με την ενασχόληση με το Πνευματικό Κέντρου της Αθήνας (Α΄ βραβείο στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό), αλλά και σαν σύμβουλος του Στέφανου Μάνου στην ομάδα πεζοδρομήσεων, που μελέτησαν πολύ ειδικά το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, καθώς και τα τελευταία χρόνια σαν σύμβουλος του Δημάρχου Γιώργου Καμίνη σε θέματα εξωτερικών διαμορφώσεων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Δημήτρης Διαμαντόπουλος μαζί με τον Ορέστη Βιγγόπουλο πραγματοποίησαν χωρίς αμοιβή και την επίβλεψη του έργου στην Μασσαλίας, κάτι που αποτυπώθηκε στην ποιότητα της επεξεργασίας των λεπτομερειών τού έργου που δεν υπάρχει πια. Και δυστυχώς, τέτοιας ποιότητας έργα στους δημόσιους χώρους της πόλης, δεν έχουμε και πολλά.

Δυστυχώς, ο καιρός περνά από την προηγούμενη ανάρτησή μου, σχετικά με την πλατεία Κολωνακίου (Βλ. εδώ) και την ανοιχτή επιστολή που στάλθηκε από τον ΣΑΔΑΣ (εδώ), και καμία απάντηση ή αντίδραση δεν υπάρχει από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και βέβαια ούτε από την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω; Ίσως. Αλλά δεν πτοούμεθα, συνεχίζουμε μετρώντας καθημερινά το μέγεθος της αδιαφορίας.

Φωτογραφίες από το αρχείο του γραφείου ΠΛΕΙΑΣ Ε.Π.Ε.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση

Στο τέλος της ανάρτησης Ο ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΕΙΤΑΙ, που είναι υπό έκδοση, προστέθηκε ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ με τις κυριότερες μελέτες έργων του. Κάντε ΚΛΙΚ εδώ