ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΡΥΦΕΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ...

…συνοδεύουν θερμές ευχές για μια Καλή Χρονιά!

 

«Αναθήματα» Κοιμητήριο Κηρίνθου, Βόρεια Εύβοια, 17 ΧΙΙ 2012 

 

Υ.Γ.
Με χαρά προσθέτω τις καλύτερες ηλεκτρονικές ευχές που πήρα φέτος από τον Antona

2013 http://farm9.staticflickr.com/8220/8320972489_5790a652b5_o.gif

ΤΟ ΝΕΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΕΟΤ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

σεμνές αρχιτεκτονικές χειρονομίες

 στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου

Ένα ξεχωριστό μικρό αρχιτεκτονικό έργο αξίζει να ανακαλύψετε, περιδιαβαίνοντας τον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, μεταξύ των οδών Θρασσύλου και Βύρωνος. Πρόκειται για το νέο πληροφοριακό κέντρο του ΕΟΤ που αρχικά σχεδιάστηκε  σαν κέντρο ενημέρωσης των επισκεπτών των αρχαιολογικών χώρων της περιοχής.

Ένα μονώροφο κτήριο που εντάσσεται σεμνά στη βάση του Βράχου της Ακρόπολης και αναπτύσσεται γύρω από μια πλακόστρωτη αυλή. Αυλή νότια και ηλιαζόμενη, φυτεμένη, με σκίαστρα, κρήνη, καθιστικά και γλυπτά που δεν τοποθετήθηκαν ακόμη. Ένας  φιλόξενος και γαλήνιος τόπος υποδοχής που  εισχωρεί στο σώμα του κτιρίου, σε συνέχεια του εξωτερικού δημόσιου χώρου, του εξαιρετικού αυτού πεζόδρομου της Αθήνας. 

 

Η όλη σύνθεση κατά τους μελετητές αναπαράγει σε ένα βαθμό, μεταγραμμένο με σύγχρονο τρόπο, το οικείο για την περιοχή αρχετυπικό αρχιτεκτονικό πρότυπο του λαϊκού  Αθηναϊκού σπιτιού. Λιτό λεξιλόγιο, έντεχνες λεπτομέρειες και φυσικά υλικά συγκροτούν ένα ευαίσθητο κτίριο που περιλαμβάνει ενιαίο χώρο για την ενημέρωση του κοινού, για εκθέσεις, πωλητήριο, μικρό χώρο προβολών, ιατρείο και χώρους υγιεινής.

Εμφανές σκυρόδεμα, επιχρίσματα από έγχρωμο αρτιφισιέλ, τηνιακές μαρμάρινες πλάκες τα δάπεδα, μορφοσίδερος και ξύλο είναι τα βασικά υλικά που χαρακτηρίζουν το μικρό αυτό κτίριο.

Διευθύνουσα Υπηρεσία: ΕΑΧΑ, Δ/ντρια Ντόρα Γαλάνη

Αρχιτεκτονική Μελέτη: ΠΛΕΙΑΣ-Δημήτρης Διαμαντόπουλος. Ορέστης Βιγγόπουλος, Κατερίνα Γκιουλέκα, Μ. Μπόρν ΕΠΕ

Συνεργάτες: Ε. Ορφανού, Γ. Μαυρίδης, Γ.Χαλκιάς

Επίβλεψη: Δ. Διαμαντόπουλος

Σε μια εποχή που κυριαρχεί και προβάλεται το υπερφίαλο ανακαλύψτε το μικρό αυτό ποιητικό κτίσμα που δεν "φωνάζει" και εντάσεται αρμονικά στο μεγαλειώδες τοπίο τοιυ βράχου της Ακρόπολης

↑ Click images to enlarge the photo

ΜΝΗΜΕΣ ΤΡΥΦΕΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΘΛΙΨΗΣ

από το Αναγνωστικό μας

 της Β΄Δημοτικού της δεκαετίας του ΄50

Από την αθωότητα της μετριότητας  στην απληστία. Κάντε ΚΛΙΚ στην εικόνα, ξεφυλλίστε το Αναγνωστικό μας της Β΄ Δημοτικού και ανακαλύψτε μια ξεχασμένη πτυχή του παρελθόντος μας, μια ξεχασμένη γλώσσα και μια ηθική υποταγής σε ουσιαστικές και κατασκευασμένες αξίες, που ίσως καθόρισε και το ασυγκράτητό μας μέλλον…

Ευχές πολλές και Χρόνια Πολλά σε όλους τους αναγωγνώστες

ΓΙΑ ΤΟΝ ΞΕΧΑΣΜΕΝΟ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΒΟΥΡΕΚΑ

από την μελαγχολία στην  μετάνοια

με αφορμή το άρθρο

«Λήθη, μύθοι και πραγματικές αξίες»

του Τάσου Μπίρη

Στην έκθεση του Εμμανουήλ Βουρέκα στο Μουσείο Μπενάκη (11 Οκτωβρίου - 2 Δεκεμβρίου 2012) μελαγχόλησα. Την βραδιά των εγκαινίων ένοιωσα μια παράξενη και ακατανόητη αίσθηση. Από την μια αυτό το ιδιαίτερο κοινό με τους καλοντυμένους  υπερηλίκους, τις υποβασταζόμενες κυρίες,  τους πελάτες μάλλον  και φίλους του Βουρέκα και από την άλλη ο χαμηλός φωτισμός, οι παλιές φωτογραφίες, τα μελαγχολικά χρώματα,  οι στρογγυλεμένες γωνίες των εικόνων, η ατμόσφαιρα μιας ξεχασμένης εποχής.

Ακόμη και αυτές οι παλιές  διαφημίσεις δεν με συγκίνησαν. Αισθάνθηκα μάλιστα να εκπέμπεται  μια γενικότερη κατήφεια  που αρμόζει περισσότερο σε ένα μνημόσυνο ενός "κοσμικού" υπερηλίκου, παρά σε μια αναδρομική έκθεση αρχιτεκτονικής που αφορά τον  ελληνικό Μοντερνισμό. Ώσπου σήμερα διάβασα στην Κυριακάτικη Καθημερινή το  σχετικό άρθρο του Τάσου Μπίρη. Και στάθηκα στο «ειδικό έλλειμμα εναίσθησης», στο ότι «ο Βουρέκας, όχι μόνο ήταν εξαιρετικός αρχιτέκτονας, αλλά σημάδεψε (όπως πολύ ορθώς επισημαίνεται στην έκθεση) την αρχιτεκτονική ιστορία του τόπου… κρυμμένος και αναξιοποίητος ως διαρκές διδακτικό υπόδειγμα σκέψης και πράξης…»

ότι πρόκειται για μια  «εξαιρετικά δημιουργική περίοδος, όταν επιτέλους αποκτήσαμε δική μας σύγχρονη αρχιτεκτονική, την οποία η διεθνής κοινότητα γνώριζε και αναγνώριζε.»

Μετάνιωσα γιατί τελικά «ξέχασα τον Βουρέκα την επαύριον» και ας είχα συμμετάσχει στην πρόσφατη ανάπλαση του Hilton με τον Τομπάζη, έχοντας την ευκαιρία να θαυμάσω από κοντά τους χειρισμούς και τις λεπτομέρειες αυτού του έργου…

Επανέρχομαι  λοιπόν μετανοιωμένος και επαναδημοσιεύω στην συνέχεια το άρθρο του Τάσου Μπίρη

Eξ αφορμής

Λήθη, μύθοι και πραγματικές αξίες 

Tου Τασου Mπιρη*

Η  Καθημερινή, Τέχνες και Γράμματα , Κυριακή 16 Δεκεμβρίου 2012 

Ήταν συναρπαστική η διαδρομή του Εμμανουήλ Βουρέκα στην αρχιτεκτονική και πολύτιμη η κτισμένη μαρτυρία που άφησε πίσω της για τον Ελληνικό Μοντερνισμό, όπως παρουσιάστηκαν σε αυτήν την έκθεση του Μουσείου Μπενάκη. Ήταν όμως και πολύ χρήσιμη η ένταξη αυτής της διαδρομής μέσα στη γενικότερη πολιτισμική «άνοιξη» και τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της ιστορικής περιόδου 1950-1960.

Δικαιώθηκε έτσι ξανά η προσπάθεια -κάτω από δύσκολες συνθήκες- του Μουσείου Μπενάκη και των πολύ καλών συνεργατών του (της καθηγήτριας Μάρως Καρδαμίτση-Αδάμη, συνεπικουρούμενης από την αρχιτέκτονα Ναταλία Μπούρα) να αναδείξουν την ελληνική αρχιτεκτονική και ειδικά τη νεότερη. Μάλιστα, η προσπάθεια αυτή αποκτά μεγαλύτερη αξία όταν αφορά περιόδους και πρόσωπα που, ενώ έχουν σημαδέψει την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής μας -περιέργως- δεν έχουν τη θέση που τους αξίζει, όχι μόνο στην κοινή αντίληψη, αλλά ακόμη και σε εκείνη των ειδικών ή άμεσα σχετισμένων με την αρχιτεκτονική.

Γι’ αυτό υπάρχει ένας παραπάνω λόγος που θα εξακολουθεί να μας απασχολεί πολύ, ακόμη και μετά το τέλος της, η συγκεκριμένη έκθεση, ως σημαντική συμβολή στην καταγραφή της Iστορίας. Για παράδειγμα, να σκεφτούμε γιατί, ειδικά η αρχιτεκτονική περίοδος του Μοντερνισμού, όπως και άλλα νεότερα ιστορικά κεφάλαια, καλύπτονται -ιδιαιτέρως κατά τα πρόσφατα χρόνια του υλιστικού εκσυγχρονισμού της παγκοσμιοποίησης και της συνακόλουθης μεγάλης κρίσης- από άκρα του τάφου σιωπή. Ή τους προσδίδεται χαρακτήρας γραφικών «αναδρομών στα περασμένα» που συγκινούν, προκαλούν τη συλλογική συμπάθεια και το ενδιαφέρον, αλλά ξεχ νιούνται την επαύριο.

Παρατηρούσε κανείς ότι επισκέπτες της έκθεσης αναφωνούσαν συνεχώς με ευχαρίστηση: «Για δες, αυτό δεν το ήξερα...» ή «Αυτό δεν το είχα καταλάβει...», πράγμα φυσικό για τους νέους και τους μη ειδικούς περί την αρχιτεκτονική. Αφύσικο όμως για όσους συνήθως παρουσιάζονται ως γνώστες και σχολιαστές των πάντων.

Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι, την ίδια ώρα του «άδολου» ξαφνιάσματος των τελευταίων για την αποκάλυψη της μεγάλης αξίας εκείνου (παλαιού ή νέου) που τόσο καιρό έχουν ξεχάσει (ή εξαφανίσει;), αυτοί οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης μυθοποιούν και δοξάζουν το εντόπιο και διεθνές «απόλυτο τίποτα». Ενώ δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν ποτέ -παρότι ειδικοί- να καταλάβουν το πραγματικά νέο και καλό την ώρα που έπρεπε, την ώρα που γεννιόταν μπροστά στα μάτια τους. Για να το «τιμούν» (σκόπιμα;) εκ των υστέρων, ως ανώδυνη περαστική ανάμνηση.

Αυτό λοιπόν το ειδικό έλλειμμα εναίσθησης που χαρακτηρίζει τη σχέση τους με το θαύμα της πραγματικής δημιουργίας και το ξαφνικό «ξύπνημά» τους (συνήθως μετά τον θάνατο του δημιουργού) είναι -νομίζω- πολύ χειρότερο και πιο επικίνδυνο φαινόμενο από τη γνήσια (και δικαιολογημένη) άγνοια και αδυναμία κατανόησης του πεδίου από τους μη ειδικούς.

Είναι ολοφάνερο ότι ο Βουρέκας, όχι μόνο ήταν εξαιρετικός αρχιτέκτονας, αλλά σημάδεψε (όπως πολύ ορθώς επισημαίνεται στην έκθεση) την αρχιτεκτονική ιστορία του τόπου. Πού και γιατί όμως ήταν «κρυμμένος» όλον αυτό τον καιρό, ώστε σήμερα να χρειάζεται αποκατάσταση; Και πιο γενικά, πού και γιατί ήταν (και είναι ακόμη) κρυμμένος και αναξιοποίητος ως διαρκές διδακτικό υπόδειγμα σκέψης και πράξης και όχι ως μουσειακό έκθεμα, ο ελληνικός Μοντερνισμός; Αυτή η εξαιρετικά δημιουργική περίοδος, όταν επιτέλους αποκτήσαμε δική μας σύγχρονη αρχιτεκτονική, την οποία η διεθνής κοινότητα γνώριζε και αναγνώριζε. Και η οποία και σήμερα παράγει νέους κλώνους. Τι επιτέλους συμβαίνει (όπως και με άλλα «άγνωστα» ή «κρυμμένα» του τόπου μας) με αυτό το Διαρκές Μοντέρνο, ώστε να φοβίζει τόσο πολύ, ταράσσοντας τη μεταμοντέρνα «αφασία» και τον έρωτά μας για κάθε περαστικό -ξένο ή εντόπιο- Stararchitect;

Ας είναι λοιπόν καλά όσοι -έστω και ως μειοψηφίες- ξέρουν, δεν ξεχνούν και αναδεικνύουν με αγάπη, αλλά χωρίς μυθοπλασίες, το πραγματικό δημιουργικό έργο (νέο ή παλιό, εντόπιο ή διεθνές, μοντέρνο ή άλλο). Αλλωστε αυτό το έργο -έτσι κι αλλιώς- δεν κρύβεται ούτε πεθαίνει, αλλά επιμένει. Γι’ αυτό και η αξία του είναι διαρκής.

Ο κ. Τάσος Μπίρης είναι ομότιμος καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ.

Θα ήθελα τέλος να υπενθυμίσω και να τονίσω  ότι  στους στενούς  συνεργάτες του Εμ. Βουρέκα περιλαμβάνονται πολλοί σημαντικοί Έλληνες αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα, όπως οι Ρένος Κουτσούρης, Προκόπης Βασιλειάδης, Περικλής Σακελλάριος, Σπύρος Στάικος, Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας, Αντώνης Γεωργιάδης, Βασίλης Γρηγοριάδης και Ιωάννης Βικέλας.

ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΥΛΕΝΤΙΑΝΟΣ: Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΑΚΡΟΒΑΤΗΣ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΥ

επαναπροσδιορίζοντας μια άποψη…

Προσωπογραφία, 1942, Μπρούντζος

Η αίσθησή μου για τον Κουλεντιανό δεν ήταν η καλύτερη. Ήταν σαφώς αποσπασματική, αλλά δεν κρύβω ότι στο παρελθόν βρέθηκα μπροστά σε έργα του που με άφησαν σχετικά αδιάφορο. Βρέθηκα στο Μουσείο Μπενάκη για δύο λόγους. Ο ένας ήταν τα καλά σχόλια που άκουσα και ο άλλος ο υπότιτλος της έκθεσης: «Ο τελευταίος ακροβάτης του μοντερνισμού».

 

 

 

Αναζήτησα λοιπόν σε αυτή την έκθεση, αυτά τα στοιχεία του μοντερνισμού που εξακολουθεί να μας κατατρέχει και να μας τροφοδοτεί και ομολογώ ότι πράγματι κατάφερα να τα ανακαλύψω. Αισθάνθηκα την ορμή, την δύναμη και την επιμονή του Κουλεντιανού να αντλήσει την ουσία και να πατήσει γερά σε αυτό το ρεύμα, ακολουθώντας μια συνεπή πορεία προς την όλο και πληρέστερη απλότητα. Φωτογράφισα κάποια έργα του, που ξεχώρισα μέσα στην καλοστημένη έκθεση από την Λορέττα Γαϊτη.

Τα έργα αυτά κατέγραψα στην μνήμη μου, κάνοντας reset στις μέχρι σήμερα καταγεγραμμένες εντυπώσεις. Είναι χρήσιμο νομίζω, μέσα από τις αναδρομικές εκθέσεις που ευτυχώς συνεχίζονται στο Μουσείο Μπενάκη, να επαναπροσδιορίζουμε την άποψή μας την δουλειά και το έργο των καλλιτεχνών.

 

  

«… ο Κουλετιανός δεν είναι μόνο ο τελευταίος ακροβάτης του μοντερνισμού αλλά και ένας ουσιαστικός εκφραστής του ουμανισμού, με όλη του την Πλατωνική του διάσταση, που φέρνει την αγάπη του άλλου και την άρνηση του πολέμου σε μια ενιαία και μοναδική συνείδηση και στάση ζωής, σε μια πολιτική όχι της αναπαράστασης, αλλά της παρουσίας και σε έναν λόγο όχι του «είτε-είτε», αλλά του «θα με βρεις μπροστά σου». Όχι σαν απειλή, αλλά σχεδόν σαν ερωτική εξομολόγηση, σαν αποφασιστική έκφραση, δήλωση και εκδήλωση της παρουσίας στη ζωή και της ενεργής συμμετοχής στη ροή της ζωής και του Κόσμου.» επισημαίνει ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, επιμελητής της έκθεσης στο εισαγωγικό του σημείωμα.

 

↑ Click images to enlarge the photo