THE DARK SIDE OF THE… MOB ARCHITECTS

μια διαφορετική έκθεση αρχιτεκτονικής στο Μουσείο Μπενάκη

1973, Pink Floyd, The Dark Side of the Moon. 

40 ακριβώς χρόνια μετά,οδυνηρά επίκαιρο

2013, Μουσείο Μπενάκη, είσοδος έκθεσης

Βρεθήκαμε σιωπηλοί και πρώτοι στο ημίφως της άδειας από κόσμο αίθουσας του Μουσείου Ένοιωσα σαν να ήμουν μέσα σε μία παράξενη κινηματογραφική αίθουσα.

Προβολές σε μεγάλες οθόνες αποκαλύπτουν αλλεπάλληλες εικόνες, που περνάνε με ταχύτητα «brain storm» από την μία οθόνη στην άλλη: φωτογραφίες έργων, σχέδια, κατασκευαστικές λεπτομέρειες, προοπτικά, εναλλακτικές προτάσεις, στιγμές στα γιαπιά με τους μαστόρους, φωτορεαλιστικά, ένας καταιγισμός αρχιτεκτονικών ονείρων που ο Βασίλης Μπασκόζος και Δαρεία Τσαγκαράκη μας αποκαλύπτουν, σκηνοθετώντας με επιδεξιότητα μια δημιουργική πορεία από το 1998.

Η αίθουσα είχε γεμίσει ασφυκτικά και κατά ένα περίεργο τρόπο μέσα στο ημίφως μιας υποβλητικής ατμόσφαιρας, επικρατούσε μια αναπάντεχη σιωπή, μια ηρεμία. Σχολιάζαμε ψιθυρίζοντας εντυπωσιασμένοι από τον πρωτότυπο τρόπο που στήθηκε αυτή η έκθεση.

Περιμετρικά της αίθουσας οι ΜΟΒ architects, παρουσιάζουν την δουλειά τους με φωτεινές διαφάνειες, υλοποιημένων και μη έργων, χωρίς αυστηρή χρονολογική σειρά και με κύριο ίσως κριτήριο μάλλον τις χρωματικές τους αναζητήσεις. Είναι άλλωστε γνωστές οι τολμηρές τους επιλογές στα χρώματα. Η ατμόσφαιρα του χώρου πρέπει να πω ότι ενισχύει την ποιότητα των έργων που συχνά προβάλλονται μέσα από προκλητικά αληθοφανή φωτορεαλιστικά. 

Αποφεύγουν επίμονα, όπως επισημαίνουν, οποιεσδήποτε «χωρικές εκφράσεις που προκύπτουν από παραδοσιακά κοινωνικά μοντέλα». Η επιδεξιότητά τους σε καθαρές, συχνά αυστηρές, γεωμετρικές και τολμηρές αναζητήσεις, οδηγεί σε μια εντυπωσιακή, αλλά ενίοτε σκληρή μορφολογία, που επιδιώκεται να ισορροπήσει με την επιδέξια ένταξη ζωνών από ραμποτέ ξυλεία, κυματοειδείς λαμαρίνες ή μεταλλικά πλέγματα. Είναι σαφές ότι μέσα στον χρόνο έχει συγκροτηθεί ένας σαφής κώδικας που επιβάλλεται δυναμικά και μάλλον αγνοεί μνήμες και αναφορές, προσανατολισμούς και όλων όσων «ο τόπος» κάθε έργου υπαγορεύει.

Ερωτηματικά προκαλεί μια εμμονή σε συμμετρίες και κάποιες παράδοξες, πρόσφατες, μορφολογικές αναζητήσεις που εντάσσονται αμήχανα στο αττικό τοπίο.

 

ΜΟΒ architects, Κατοικία στο Ψυχικό 2007

Πρόκειται τελικά για μια ενδιαφέρουσα πορεία του αρχιτεκτονικού γραφείου ΜΟΒ architects, που προβάλλεται με ένα ξεχωριστό τρόπο σε μια διαφορετική έκθεση. Εύγε στο Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής το ΕΙΑ που στις δύσκολες εποχές, συνεχίζει να στηρίζει τέτοιες εκθέσεις.

Διάρκεια έκθεσης μέχρι 13 Μαΐου 2013.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγένθυση

OLIAROS –JESSICA ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

μια διαφορετική δυνατότητα  αναζωογόνησης

 στον  Κεραμεικό και το Μεταξουργείο

 με την πρωτοβουλία του Ιάσωνα Τσάκωνα

 Μεταξουργείο, 04 -ΟΚΤ -2009

Τον τελευταίο καιρό στις γνωστές συζητήσεις των αρχιτεκτόνων στου Οικονόμου, σχετικά με το μέλλον του υποβαθμισμένου κέντρου της πόλης, διατυπώνω επίμονα την άποψη-πρόβλεψη ότι πέρα από τις οποιεσδήποτε επεμβάσεις στον δημόσιο χώρο που ήδη έχουν δρομολογηθεί (βλέπε Πανεπιστημίου κλπ), το πιο πιθανό σενάριο είναι η σταδιακή αγορά από επιχειρηματικούς κύκλους ικανού  αριθμού ακινήτων (χαμηλής πια αξίας) και μέσα από μια αραίωση του πυκνού αστικού ιστού (με  κατεδαφίσεις ή καταρρεύσεις), θα αναπτυχθούν νέες δυναμικές, νέες  πρωτοποριακές χρήσεις που θα μετεξελίξουν μια περιοχή παραβατικότητας  σε ένα κέντρο δημιουργικής νεανικής επιχειρηματικότητας. Νέα καλοσχεδιασμένα  κτίρια, τολμηρές αναπλάσεις των μίζερων πολυκατοικιών μαζί με τα εναπομείναντα γοητευτικά διατηρητέα, εκτιμώ ότι θα συγκροτήσουν σταδιακά ένα νέο αξιοζήλευτο κέντρο της πόλης, με χώρους πρασίνου. Δεν θα προχωρήσω στην όποια  τεκμηρίωση και  ερμηνεία αυτής της θέσης στο πλαίσιο του μπλογκ. Ας πούμε έστω  ότι πρόκειται  για μια παράδοξη διαίσθηση που συγκροτείται μέσα από μια  μακρόχρονη εμπειρία και παρατήρηση.

Τα θέμα είναι ότι στο Βήμα της Κυριακής  24 Μαρτίου 2013 δημοσιεύτηκε άρθρο με τίτλο:  “Πρό των πυλών η επένδυση για δημιουργία νέου αστικού οικοσυστήματος / «Κληρώνει» 100 εκατ. Ευρώ για Κεραμεικό –Μεταξουργείο / Σχέδιο μετεξέλιξης ενός χώρου παραβατικότητας”  σε κέντρο δημιουργικής και νεανικής επιχειρηματικότητας” 
άρθρο που στην ουσία  έρχεται να επιβεβαιώσει την άποψή μου.

Εδώ και καιρό έχω πληροφορηθεί ότι  ένας νέος και τολμηρός επιχειρηματίας o Ιάσων Τσάκωνας έχει προσεγγίσει σημαντικούς νέους έλληνες και ξένους αρχιτέκτονες  και προχωρεί στον σχεδιασμό και την υλοποίηση στην Αντίπαρο κτισμάτων διακοπών μιας πρωτοποριακής  αρχιτεκτονικής.  

Deca Architecture, Aloni Antiparos

Ιδρύει την  εταιρεία OLIAROS, επενδύει  στην αγορά ακινήτων στην περιοχή Κεραμεικού και Μεταξουργείου, και παράλληλα προετοιμάζει   σταδιακές αναπλάσεις σε υφιστάμενα κτίρια.

 

 

Ανάπλαση κτιρίου 

στην οδό Λεωνίδου 26 γωνία με τη οδό Ιάσονος 

Το άρθρο στο Βήμα μας πληροφορεί ότι προετοιμάζεται και βασικά κρίνεται μια μεγάλη επένδυση ύψους 100 εκατ. ευρώ, που υπόσχεται την αναζωογόνηση της ευρύτερης περιοχής  Κεραμεικού και Μεταξουργείου και κυοφορείται τα τελευταία 6 χρόνια  από την εταιρεία OLIAROS. Η ενδεχόμενη  υπαγωγή της επένδυσης αυτής στο ευρωπαϊκό επενδυτικό ταμείο Jessica που υποστηρίζει βιώσιμες επενδύσεις σε αστικές περιοχές,  θα ενεργοποιήσει την εκτέλεση του σχεδίου στα πλαίσιο της σύμπραξης του ιδιωτικού και δημόσιου  τομέα.

Αριστείδης Αντονάς, Κατερίνα Κουτσογιάννη,  «Meteorite Unit», Λεωνίδου 58 & Κυναιγείρου 1, στο Μεταξουργείο

Ο Τσάκωνας επισημαίνει ότι κεντρική ιδέα είναι  ότι αλλάζουμε εποχή και ο κόσμος αναζητεί νέα μοντέλα οικονομικής και αστικής ανάπτυξης. Δημιουργείται μια νέα τάξη επιχειρηματιών και δημιουργών και εμείς  ερχόμαστε να προτείνουμε την γεωγραφική συγκέντρωση σε ένα εκ νέου μελετημένο αστικό περιβάλλον στον ιδιωτικό και δημόσιο χώρο, σχετικό με τις  σημερινές ανάγκες το οποίο μπορεί να αποφέρει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα προς όλους και την πόλη. 

Ανδρέας Αγγελιδάκης, Άγγελος Πλέσσας,

 αποκατάσταση-ανάπλαση κτιρίου του ΄70 στην Λεωνιδίου 11

Με τις ευλογίες του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων και εφ όσον εγκριθεί ίσως συγκροτηθεί  ένας νέος «πιλότος» - παράδειγμα και για άλλους επενδυτές.

Το σχέδιο της OLIAROS για την  αστική αυτή ανάπλαση, με τίτλο “ΚΜ Properties” περιλαμβάνει  την κατασκευή φοιτητικών και άλλων εξειδικευμένων κατοικιών και γενικώτερα κτιρίων  με στόχο να στεγάσουν νέες επιχειρήσεις τεχνολογίας, design, αρχιτεκτονικής  και μόδας και άλλες χρήσεις ακόμη και εκπαιδευτικές.

Κοντά στο μετρό του Κεραμεικού προβλέπεται  η ένταξη 45 κοντέινερς που συγκροτούν το "ΚΜ Pop Up Market" που θα αποτελέσει ένα φυτώριο επιλεγμένων και ξένων προϊόντων.

Ανάλογο παράδειγμα εμπορικών δραστηριοτήτων σε κοντέϊνερ: envelope A+D: hayes valley clothing store for aether, San Francisco

Όλα αυτά ακούγονται συγκρατημένα ενθαρρυντικά, για το μέλλον του κέντρου της πόλης, σε μια περίοδο αδιεξόδου  και που ο κρατικός μηχανισμός αδυνατεί να πάρει  και  να διαχειριστεί ανάλογες πρωτοβουλίες. Ο φάκελος της OLIAROS για το ταμείο Jessica βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης και θα εξεταστεί από  την επενδυτική επιτροπή  της Εθνικής Τράπεζας προκειμένου να παραχωρηθεί δάνειο  35 εκατομ. Eυρώ στα οποία θα προστεθούν και τουλάχιστον άλλα 35 εκατ. από την εταιρεία για την υλοποίηση του έργου. Αρχίζει λοιπόν και  η ανάπλαση του τμήματος του Αθηναϊκού κέντρου να δρομολογείται μέσα από μια ιδιωτική επένδυση.

Ας παρακολουθήσουμε προσεκτικά την πορεία αυτής της πρωτοβουλίας και χωρίς προκαταλήψεις ας εμπιστευτούμε κατ αρχήν την πρόθεση των επενδυτών και της ομάδας των επιλεγμένων συναδέλφων μελετητών. Θα ήταν χρήσιμο, να υπάρχει από την εταιρεία μια άμεση και πιο αναλυτική ενημέρωση του περιεχομένου των υπό έγκριση μελετών. Στην πορεία θα δείξει… και επανερχόμεθα αναλόγως.

Ήδη σήμερα 17 Απρίλιου 2012 υπάρχουν νεώτερα. Η Πρόταση εγκρίθηκε. Για περισσότερα κάντα ΚΛΙΚ εδώ

 

ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΑΝΑΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ

 

παραθέτω σήμερα δύο  κείμενα του Δημήτρη Φιλιππίδη με αφορμή δύο εκδηλώσεις που αφορούν τους σημαντικούς Έλληνες αρχιτέκτονες τον Άρη Κωνσταντινίδη και τον Δημήτρη Πικιώνη

1. ΕΚΤΟΣ ΧΡΟΝΟΥ ΕΝΤΟΣ ΟΡΙΩΝ

έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων

Αρχαιολογικό Μουσείο, Γιάννενα 1965-1966, αρχιτέκτων Άρης Κωνσταντινίδης

  

Η έκθεση με τον πολύ πετυχημένο τίτλο «Εκτός χρόνου εντός ορίων. Άρης Κωνσταντινίδης: ο αρχιτέκτονας του Μουσείου Ιωαννίνων» εγκαινιάστηκε στις 21 Φεβρουαρίου σε ειδικό χώρο του αρχαιολογικού μουσείου Ιωαννίνων, ως μέρος των εκδηλώσεων για τα 50 χρόνια από τη σχεδίασή του και γενικότερα, για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.

© Δημήτρης Φιλιππίδης,2013    

Δεν γίνονται συχνά, στην Ελλάδα τουλάχιστον, τέτοιες εκδηλώσεις που να τιμούν ένα σπουδαίο αρχιτεκτόνημα και τον αρχιτέκτονά του. Ούτε έχουμε τύχει ώς τώρα σε έκθεση – ούτε καν σε δημοσίευμα – για τον Άρη Κωνσταντινίδη, που να μην αρκείται σε μια αυτοαναφορική παρουσίαση, απομονώνοντας τελικά τον αρχιτέκτονα από τον περίγυρό του, ιστορικό,  γεωγραφικό και αρχιτεκτονικό. Εδώ, στο πείσμα της βλαβερής αυτής συνήθειας, και σε περιορισμένο σχετικά χώρο, είχε ανέλπιστα στηθεί μια υποδειγματική, διδακτική έκθεση, που θα άξιζε να τη δουν απ’ όλη τη χώρα. 

 © Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013 

Τεκμηριωμένη, με αυθεντικό υλικό και με νέα άγνωστα ευρήματα, η έκθεση αυτή πρόσφερε, εκτός από πλούσιο υλικό γύρω από το ίδιο το κτίριο του Μουσείου, μια περιεκτική εικόνα της αρχιτεκτονικής ώς το ’60 στα Γιάννενα, τότε που σχεδιάστηκε και χτίστηκε αυτό το μοναδικό κτίσμα, το καλύτερο μουσείο που σχεδίασε ποτέ ο Κωνσταντινίδης κι ασφαλώς ένα από τα σημαντικότερά του έργα. Θα προσθέταμε, κι ένα που έτυχε μεγάλης φροντίδας από όσους το διοίκησαν ώς τώρα, επεμβαίνοντας πάνω του προσεκτικά στο πρόσφατο παρελθόν ώστε να πετύχουν τον απαραίτητο εκσυγχρονισμό του. 

 © Δημήτρης Φιλιππίδης, 2013

Συντελεστές της έκθεσης ήταν οι Κωνσταντίνος Σουέρεφ (γενική επιμέλεια)· Ελένη Βασιλείου, Χάρις Καππά και Γιώργος Σμύρης (έρευνα-οργάνωση-κείμενα)· Δημήτρης Καλπάκης (μουσειογραφική-καλλιτεχνική επιμέλεια)· Γιώργος Κύρκος και Σωτήρης Σύμπας (μουσειογραφική εφαρμογή)· Παναγιώτης Τσιγκούλης (φωτογραφική-ψηφιακή τεκμηρίωση).

2. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ «ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΙΚΙΩΝΗΣ»

 

Στις 12 Μαρτίου οργανώθηκε ειδική εκδήλωση στο Δημοτικό Σχολείο «Δημήτρης Πικιώνης» στο Λυκαβηττό, για τα 80 χρόνια από την ανέγερση αυτού του πρωτοποριακού για την εποχή του αλλά και αξεπέραστου μεταγενέστερα σχολικού κτιρίου. Την οργάνωση είχαν επάξια αναλάβει οι εκπαιδευτικοί του σχολείου, που σχεδόν αβοήθητοι, με απειροελάχιστα μέσα και κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, είχαν καταφέρει τα τελευταία χρόνια να συντηρήσουν το γερασμένο συγκρότημα κτιρίων και να το κάνουν βιώσιμο. Δεν είχαν μόνο να παλέψουν ενάντια στις φυσικές φθορές του αλλά κι ενάντια σε βανδαλισμούς και σε επιθέσεις των γκράφιτι που το πολιορκούσαν από παντού σε μια «δύσκολη» γειτονιά.

Στην εκδήλωση αυτή από τη μια μεριά γιορταζόταν έτσι η επέτειος του σπουδαίου αυτού σχολείου κι από την άλλη οι αγώνες για να διατηρηθεί ζωντανό. Οι συγκινητικές εκκλήσεις για συμπαράσταση και βοήθεια με αυτό τον τρόπο συνδυάστηκαν με τους δροσερούς θεατρικούς αυτοσχεδιασμούς που είχαν ετοιμάσει τα παιδιά του σχολείου και με τις τρεις ομιλίες που ακολούθησαν - της Αγνής Πικιώνη, του Δημήτρη Φατούρου και του Δημήτρη Αντωνακάκη. Η πρώτη ομιλία ήταν μια σεμνή αναφορά στην ουσία του πικιωνικού λόγου, η δεύτερη στον βιωματικό χαρακτήρα της διδασκαλίας του Πικιώνη, και η τρίτη στο άγνωστο στους περισσότερους ιστορικό σχεδίασης και ανέγερσης του σχολείου.

Ήταν αξέχαστη η εμπειρία του ν’ ακούει κανείς τη σκέψη του Πικιώνη να ζωντανεύει μέσα από τα λόγια της κόρης του, Αγνής. Ήταν επίσης μια κατάδυση σε ψυχική ευφορία η υπόμνηση του Φατούρου για όσα σημάδια του ελληνικού τόπου τείνουν σήμερα να ξεχαστούν. Και τέλος, ήταν σημαντικό να περιγραφούν από τον Αντωνακάκη οι πικρές συνθήκες κάτω από τις οποίες χτίστηκε το σχολείο, με συνεχείς αλλαγές και ανατροπές, πιθανώς συμβάλλοντας έτσι στην απόρριψή του τελικά από τον ίδιο το δημιουργό του.

Δημήτρης Φιλιππίδης 

Υ.Γ. Για τις προσπάθειες, τις πρωτοβουλίες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η διευθύντρια του Σχολείου κα Δήμητρα Παπαδημητρίου θα επανέλθω σύντομα.
Γ.Τ.

 

RE THINK ATHENS: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΕ ΑΞΟΝΑ ΤΗΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

ας  αφήσουμε τώρα τις γκρίνιες 
 και ας σκεφτούμε δημιουργικά...

Πρώτο Βραβείο: OKRA LANDSCHAPSARCHITECTEN

Το κείμενο αυτό γράφεται την Τρίτη 5 Μαρτίου, μόλις επέστρεψα από την   ανοιχτή συζήτηση στην Στέγη Γραμμάτων και Tεχνών με θέμα  «Νέα έργα σε παλιές πόλεις: ο επαναπροσδιορισμός του αστικού χώρου» και από μια μεγάλη συζήτηση συναδέλφων και φίλων που ακολούθησε στο γνωστό μπαρ DUENDE. 

 

Οδός Πανεπιστημίου,8 Οκτωβρίου 2012, ώρα 20:05

Στο πλαίσιο του Re Think Athens είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε δύο σημαντικούς ομιλητές  την Vanessa Miriam Carlow ιδρυτικό μέλος του γραφείου  COBE και τον χειμαρώδη Alfredo Brillenbourg, ιδρυτή του “Urban Think Tank”, Columbia University και καθηγητή Αρχιτεκτονικής και Αστικού Σχεδιασμού, Swiss Institute of Technology(ETH), Zυρίχη, με συντονιστή τον Παναγιώτη Τουρνικιώτη. Στην ουσία με την εκδήλωση αυτή κλείνει ο κύκλος του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού και το έργο οδεύει προς την πραγματοποίησή του. 

Vanessa Miriam Carlow

Η Vanessa Miriam Carlow, με σεμνότητα παρουσίασε μια σειρά πολεοδομικών επεμβάσεων μικρής και πολύ μεγάλης κλίμακας δίνοντας έμφαση στον συμμετοχικό σχεδιασμό και την ανάγκη μιας διεπιστημονικής προσέγγισης για την σύνταξη των μελετών και την πραγματοποίηση των έργων.

Alfredo Brillenbourg     

Την παράσταση έκλεψε ο Alfredo με τον «διονυσιακό» του και χειμαρρώδη λόγο που ήταν και κριτής στην πρώτη φάση του διαγωνισμού. Στην ομιλία του και την συζήτηση που ακολούθησε μας ταξίδεψε με εμπειρίες του, από το Καράκας μέχρι την Ινδία διατυπώνοντας τολμηρές απόψεις που προκύπτουν μέσα από μια σύγχρονη παγκόσμια προσέγγιση για την πόλη.

Και οι δύο ομιλητές συνέβαλλαν στον να δούμε την όλη διαδικασία του Re Think Athens μέσα από ένα ευρύτερο πρίσμα εμπλουτισμένο με όλα όσα συμβαίνουν στις μέρες μας σε όλο τον πλανήτη. Ομολογώ ότι και οι δύο ομιλητές  δημιούργησαν ένα κλίμα απομάκρυνσης από τις γνωστές εμμονές μας στην ιστορικότητα και τα ειδικά χαρακτηριστικά του τόπου μας, που διαρκώς μας ταλανίζουν  σε αυτό τον τόπο ως αυτοσκοπός, όπου αναζητούμε να είναι ουσιαστικά στοιχεία των αρχιτεκτονικών προτάσεων. Αναφέρομαι σε όλους εμάς που είμαστε διατεθειμένοι να ακολουθήσουμε τον μοντερνισμό και ταυτόχρονα να μην χάσουμε την ψυχή μας. 

 

Φαίνεται όμως ότι μια τέτοια προσέγγιση, όπως ήδη έχω επισημάνει και στο κείμενό μου για τον διαγωνισμό του Τοπόσημου  του Φαλήρου, να τείνει να  ξεπεραστεί,  κυρίως στους νέους αρχιτέκτονες στην Ελλάδα και όπως διαπιστώσαμε απόψε και διεθνώς, με την Κίνα να πρωτοστατεί. Εμφανίζεται λοιπόν ένα χάσμα γενεών θα έλεγα. Των παλαιοτέρων που εμμένουν σε αναφορές ιστορικού και τοπικού χαρακτήρα και των νεωτέρων που προσβλέπουν στις νεώτερες τάσεις που συχνά χαρακτηρίζονται από μια αφαιρετική σύνθεση άμεσης εξυπηρέτησης των αναγκών, άλλοτε με τολμηρές και άλλοτε με ήπιες μορφολογικές επιλογές. Πρέπει να τονιστεί βέβαια ότι τα νέα οικονομικά δεδομένα ευνοούν αυτές τις λιτές, συχνά στεγνές και τελικά φτηνές λύσεις.

Ας σταματήσουμε λοιπόν την γκρίνια  και τα κατόπιν εορτής γνωστά απαξιωτικά σχόλια.

Όσο για το γνωστό ερώτημα: «γιατί το Ιδρυμα Ώναση?» δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε αυτή την χώρα οι λεγόμενοι «εθνικοί ευεργέτες» σηματοδότησαν θετικά αυτόν τον τόπο με σημαντικά δημόσια έργα και δεν βρίσκω τον λόγο η ιστορία αυτή να μην συνεχιστεί έστω και σε επίπεδο μελετών, σε μια εποχή που οποιαδήποτε αποτελεσματική κρατική πολιτική προς αυτή την κατεύθυνση απουσιάζει. 

Πρώτο Βραβείο: OKRA LANDSCHAPSARCHITECTEN

Κατά ένα περίεργο τρόπο παρ’όλες τις αντιξοότητες και τα αρνητικά δεδομένα που έχουμε σχολιάσει ήδη σε προηγούμενες αναρτήσεις σε αυτό το blog, ο φύλακας άγγελος αυτής της γοητευτικής πόλης έκανε πάλι το θαύμα του. Ακούγεται παράλογο και αναπάντεχο. Παρά τον περιορισμένο χρόνο που δόθηκε για την εκπόνηση της μελέτης, τα πρωτοφανή  μικρά ποσά των βραβείων, την απουσία πολλών γνωστών γραφείων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, και παρά τις αμέτρητες κριτικές, τις  αντεγκλήσεις και τις αστοχίες, η όλη διαδικασία του διαγωνισμού προχώρησε μεθοδικά και με πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα αποτελεσματικότητα και κυρίως και μιας ομοφωνίας των πολιτικών δυνάμεων και του Δήμου της Αθήνας. Πρέπει να το παραδεχτούμε.

Και βέβαια δεν υπήρχαν επαρκείς χαρισματικές προτάσεις στον διαγωνισμό. Θα έλεγα ότι έγιναν φιλότιμες και αξιόλογες προσπάθειες. Προσωπικά ξεχώρισα την μελέτη του Αντονά που είχε μια ποιητική προσέγγιση με πολλές αρετές και αναφορές σε μια ιστορικότητα, αλλά και ορισμένες αμήχανες επιλογές που απαιτούσαν περισσότερο χρόνο επεξεργασίας και ωρίμανσης.

Εύφημος Μνεία: Αντονάς (Αντωνακάκης) Αριστείδης, Κουτσογιάννη Κατερίνα, Ησαΐας Πλάτων

Από την Πλατεία Δικαστηρίων στην πλατεία Ομονοίας

Εύφημος Μνεία: Αντονάς (Αντωνακάκης) Αριστείδης, Κουτσογιάννη Κατερίνα, Ησαΐας Πλάτων

Πλατεία Δικαστηρίων 

Εύφημος Μνεία: Αντονάς (Αντωνακάκης) Αριστείδης, Κουτσογιάννη Κατερίνα, Ησαΐας Πλάτων

Λεπτομέρεια ανασκαφικών τομών

Τελικά η λύση που επιλέχθηκε, αν και δεν με βρίσκει σύμφωνο, υπακούει στο γνωστό less is more. To γραφείο OKRA  έχοντας σαν όπλο την πολύτιμη εμπειρία του από συναφή έργα μέσα στο μικρό χρόνο που είχαν, κατάφεραν να κινηθούν σε μια προσεκτικά λιτή και φτηνή προσέγγιση που δεν προκαλεί, και το κυριότερο είναι άμεσα εφαρμόσιμη. Αυτό άλλωστε ήταν και το ζητούμενο στην συγκεκριμένη χρονική συγκυρία. 

 

Πρώτο Βραβείο: OKRA LANDSCHAPSARCHITECTEN

Πλατεία Ομονοίας (λεπτομέρεια)

Είναι προφανές ότι σε μια σχολαστική ανάγνωση των επιμέρους περιοχών του διαγωνισμού, διαπιστώνει κανείς κενά και ασάφειες που σηκώνουν πολύ συζήτηση. Αναμφίβολα όμως η απλή και ξεκάθαρη αρχιτεκτονική τους χειρονομία, σε επίπεδο βασικής αρχής καλύπτει τις όποιες επί μέρους αδυναμίες και σε καμιά περίπτωση δεν προκαλεί την όποια σοβαρή και έντονη αντίρρηση. Μια λύση ήπια θα έλεγα, σεμνή, μέσα από την χρήση απλών χαράξεων. 

Πρώτο Βραβείο: OKRA LANDSCHAPSARCHITECTEN

Πλατεία Ομονοίας 

Πρώτο Βραβείο: OKRA LANDSCHAPSARCHITECTEN

Πλατεία Ομονοίας (λεπτομέρεια)

Πρώτο Βραβείο: OKRA LANDSCHAPSARCHITECTEN

Χαράξεις…

Με τα δεδομένα αυτά θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε την άποψη του Alfredo Brillenbourg που απαντώντας στα σχόλια του κοινού τόνισε στο τέλος ότι η λύση που βραβεύτηκε θα πρέπει να την θεωρήσουμε σαν “framework” με βάση το οποίο θα μπορούσαν να ξεκινήσουν γόνιμες συζητήσεις και προτάσεις. Συμφωνώ απόλυτα μαζί του. Ας σταματήσουμε λοιπόν τις αρνητικές κριτικές και ας σκεφτούμε σοβαρά για να προτείνουμε  συγκέκριμένες εφικτές σκέψεις και προτάσεις που θα μπορούσαν να δώσουν νέα πνοή στην πρόταση του γραφείου OKRA.  Να καλύψουν τα κενά στην σκέψη των μελετητών που έκαναν τις προτάσεις τους από μακριά έχοντας περιορισμένη γνώση των ειδικών προβλημάτων και των κοινωνικών δεδομένων του κέντρου της Αθήνας.

Το πιο σημαντικό είναι ότι υπάρχει μια σοβαρή «επιτροπή παρακολούθησης» που θα μπορούσε να ακούσει τεκμηριωμένες εφικτές προτάσεις που αναβαθμίζουν και εμπλουτίζουν αλλά και βελτιώνουν την μελέτη και να τις προτείνει στους μελετητές. Θα μπορούσαν σε ένα βαθμό να συγκεραστούν και οι διαφορετικές απόψεις των νεώτερων και των παλαιότερων. Θεωρώ ότι πολλά μπορούν να βελτιωθούν ακόμη και στην περίοδο  υλοποίησης του έργου, αξιοποιώντας τα νέα δεδομένα και κυρίως αναθέτοντας επιτέλους την επίβλεψη του έργου στους μελετητές. Τίθεται λοιπόν ένα  σοβαρό θέμα. Χωρίς να ξεχνάμε ότι συχνά η πολυφωνία οδηγεί στην αναποτελεσματικότητα, είμαστε ικανοί να συμβάλλουμε δημιουργικά με εποικοδομητικές προτάσεις και να σταματήσουμε τις όποιες στείρες και αποσπασματικές κριτικές;

Πρώτο Βραβείο: OKRA LANDSCHAPSARCHITECTEN

Πλατεία Δικαστηρίων (λεπτομέρεια)

Η βραδιά στο DUENDE  μετά από εντάσεις και αξιολογήσεις και κριτικές, για μένα έκλεισε με αυτό το συμπέρασμα. Αναμφισβήτητα για το έργο αυτό έχει προηγηθεί ένας μακρόχρονος προβληματισμός «από τον προηγούμενο αιώνα», μοναδικός για τα ελληνικά δεδομένα και με την συμμετοχή σημαντικών προσωπικοτήτων. Ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης, με την ομάδα του ΕΜΠ, οι κριτικές επιτροπές και οι άνθρωποι του ΥΠΕΚΑ και του Ωνασσείου, στην συγκεκριμένη χρονική και πολιτική συγκυρία, έκαναν ότι καλύτερο μπορούσαν. Έγιναν λάθη, αναμφισβήτητα.  Ο θεσμός όμως  των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών επανέρχεται δυναμικά στην Ελλάδα και φέρνει αποτελέσματα. Εκτιμώ ότι πρέπει να ξεπεράσουμε την όποια εσωστρέφεια και να συμβάλλουμε στη δημιουργική  βελτίωση αυτού του Θεσμού, και με αυτή την αφορμή, να εμπλουτίσουμε και τα πολεοδομικά εργαλεία.

↑ Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγένθυση  

Γιά παλαιότερες σχετικές αναρτήσεις πατείστε εδώ

Εκτός από τα σχόλια των αναγνωστών που μπορείτε να διαβάσετε στην συνέχεια παραθέτω σπάνια φωτογραφία της Πανεπιστημίου και σχόλιο που μου έστειλε ο  αρχιτέκτων Γιάννης Αυλωνίτης.

  Διαστάυρωση Πανεπιστημίου με την οδό Ιπποκράτους. Στο βάθος το REX.

 Γιώργο η φωτογραφία είναι χίλιες λέξεις που συνδέονται με τη συζήτηση που είχαμε και το κείμενο που μου εστειλες. Ευτυχώς η πόλη αλλάζει από τους κατοίκους που αφομοιώνουν, αλλάζουν, διορθώνουν, αρκεί να υπάρχει ζωντανός μηχανισμός με προβληματισμό και διαλογο με δημοκρατική διοίκηση. Ωραίο θέμα, συμφωνείς; Καλό βράδυ, Γιάννης