ΞΑΝΘΗ 1979 

 ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΗΔΑΚΙ 

Μνήμες στη μνήμη του 

Ξάνθη Μάϊος 1979, Γιώργος Τριανταφύλλου φαντάρος, Μάνος Χατζηδάκις 

Χθες έκλεισαν 95 χρόνια από την γέννησή του. Ήταν απλά μια αφορμή να ξαναέρθει στην μνήμη μου. Τον γνώρισα στα τέλη της δεκαετίας του 70, νέος αρχιτέκτονας στο γραφείο του Μάνου Περράκη, που είχε τότε μαζί του, μια σχέση φιλίας και συνεργασίας. Ήταν στην περίοδο της ανανέωσης του Τρίτου Προγράμματος, που ο Χατζηδάκις είχε απογειώσει και κάθε πρωί, πριν μπω στο γραφείο, έμενα καθηλωμένος στο αυτοκίνητο ακούγοντας την Λιλιπούπολη. Μου έφτιαχνε την μέρα αυτή η εκπομπή και χαιρόμουν στην συνέχεια να την σχολιάζω με τον Περράκη και να ανακαλύπτουμε τις πολιτικές πτυχές των κειμένων και την τόσο προχωρημένη μουσική αυτής της ομάδας των νέων ανθρώπων που είχε εμπιστευτεί και αναδείξει ο Μάνος. 

Ο Μάνος Χατζιδάκις στον «Μαγεμένο Αυλό». Από αριστερά, Γιάννης Μόρτζος, Θόδωρος Αντωνίου και Δημήτρης Βερνίκος

Χάρηκα όταν κάποιο βράδυ βρέθηκα και εγώ στο ίδιο τραπέζι μαζί του στον "Μαγεμένο Αυλό" και τον άκουσα να μας μιλά για το όραμα του να πραγματοποιήσει τον Μουσικό Αύγουστο στην τόπο που γεννήθηκε, στην Ξάνθη, ζητώντας την συνεργασία μας για να αναζητήσουμε χώρους στην πόλη του, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για μουσικές και θεατρικές εκδηλώσεις, σε κτίρια και πλατείες της πόλης.

Ξάνθη, Παλιά πόλη, Μάϊος 1979 

Παίρνοντας άδεια από το στρατόπεδο της Κορίνθου που υπηρετούσα ως «παραμένων», βρέθηκα μαζί με τον Μάνο Περράκη, δίπλα του στο αεροπλάνο προς Αλεξανδρούπολη να συζητάμε σχετικά με το επόμενο σχόλιο του στο Τρίτο, που παράλληλα έγραφε στο ανοιχτό τραπεζάκι του καθίσματός του. Μου μιλούσε σαν να γνωριζόμαστε χρόνια, χωρίς ίχνος πατερναλισμού. Ζητούσε την γνώμη μου, την άκουγε και την σχολίαζε ανοίγοντας ένα γόνιμο διάλογο. Το δέος ενός νέου μπροστά σε μια τόσο σημαντική προσωπικότητα σταδιακά υποχώρησε όσο σταδιακά εισέπραττα μια ενθάρρυνση και μία αίσθηση εκτίμησης από την πλευρά του. 

Ξάνθη, Παλιά πόλη, Μάϊος 1979 

Στην Ξάνθη περιπλανηθήκαμε στην παλιά πόλη, πήγαμε στο σπίτι που γεννήθηκε, καταγράψαμε και επισημάναμε εγκαταλελειμμένους χώρους σε παραδοσιακά κτίρια της πόλης που θα μπορούσαν να επαναλειτουργήσουν σαν βιβλιοπωλεία, καφενεία, bistrot, γκαλερί, ξενώνες κλπ συμβάλλοντας στην δημιουργία μιας νέας δυναμικής ζώνης οργανικά συνδεδεμένης με το ευρύτερο πλέγμα των λειτουργειών του πολεοδομικού ιστού της πόλης. 

Ξάνθη, Παλιά πόλη, Μάϊος 1979 

Παράλληλα εντοπίσαμε και αποτυπώσαμε υπαίθριους χώρους όπου θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν σχετικές εκδηλώσεις όπως η πλατεία Μητροπόλεως που αποτυπώθηκε, φωτογραφήθηκε και άμεσα ο Περράκης πρότεινε και το σχετικό σκαρίφημα. 

Ξάνθη, Παλιά πόλη, Πλατεία Μητροπόλεως, Μάϊος 1979

Ξάνθη, Παλιά πόλη, Πλατεία Μητροπόλεως, Σκαρίφημα πρότασης ένταξης εκδηλώσεων, Μάϊος 1979 

Ξάνθη, Παλιά πόλη, Δημοτικός Κινηματογράφος, Μάϊος 1979 

Κυρίως όμως επικεντρωθήκαμε σε ένα κτίριο του 1905 που λειτουργούσε σαν κινηματογράφος και ο Χατζηδάκις επιθυμούσε να διαμορφωθεί έτσι ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει μουσικές, χορευτικές και θεατρικές εκδηλώσεις καθώς και ρεσιτάλ, όπερες δωματίου και εν γένει συναυλίες μικρών χώρων και θεατρικές παραστάσεις προσκεκλημένων θιάσων τέχνης. Δεν θα προχωρήσω στο να παρουσιάσω την μελέτη που ακολούθησε για την ανάπλαση αυτού του κτιρίου που ονομάστηκε «Θέατρο Μάνου Χατζηδάκη» 

Θα παραθέσω όμως τις πέντε εναλλακτικές προτάσεις του Περράκη σχετικά με την διάταξη καθισμάτων - σκηνής έτσι ώστε να μπορούν να καλυφθούν διαφορετικές σκηνοθετικές προσεγγίσεις κατά το πρότυπο της Νέας Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου. 

Μάνος Περράκης, Εναλλακτικές διατάξεις καθισμάτων-σκηνής στην αίθουσα του θεάτρου

Η περιπλάνηση, η καταγραφή χώρων, οι αλλεπάλληλες συζητήσεις και οι επαφές με τοπικούς φορείς και υποψήφιους χρηματοδότες χορηγούς, σχετικά με τον project, κράτησαν σχεδόν μια εβδομάδα. Και όταν έπεφτε η νύχτα άρχιζαν οι συζητήσεις στο σαλόνι του Ξενία της Ξάνθης, δίπλα στον ποταμό Κόσυνθο που κρατούσαν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Κάποιες βραδιές μείναμε με τον Μάνο μόνοι συζητώντας, κάνοντας ακόμη και περιπάτους διπλά στο ποτάμι. Δεν ξεχνώ αυτές τις στιγμές. Με έχουν σημαδέψει γιατί ένοιωσα ότι αυτός ο σημαντικός άνθρωπος ήξερε να σε αφουγκράζεται, να αντλεί την φρεσκάδα της νεανικής σκέψης και με ένα διακριτικό τρόπο να σε βάζει σε σκέψεις και υπόγεια να σε οδηγεί στην αναζήτηση τρόπων για την βέλτιστη αξιοποίηση των δεξιοτήτων σου. Αργότερα κατάλαβα ότι υπήρχε μια ψυχαναλυτική διάσταση σε αυτές τις νυκτερινές μας συναντήσεις. 

Σπάνιο χάρισμα αυτό. Ο Χατζηδάκις δεν ήταν μόνο ένας σημαντικός δημιουργός. Ήταν ένα άνθρωπος που επεδίωξε να αναδείξει και να προωθήσει ένα κύμα με νέους ταλαντούχους ανθρώπους όχι μόνο στο χώρο της μουσικής. Νοιαζόταν για την αναβάθμιση του πολιτισμού σε αυτόν τον τόπο και προσπαθούσε με κάθε τρόπο να μας μυήσει σε αυτές τις ποιότητες, που μας άφησε σαν παρακαταθήκη, συμπλέοντας και με άλλους σημαντικούς ανθρώπους που από την δεκαετία του ΄60 έκτισαν μια πολιτιστική άνοιξη για την Ελλάδα. 

Δυστυχώς επιστρέφοντας στην μονάδα, μαγεμένος από αυτή την εμπειρία, η μητέρα πατρίδα με έστειλε σε τάγμα ανεπιθύμητων στην Κοζάνη όπου επί 16 μήνες βίωσα τον τραγικό απόηχο της αθλιότητας δικτατορίας σε ηλικία 30 ετών, με καψώνια και χυδαιότητες από μικρότερους σε ηλικία πορωμένους αξιωματικούς με νοοτροπία και συμπεριφορά «Χρυσής Αυγής». Έκλαψα τότε. Ήταν αδύνατον να μεταλλαχθώ μετά τις τόσο ευαίσθητες εμπειρίες μου και παρά τις προσπάθειες πολλών και φυσικά και του Χατζηδάκι δεν κατάφερα να μετατεθώ στην Αθήνα να συνεχίσουμε τις συνεργασίες μας. Το έργο στην Ξάνθη δεν προχώρησε, διότι οι φορείς και οι χορηγοί αποδείχθηκαν καιροσκόποι. 

Σήμερα το μόνο που έχει απομείνει μετά από 40 χρόνια, είναι ο λόγος, το ζεστό βλέμμα και το τρυφερό χαμόγελο του Μάνου, που ευτυχώς εξακολουθεί να μας συντροφεύει και φυσικά το ισχυρό του αποτύπωμα με ένα ολόκληρο κύκλο σημαντικών ανθρώπων που ανέδειξε. 

 

 

ΗΛΙΑΣ ΠΑΠΑΗΛΙΑΚΗΣ: 

ΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ 

ΕΡΓΑ 2017-2020 

από τα πολιτιστικά ίχνη του παρελθόντος 

στις ευαίσθητες πτυχές του παρόντος 

Μπαίνοντας στην έκθεση στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, τον αντικρύσαμε να κάθεται στοχαστικά, σε στάση οκλαδόν, απέναντι στο μεγάλο πολυσήμαντο έργο του με τα 153 σχέδια με μολύβι σε χαρτί 40Χ40, (2018-2020) και να κρατά σημειώσεις. 

Ο Ηλίας Παπαηλιάκης 

Χάρηκα που ήταν εκεί. Σηκώθηκε και ήρθε κοντά μας και γνωριστήκαμε από κοντά. Ασκητικός και λιγομίλητος μας χαιρέτησε και στην συνέχεια, όσο κινούμαστε στην έκθεση είχαμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε σκέψεις και να μιλήσουμε για την δημιουργία στην τέχνη και την αρχιτεκτονική, μια και ο ίδιος έχει διδάξει στην Σχολή Αρχιτεκτόνων στην Πάτρα. 

Λεπτομέρεια από τα 153 σχέδια με μολύβι σε χαρτί 40Χ40, (2018-2020)

Αισθάνθηκα ότι βρισκόμαστε στο εργαστήριό του συζητώντας για το πώς, το πότε και το γιατί, απέναντι σε έργα που μας κίνησαν το ενδιαφέρον, απέναντι στην διαφορετικότητα της γραφής και τις τεχνικές που εμπεριέχουν την δύναμη του χρόνου, φτάνοντας σε επεξεργασίες που διαρκούν έως και δέκα χρόνια. Πρόκειται για μία έκθεση που αποκαλύπτει την διαδικασία της δουλειάς του και την ατμόσφαιρα του ατελιέ του. 

Τα δεκαοχτώ λάδια που αποτελούν την εισαγωγή αυτής της έκθεσης, μας αποκαλύπτουν τις αναζητήσεις και την έρευνα που προηγήθηκε.

Το θεωρητικό αντικείμενο, 

Χρώματα λαδιού σε καμβά, 45Χ50, 2017 

Το ολόγραμμα της Καμίλ, 

Χρώματα λαδιού σε καμβά, 60Χ52, 2017 

Πρόκειται για έργα πραγματοποιημένα μέχρι το 2018 με τίτλο «Μελέτες για ένα σκεπτόμενο» και μερικά εξ αυτών, όπως αυτά που ακολουθούν, διήρκεσαν σχεδόν μια δεκαετία από το 2008-2018 και αποκαλύπτουν την σημασία του χρόνου στην εξέλιξη της δημιουργίας, τόσο για το έργο όσο και για τον καλλιτέχνη. Στην σειρά αυτή συμπεριλαμβάνεται και ένα ξεχωριστό έργο με μολύβι με τίτλο «Σχέδιο για το σκεπτόμενο».

Βάκχος, 

Χρώματα Λαδιού σε καμβά, 94,5Χ83, 2008-2018 

Εμείς 

Χρώματα λαδιού σε καμβά, 121Χ91,5 

2008-2018 

Ο Ακόλουθος 

Χρώματα λαδιού σε καμβά, 100Χ80, 2008-18

Σχέδιο για το σκεπτόμενο 

λεπτομέρεια, Μολύβι σε χαρτί 76Χ65,5 2014-2015 

Ο Παπαηλιάκης επιλέγει μια θεματολογία μέσα από την ελευθερία της σκέψης του και των δικών του φαντασιώσεων και  περιπλανήσεων, που μας αγγίζουν γιατί συμπλέουν με την καθημερινότητά μας, τις δικές μας εμπειρίες και τις προσωπικές μας μνήμες. 

Ο Τλούπας, ο Χαλεπάς, η Βιρτζίνια Γούλφ, ο Βαμβακάρης, ο Καραβάτσιο, ο Έκτορας, ο Μόραλης, η Παπασπύρου, ο Παρθένης, η βυζαντινή αγιογραφία, ο Κόντογλου, η ελληνική μυθολογία, το τσίρκο, τα αρχαιολογικά μουσεία, ενυπάρχουν διακριτικά στα έργα του Παπαηλιάκη. 

Το φιλί της Χλόης 

Χρώματα λαδιού σε καμβά, 80Χ80, 2019 

Ένας δεινός περιπατητής, ένας περιηγητής που κινείται στα πολιτιστικά ίχνη του παρελθόντος και αφουγκράζεται τις ευαίσθητες πτυχές του παρόντος 

Ερμαφρόδιτος 

Μαρκαδόρος σε χαρτόνι 

200Χ140, 2019 

Και όσο τα έργα αυτά προκύπτουν μετά από μια επίπονη επεξεργασία, έναν αδιάκοπο μόχθο, μια εντελώς προσωπική και ιδιότυπη αφαίρεση και συγκροτούν ένα καινούργιο προσωπικό ιδίωμα, μια έκφραση μόνο με γραμμές, τόσο μας επιτρέπουν να τα αποδεχθούμε και να τα «χρωματίσουμε» με τους χρωστήρες της φαντασίας μας. 

Να τα κάνουμε δικά μας γιατί είναι έργα που προκαλούν συγκίνηση μέσα από αυτή την διαδικασία μιας προσωπικής ενσωμάτωσης στον δικό μας ψυχικό κόσμο. 

Μελέτη για την έγκυο Ναταλία Γκόνου 

Χρώματα λαδιού σε καμβά, 

150Χ120, 2018 

Και όλα αυτά παρουσιασμένα με μια αφοπλιστική απλότητα, σε καμβά, ακόμη και σε απλό χαρτόνι στηριγμένα με μικρά καρφιά στον τοίχο, παραπέμποντας στην αμεσότητα της ατμόσφαιρας ενός προσωπικού ατελιέ. 

Χωρίς τίτλο 

Χρώματα λαδιού σε καμβά, 

150Χ120, 2019 

Ακολουθούν δύο έργα του ιδίου προσώπου, της κυρίας Παγουλάτου με δύο διαφορετικές τεχνικές που πραγματοποιήθηκαν κατά παραγγελία και παρουσιάζονται κατά χρονολογική σειρά. 

Η αρχαϊκή μητέρα. Το πορτραίτο της κυρίας Παγουλάτου 

Χρώματα λαδιού σε καμβά, 100Χ100, 2018 

Το πορτραίτο της κυρίας Παγουλάτου 

Χρώματα λαδιού σε καμβά, 40Χ38,2019-2020 

Ο καλλιτέχνης του τσίρκου 

Χρώματα λαδιού σε καμβά, 150Χ120, 2019 

Άποψη της τρίτης ενότητας 

Ο γλύπτης και η κοιμωμένη 

Χρώματα λαδιού σε καμβά 200X200, 2019 

ΣΥΛΛΟΓΗ ALPHA BANK 

Ο Έκτορας 

Χρώματα λαδιού σε καμβά 200X200, 2019-2020 

Μοναχός σε χαμηλό ορίζοντα 

Χρώματα λαδιού σε καμβά 200X200, 2020 

Το σχήμα του ουρανού 

Μολύβι σε χαρτί, χαρτόνι, σπάγκος, διαστάσεις μεταβλητές 

2020 

Αποχαιρετώντας τον καλλιτέχνη, μετά από μια γόνιμη συζήτηση, κατάφερα να τον πείσω να βγάλει την μάσκα και να χαμογελάσει. 

Ηλίας Παπαηλιάκης 

Αποχωρήσαμε με την αίσθηση μιας καλοστημένης και καλά φωτισμένης έκθεσης σε ένα δύσκολο χώρο, που επιμελήθηκε ο Χριστόφορος Μαρίνος, ιστορικός τέχνης, επιμελητής εικαστικών εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ και οργάνωσε το περιεχόμενό της σε τρεις ενότητες, οι οποίες παρουσιάζονται διαδοχικά κατά χρονολογική σειρά. 

Κάνετε οπωσδήποτε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση.

 

«Η ΣΧΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ» 

Από την Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας 

στο Μουσείο Μπενάκη 

Ραφαήλ, Η Σχολή των Αθηνών. 1509-1511. Νωπογραφία, 500εκ,Χ770εκ. Αποστολικό Παλάτι Βατικανό 

Η Ελληνική συμμετοχή στην 16η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στην Βενετία το 2018 που επιμελήθηκε η ομάδα των Ryan Neiheiser και Χριστίνας Αργυρού, από το αρχιτεκτονικό γραφείο Neiheiser Argyros, με τίτλο «Η Σχολή των Αθηνών» είχε σαν αφετηρία το ομότιτλο έργο, την διάσημη νωπογραφία του Ιταλού καλλιτέχνη της αναγεννησιακής τέχνης Ραφαήλ. Ένα έργο που κατά τους επιμελητές, αναπαριστά μια φιλοδοξία, ένα ουτοπικό όραμα ενός ελευθέρου ανοιχτού άτυπου και κοινού χώρου μάθησης, ενός «ενδιάμεσου» χώρου» όπου μελετητές και μαθητές φαίνεται να συζητούν να διδάσκουν και να μελετούν. Με δεδομένο μάλιστα ότι η μάθηση εδώ και χιλιάδες χρόνια πραγματοποιείται και σε ενδιάμεσους χώρους, όπως ο Σωκράτης δίδαξε στην Αρχαία Αγορά και ο Πλάτωνας στην Ακαδημία στον ελαιώνα της Αθήνας, ενώ μεσαιωνικά κολλέγια ήταν οργανωμένα γύρω από μια κοινόχρηστη αυλή, η έκθεση που πραγματοποιήθηκε επιδιώχθηκε να αναδείξει και να αξιολογήσει τους «ενδιάμεσους» αυτούς χώρους στην αρχιτεκτονική πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, ως χώρους ελεύθερους και δημοκρατικούς. 

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020 

Εβδομήντα μακέτες διαφορετικών ακαδημαϊκών χώρων από την ιστορία και τον κόσμο, υλοποιημένων και μη, παρουσιάστηκαν στην έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη με ένα ασυνήθιστο τρόπο που κίνησε το ενδιαφέρον του κοινού. Μία έκθεση που αποτελεί συνέχεια της ελληνικής συμμετοχής με τον ίδιο τίτλο, στην 16η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στην Βενετία (26 Μαΐου - 25 Νοεμβρίου 2018), που σχολιάστηκε με εγκωμιαστικές κριτικές του αρχιτεκτονικού και διεθνούς τύπου και παρουσιάζεται εδώ επαυξημένη και με διαφορετικό τρόπο. Πρόκειται για μια διεθνή συνεργασία μεταξύ φοιτητών και καθηγητών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Αγγλικού πανεπιστημίου Architectural Αssociation στο Λονδίνο, μέσα από μια σειρά εργαστηρίων που πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα και το Λονδίνο κατά τη διάρκεια της άνοιξης του 2018. 

«Η Σχολή των Αθηνών», Ελληνικό Περίπτερο στην Βενετία, 2018 

Στις 29 Μαϊου 2018 σχολίασα με επιφυλάξεις σε αυτό το blog (εδώ)  την ελληνική συμμετοχή, εκ του μακρόθεν και σύμφωνα με το φωτογραφικό υλικό που είχα στην διάθεση μου και τις προφορικές μαρτυρίες συναδέλφων που βρέθηκαν εκεί. 

«Η Σχολή των Αθηνών», Ελληνικό Περίπτερο στην Βενετία, 2018 

Θεώρησα τότε ότι η διάταξη με τις κερκίδες και οι μικρής κλίμακας μακέτες στο μικρό Ελληνικό Περίπτερο δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν για να αντιληφθεί άμεσα ο επισκέπτης την κεντρική ιδέα της πρότασης. Να προβάλλουν δηλαδή τους λεγόμενους «ενδιάμεσους» χώρους και τον τρόπο άρθρωσής τους σε μια σειρά διαφορετικά εκπαιδευτικά ιδρύματα του παρελθόντος και του σήμερα σε όλον τον κόσμο, που είχαν επιλεγεί και να προκαλέσουν τους όποιους συσχετισμούς. Σημείωσα μάλιστα και κάποιες σημαντικές ελλείψεις όπως οι σχολές τους Εργαστηρίου 66 στα Χανιά και στο Ρέθυμνο στις οποίες κυριαρχούν οι "ενδιάμεσοι" χώροι. 

«Η Σχολή των Αθηνών», Ελληνικό Περίπτερο στην Βενετία. Φωτ. Ugo Carmeni 

Σχολίασα επίσης, σύμφωνα με τις πληροφορίες μου, ότι την βραδιά των εγκαινίων η παρουσία της Architectural Association, λόγω και της σχέσης των επιμελητών, φαίνεται να επικράτησε της ελληνικής παρουσίας. 

Δεν είμαι ενήμερος για την επισκεψιμότητα και για την όποια επιτυχία των συζητήσεων που είχαν προγραμματιστεί στην αμφιθεατρική διάταξη των κερκίδων του περιπτέρου.

 

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020 

Δύο χρόνια μετά η έκθεση αυτή παρουσιάζεται βελτιωμένη και επαυξημένη στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, στην μεγάλη αίθουσα του 2ου ορόφου. Ο χώρος έχει επενδυθεί περιμετρικά με καθρέφτες που πολλαπλασιάζουν στο άπειρο τα είδωλα των 70 μακετών, που έχουν τοποθετηθεί σε γραμμικές διατάξεις, όπως φαίνεται στην κάτοψη που ακολουθεί. 

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, Κάτοψη, 2020 

Κώστας Τσόκλης, «Υπόγειο Πάρκο» στον σταθμό στην Εθνική Άμυνα του Αττικό Μετρό 

Μια επιλογή που παραπέμπει στο έργο του Κώστα Τσόκλη στον Σταθμό του μετρό στην Εθνική Άμυνα με τίτλο «Υπόγειο Πάρκο» που με περιμετρικούς καθρέφτες πολλαπλασιάζει δένδρα σε φυσικό μέγεθος. 

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020 

Εδώ πρόκειται για μια εντυπωσιακή εγκατάσταση που αιφνιδιάζει τον επισκέπτη, που βρίσκεται ξαφνικά μπροστά σε ένα ατέλειωτο αριθμό μακετών μικρής κλίμακας (1:200), στηριγμένων σε κατακόρυφους μεταλλικούς στύλους πάνω σε ορθογώνιες βάσεις, όπου και αναγράφεται ο τίτλος των κτιρίων. Χρειάζεται χρόνος για να αποκτήσει ο θεατής την πραγματική αίσθηση του χώρου και να αποφασίσει ποια διαδρομή θα ακολουθήσει, για να καλύψει το σύνολο των «αιωρούμενων» μακετών. 

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020 

Φωτ. Γιώργης Γερόλυμπος 

Στην πορεία ο επισκέπτης χάνει κάπως τον προσανατολισμό του και καταλήγει σε μια αέναη περιπλάνηση, παρατηρώντας τις ομολογουμένως εξαιρετικές μακέτες με άψογο φωτισμό, που αναδεικνύει την πλαστικότητα των κτιρίων που απεικονίζονται αφαιρετικά. Με επίκεντρο τους «ενδιάμεσους» χώρους οι μακέτες εμπεριέχουν κάποιους από τους πέριξ αυτών χώρους συνήθως χωρίς οροφή, σε ορισμένες όμως περιπτώσεις τα κτίρια δεν είναι αναγνωρίσιμα λόγω της υπέρμετρης αφαίρεσης. 

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020

Φωτ. Γιώργης Γερόλυμπος

Μια νέα μουσειολογική προσέγγιση που είναι αποδεκτή για τον χώρο του Μουσείου Μπενάκη, όχι όμως για μια Μπιενάλε όπου ο επισκέπτης έχει να δει ένα πολύ μεγάλο αριθμό περιπτέρων και διαθέτει ελάχιστο χρόνο για να αντιληφθεί τι συμβαίνει σε κάθε περίπτερο. Έγραφα τότε ότι στην Μπιενάλε οι προτάσεις πρέπει να είναι ελκυστικές και άμεσα κατανοητές στον θεατή και να τον τραβούν από το μανίκι για να δώσει χρόνο. 

Στο Μουσείο Μπενάκη στήθηκε μια έκθεση παράθεσης, όπου απουσιάζουν οι στοιχειώδεις συσχετισμοί και η όποια κατηγοριοποίηση. Μία έκθεση που απαιτεί την προσοχή μας και μας ζητά να αφιερώσουμε επί πλέον χρόνο για να ανακαλύψουμε την έκταση της έρευνας και τις πολύτιμες πληροφορίες. 

Η Σχολή των Αθηνών, Μουσείο Μπενάκη, άποψη εισόδου έκθεσης με τις αφίσες 

Φωτ. Γιώργης Γερόλυμπος 

Στην είσοδο της έκθεσης διατίθενται στο κοινό τρείς αφίσες διπλής όψης με τις πολύτιμες συμπληρωματικές πληροφορίες για τις μακέτες που εκτίθενται, με δεδομένα, σχέδια και εικόνες, που επιτρέπουν την περαιτέρω σύγκριση των έργων για προβληματισμό και πειραματισμό.

Ενδεικτικά παρατίθενται στην συνέχεια φωτογραφίες από μακέτες έργων από την  Ελλάδα και την Βραζιλία, καθώς και συμπληρωματικό υλικό από τις αφίσες, που βέβαια αντλείται εκ των υστέρων από τον θεατή. Μία διαδικασία που προϋποθέτει ότι ο θεατής θα αφιερώσει χρόνο στον δικό του χώρο, αφού αποχωρήσει από την έκθεση. Προφανώς εδώ μπαίνουν ερωτήματα. 

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020 

24. Λ. Καλυβίτης, Γ. Λεονάρδος, Θεολογική Σχολή Αθηνών, 1976 

______________________________________________

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020 

30. Oscar Niemeyer, University of Brasilia, 1962 

_____________________________________________

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020 

38. Κτίριο Αβέρωφ, ΕΜΠ, Αθήνα 

______________________________________________

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020 

41. Ιωάννης Δεσποτόπουλος, Ωδείο Αθηνών, 1969 

______________________________________________

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020 

60. Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Ρεθύμνου, Εργαστήριο 66, 1981

___________________________________________

«Η Σχολή των Αθηνών», Μουσείο Μπενάκη, 2020 

64. Κεντρική βιβλιοθήκη Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Α Κωτσιόπουλος, Μ Παπανικολάου, & Ρ. Σακελλαρίδου 

H έκθεση διοργανώθηκε από το Μουσείο Μπενάκη και τους Neiheiser Argyros που είχαν την επιστημονική επιμέλεια και πραγματοποίησαν τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, ενώ την ευθύνη του συντονισμού είχε η Ναταλία Μπούρα. Διάρκεια 3 Σεπτεμβρίου - 11 Οκτωβρίου 2020. 

______________________________

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Παναγιώτης Τουρνικιώτης, Ελένη Βαγιανού, Nikolas von Schwabe, Δανάη Χαρατσή, Βασιλική Ζωχίου, Bryce Suite, Giorgio Piscitelli, Ειρήνη Σάπκα,, Francesco Zuddas, Typical Organization for Standards & Order, Φοιτητές από τη Σχολή Architectural Association, Φοιτητές από το τμήμα Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ. 

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: Bolurin Adedipe, Andrea Agostini, Young Ahn, Nena Aru, Αγγελική Ασημακοπούλου, Luciana Bondio, Be-atrice Boselli, Edouard De Caussin, Niccolo Cesaris, Ryan Mujung Chiu, Αγγελος Χουλιάρας, Anna Der, Γιάννης Γεωργακλής, Γιάννα Γκιόνη, Theodora Giovanazzi, Αλέξανδρος Γράβαλος, Αλεξία Χαλουλη, Grace Jeong, Χαρά Κάικα, Πηνελόπη Κάραλη, Λητώ Καραμήτσου, Γεωργία Κεστέκογλου, Kevin Larson, Nicholas Lin, Mariana Lombera, Χαράλαμπος Μαραγκός, Γρηγόρης Μαθιουδάκης, Χριστίνα Μελισσουργού, Iris Nan Meng, Νίκος Μουστρούφης Atiyeh Naghavi, Κατερίνα Παπαδοπούλου, Όλγα Ψάρη, Ελισιάν Ράλλη, Tamara Rasoul, Indy Sankosik, Παναγιώτης Σωτηριάδης, Νεφέλη Σταματάρη, Ευάγγελος Σταμπέλος, Ελεάννα Σκούφη, Μαριάννα Τσαπέπα, Αγγελική Τσιλίδη, Qiuyu Xiong, Aijie Xiong, Tommy Hexuan Yu, Chris Zhongtian Yuan, Σταύρος Ζώτος.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση

Ο Ελευθέριος Οικονόμου από το Βερολίνο μου υπενθύμισε παλαιότερη ανάρτησή του που παρουσιάζεται στην συνέχεια, από το site Greek Reporter σχετικά με τον πίνακα «Σχολή των Αθηνών» του Ραφαήλ και την ένταξη σχετικής ταπισερί στο Γαλλικό Κοινοβούλιο που παρουσιάζεται σε βίντεο.

Κάντε ΚΛΙΚ στο 

https://bit.ly/35Pjl0e