Ο ΚΗΠΟΥΡΟΣ FERNANDO CARUNCHO ΣΤΟ MEGARONPLUS

η «αυθαίρετη φύτευση» του Εθνικού μας Κήπου

και η ανεπάρκεια των σπουδών μας για  το τοπίο

 

Ο Fernando Caruncho εμφανίστηκε στο Μέγαρο Μουσικής την Τρίτη 21-ΝΟΕ-2011 με διπλή ιδιότητα: του φιλοσόφου και του κηπουρού. Ξεκίνησε την διάλεξή του  δηλώνοντας ικανοποιημένος, που καταφέρνει να κερδίζει τον επιούσιο κάνοντας τον κηπουρό. Με αφετηρία τις  σπουδές του στην φιλοσοφία, στο Πανεπιστήμιο Autonoma της Μαδρίτης, αναφέρθηκε για αρκετή ώρα, στον Επιμενίδη, τον Πλάτωνα, τον Σωκράτη και τον Ηράκλειτο και επικεντρώθηκε στην έννοια της αλήθειας και της σχέσης της με το τοπίο και τον κήπο, για να καταλήξει ότι τελικά για να δημιουργήσουμε πρέπει να ανακαλύψουμε τον κήπο που έχουμε μέσα μας.

Μετά τον φιλοσοφικό αυτό παροξυσμό, ακολούθησε μια συμβατική προβολή έργων του, (ολίγον κονσέρβα) συνοδευόμενη μόνο με ανάλογη κλασσική μουσική, σε ένα κλίμα, ρομαντισμού, αλλά της αίσθησης μιας ολοκληρωτικής και ίσως «βίαιης» επέμβασης  στη φύση. Κήποι υπερσχεδιασμένοι, σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους, με ευαίσθητες γεωμετρικές χαράξεις στο τοπίο και μορφοποιήσεις φυτών, σε σχήματα που απαιτούν μια διαρκή και επίπονη φροντίδα.

Τοπία μεγάλης κλίμακας, με υδάτινες διαμορφώσεις και σχηματοποιημένα φυτικά σύνολα, με την έντονη παρουσία κυπαρισσιών,  δημιουργούν αυτόματα ερωτήματα για το μέγεθος των οικονομικών απαιτήσεων υλοποίησης και συντήρησης, μια και τα φυτά όπως γνωρίζουμε δεν παραμένουν βαλσαμωμένα. Αναπτύσσονται φυσικά, ακολουθώντας το φως και το περιβάλλον, και όχι το ψαλίδι του αυταρχικού κηπουρού που θέλει να υποτάξει την διάπλασή τους στην αυστηρή γεωμετρία του νου του. Πρόκειται  είπε για μια συλλογική πράξη εμπιστοσύνης και αγάπης, που συνήθως απαιτεί την αδιάκοπη εργασία 70-120 ατόμων!!!  Μία πραγματική επιδρομή…

 

Ο Caruncho παρ όλα αυτά, υποστήριξε ότι η επέμβαση στο τοπίο είναι μια συλλογική πράξη εμπιστοσύνης  και αγάπης και ο κήπος αποτελεί ένα μεταδότη αξιών, είναι ένας τόπος γνώσης. 

Στην συζήτηση που ακολούθησε με τον Δημήτρη Διαμαντόπουλο και τον Θωμά Δοξιάδη αναφέρθηκε στις ξεναγήσεις του στην Αθήνα και  σχολίασε αρνητικά την εγκατάλειψη του Εθνικού μας Κήπου και την ανάγκη  να κοπούν ή να μεταφυτευθούν κάποια δένδρα. «Η φύτευση είναι αυθαίρετη» είπε και χρειάζεται πολλή δουλειά και τολμηρές επεμβάσεις για την βελτίωση της εικόνας του Κήπου.

 Εθνικός κήπος 

6 VI 2009

Αρνητικά σχόλια έκανε και για την Ακαδημία Πλάτωνος και ελπίζω η Ντόρα Γαλάνη που ήταν εκεί να πάρει σοβαρά υπ΄ όψη τα σχόλια του Fernando για όλα όσα ετοιμάζει η Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας.

Τα σχόλια για τον περίπατο στην Ακρόπολη και την Διονυσίου Αρεοπαγίτου ήταν θετικά, χρειάζονται όμως είπε βελτιώσεις για να εξασφαλίζεται η οπτική προς την Ακρόπολη.

Απαντώντας στα ερωτήματα του κοινού μίλησε για τον θάνατο των φυτών. Οι κήποι ανανεώνονται και ο θάνατος των δένδρων είναι μέρος της δυναμικής των κήπων.

Έκλεισε την παρουσίασή του τονίζοντας ότι κάθε τόπος σύμφωνα με τον Αριστοτέλη και τον Σωκράτη έχει το δικό του πνεύμα και την ψυχή του. Σημαντικό  είναι να σκεφτείς και να βιώσεις την Ψυχή του Τοπίου.

Μάταια αναζήτησα ανάμεσα στο κοινό διδάσκοντες από τις σχολές αρχιτεκτονικής.

Έχω επισημάνει αρκετές φορές σε αυτό το μπλογκ την ανεπάρκειά μας στην διαχείριση του Δημόσιου χώρου και του Τοπίου, αλλά και στον σχεδιασμό και τη συντήρηση των κήπων

Στις σχολές αρχιτεκτονικής όμως, από όσο ξέρω, το θέμα αυτό αντιμετωπίζεται εκ των ενόντων. Ήρθε η ώρα  νομίζω, τώρα που ο κύκλος του σχεδιασμού  των κτιρίων απομακρύνεται, να ανοίξει ένας νέος δυναμικός κύκλος σπουδών για το τοπίο και τον δημόσιο χώρο, με εξειδικευμένους  διδάσκοντες,  με σπουδές, εμπειρία και βαθιά γνώση, που θα τροφοδοτήσει μια γενιά νέων ανθρώπων που φαίνεται ότι αναγκαστικά θα στραφεί στην φύση και οφείλει να την διαχειριστεί με σεβασμό.

 

Ευχάριστη έκπληξη, σχετική με το θέμα, είναι το πρώτο βραβείο του Αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανάπλαση του χώρου του παλαιού ΓΣΠ στην Λευκωσία της Κύπρου, που κέρδισε πρόσφατα το γραφείο  KIZIS ARCHITECTS. Μία πρόταση με ενδιαφέροντα σχεδιασμό των φυτεύσεων που χαρακτηρίζει  την γενική σύλληψη του έργου.

ΝΙΚΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

περιπλανώμενος

στα σκοτεινά δωμάτια του νου σου

Μπήκα σχεδόν πρώτος στην μεγάλη αίθουσα του Μουσείου, στον δεύτερο  ορόφο. Μόλις είχαν τελειώσει οι ομιλίες … Ο Νίκος δεν ήταν εκεί, δεν ήρθε…

«Θα έρθει κάποια στιγμή που θα είναι πιο ήσυχα» είπε η κόρη του…

Άραγε θα έρθει;

Τι να σκέφτεται εκεί μόνος … Όλο του το έργο, όλο του το βιός, η ζωγραφική του, τα κείμενα του, τα ποιήματα του,  τα τραγούδια του, ή ζωή του όλη, στήθηκαν ερήμην του, στην πρώτη αναδρομική του έκθεση χωρίς αυτόν…

Παρέμενε σιωπηλός στο σπίτι…

Η μεγάλη αίθουσα  άδεια, υποφωτισμένη, ατμοσφαιρική. Τον είδα μπροστά μου με εκείνο το κρυφό χαμόγελό του. Κοιταχτήκαμε στα μάτια. Είπα καλησπέρα και συνέχισα να βαδίζω… δεν διάβασα ούτε ένα κείμενο. Αφέθηκα στα «σκοτεινά δωμάτια του νου του» διασχίζοντας την αίθουσα προς όλες τις κατευθύνσεις. Εμπρός, πίσω, δεξιά αριστερά και πάλι πίσω, κινήσεις αυθόρμητες, όσο ο κόσμος γέμιζε ασφυκτικά τον χώρο.   Όλα γύρω  μου οικεία. Φωτογράφιζα ασυνείδητα.  Η ίδια συγκίνηση  όπως και στις άλλες σου εκθέσεις, που μας έβαζες στην μέθη των ονείρων σου, μόνο που αυτή την φορά δεν μπόρεσα να σε αγκαλιάσω φεύγοντας. Να σου πω όπως πάντα δυό λόγια, να σχολιάσω τα έργα, να σου δείξω την βαθύτατη εκτίμησή μου και την αγάπη μου. Έφυγα βιαστικός, όταν ο κόσμος σε  εμπόδιζε πια να απολαύσεις τα έργα. Είπα στον Γιώργο, τον αδελφό σου, ότι θα ξανάρθω πάλι. Με ησυχία… για να σε ακούσω να τραγουδάς την νύχτα και την μελαγχολική ομορφιά της…

 

Την εξαιρετική αυτή έκθεση  επιμελήθηκε η Ελισσάβετ Πλέσσα με την συμβολή της Άννας Χουλιαρά και την ευθύνη του  αρχιτεκτονικού σχεδιασμού είχε ο Σταμάτης Ζάννος. Θα διαρκέσει μέχρι 15-01-2012

ΝΕΦΕΛΩΔΕΣ ΤΟΠΙΟ ΕΛΠΙΔΑΣ

από τις πολιτικές ίντριγκες και  τις ορκωμοσίες 
στην αναζήτηση του μέλλοντός μας

Παρασκευή 11 ΝΟΕ ώρα 17:30

από το Ξενία του Άρη Κωνσταντινίδη στον Πόρο 23-Χ-2005 
↑ Click images to enlarge the photo

Μετά τις ορκωμοσίες, τις τυχόν ελπίδες και τις συγκρατημένες υποσχέσεις το τοπίο παραμένει νεφελώδες. Κανείς δεν ξέρει αν το διαφαινόμενο  φως θα ενισχυθεί.  Αν τελικά θα καταφέρει να αναδείξει τις πτυχές και τις όμορφες πλευρές του ελληνικού χώρου, σαν αυτές ας πούμε, που βίωσα  στη βεράντα του Ξενία του Άρη Κωνσταντινίδη στον Πόρο. Κανείς δεν ξέρει αν τελικά τα σύννεφα θα σκεπάσουν και αυτό το ελάχιστο φως, επιφέροντας  την απελπισία του σκότους. Έτσι, το μόνο που μας μένει, είναι να ανασκουμπωθούμε για να κρατήσουμε άσβεστο το όποιο φως μπορεί ο καθένας από εμάς.


O Οδυσσέας Σγουρός από την Κρήσσα γη σχολιάζει μέσα  από την δική του ματιά:

...Ένδον σκάπτε, έγραφε ο Μάρκος Αυρήλιος φίλτατε Γιώργο...Ίσως μέσα εκεί στο ανεξερεύνητο πολλές φορές εσωτερικό μας τοπίο μπορεί να κρατιέται ακόμη άσβηστη η μικρή λάμψη που θα καταφέρει να φωτίσει και το εξωτερικό μας σκοτάδι...Αυτή την εποχή της δυστοπίας και της πτώσης των ειδώλων της εποχής της αποχαύνωσης, να ανακαλύψουμε ξανά την ποίηση στα κτισμένα δοκίμια του Άρη Κωνσταντινίδη, στις τοιχογραφημένες δεήσεις των βυζαντινών ναών, στα σπαράγματα των ιερών τόπων που διασώθηκαν, στις γλυφές των τοίχων και την πατίνα του χρόνου στα ταπεινά μνημεία του ανθρώπινου μόχθου, στους ζείδωρους στίχους της ανυπότακτης ποίησης και στα χρωμοτραύματα που μπορεί να μας προκαλεί, στην τρυφερότητα της ανθρώπινης επαφής και στην αλληλεγγύη που μπορεί να μας χαλυβδώνει, στην αρχιτεκτονική που εκθείασε ο Τζούλιο Καϊμη στο σπίτι του Ροδάκη πριν καταπλακωθεί από τα συντρίμμια του λάιφ στάιλ, στην επιθυμία μας για επικοινωνία και αναζήτηση, στην εναντίωσή μας στο χυδαίο και το επικαιρικό, στην πίστη μας στους φίλους και τους συντρόφους μας...Από την Κρήσσα γη, την αγάπη και τη βαθιά μου εκτίμηση...

Οδυσσέας 

13 ΧΙ 2011 

 

ΑΝΘΗ ΠΕΝΘΟΥΣ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑΣ

αντί πολιτικού σχολίου

Κυριακή  6 ΝΟΕ ώρα 21:30

Παραμένω άφωνος, απέναντι στην πολιτική αθλιότητα που βιώνουμε, ακριβώς την στιγμή που δύο πολιτικοί αρχηγοί ανέκφραστοι και ψυχροί προσπαθούν  να αντιμετωπίσουν το αυτονόητο, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Αυτή την  αίσθηση απελπισίας  που μας δημιουργούν, θάθελα να την μπολιάσω με μια αίσθηση ελπίδας. Έστω και αν τελικά την ελπίδα αυτή  θα μπορούμε στο μέλλον  να την αναζητήσουμε μόνο στην φύση…

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΞΟΝΟΓΛΟΥ

Ο Δημήτρης Ξόνογλου σπούδασε ζωγραφική και κεραμική στην Ρώμη. Είναι καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΑΠΘ. Κοινός παρονομαστής στο σύνολο της δουλειάς του είναι η έντονη εννοιολογική και συμβολική φόρτιση. Στο πλαίσιο αυτό γράφτηκε το αιρετικό κατά την γνώμη μου κείμενο που ακολουθεί. Πρόκειται στην ουσία για ένα έργο του καλλιτέχνη που  θεωρώ ότι είναι  εξαιρετικά επίκαιρο.

  Της εκπαιδεύσεως

TINTORETTO La fuga in Egitto 1582-87

Ο Τιντορέτο  σκούπισε σε ένα πανί τα βρώμικα χέρια του απ’ τα χρώματα, τα ξέπλυνε με νέφτι και σαπούνι, έριξε μια τελευταία ματιά στον πίνακα που μόλις τέλειωσε «ΤΗ ΦΥΓΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ» και ξαφνικά είδε ότι η Παναγία έλειπε απ’ τον πίνακα. Στο χώρο της Παναγίας εμφανίστηκαν οι μουτσούνες τριών μασκοφόρων με χειροπέδες, ο pitore κατάλαβε και ξέσπασε σε γέλια, ήταν το 1991. 

Η Παναγία επέστρεψε κρατώντας στα χέρια της την κλεμμένη γυάλα με τη γλώσσα του Αγίου Αντωνίου, του Πορτογάλου, της PADOVA, που ήταν φίλος του Φερνάντο Πεσόα και φιλαράκι του Ίταλο Καλβίνο, του Antonio Albanese  του Δον Κορλεόνε, του Μάρτιν Σκορτσέζε και της Ντολόρες Ιμπαρούρι.

Για την συνέχεια πατείστε εδώ…