Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΑΞΟΝΩΝ

Νέος οδικός άξονας απειλεί το τοπίο της Βόρειας Εύβοιας, αγνοώντας τα υπάρχοντα προβλήματα

Ανω: Ένας από τους σύγχρονους οδικούς άξονες στην Ελλάδα

Κάτω: πρόσφατη διαπλάτυνση του υπάρχοντος  δρόμου  Ε.Ο. 77 στην Βόρεια Εύβοια,

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλοι χαιρόμαστε και απολαμβάνουμε έναν άνετο καλοσχεδιασμένο καινούργιο οδικό άξονα, ειδικά μάλιστα όταν συντομεύει μεγάλες αποστάσεις. Είναι προφανές, ότι οι κάτοικοι της Βόρειας Εύβοιας δικαίως αναμένουν να υλοποιηθούν οι κυβερνητικές εξαγγελίες για το νέο οδικό άξονα, ελπίζοντας μάλιστα ότι θα έρθει η ανάπτυξη, θα αναπτυχθεί ο τουρισμός και θα ξεπεραστούν οι δυσκολίες διέλευσης, ιδιαίτερα στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες.

Θα ήθελα να σημειώσω όμως, ότι οδηγώντας εδώ και πενήντα χρόνια από την Χαλκίδα προς την Λίμνη στην Βόρεια Εύβοια, απολαμβάνω τις υπέροχες διαδρομές σε έναν ξεχωριστό επαρχιακό δρόμο, ενσωματωμένο στο φυσικό περιβάλλον. Ένας δρόμος, που επιφυλάσσει συγκινήσεις στους ταξιδιώτες της πόλης, με την πυκνή βλάστηση, τις εναλλαγές με τις επιμέρους διαδρομές σε περιοχές ειδικού φυσικού κάλους ανάμεσα στα πευκόφυτα δάση, τα πλατάνια, σε καλλιεργημένες εκτάσεις, δίπλα σε ποτάμια, στα γοητευτικά κατά διαστήματα πέτρινα γεφύρια, τα εικονοστάσια, τις πηγές τρεχούμενου νερού και τέλος τα κιόσκια με τα αγροτικά προϊόντα των ντόπιων παραγωγών.

Πηγές τρεχούμενου νερού

Ένα ταξίδι, σε ένα σχετικά δύσκολο αλλά καλοχαραγμένο δρόμο, που υπαγορεύει ένα έντονο γεωγραφικό ανάγλυφο, που συναντάμε σε περιοχές φυσικού κάλους σε όλη την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, με σωστές κλίσεις στις στροφές, που κάθε φορά έχει και κάτι καινούργιο να σου προσφέρει.

Όχι μόνο με τις εναλλαγές της φύσης ανάλογα με την εποχή, αλλά και με τις αργές συνεχείς βελτιώσεις του δρόμου, που αναβαθμίζουν την ποιότητα του ταξιδιού, με έναν τρόπο που δεν τραυματίζεται το τοπίο. Τμηματικές διαπλατύνσεις, βελτίωση και διεύρυνση των στροφών και του οδοστρώματος, και καλύτερη σήμανση που πραγματοποιούνται τα τελευταία χρόνια, κάνουν το ταξίδι πιο άνετο.

Άποψη οδού Ε.Ο. 77 με διαπλάτυνση μιας ακόμη λωρίδας για προσπέραση επηρεάζοντας ελάχιστα, με μικρά τραύματα το φυσικό τοπίο που γρήγορα επουλώνονται.

Άλλοτε απολαμβάνω την διαδρομή με γρήγορο οδήγημα, όπου η σωστή χάραξη επιτρέπει απολαύσεις σε επίπεδο ειδικών διαδρομών σε αγώνες αυτοκινήτου, και άλλοτε οδηγώντας ήρεμα, επιλέγοντας ανάλογη μουσική, θαυμάζοντας τις εναλλαγές του τοπίου. Κάτι που δεν συμβαίνει στις νέες οδικές αρτηρίες που οδηγούμε συνήθως αδιάφορα.

Βέβαια σε περίπτωση ανάγκης, μεταφέροντας τραυματίες στο νοσοκομείο, χρειάστηκε να ξεπεράσω κάθε προηγούμενο κάνοντας επικίνδυνες προσπεράσεις λόγω των στροφών, μια και ο δρόμος έχει μια λωρίδα προς κάθε κατεύθυνση.

Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια άρχισαν σταδιακά τμηματικές προσθήκες μιας ακόμη λωρίδας για προσπέραση στις πιο δύσκολες περιοχές, σε ένα πρόγραμμα της περιφέρειας που δυστυχώς το διέκοψαν, που έφερε θεαματικά αποτελέσματα στην κυκλοφορία και κυρίως επηρεάζοντας ελάχιστα, με μικρά τραύματα το φυσικό τοπίο που γρήγορα επουλώνονται.

Σήμερα, μετά την μεγάλη πυρκαγιά στην Βόρεια Εύβοια που κατέστρεψε πάνω από 500 000 στρέμματα, με τις γνωστές αδεξιότητες και αστοχίες, παρά τις πολλαπλές υποσχέσεις που ακολούθησαν, ελάχιστα πράγματα έχουν γίνει στο κατεστραμμένο τοπίο. Οι εκτάσεις παραμένουν ανέγγιχτες με την εφιαλτική εικόνα των καμένων κορμών, χωρίς την παραμικρή προσπάθεια να καθαριστούν τουλάχιστον οι περιοχές στα όρια των οικισμών και σε ευρύτερες ζώνες κατά μήκος των οδικών αξόνων, στο μέτρο του εφικτού.

Τα καμένα δένδρα παραμένουν όρθια και άκοπα, η φύση αγωνίζεται να επουλώσει τα τραύματά της, και το πιο σημαντικό έργο που έχει εξαγγελθεί είναι ένας νέος οδικός άξονας ταχείας κυκλοφορίας, που θα συνδέσει την Αρτάκη με την Στροφυλιά, που βρίσκεται στα όρια της κατεστραμμένης περιοχής, δηλαδή θα επισπεύσει τελικά την προσέλευση στα καμένα και μόνο.

Η χάραξη του νέου οδικού άξονα με μπλε χρώμα, παράλληλα με τον υπάρχοντα, χωρίς καμία σύνδεση με του υπάρχοντες οικισμούς που καταλήγει στην Στροφυλιά που σημειώνεται με κόκκινο κύκλο.

Η περιοχή των καμένων πάνω από 500 000 στρεμμάτων. Στο όριό της με κκόκκινο χρώμα, σημειώνεται η Στροφυλιά όπου καταλήγει ο νέος οδικός άξονας, αφήνοντας ανέπαφο το υπάρχον οδικό δίκτυο

Μία οδική αρτηρία 56 χιλιομέτρων, παράλληλα με την υπάρχουσα γραφική διαδρομή, με τούνελ και κοιλαδογέφυρες που θα διατρέξουν βιάζοντας το τοπίο και με προϋπολογισμό πάνω από 200 εκατομμύρια, όπου δεν προβλέπονται σε πρώτη φάση οι συνδέσεις με τους ενδιάμεσους προορισμούς. ‘Ένα τεράστιο ποσό που τον μόνο που τελικά ευνοεί άμεσα είναι την κατασκευαστική εταιρεία. Θα περίμενε κανείς ότι θα έπρεπε να έχει προηγηθεί η χρηματοδότηση για αποκατάσταση των καμένων περιοχών, για την αναβάθμιση ενός κατεστραμμένου τοπίου που προφανώς δεν αποτελεί πόλο τουρισμού και στην συνέχεια να φτιαχτούν νέοι δρόμοι για γρήγορη προσπέλαση.

Παράλληλα θα έπρεπε αντί του μεγάλου αυτού έργου, που με τις καλύτερες συνθήκες προβλέπεται να παραδοθεί το 2027, και προφανώς πολύ αργότερα, χωρίς να καλύπτει τις ενδιάμεσες συνδέσεις είναι απαραίτητο να προηγηθούν και να χρηματοδοτηθούν άμεσα, μικρότερης κλίμακας απολύτως απαραίτητα έργα όπως:

Ο επί χρόνια κλειστός δρόμος Λίμνης Αιδηψού

• Να ξεκινήσει επιτέλους και να ολοκληρωθεί το παγωμένο επί χρόνια έργο αποκατάστασης και προστασίας από τις κατολισθήσεις της απαγορευμένης για κυκλοφορία οδού Αιδηψού Λίμνης, που παραμένει επικίνδυνη για όσους παραβαίνουν την εικονιζόμενη σηματοδότηση και την διασχίζουν με δική τους ευθύνη και ρίσκο. Η διαδρομή αυτή, που συνδέεται και με το φέριμποτ Αιδηψού – Αρκίτσας, υποκαθιστά σε περίπτωση ανάγκης την πρόσβαση της Βόρειας Εύβοιας προς Χαλκίδα και Αθήνα.

• Να γίνουν οι απαραίτητες επισκευές και βελτιώσεις όλου του οδικού προβληματικού δικτύου στην καμένη περιοχή των 500.000 στρεμμάτων, που παραμένει σε πολλά σημεία καταστραμμένο και επικίνδυνο, μετά από εγκατάλειψη και λόγω πλημμυρών, από κατολισθήσεις.

• Να συνεχιστεί η σταδιακή τμηματική και ανώδυνη διαπλάτυνση του υφιστάμενου δρόμου, Αρτάκη - Στροφυλιά με την όπου απαιτείται προσθήκη της νέας λωρίδας προσπέρασης, που θα επιτρέψει στους ταξιδιώτες να συνεχίσουν να βιώνουν την υπέροχή αυτή διαδρομή μέχρι τα καμένα, που τακτικά απολαμβάνουν επισκέπτες και μεγάλες ομάδες δικυκλιστών, για να προετοιμαστούν θετικά και να συνεχίσουν, για να διεισδύσουν στην καμένη περιοχή ,που θα χρειαστεί χρόνια για να αποκατασταθεί.

Και όλα αυτά, έστω και αν χρειαστεί να διαθέσουμε λίγο περισσότερο χρόνο που είναι λιγότερος από μίση ώρα, από αυτόν που θα κερδηθεί με τον νέο οδικό άξονα, για να απολαύσουμε μια γοητευτική διαδρομή διασώζοντας ότι έχει απομείνει από την πυρκαγιά: Το υπέροχο τοπίο.

Και στην συνέχεια να σκεφτούμε πότε και πώς μπορούμε να προχωρήσουμε σε νέες οδικές χαράξεις, που τελικά με την αυστηρή γεωμετρία τους σίγουρα θα βιάσουν το τοπίο, ανατρέποντας βίαια την βιοποικιλότητα, ίσως φοβάμαι και για να διευκολύνουν την διέλευση και την εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Και ας μην ξεχνάμε ότι σύμφωνα με την υπ αριθμ. 2499/2012 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, επιτρέπεται η ανάπτυξη αιολικών πάρκων σε αναδασωτέες περιοχές.

Δεν υπερασπίζομαι την μή υλοποίηση και την χρησιμότατα των νέων οδικών αξόνων, αλλά στην περίπτωση αυτή με τόσα προβλήματα και κυρίως στο υπάρχον οδικό δίκτυο, νομίζω ότι στην φάση αυτή αποτελεί πολυτέλεια. Άλλωστε ο χρόνος που θα κερδιθεί θα είναι λιγώτερος από μισή ώρα. Ας δρομολογηθεί για αργότερα.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση

ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΜΕΝΗ ΓΗ

Ένα χρόνο μετά την τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή στην Βόρεια Εύβοια τίποτα δεν άλλαξε, παρά μόνο η φύση αγωνίζεται αβοήθητη

Ένα ανοιχτό τραύμα αποτυπώνεται σε αυτή την σημερινή εικόνα εγκατάλειψης (βλ. φωτό), ένα χρόνο μετά την καταστροφική πυρκαγιά, με το «σκήνωμα» του νεκρού και ξεριζωμένου πεύκου, ατάκτως ερριμμένο στην άκρη του δρόμου, δίπλα σε ελάχιστα κομμένα και σε άλλα πολλά καρβουνιασμένα δένδρα, που ακόμη στέκουν όρθια, παραδομένα στην όποια φθορά και σήψη, πάνω στην εύφορη γη που αγωνίζεται να ανακάμψει, με σκίνους και νέα μικρά πευκάκια που ήδη έχουν αναδυθεί, σε ένα τοπίο εγκατάλειψης.

Μόνο η φύση αγωνίζεται να επανακάμψει αβοήθητη

Κανείς πλέον δεν νοιάζεται για όσα κάηκαν και παραμένουν άκοπα, αλλά και για όσα νέα πευκάκια αναδύονται μια και το σίγουρο είναι ότι τα περισσότερα θα καταπατηθούν όταν κάποτε αποφασίσουν να απομακρύνουν τα καμένα.

Ολοκληρώνοντας τον κύκλο των διακοπών μου, αισθάνομαι ότι αποχωρώντας από την Βόρεια Εύβοια, το πρώτο θέμα που έχω να σχολιάσω μετά από ένα μήνα ανάπαυλας αυτού του blog, είναι αυτό το βαθύ τραύμα που δεν επουλώθηκε, που παραμένει ανοιχτό και με πονάει,  για όλο αυτό το διάστημα, που βίωσα την τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή. Μία καταστροφή που συντελείται και εξακολουθεί να συνεχίζεται μετά την τεράστια περσινή πυρκαγιά, που κατέκαψε 600 000 στρέμματα, χωρίς την όποια προσπάθεια από τον αδρανή κρατικό μηχανισμό, παρά μόνο την αγωνιώδη υπέρμετρη αυτοθυσία των κατοίκων που παρέμειναν για να προστατεύσουν τον τόπο τους από την καταστροφή, παρά τις επίμονες οδηγίες για εκκένωση των οικισμών.

Αυτό κυριαρχεί και μεγεθύνεται με το χρόνο, και παρά τις υποσχέσεις του Σταύρου Μπένου για μεγαλειώδη και «εμβληματικά» έργα, τους ασαφείς και αόριστους λεγόμενους «φωτοδότες» και την κινητοποίηση υπουργών, ελάχιστα τελικά φαίνεται πρόκειται να υλοποιηθούν. Όλα καθυστερούν και αναβάλλονται και τα μόνα που φαίνεται ότι θα δρομολογηθούν είναι ένας νέος οδικός άξονας Ψαχνών – Στροφιλιάς, όχι και τόσο απαραίτητος κατά την γνώμη μου, που θα καταλήγει στις καμένες περιοχές, χωρίς συνδέσεις με τους ενδιάμεσους προορισμούς. Όπως επίσης και η ανάπλαση ενός παλαιού και εγκαταλελειμμένου υδρο θεραπευτηρίου στην Αιδηψό.

Το εγκαταλελειμμένο υδρο θεραπευτηρίου στην Αιδηψό.

φωτο: Σπύρος Τσακίρης 

Και μελέτες, μελέτες, μελέτες για ειδικά χωροταξικά σχέδια που ελπίζω να μην προβλέπουν αχρείαστες επεκτάσεις των σχεδίων των οικισμών. Μελέτες που τελικά δεν αποτελούν άμεσες κινήσεις αποκατάστασης, αλλά παραπέμπουν σε θεωρίες και όνειρα.

Οι εκτάσεις παραμένουν ανέγγιχτες με την εφιαλτική εικόνα των καμένων κορμών, χωρίς την παραμικρή προσπάθεια να καθαριστούν τουλάχιστον οι περιοχές στα όρια των οικισμών και σε ευρύτερες ζώνες κατά μήκος των οδικών αξόνων, στο μέτρο του εφικτού, αναβαθμίζοντας την θέα των διερχόμενων επισκεπτών και κάνοντας την περιοχή ελκυστική.

Όσα από τα ελαιόδεντρα έχουν περισωθεί, έχουν πετάξει από την ρίζα τους άγρια κλαδιά που εγκαταλελειμμένα τα περισσότερα απαιτούν μπόλιασμα. Πολλά από αυτά μετά από κλάδεμα, αναπτύσσονται σχετικά γρήγορα.

Οι κάτοικοι από μόνοι τους ξεκίνησαν ένα τεράστιο έργο ειδικού δραματικού κλαδέματος, στις διχάλες των όχι τελείως καμένων, που συνέβαλε στον να πετάξουν ήδη νέα κλαδιά προκαλώντας ένα αίσθημα αισιοδοξίας.

Και δεν φτάνουν όλα αυτά, ακολουθεί μετά την πυρκαγιά και μια άλλη καλπάζουσα καταστροφή όπου τα κωνοφόρα πεύκα και κυπαρίσσια προσβάλλονται από φλοιοφάγα έντομα, τα ίδια που παρατηρήθηκαν σε μεγάλη έκταση και στην περιοχή της Αρχαίας Ολυμπίας ένα έτος μετά τις μεγάλες πυρκαγιές του 2007.

Τα εξασθενημένα δένδρα πλησίον των καμένων περιοχών αποξηραίνονται ακαριαία, ακόμη και σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 10 χιλιομέτρων από το σημείο που είχε σταματήσει η φωτιά.

Μόνο μηχανική καταπολέμηση μπορεί να γίνει με την κοπή και το κάψιμο σε ασφαλές μέρος. Και μέχρι στιγμής δεν γίνεται καμία προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση, παρά μόνο από ελάχιστους ιδιώτες χωρίς την παραμικρή ενθάρρυνση και υποστήριξη.

Τι να τους κάνουμε τους νέους οδικούς άξονες που αποτελούν ευγενικές χειρονομίες της κυβέρνησης στις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, μόνο και μόνο για να φτάσουμε στο κατεστραμμένο τοπίο. Για ποια τουριστική ανάπτυξη μιλάμε και σε ποιο δραματικό περιβάλλον, που θα ευνοηθεί με την γρήγορη προσέλευση από τον μήκους 35 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού 195 εκατ. ευρώ άξονα, που θα ανατεθεί με μελετοκατασκευή από το υπουργείο Υποδομών μέσω του νέου ΕΣΠΑ, χωρίς μάλιστα να προβλέπονται οι συνδέσεις με τους ενδιάμεσους οικισμούς.

Σε πρώτη φάση, με μέρος των χρημάτων αυτών θα έπρεπε να θεραπεύσουμε άμεσα και αποτελεσματικά την περιβαλλοντική αυτή καταστροφή. Να συνεχίσουμε την διαπλάτυνση των υφιστάμενων εξαιρετικών και γραφικών διαδρομών, στην υπέροχη εναπομένουσα φύση της βόρειας Εύβοιας που ήδη έχει προχωρήσει με επιτυχία και έχει δυστυχώς ανασταλεί. Και στην συνέχεια να σκεφτούμε αν θα προχωρήσουμε σε νέες οδικές χαράξεις, που τελικά σίγουρα θα βιάσουν το τοπίο και θα ολοκληρώσουν την καταστροφή ανατρέποντας βίαια την βιοποικιλότητα, ίσως για να διευκολύνουν την διέλευση και την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών. Και ας μην ξεχνάμε ότι σύμφωνα με την υπ αριθμ. 2499/2012 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας επιτρέπετε η ανάπτυξη αιολικών πάρκων σε αναδασωτέες περιοχές.

Απαιτείται εκτιμώ μια μεγαλειώδης κινητοποίηση πρώτα από τους ίδιους τους κατοίκους, να πιέσουν τους Δήμους και τα δασαρχεία για να προχωρήσει άμεσα αυτή η θεραπεία της περιβαλλοντικής καταστροφής, ζητώντας βοήθεια από κάθε μεριά, ακόμη και από το στρατό, την Ευρωπαϊκή ένωση, τους χορηγούς για να προλάβουμε την ανάπτυξη των μικρών πεύκων του νέου δάσους, που η φύση ήδη έχει ευνοήσει, όπου αυτό είναι εφικτό, σε περιοχές άμεσου οπτικού ενδιαφέροντος και να αναβιώσουμε το φυσικό τοπίο. Όλα τα υπόλοιπα έπονται.

 Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση