ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ Νο 24

RAPHAEL

NATIONAL GALLERY

Raphael, Πορτραίτο Bildo Altovita, λάδι σε καμβά, λεπτομέρεια, 1516-18

Heather Phillipson, The End, έργο της Βρετανίδας καλλιτέχνιδας στην τέταρτη πλίνθο στην πλατεία Τραφάλγκαρ στο Λονδίνο, 2022

Αποχωρώντας από την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου (National Gallery), βρεθήκαμε ακριβώς μπροστά στο έργο της Βρετανίδας καλλιτέχνιδας Heather Phillipson, με τίτλο The End, που μόλις είχε τοποθετηθεί στην τέταρτη πλίνθο στην πλατεία Τραφάλγκαρ στο Λονδίνο[1]. Ήταν ένα μικρό σοκ, μια και είμαστε γοητευμένοι και φορτισμένοι από την για πρώτη φορά εμπειρία μας από τα έργα του Ραφαήλ, μιας τέχνης μιας άλλης εποχής, απίστευτης ευαισθησίας και τελειότητας, παρουσιασμένης υποδειγματικά στις κατάμεστες αίθουσες της National Gallery. Δύο τελείως διαφορετικές καλλιτεχνικές προσεγγίσεις, με διαφορά 500 και πλέον ετών που μόνο σοκ μπορεί να προκαλέσουν, συνειδητοποιώντας το πώς έχει εξελιχθεί η τέχνη στον δυτικό κόσμο.

Heather Phillipson, The End, 2022

Η μύγα, το drone και το κεράσι πάνω στην στριφογυριστή σαντιγύ, μας προκαλούν αμηχανία και ερωτήματα, όσο και αν η καλλιτέχνης υποστηρίζει ότι πρόκειται για ένα «μνημείο ύβρεως και επικείμενης κατάρρευσης», αλλά συμβολίζει επίσης την ελπίδα για ανανέωση. Δεν προορίζεται, λέει απαραίτητα να είναι «απαισιόδοξο», αλλά είναι «ελπιδοφόρο» και σηματοδοτεί μια «ευκαιρία ριζικής αλλαγής».

Δύσκολες αναγνώσεις! Αλλά ακόμη δεν μπορώ να ξεφύγω από την δια χειρός Raphael ματιά του Bildo Altoviti, που με έχει καθηλώσει. Αυτό το βλέμμα που σε καρφώνει επίμονα και αποκαλύπτει τις σπάνιες ικανότητες του καλλιτέχνη, ώστε να θεωρηθεί ένας από τους γίγαντες της Αναγέννησης.

Bildo Altoviti, 1518, oil on wood

Ο Ραφαήλ πέθανε σε ηλικία μόλις 37 ετών την Μεγάλη Παρασκευή στις 6 Απριλίου του 1520, σχεδόν ένα χρόνο μετά την ολοκλήρωση αυτού του πορτραίτου. Από πολύ νωρίς όμως έδειξε τις ικανότητές του. Γεννημένος στο Urbino της Ιταλίας το 1483, με πατέρα ζωγράφο που έχασε σε ηλικία 8 ετών, από τα παιδικά του χρόνια ήταν περιτριγυρισμένος από τέχνη, λογοτεχνία και ποίηση. Το ταλέντο του αναγνωρίστηκε σύντομα και το πρώτο έργο της μεγάλης αυτής έκθεσης στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, από τα χρόνια της εφηβείας του, η αυτοπροσωπογραφία του, το αποδεικνύει, όπως και το πορτραίτο του Saint Sebastian στην πρώιμη αυτή περίοδο που παρατίθεται στην συνέχεια.

Head Of a Boy, (Self Portrait), 1498 , Black chalk over stylus intentation

Saint Sebastian, 1502-1503, Τέμπερα και λάδι σε ξύλο

Φλωρεντία

Σε ηλικία 21 ετών βρίσκεται στην Φλωρεντία (1504/5-1508), όπου έχει την δυνατότητα να μελετήσει τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι και τον Μιχαήλ Άγγελο. Πραγματοποιεί σκίτσα επηρεασμένος από αυτούς, όπως «Η Λήδα και ο Κύκνος», και σταδιακά καταφέρνει να αποκτήσει νέους πελάτες και να πραγματοποιήσει έργα θρησκευτικού χαρακτήρα.

Η Λήδα και ο Κύκνος (Επηρεασμένος από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι) 1505–7

 Η Παναγία και το παιδί με το βρέφος Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής και ένας Άγιος Παιδιού (Η Μαντόνα της Terranuova), 1505

 Αυτοπροσωπογραφία (Self Portrait), 1506

Τα σχέδιά του έγιναν όλο και πιο περίπλοκα και τρισδιάστατα, όπως φαίνεται στο «The Holy Family with A Pomegranate» ,1507–8.

The Holy Family with A Pomegranate,1507–8

Παράλληλα υιοθέτησε το στρογγυλό φορμά, που έγινε δημοφιλές στους πελάτες της Φλωρεντίας σε έργα όπως «Η Παναγία και το παιδί με το βρέφος Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής και ένας Άγιος Παιδιού («Η Μαντόνα της Terranuova») του 1505 περίπου.

The Virgin and Child with infant Saint John the Vaptist and Child Saint (The Terranuova Madonna), 1505-06

Saint Catherine οf Alexandria, 1507

Στην Φλωρεντία δημιούργησε επίσης μερικούς από τους πιο αγαπημένους πίνακές του με τη Μαντόνα.

The Virgin and Child (‘The Tempi Madonna’), 1507-8.

The Virgin and Child (The Bridgewater Madonna),  1507-8

The Holy Family with a Palm Tree (The Madonna Of the Palm), 1506-7

Ρώμη

Ο Ραφαήλ έφτασε στη Ρώμη το 1508 και κέρδισε την υποστήριξη του τραπεζίτη Agostino Chigi, του πλουσιότερου ανθρώπου στην Ιταλία, που ήταν παράλληλα και οικονομικός σύμβουλος του Πάπα Julius II, και του Πάπα Leo X. Τώρα εργαζόταν για πελάτες με μεγάλες ιδέες και μεγάλους προϋπολογισμούς, για Πάπες που θέλουν να ξεπεράσουν τους προκατόχους τους, και καλλιτέχνες που θέλουν να ξεπεράσουν τους αντιπάλους τους.

Εργάστηκε για την ανακαίνιση των παπικών διαμερισμάτων του Πάπα Julius II στο Βατικανό. Ο Julius είχε σχεδιάσει μια σειρά από τοιχογραφίες για τα διαμερίσματά του και την Καπέλα Σιξτίνα. O Raphael ήταν μια τολμηρή επιλογή, σε ηλικία μόλις 25 ετών και χωρίς εμπειρία στην παραγωγή τοιχογραφιών μεγάλης κλίμακας.

Η Σχολή των Αθηνών (The School of Athens), fresco in stanza della Signatura at the Vatican Palace

«The School of Athens», το πιο διάσημο έργο του Ραφαήλ και ένας από τους βασικούς πίνακες της δυτικής τέχνης, αντιπροσωπεύει μια διαχρονική συγκέντρωση των μεγαλύτερων Ελλήνων φιλοσόφων και φυσικών επιστημόνων της αρχαιότητας: όπου ο Ραφαήλ περιλαμβάνει τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Αρχιμήδη και τον Πυθαγόρα.

Ο Ραφαήλ ασχολήθηκε με την χαρακτική, τον σχεδιασμό για τις διακοσμητικές τέχνες, την ταπισερί, την αρχαιολογία και την αρχιτεκτονική. Η δυνατότητα να ασχολείται με όλα αυτά, οφείλεται στην ικανότητά του να κατευθύνει το εργαστήριό του, που είχε μετατραπεί στην μεγαλύτερη και την πιο παραγωγική καλλιτεχνική επιχείρηση στην Ρώμη, απασχολώντας ικανό αριθμό σημαντικών καλλιτεχνών, όπως ο Julio Romano. Ήταν τελικά ένας ικανός μάνατζερ, επιχειρηματίας και καλλιτέχνης.

God The Father Accompanied by Symbols of the Evangelists, 1511

Ακολουθώντας το παράδειγμα του Albrecht Dürer, σχεδίασε χαρακτικά και είχε την τύχη να συνεργαστεί με τον Marcantonio Raimondi, ο οποίος πραγματοποίησε τις εκτυπώσεις.

The Massacre of the Inocents, 1510, χαρακτικό

Two Caryatids, Leaning Against a Truncated Column, Supporting a Censer Decorated With Flower and Salamander Motifs, 1518-20

The Judgement of Paris, 1515-16, χαρακτικό

Αρχιτεκτονική

Το 1514, με το θάνατο του Μπραμάντε, ο Ραφαήλ έγινε αρχιτέκτονας της νέας βασιλικής του Αγίου Πέτρου, δηλαδή των απαρχών του κτιρίου που γνωρίζουμε σήμερα. Σχεδίασε επίσης βίλες και σκηνικά, επηρεασμένος από την τέχνη και τα μνημεία της Αρχαίας Ρώμης.

Interior View of the Pantheon, 1506-7

Façade οf the Palazzo Branconio Dell΄Aquila

Design for the Right-Hand Wing of a Stage Set,1519

Ταπισερί

Την περίοδο 1514-15 ο Ραφαήλ αρχίζει να σχεδιάζει μνημειακές ενότητες από ταπισερί, ειδικά για την Καπέλα Σιξτίνα με σκηνές από την ζωή του Αγίου Πέτρου, του πρώτου Πάπα και του Απόστολου Παύλου.

The Sistine Tapestries

Saint Paul Preaching at Athens, 1517-19

Saint Paul Preaching at Athens (Facsimile)

Φίλοι και Πάτρονες

Η τελευταία αίθουσα είναι αφιερωμένη στα πορτραίτα, που ο Ραφαήλ δύσκολα εύρισκε χρόνο να πραγματοποιήσει. Άλλοτε από πολιτικές πιέσεις όπως το πορτραίτο του Lorenzo De΄Medici, Δούκα του Urbino, και άλλοτε ειδικά για φίλους όπως το φημισμένο πορτραίτο του Baltassare Castilione με το υπέροχο και σπάνιο βλέμμα του, που παρουσιάστηκε στην αρχή αυτής της ανάρτησης.

Lorenzo De΄Medici, Duke of Urbino, 1518

Self Portrait with Giulio Romano, 1519-20

Πορτρέτο μιας Γυναίκας (La Fornarina), 1519-20

Τελευταίο είναι το ανώνυμο Πορτρέτο μιας Γυναίκας (La Fornarina, 1519-20) πιθανόν της ερωμένης του, που άφησε τη ρόμπα της να πέσει για να αποκαλύψει το στήθος της, ενώ μας κοιτάζει κατάματα, με ένα αχνό χαμόγελο να παίζει στα χείλη της. Η οικειότητα μεταξύ καλλιτέχνη και εικονιζόμενης υποδηλώνεται από το όνομά του υφαντό σε μια μπλε και χρυσή κορδέλα, που περιβάλλει το μπράτσο της.

Άποψη της τελευταίας αίθουσας της έκθεσης 

Επίλογος

Raphael’s ‘The Mond Crucifixion’  (Photo: Jonathan Brady/PA), 1502

Αφήνω για το τέλος το έργο της πρώιμης περιόδου, που πραγματοποίησε σε ηλικία 19 ετών, με τον εσταυρωμένο, επίκαιρο για αυτές τις ημέρες, ευχόμενος ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ!

Αξίζει στην συνέχεια να παρακολουθείστε το μικρό αυτό βίντεο που ακολουθεί, μια σύνοψη του μεγαλειώδους έργου του Ραφαήλ, που διαμόρφωσε την πορεία του δυτικού πολιτισμού όπως λίγοι καλλιτέχνες πριν ή μετά.

 

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για να τις ξαναδείτε σε μεγέθυνση

---

[1] Η πλίνθος ανεγέρθηκε στην πλατεία το 1841 για ένα έφιππο άγαλμα που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Από το 1999 καταλαμβάνεται από μια σειρά σύγχρονων έργων τέχνης.

 

ΕΜΣΤ | NEO MUNCH MUSEUM ΣΤΟ ΟΣΛΟ

Η Κατερίνα Γρέγου και ο Juan Herreros

κατακτούν κατάμεστα αμφιθέατρα

Φωτο 1 &3: Anna Primou, Φωτο 2 Γ. Τριανταφύλλου, Φωτό 4: Μπάμπης Λουϊζίδης

Μέσα σε ένα κλίμα απαισιοδοξίας, σχετικά με τις διαδικασίες που δρομολογούνται από το Υπουργείο Πολιτισμού για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων, για τα οποία υπονομεύονται οι κατά τον νόμο απαιτούμενες διαδικασίες προκήρυξης αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, ευχάριστες και εντυπωσιακές ειδήσεις και μια αύρα αισιοδοξίας εκπέμπονται από δύο άλλα Μουσεία της Αθήνας. Τόσο από το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όπου η νέα διευθύντρια Κατερίνα Γρέγου σε συνέντευξη τύπου παρουσίασε το νέο πλαίσιο λειτουργίας του Μουσείου και το εκθεσιακό πρόγραμμα, όσο και από το Μουσείο Μπενάκη στην οδό Πειραιώς που φιλοξένησε τον αρχιτέκτονα Juan Herreros ο οποίος μας μίλησε εκτός των άλλων και για το το νέο σημαντικό Μunch Μuseum στην Νορβηγία. Τα αμφιθέατρα γέμισαν μετά από καιρό και δύο ξεχωριστές προσωπικότητες παρουσίασαν με αμεσότητα τα οράματά τους και τις κατακτήσεις τους, ελκύοντας το ενδιαφέρον και κατακτώντας το κοινό.

Στα δύο αυτά τα κεντρικά πρόσωπα, που έπαιξαν τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την συγκυρία θα ήθελα σήμερα να επικεντρωθώ

1.

Η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΡΕΓΟΥ

ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΖΕΙ ΚΑΙ ΑΠΟΓΕΙΩΝΕΙ ΤΟ ΕΜΣΤ

Κατερίνα Γρέγου, Φωτο: Anna Primou

Την γνώρισα αρχικά, από τις εκθέσεις που επιμελήθηκε στο Art Space Pythagorion, στη Σάμο, στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών του ιδρύματος Schwarz, και την συνάντησα για πρώτη φορά στο Ωδείο Αθηνών τo 2019, όταν επιμελήθηκε την έκθεση με τίτλο “Ανατομία Πολιτικής Μελαγχολίας”. Είχε βέβαια προηγηθεί και η 1η πετυχημένη Μπιενάλε της Ρίγας στη Λετονία, το 2018, η RIBOCA όπως αποκαλείται.

Νίκος Ναυρίδης: All of old. Nothing else ever... 2018 © Andrejs Strokins.

Από την 1η Μπιενάλε της Ρίγας στη Λετονία

Και όλα αυτά, μέχρι που αρχίζει να ακούγεται το όνομά της, ως υποψήφιας, μετά τις άστοχες και αδέξιες προσπάθειες ανάδειξης διευθυντή του ΕΜΣΤ και την οριστική πλέον άδικη απόρριψη της Άννας Καφέτση. Στο διάστημα μάλιστα που είχε αναλάβει ως μεταβατικός διευθυντής ο Δημήτρης Αντωνακάκης, συμπτωματικά βρέθηκα μαζί του σε μια προσωπική συνάντηση με την Κατερίνα Γρέγου, όπου κατά την διάρκεια μιας μακρόχρονης συζήτησης, συνειδητοποίησα τις πολύ σοβαρές και ενδιαφέρουσες προθέσεις της.

Είχε σαν στόχο να διερευνήσει συστηματικά με επί τόπου έρευνα, την δομή και τις ιδιαιτερότητες του ΕΜΣΤ, να τις καταγράψει, να τις τεκμηριώσει, και στην συνέχεια να συγκροτήσει τις προτάσεις της και τις απαιτήσεις της, ως προϋποθέσεις για την ανάληψη αυτής της θέσης της διευθύντριας. Μου έκανε πραγματικά εντύπωση η πρωτοφανής αυτή αναλυτική διαδικασία για τα ελληνικά δεδομένα, που είχε δρομολογήσει. Όπως προέκυπτε, από τα ερωτήματα που έθετε στον τότε μεταβατικό διευθυντή, η Γρέγου εισχωρούσε σε βάθος, επιμένοντας στην αναζήτηση της ουσίας των θεμάτων, μέσα από το συσχετισμό των λεπτομερειών με την συνολική εικόνα, σε όλα τα επίπεδα, το εικαστικό, το μουσειογραφικό, το διοικητικό, το οικονομικό, το νομικό και βέβαια και το αρχιτεκτονικό.

Θεωρώ ότι ίσως είναι μια πολύ σπάνια για τα ελληνικά δεδομένα περίπτωση έρευνας και προσδιορισμού ενός σαφούς πλαισίου δράσης, από υποψήφιο δημόσιο λειτουργό, που καλείται να αναλάβει μια σοβαρή θέση και ομολογώ, ότι ακούγοντας τις προθέσεις της και τους στόχους της, είχα πολλές αμφιβολίες κατά πόσον θα έπειθε την πολιτική ηγεσία για να τηρηθούν αυτές οι προϋποθέσεις, οι όροι τελικά που έθετε η Γρέγου. Φαίνεται ότι τα κατάφερε με την πειθώ της και την συστηματική της τεκμηρίωση.

Έκτοτε, από την ημέρα που ανέλαβε την θέση της διευθύντριας του πολύπαθου αυτού Μουσείου, πέρασε αρκετός χρόνος, σχεδόν εννέα μήνες, τόσος που ανησύχησε τους δημοσιογράφους και τους ειδικούς, που ως συνήθως περίμεναν άμεσες ανακοινώσεις για το μέλλον του Μουσείου, σε σημείο πιεστικό και άλλοτε ειρωνικό. Από την πλευρά μου περίμενα υπομονετικά, με την πεποίθηση ότι αφού ισορροπήσει το πολύπαθο αυτό δυναμικό και ολοκληρωθεί η αναγνώριση του πεδίου, κάτι σημαντικό θα ακολουθούσε. Και βέβαια επιβεβαιώθηκα.

Φωτο: Anna Primou

Στην παρουσίαση του προγράμματος, αν και δεν κατάφερα να παραβρίσκομαι, πετώντας την ίδια ώρα στα 36 000 πόδια, από όλα όσα άκουσα και διάβασα, το αμφιθέατρο του Μουσείου γέμισε ασφυκτικά και σε ένα θερμό κλίμα η Κατερίνα Γρέγου κέρδισε την παράσταση. Από όλα όσα δημοσιεύτηκαν, και ήταν πολλά και θετικά, νομίζω ότι τα περισσότερα είναι ήδη γνωστά. Οπότε σήμερα θα επικεντρωθώ να παρουσιάσω ένα συνοπτικό καλοφτιαγμένο από τον Σέργιο Ζαλμά, βίντεο και φωτογραφικό υλικό με τις εκθέσεις που θα ακολουθήσουν, ενσωματωμένο μέσα σε όσα αυθόρμητα περιγράφει σε ανάρτησή του ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, που ήταν εκεί παρών:

Φωτο: Anna Primou

Εξαιρετική συνέντευξη τύπου, όπου όλοι μίλησαν επί της ουσίας, έδωσαν το στίγμα ενός σημερινού μουσείου, των στόχων και των υποχρεώσεων του, του θεσμικού, διοικητικού, κοινωνικού, και καλλιτεχνικού του πλαισίου, καθώς και των μέσων και τρόπων με τους οποίους η υλοποίηση τους γίνεται πραγματικότητα.

Katya Ev, από την προσεχή Έκθεση: Statecraft. Διαμορφώνοντας το Κράτος,

Επιμέλεια: Κατερίνα Γρέγου, 17.06–30.10.2022

Συγκινημένη, γεμάτη ενθουσιασμό κι αισιοδοξία η διευθύντρια Κατερίνα Γρέγου, ανάπτυξε με μεγάλη καθαρότητα τους στόχους, το όραμα και τα βήματα του προγραμματισμού. Τίμησε τους προκατόχους της και τη δύσκολη πορεία του μουσείου από την ίδρυση του από την Άννα Καφέτση, ανακοίνωσε το πρόγραμμα σε όλα τα μέτωπα του έργου του ΕΜΣΤ, με μεγάλο σεβασμό για τους καλλιτέχνες, τους επιμελητές, θεωρητικούς καθώς και το κοινό.

Από την προσεχή έκθεση: Ειρήνη Βουρλούμη: Στον ίδιο χώρο, Ένας φωτογραφικός διάλογος με τον ζωγράφο Ανδρέα Βουρλούμη σε Επιμέλεια: Σταμάτης Σχιζάκης, 17.06–30.10.2022

Έδειξε με σαφήνεια την ανάγκη συλλογικής δουλειάς, την κατοχύρωση της ταυτότητας του μουσείου ανάμεσα στα διάφορα ανάλογα μουσεία διεθνώς, τη θέση του στην αθηναϊκή και ελληνική κοινωνία, το άνοιγμα του σε ένα ευρύτερο κοινό, ξεκινώντας ήδη από τους κατοίκους της γειτονιάς γύρω από το μουσείο, τόσο αλλά και στους καλλιτέχνες της Νότιας Ευρώπης και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Ένα πλούσιο πρόγραμμα, με πρόκληση για σκέψη, κριτική και διάλογο, μια «διορθωτική ιστοριογραφία» -όπως την ονόμασε- σε σχέση με τα αφηγήματα της τέχνης και του πολιτισμού στον τόπο μας.

Από την προσεχή έκθεση: Αντώνης Πίττας: jaune, geel, gelb, yellow, Επιμέλεια: Δάφνη Βιτάλη, 17.06–30.10.2022

Ιδιαίτερα ενθαρρυντική η αντιπαράθεση του κοσμοπολιτισμού (όρος ιδιαίτερα αγαπητός του Διαφωτισμού) στην παγκοσμιοποίηση. Το πολυπληθές κοινό έμεινε σχεδόν τρεις ώρες να παρακολουθεί χωρίς να χάνει λέξη το λόγο γεμάτο ευγένεια, δίχως ίχνος ξύλινης γλώσσας, καθαρές δεσμεύσεις και άξιες ενός σημαντικού πολιτιστικού και καλλιτεχνικού θεσμού, που ανάπτυξαν με σαφήνεια και μετρήσιμα στοιχεία, ο πρόεδρος του ΔΣ, ο υφυπουργός Πολιτισμού, κι η διοικητική και οικονομική διευθύντρια.

Από την προσεχή έκθεση: Jennifer Nelson: Απόβλητα (Κληρονομιά), Jennifer Nelson: Απόβλητα (Κληρονομιά), Μάρτιος–Σεπτέμβριος 2022

Από την προσεχή έκθεση: Δημήτρης Τσουμπλέκας: Αμαζόνιος, 05.05–03.07.2022

Στη συνέχεια ο λόγος της γενικής διευθύντριας, Κατερίνας Γρέγου, πλούσιος σε νόημα, σημασία, όραμα, σεμνός κι αποτελεσματικός, παρουσίασε μελετημένες κινήσεις και ουσιαστικό προγραμματισμό, με ενθουσιασμό, αντιμετωπίζοντας με θέση και πρόταση όλα τα μέτωπα των δραστηριοτήτων και του ρόλου που καλείται να παίξει το ΕΜΣΤ, μας αφόπλισε με τη σοβαρότητα κάθε πρότασης και με την γεμάτη ανθρωπιά και πραγματική άνεση στάση της.

Από την προσεχή έκθεση: "Το δέντρο της πλατείας" (2016-2021) του Stephan Goldrajch © Ολυμπιάννα Μηλιάκη

15.12.2021–31.05.202

Η ατμόσφαιρα είχε πολύ καιρό να είναι τόσο θετική και ενωτική στο χώρο της τέχνης. Θερμά συγχαρητήρια!

Κι εύχομαι τα τόσο αληθινά αισθήματα και η δυναμική που τα εμπνέει να κάνουν το ΕΜΣΤ φάρο λαμπρό διεθνώς και στη χώρα μας, τόπο συνάντησης και ζωντανής αντιπαράθεσης δημιουργικού και κριτικού λόγου και έργου. Στα δύσκολα και μάλλον σκοτεινά χρόνια που ζούμε, η σημερινή μέρα άνοιξε τα παράθυρα και γέμισε ο κόσμος ήλιο και καθαρό αέρα. Εύχομαι μια μακριά και ηλιόλουστη άνοιξη για το μουσείο, το δρόμο που χαράζει στην κοινωνία μας και στην ομάδα δίπλα στην Κατερίνα Γρέγου και τους καλλιτέχνες που κάνουν τα κλαδιά ν’ ανθίσουν και να δώσουν καρπούς.

Όσο για τις εκθέσεις που ακολουθούν θα παραμείνω στο να παραπέμψω σε σχετικές αναλυτικές δημοσιεύσεις που κάλυψαν με πληρότητα όλα σχεδόν τα ΜΜΕ.

Είναι τέλος εντυπωσιακό ότι εξασφαλίστηκε για το ΕΜΣΤ προϋπολογισμός 9 500 000 €, θεαματικά μεγαλύτερος σε σχέση με τα άλλα μουσεία και ας ελπίσουμε ότι θα διατηρηθεί για τα επόμενα χρόνια.

Σχολιάστηκε επίσης ότι δεν αναδείχθηκε σε αυτή την παρουσίαση η όποια σχέση που θα έπρεπε να καλλιεργήσει το ΕΜΣΤ με όλους τους φορείς της σύγχρονης τέχνης που υπάρχουν στην Ελλάδα και τα μεγάλα μουσεία. Ας ευχηθούμε ο κεντρικός και δυναμικός ρόλος της Κατερίνας Γρέγου και των άμεσων συνεργατών της να ενεργοποιήσει όλο το δυναμικό του Μουσείου, και όλοι μαζί να επιβεβαιώσουν μέσα στον χρόνο τις θετικές προοπτικές που προέκυψαν από αυτή την παρουσίαση.

2.

Ο JUAN HERREROS

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

Ο Juan Herreros και ο Γιώργος Πανέτσος στην σκηνή του αμφιθεάτρου στο Μουσείο Μπενάκη, Φωτό: Μπάμπης Λουϊζίδης

Μας είχε λείψει αυτή η απόλαυση των διαλέξεων, ημερίδων και εκδηλώσεων στο ζεστό αμφιθέατρο του Μουσείο Μπενάκη, έχοντας παραμείνει για δύο σχεδόν χρόνια εγκλωβισμένοι σε διαδικτυακές παρακολουθήσεις. Αισθανθήκαμε και πάλι την Δευτέρα 4 Απριλίου 2022, αυτή την ικανοποίηση της συνάντησης, της συνύπαρξης, της από κοινού παρακολούθησης ο ένας δίπλα στον άλλο, και της ανταλλαγής σχολίων με φίλους και συναδέλφους, που σχεδόν είχαμε ξεχαστεί, έστω και αν τα πρόσωπά μας ήταν καλυμμένα με μάσκες.

ο ένας δίπλα στον άλλο, ανταλλάσσοντας σχόλια με φίλους και συναδέλφους, Φωτό: Μπάμπης Λουϊζίδης

Αφορμή, η για άλλη μια φορά η εξαιρετική επιλογή ενός χαρισματικού αρχιτέκτονα, από τον φορέα σύγχρονης αρχιτεκτονικής DOMa, που συνεχίζει τη σειρά διαλέξεων από διακεκριμένους αρχιτέκτονες από όλον τον κόσμο.

Ο Juan Herreros, Ισπανός αρχιτέκτονας, καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτονικής της Μαδρίτης και στο GSAPP του Πανεπιστημίου Columbia και ιδρυτής του αρχιτεκτονικού γραφείου estudio Herreros, επέλεξε να μας παρουσιάσει τους προβληματισμούς του και τις επιλογές του σχετικά με τους κοινόχρηστους χώρους Μουσείων, που έχει σχεδιάσει με την ομάδα του, όπως του Malba Museum στο Μπουένος Άιρες, και του Ιδιωτικού Μουσείου Τέχνης “Solo” στη Μαδρίτη, που καταλαμβάνει ολόκληρο τον πρώτο όροφο του κτιρίου που σχεδίασε ο Secundino Zuazo την δεκαετία του 1920.

Το Ιδιωτικό Μουσείο Τέχνης “Solo” στη Μαδρίτη, Κάτοψη

Στην συνέχεια επικεντρώθηκε στο γνωστό πλέον νέο Munch Museum στο Όσλο, που τόσο έχει συζητηθεί τον τελευταίο καιρό τόσο για την ιδιάζουσα μορφολογία του όσο και για τους διευρυμένους κοινόχρηστους χώρους. Ένα κτίριο που συνομιλεί με το διάσημο κτίριο της Όπερας του Όσλο σχεδιασμένο από τους Snøhetta architects και κατά κάποιο τρόπο υποκλίνεται σε αυτό.

Εικόνες από το Munch Museum στο Όσλο

Η όλη παρουσίαση κέντρισε το ενδιαφέρον του κοινού, ειδικά η αναλυτική αναφορά στο γοητευτικό ταξίδι της δημιουργίας του έργου. Από τον σχεδιασμό, την προετοιμασία, την δομή της ομάδας των πολυάριθμων συνεργατών και την όλη διαδικασία της κατασκευής, τις ιδιαιτερότητες και τις δυσκολίες ενός μεγάλου έργου. Με διαγράμματα, σχέδια και φωτογραφίες από τις φάσεις κατασκευής του έργου, μέχρι το τελικό αποτέλεσμα.

Το οργανόγραμμα των συνεργασιών για την υλοποίηση του του Munch Museum στο Όσλο

Εικόνες από την κατασκευή του Munch Museum στο Όσλο

Σε απάντηση μάλιστα σε όσα συζητούνται εδώ τον τελευταίο καιρό για την διεύρυνση των κοινόχρηστων χώρων των μουσείων και για τα νέα ψηφιακά συστήματα παρουσίασης, τόνισε στο τέλος της ομιλίας του, αναλύοντας τη σκέψη του για τα πολιτιστικά ιδρύματα που έχουμε ανάγκη, ότι τα μουσεία πρέπει να σχεδιάζονται σήμερα και να είναι ελκυστικά για τα νέα παιδιά.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση