ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ 

ΕΝΑΛΙΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ

Ο θάνατος του «θαλασσίου τέρατος»

η νέα προμελέτη - ανοιχτή επιστολή των μελετητών  

η ανακοίνωση του ΣΑΔΑΣ  

το σημείωμα του Νίκου Μπελαβίλα

Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων: Η βραβευμένη και η νέα προμελέτη

Δεν ξέρω τελικά, κατά πόσον το μικρό σχετικά ποσό της αμοιβής μιας αρχιτεκτονικής προμελέτης μέσω μιας χορηγίας, αξίζει τον κόπο να τραυματίσει και να απαξιώσει για άλλη μια φορά τον θεσμό των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Να γίνει η αιτία για να αγνοηθούν ταυτόχρονα οι νέοι αρχιτέκτονες, που διακρίθηκαν ανάμεσα σε 89 συμμετοχές, εκ των οποίων οι 35 διεθνείς, μέσα από την μακρόχρονη κρίση μιας εξέχουσας κριτικής επιτροπής με πρόεδρο τον αείμνηστο Δημήτρη Φατούρο.

Μία επιλογή που οδήγησε στην ακύρωση μιας αρχιτεκτονικής πρότασης για το Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων, που συζητήθηκε τότε, το 2013 για την τόλμη της και την πρωτοτυπία της, παρουσιάστηκε στο πλαίσιο των διαλέξεων του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής το 2017, και πραγματικά άξιζε τον κόπο να υλοποιηθεί παρά τις όποιες, λόγω πρωτοτυπίας, κατασκευαστικές δυσκολίες. Τα σημαντικά κτίρια στην εποχή μας, ιδιαίτερα αυτά που σχετίζονται με τον πολιτισμό, ξεχωρίζουν τα τελευταία χρόνια για την ιδιότυπη και τολμηρή αρχιτεκτονική τους, ανοίγουν νέους δρόμους και αποτελούν ελκυστικούς πόλους για το ευρύτερο κοινό που χρειάζεται και για την επιβίωσή τους.

Η κ. Μενδώνη, στις 28 Μαρτίου 2013, ως Γενικός Γραμματέας του ΥΠΠΟΑ παραδίδει το 1ο βραβείο στους μελετητές. Πηγή: από το αρχείο των μελετητών

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, που παρέδωσε τότε στις 28 Μαρτίου 2013, ως Γενικός Γραμματέας του ΥΠΠΟΑ το 1ο βραβείο στους μελετητές, ή ίδια σήμερα φαίνεται να έχει οδηγηθεί σε μία νεότερη και καθόλα βέβαια νομότυπη επιλογή. Στην ουσία όμως, αποτελεί ένα ακόμα αναπάντεχο ατόπημα, με την πρόφαση μιας χορηγίας του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, που καλύπτει το μικρό κόστος μιας προμελέτης για ένα έργο που πρέπει να ξεπερνά τα 50 000 000 € και θα κατασκευαστεί εξ ολοκλήρου με τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης και του ελληνικού λαού, μέσω της διαδικασίας της μελετοκατασκευής. Καλοδεχούμενες οι χορηγίες, αλλά σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να επιβάλλονται μελετητές και εργολάβοι, μέσα από αδιαφανείς αναθέσεις και να καταργούνται καταξιωμένες και νόμιμες διαδικασίες, υπό τις ευλογίες μάλιστα του Κεντρικού Συμβουλίου Μουσείων. Δυστυχώς σήμερα, η νέα αυτή λογική έχει θεσμοθετηθεί, έτσι ώστε να νομιμοποιούνται αυτές οι επιλογές, ανατρέποντας δυστυχώς τα αποτελέσματα αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και απαξιώνοντας μελετητές και κριτές ή τελικά καταργώντας αυτόν τον θεσμό.

Δεν είναι κατανοητό, τί τελικά οδήγησε στην ανατροπή της βραβευμένης μελέτης που είχε τελικά παμψηφεί εγκρίνει το Κεντρικό συμβούλιο Μουσείων (24/03/2014) καθώς και στην απαξίωση και αγνόηση των μελετητών, χωρίς μάλιστα να ενημερωθούν από την Υπουργό που τους βράβευσε, έτσι σαν ένα δείγμα στοιχειώδους ευγένειας και πολιτισμού.

Θα μπορούσε η κ. Μενδώνη προασπίζοντας την ταυτότητα του πολιτισμικού προϊόντος που λέγεται αρχιτεκτονική μελέτη, και έχει διακριθεί μέσα από έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, να είχε επίσης εντάξει, στη νέα αυτή διαδικασία και τον αρχιτέκτονα Γιώργο Αραχωβίτη ο οποίος επί χρόνια πάλεψε για την προετοιμασία και την υλοποίηση αυτού του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, γνωρίζοντας καλύτερα από όλους το θέμα, έχοντας μάλιστα και ένα θεσμικό ρόλο ως υπεύθυνος ανάπτυξης της Πολιτιστικής Ακτής του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς. Οφείλεται τουλάχιστον μία εξήγηση γιατί δεν πραγματοποιήθηκαν όλα αυτά και επίσης γιατί δεν θα μπορούσε να επικαιροποιηθεί η βραβευμένη μελέτη.

Συμβαίνουν πολλά τελευταία, αναδεικνύονται νέα ήθη στον χώρο της παραγωγής και διαχείρισης των Δημόσιων Χώρων που οδηγούν στην απαξίωση του επαγγέλματος του αρχιτέκτονα και στην καθιέρωση αδιαφανών και αυθαίρετων επιλογών στο όνομα της ταχύτητας υλοποίησης.

Τί τελικά συνέβη και απορρίφθηκε 

το «θαλάσσιο τέρας»;

Υπήρχαν από τότε επιφυλάξεις για την επιλογή και την δυνατότητα υλοποίησης του πρώτου βραβείου. Ο καθηγητής Ανδρέας Γιακουμακάτος με επιστολή του προς το blog μου τον Μάρτιο του 2013, είχε  σαφείς αντιρρήσεις για «την εισχώρηση ενός ανοίκειου ερυθρού σωλήνα εν είδη θαλασσίου τέρατος εντός του κτιρίου του ΣΙΛΟ", που θα μπορούσε να αποτελέσει μνημείο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και θα έπρεπε να διατηρηθεί ως έχει.

Ενδεικτική εγκαρσια τομή στο κτίριο του ΣΙΛΟ, 

με την εισχώρηση του "θαλάσσιου τέρατος"

Προσωπικά θεωρώ ότι η λογική της εισχώρησης ενός νέου κελύφους σε ένα παλιό κέλυφος, από το οποίο θα έπρεπε να αφαιρεθούν εσωτερικά μπετονένια δομικά στοιχεία από τον φέροντα σκελετό σε ένα πυκνό κάναβο 4,5 x 4,5 μ., εγκυμονούσε δυσκολίες, υψηλό κόστος και χρονικές καθυστερήσεις, παραπέμποντας στην περίπτωση του κτιρίου FIX του Ζενέτου με τα γνωστά προβλήματα χρόνου και κόστους. Τίποτα βέβαια δεν είναι ανέφικτο και όλα γίνονται σήμερα, και έτσι τελικά έπρεπε να γίνει. Να ακολουθηθεί η σύμφωνα με την προκήρυξη βραβευμένη μελέτη.

Σε τελευταία ανάλυση αν υπήρχε σοβαρό θέμα κόστους ή διατήρησης της ακεραιότητας του ΣΙΛΟ, για να μην απαξιωθεί για άλλη μια φορά ο θεσμός των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, θα μπορούσε να υλοποιηθεί ένα από τα υπόλοιπα βραβεία του διαγωνισμού, όπως άλλωστε, πολύ κακώς βέβαια, έχει συμβεί και στο παρελθόν.

Μεσολάβησαν βέβαια μεγάλες καθυστερήσεις μέχρι να ξεκαθαριστούν οι σχέσεις και οι ισορροπίες με την COSCO, που πραγματικά για μεγάλο διάστημα σαμποτάρισε την υπόθεση, όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ο καθηγητής του ΕΜΠ Νίκος Μπελαβίλας σε σημερινή ανάρτησή του, μαζί με άλλες πολύτιμες πληροφορίες, που παρατίθεται στην συνέχεια.

Άνω: Η εισχώρηση του νέου κελύφους στο εσωτερικό το SILO σύμφωνα με την βραβευμένη μελέτη

Κάτω: Αντίστοιχη Τομή της νέας προμελέτης που διατηρεί την εσωτερική δομή του ΣΙΛΟ και εξασφαλίζει χώρους μέσω της νέας επέκτασης

Φαίνεται λοιπόν, ότι με την νέα προμελέτη κατέληξαν στην γρήγορη και οικονομικότερη νέα λύση, που δεν επεμβαίνει στο εσωτερικό του ΣΙΛΟ με αδιατάρακτες κοπές και καταδαφίσεις, που παραπέμπουν στην τραγωδία του ΦΙΞ, ακολουθώντας στην συνέχεια την πεπατημένη διαδικασία της μελετοκατασκευής.

Η ΝΕΑ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Η συγκεκριμένη κίνηση, ξεσήκωσε ήδη σειρά αντιδράσεων. Τόσο ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ) με σχετική ανακοίνωση, όσο και οι μελετητές με ανοιχτή επιστολή που παραθέτω στην συνέχεια.

Έχοντας ήδη παρουσιάσει στο παρελθόν την βραβευμένη μελέτη στην ανάρτηση της 25 02 2013 (βλέπε εδώ), θεώρησα χρήσιμο να επικοινωνήσω με τον αρχιτέκτονα Γιώργο Τσολάκη, που πήρε το ρίσκο αυτής της ανάθεσης, για να ακούσω την άποψή του και να μου παρουσιάσει την μελέτη του, που παραθέτω στην συνέχεια. Ο Γιώργος Τσολάκης σημειωτέον είναι ένας νέος «μάχιμος» και γνωστός αρχιτέκτονας, με διακρίσεις, βραβεία και πολλές δημοσιεύσεις.

Η ΝΕΑ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ TSOLAKIS ARCHITECTS

Γιώργος Τσολάκης

Από την συνομιλία μας με τον Γιώργο Τσολάκη προέκυψε ότι το 2021 ο κ. Λασκαρίδης, έχοντας ήδη συνεργασία στο παρελθόν με το γραφείο του, του ζήτησε να πραγματοποιήσει την προμελέτη του Μουσείου Ενάλιων Αρχαιοτήτων, προκειμένου να την κάνει δωρεά στο Υπουργείο Πολιτισμού. Η νομική υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ και η κα Μενδώνη επιβεβαίωσε για την νομιμότητα αυτής της ανάθεσης.

Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι η προηγούμενη βραβευμένη μελέτη από το διαγωνισμό, δεν ήταν υλοποιήσιμη, λόγω του πυκνού στατικού κανάβου υποστυλωμάτων διαστάσεων 4,5Χ4,5 μέτρα, του ΣΙΛΟ, που η αποξήλωσή τους που προϋποθέτει η βραβευμένη λύση, διατηρώντας μόνο το εξωτερικό κέλυφος, φαίνεται ανέφικτη.

Ζητήθηκε εξ αρχής η νέα μελέτη να είναι απόλυτα υλοποιήσιμη, με δεδομένο ότι το χρονοδιάγραμμα ήταν πολύ σφιχτό, μια και μέχρι την 1.1.2023 θα πρέπει να έχει επιλεχθεί ανάδοχος για την μελέτη-κατασκευή, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η σύντομη αναφορά στην μελέτη κατά την συνομιλία μας, περιγράφεται καλύτερα στην παρουσίαση στον ιστότοπο του γραφείου του και έχει ως εξής:

Δημιουργία νέου Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων μέσω της μετατροπής των πρώην διαμετακομιστικών αποθηκών (Σιλό) στο λιμάνι του Πειραιά

Η πρόταση μας για τον σχεδιασμό μουσείου εναλίων αρχαιοτήτων στο κτίριο του Σιλό στον Πειραιά επικεντρώνεται στην χωροθέτηση του μουσείου τόσο στο εσωτερικό του υπάρχοντος κτιρίου όσο και έξω από αυτό, έτσι ώστε η γεωμετρία του νέου κτιρίου να αποτελεί φυσική συνέχεια του υπάρχοντος - χωρική μεταφορά του παλιού στο μέλλον. Στο εσωτερικό βρίσκουμε μικρές αίθουσες και χώρους που δεν αλλοιώνουν τον φέροντα οργανισμό του Σιλό. Στην περιοχή έξω από το Σιλό βρίσκουμε όλες τις μεγάλες αίθουσες και τα καράβια. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η ουσιαστική διατήρηση του Σιλό, τόσο ως προς τη λειτουργική μνήμη, όσο και ως προς το κόστος κατασκευής.

Η επιμήκης ανάπτυξη του μουσείου βοηθά στην απρόσκοπτη κυκλοφορία των επισκεπτών χωρίς μηχανικά μέσα. Με αυτό τον τρόπο οι εκθεσιακοί χώροι είναι προσβάσιμοι μέσω ήπιων κεκλιμένων ραμπών που ενισχύουν την περιπατητική εμπειρία. Επιπλέον, οι χρονοκάψουλες των καραβιών συνδέονται μεταξύ τους με γυάλινους διαδρόμους από τους οποίους έχουμε πανοραμική θέα προς το λιμάνι και τα σύγχρονα καράβια. Έτσι, το παρελθόν και το μέλλον συνυπάρχουν διαμορφώνοντας έναν διάλογο μοναδικό για την μουσειολογική εμπειρία. Όλα φιλοξενούνται κάτω από μια οριζόντια πλάκα που συμβολίζει το επίπεδο της θάλασσας. Τα εκθέματα βρίσκονται κάτω από την χωρική μεταφορά του πυθμένα, όπως ακριβώς και στο φυσικό περιβάλλον όπου βρέθηκαν. Τέλος, το μουσείο φτάνει μέχρι την άκρη της προβλήτας, ενισχύοντας την θεματική του σχέση με την θάλασσα, ενώ είναι ορατό πλέον από όλο το λιμάνι, αποτελώντας σημαντικό πόλο έλξης για τους ταξιδιώτες.

Στο καινούργιο κτίριο, σε αντίθεση με τις βαριές επιφάνειες του σιλό, δημιουργούνται κενά που εξασφαλίζουν τον φωτισμό, και δημιουργούν συνθήκες αερισμού. Αξιοποιείται επίσης ο ταινιόδρομος, ως διαδρομή επιστροφής. Το νέο μουσείο συνδέει το παρελθόν και το παρόν.

Η ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ

(Αντωνόπουλος Βαγγέλης, Βέττα Θάλεια, Γαβαλάς Γιώργος, Πυλαρινού Μαρία, Ρήγα Μάρω,Σταμούλη Νατάσα)

Η ομάδα των μελετητών στην επιστολή που γράφεται με αφορμή την δημοσίευση της έγκρισης της νέας Προμελέτης για το Μουσείο, θεωρεί ότι μείζον ζήτημα δημόσιας συζήτησης είναι το ανησυχητικό μοτίβο που έχει εγκαθιδρυθεί τελευταία στην παραγωγή και διαχείριση των Δημόσιων Χώρων, Κτιρίων και Μνημείων. Δεν διεκδικούν κάτι με δεδομένο ότι σύμφωνα με την προκήρυξη “η υποχρέωση ανάθεσης της μελέτης στον βραβευθέντα μελετητή διατηρείται για τη διοργανώτρια αρχή μέχρι τέσσερα (4) έτη”.

Με την παρέμβασή αυτή, αναμένουν και ελπίζουν στην αντίδραση των συναδέλφων μηχανικών και την έγκαιρη και ξεκάθαρη τοποθέτηση του ΤΕΕ σε όσα διαδραματίζονται στο δημόσιο Χώρο χωρίς δημόσιο Λόγο.

Τέλος, παραθέτουν ένα συνοπτικό και κατατοπιστικό χρονικό της εμπλοκής τους στη μελέτη για το Μουσείο από το 2012 μέχρι σήμερα.

Η ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Αθήνα 21/01/2022

Με αφορμή τη δημοσιοποίηση της έγκρισης νέας Προμελέτης για το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Σιλό Πειραιά από το Κεντρικό Συμβούλιο Μουσείων του ΥΠΠΟΑ, ως μελετητές του 1ου βραβείου του αντίστοιχου ανοιχτού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, αισθανόμαστε την ανάγκη να κάνουμε μια τοποθέτηση επί όσων διαδραματίζονται.

Καθιστούμε εξαρχής σαφές ότι ο σκοπός της παρέμβασής μας δεν αφορά στην αποκατάσταση κανενός προσωπικού ζητήματος ηθικής ή νομικής τάξης. Επισημαίνουμε εξάλλου ότι σύμφωνα με την προκήρυξη του Διαγωνισμού “η υποχρέωση ανάθεσης της μελέτης στον βραβευθέντα μελετητή διατηρείται για τη διοργανώτρια αρχή μέχρι τέσσερα (4) έτη”, τα οποία έχουν προ πολλού παρέλθει, όπως και οι ελπίδες μας να δούμε κάποτε υλοποιημένη τη βραβευμένη πρότασή μας για το Μουσείο. Δεν προτιθέμεθα, τέλος, να αναφερθούμε σε κανένα σημείο στην εκπονηθείσα, με απευθείας ανάθεση, νέα μελέτη, καθώς είναι πάγια αρχή μας να μην σχολιάζουμε δημοσίως μελέτες συναδέλφων μηχανικών, πόσο μάλλον όταν αγνοούνται πλήρως τα νέα δεδομένα που τέθηκαν για την τύχη του ΣΙΛΟ.

Αυτό όμως που θεωρούμε μείζον ζήτημα δημόσιας συζήτησης που υπερβαίνει τα στενά όρια του Τεχνικού Κλάδου, είναι το ανησυχητικό μοτίβο που έχει εγκαθιδρυθεί τελευταία στην παραγωγή και διαχείριση των Δημόσιων Χώρων, Κτιρίων και Μνημείων. Και αυτό είναι ένα θέμα που μας αφορά όλους, ένα πεδίο στο οποίο έχουν γίνει πολλοί κοινωνικοί αγώνες ώστε να κατακτηθεί ένα θεσμικό πλαίσιο που να εξασφαλίζει τη διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων, τη μέγιστη δυνατή αξιοκρατία επιλογών και την αναβάθμιση της ποιότητας του παραγόμενου έργου.

Ο σχεδιασμός του δημόσιου χώρου είναι μια σύνθετη και κοινωνικά ευαίσθητη διαδικασία, της οποίας η υλοποίηση δεν αφορά ούτε στις αποφάσεις των εκάστοτε διαχειριστών των κυβερνητικών θώκων, ούτε στις επιλογές και επιδιώξεις μεμονωμένων ιδιωτών. Αφορά πρωτίστως την κοινωνία, που όχι μόνο καλείται να επωμιστεί το οικονομικό κόστος, αλλά είναι αυτή που ως τελικός αποδέκτης/χρήστης του χώρου θα τον αγκαλιάσει ή θα τον απορρίψει. Αφορά επίσης την αρχιτεκτονική κοινότητα, η οποία καλείται να αφουγκραστεί τις κοινωνικές ζυμώσεις και προβληματισμούς που διαμορφώνουν τις απαιτήσεις του δημόσιου χώρου. Η Πολιτεία από τη μεριά της, οφείλει να διασφαλίζει την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου που η ίδια έχει θέσει με στόχο την επίτευξη του καλύτερου αποτελέσματος, το οποίο και εξασφαλίζεται σε μέγιστο βαθμό μέσω των ανοιχτών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών. Μέσα στο πλαίσιο των ζητουμένων του εκάστοτε διαγωνισμού, ο πλουραλισμός στην κατάθεση ιδεών, η ελευθερία στη δημιουργία προτάσεων, η ισότιμη κρίση της επιλογής από ειδικές επιτροπές και η δημόσια έκθεση των παραγόμενων αποτελεσμάτων, είναι η διαδικασία που εξασφαλίζει την αναβάθμιση της ποιότητας του δημόσιου χώρου και κατά συνέπεια του πολιτισμού της χώρας.

Η Πολιτεία θα όφειλε επίσης να εξασφαλίζει τη βιώσιμη πορεία του έργου από τη διενέργεια ενός διαγωνισμού έως την υλοποίηση, διαφορετικά δε μπορούμε παρά να μιλάμε για κατάφωρο εμπαιγμό του συνόλου των συμμετεχόντων σε διαδικασίες που ενώ απαιτούν μεγάλο κόπο, χρόνο και κόστος, αποδεικνύονται ατελέσφορες.

Στην περίπτωση του ΣΙΛΟ, το ΥΠΠΟΑ αποφάσισε να αγνοήσει τα αποτελέσματα ενός προβεβλημένου διεθνούς ανοιχτού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού και να προχωρήσει στην απ’ ευθείας ανάθεση της μελέτης του έργου υπό τη χορηγία ιδιωτικού Ιδρύματος, περιορίζοντας το ρόλο της Πολιτείας στην υπογραφή εγκρίσεων που αποδίδουν τον απαραίτητο θεσμικό “μανδύα” σε προ-ειλλημένες αποφάσεις.

Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που αγνοείται και απαξιώνεται το αποτέλεσμα ενός αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, είτε με τη πλήρη εγκατάλειψη του έργου, είτε με την μεταγενέστερη απευθείας ανάθεσή του σε άλλους μελετητές. Πλήθος αξιόλογων συναδέλφων έχουν να μαρτυρήσουν αντίστοιχες εμπειρίες. Η πλήρης, όμως, εκχώρηση της διαχείρισης των επεμβάσεων σε σημαντικά μνημεία και τοπόσημα της χώρας μας σε χορηγούς-ευεργέτες, είναι μια πρακτική που προβάλλει εσχάτως ως σχεδόν αποκλειστική, σε πλήθος προβεβλημένων έργων που διαχειρίζεται το ΥΠΠΟΑ και λοιποί φορείς. Το αποτέλεσμα είναι η κλιμακούμενη ακύρωση του δημόσιου χαρακτήρα της παραγωγής δημόσιου/κοινωνικού χώρου, η απαξίωση των θεσμών που η ίδια η Πολιτεία έχει θεσπίσει, αλλά και η απαξίωση, εν τέλει, του συνόλου του επιστημονικού τεχνικού κλάδου της χώρας.

Με την παρέμβασή μας αυτή, αναμένουμε και ελπίζουμε στην αντίδραση των συναδέλφων μας μηχανικών και την έγκαιρη και ξεκάθαρη τοποθέτηση του ΤΕΕ σε όσα διαδραματίζονται στο δημόσιο Χώρο χωρίς δημόσιο Λόγο...

Οι αρχιτέκτονες μηχανικοί:

Αντωνόπουλος Βαγγέλης, Βέττα Θάλεια, Γαβαλάς Γιώργος, Πυλαρινού Μαρία, Ρήγα Μάρω, Σταμούλη Νατάσα

Υ.Γ.

Για ιστορικούς καθαρά λόγους, παραθέτουμε ένα συνοπτικό χρονικό της εμπλοκής μας στη μελέτη για το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων Πειραιά:

- Τον Μάρτιο του 2012 προκηρύσσεται από τον ΟΛΠ και το ΥΠΠΟΑ, Ανοιχτός Διεθνής Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός ο οποίος ολοκληρώνεται τον Οκτώβριο του ίδιου έτους με την τελική συμμετοχή 89 μελετών από Ελλάδα και εξωτερικό.

- Στις 05/02/2013 ανακοινώνεται το αποτέλεσμα της κριτικής επιτροπής του Διαγωνισμού (με πρόεδρο τον αείμνηστο καθηγητή Δ.Φατούρο) και η μελέτη μας αποσπά το 1ο βραβείο, το οποίο και μας απονέμεται στις 28/03/2013 δια χειρός της ίδιας της κ. Μενδώνη (τότε γ.γ. του ΥΠΠΟΑ).

Η κ. Λίνα Μενδώνη, στις 28 Μαρτίου 2013, ως Γενικός Γραμματέας του ΥΠΠΟΑ τπαραδίδει το 1ο βραβείο στους μελετητές. Πηγή: από το αρχείο των μελετητών

-Από Οκτώβριο έως Δεκέμβριο του 2013 γίνεται μια σειρά συναντήσεων εργασίας με το Υπουργείο Πολιτισμού (Διεύθυνση Μελετών Μουσείων, Διεύθυνση Μουσείων, Εκθέσεων & Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, Εφορία Εναλίων Αρχαιοτήτων) οι οποίες και καταλήγουν στην παρουσίαση της Μελέτης στην αρ.7 συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Μουσείων στις 18/12/2013.

- Στις 26/03/2014 δημοσιοποιείται η παμψηφεί έγκριση του Συμβουλίου Μουσείων.

-Στην περίοδο 12/2014 και 01/2015 γίνεται σειρά συναντήσεων με τη Διεύθυνση Τεχνικών έργων του ΟΛΠ και συμβούλου της “Πολιτιστικής Ακτής Πειραιά” για την προετοιμασία της σύμβασης εκπόνησης μελετών Οριστικής Φάσης του έργου. Με την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης του λιμένα στην COSCO δύο μήνες μετά, σταματάει και η όποια επαφή ή ενημέρωσή μας για την τύχη του έργου από τους αρμόδιους φορείς.

Από την έκθεση των διακρίσεων και των συμμετοχών στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, Μάρτιος 2013, Πηγή: από το αρχείο των μελετητών

- Στη συνέχεια, πληροφορούμαστε το 2019 από τον Τύπο, την ένταξη του Μουσείου στο Αρχικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα και Μελέτη Διαχείρισης της ΟΛΠ ΑΕ, την απόφαση ΚΑΣ και ΚΣΝΜ για μουσειακή χρήση του κτιρίου ΣΙΛΟ και κήρυξη όλης της περιοχής μεταξύ Ηετιώνειας Ακτής και Ποσειδώνος ως αρχαιολογικό χώρο και τέλος την αποδοχή από την Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ) του αιτήματος του ΥΠΠΟΑ για μετατροπή του ΣΙΛΟ σε Μουσείο.

- Τον Απρίλιο του 2020 εκπονείται από το ΥΠΠΟΑ νέα μουσειολογική Μελέτη με άγνωστο αντικείμενο τροποποιήσεων η οποία και εγκρίνεται τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους.

- Τον Μάρτιο του 2021 το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων στο ΣΙΛΟ Πειραιά εντάσσεται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

- Και φτάνουμε στον Δεκέμβριο του 2021, οπότε και γίνεται γνωστή η υπογραφή έγκρισης δωρεάς του Ιδρύματος του εφοπλιστή Π. Λασκαρίδη για την εκπόνηση Προμελέτης, άγνωστης ανάθεσης και κόστους, η οποία και παρουσιάζεται προς έγκριση στο Κεντρικό Συμβούλιο Μουσείων, μόλις ένα μήνα μετά, στις 17/01/2022.

Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΑΔΑΣ

Είναι ίσως η πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια που ο ΣΑΔΑΣ παρεμβαίνει τόσο δυναμικά με μία συγκροτημένη, και πολύ καλά τεκμηριωμένη που υπογράφει ο πρόεδρος Δημήτρης Ξυνομηλάκης. Μια ιδιαίτερα σκληρή ανακοίνωση που τελικά ζητά από την Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού, για λόγους ηθικούς και δεοντολογικούς:

Να ανακαλέσει τη συγκεκριμένη απόφαση και να προχωρήσει στην υλοποίηση της πρότασης που έχει επιλεγεί με τη θεσμική διαδικασία του Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού.

Να ζητήσει από τους δωρητές τη συνδρομή τους για αυτό το έργο με τις όποιες αναπροσαρμογές της μελέτης πιθανόν να είναι σήμερα απαιτητές.

Οι νέοι μελετητές να παραιτηθούν της ανάθεσης συμβάλλοντας στο επαγγελματικό ήθος.

Αξίζει να την διατρέξετε:

ΑΠ. 67167 / Αθήνα 21 Ιανουαρίου 2022

Προς:

Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού

– Υπουργό, κα Λίνα Γ. Μενδώνη

– Γενικό Γραμματέα Πολιτισμού, κο Γεώργιο Διδασκάλου

Κοινοποίηση:

Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας

– Υπουργό, κο Κώστα Σκρέκα

– Υφυπουργό Χωροταξίας & Αστικού Περιβάλλοντος, κο Νικόλαο Ταγαρά

– Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος, κο Ευθύμιο Μπακογιάννη

Πρόεδρο ΤΕΕ, κο Γιώργο Στασινό

Θέμα: Μετατροπή του εμβληματικού SILO στον Πειραιά σε Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων

Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,

Αξιότιμε κύριε Γενικέ Γραμματέα,

Έκπληξη και μεγάλο προβληματισμό προκαλεί η ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ), για την έγκριση της Νέας Αρχιτεκτονικής και Μουσειολογικής Μελέτης αναφορικά με τη μετατροπή του εμβληματικού SILO στον Πειραιά σε Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων.

Θυμίζουμε:

Το 2012 ανακοινώνεται, με πολύ θετικές αντιδράσεις, η προκήρυξη Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού με το ίδιο θέμα από τον ΟΛΠ και το ΥΠΠΟΑ, σύμφωνα με την περί αρχιτεκτονικών διαγωνισμών θεσμοθετημένη διαδικασία.

Η προκήρυξη είναι πληρέστατη και το κτηριολογικό και το μουσειολογικό πρόγραμμα σαφέστατα διατυπωμένο με την έγκριση φυσικά του ΥΠΠΟΑ.

Στην κριτική επιτροπή συμμετέχει εκπρόσωπος του ΥΠΠΟΑ.

Εκδηλώνεται μεγάλο διεθνές ενδιαφέρον για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό.

Στον διαγωνισμό συμμετέχουν 95 γραφεία πολλά από τα οποία είναι από το εξωτερικό.

Ακολουθείται κατά γενική ομολογία μία άψογη και τεκμηριωμένη διαδικασία κρίσης και απονομή των προβλεπόμενων βραβείων.

Το αποτέλεσμα κρίνεται επιτυχές και σύμφωνα με δημοσιεύματα συμβάλλει στη βελτίωση της εικόνας της σύγχρονης Αρχιτεκτονικής Δημιουργίας στην πατρίδα μας.

Έκτοτε, όλη η αρχιτεκτονική κοινότητα και ο κόσμος της πολιτιστικής δημιουργίας περίμενε την υλοποίηση αυτού του έργου που καθυστερούσε όμως με την αιτιολογία της αδυναμίας χρηματοδότησης.

Σήμερα, προφανώς με τη συνδρομή του ιδρύματος «Λασκαρίδη» αίρονται τα προβλήματα χρηματοδότησης της προμελέτης, ώστε το έργο να χρηματοδοτηθεί από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα. Με το πνεύμα αυτό είναι αποδεκτή ή όποια συνδρομή των δωρητών και τους αναγνωρίζεται.

Δεν μπορεί όμως να γίνει αποδεκτό το γεγονός της παράκαμψης και αγνόησης ενός «Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού», δηλαδή μιας καθ’ ομολογία πολιτιστικής διαδικασίας, με την επιλογή μιας άλλης μη αξιολογημένης και αμφισβητούμενης πρότασης, με τη δικαιολογία της κάλυψης του κόστους της προμελέτης.

Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή μια πρόταση καταδικασμένη στην αμφισβήτηση και ανεπάρκεια, επειδή έχει αποφύγει την βάσανο της επιστημονικής και συγκριτικής κρίσης, με τη δικαιολογία ότι «η σημερινή νομοθεσία, όπως τροποποιήθηκε το 2021, δεν απαιτεί διαγωνισμό» και τελικά την κατασκευή ενός δοτού Μουσείου ταυτισμένου με την αποφυγή της αξιολόγησης.

Δεν μπορεί να είναι αποδεκτή μια διαδικασία που εκθέτει την Ελλάδα, που τόλμησε σε περίοδο κρίσης να προκηρύξει έναν Διεθνή Διαγωνισμό, υποσχόμενη σοβαρότητα και αξιοκρατικές διαδικασίες, και αποδεικνύεται ανίκανη σήμερα να τα υποστηρίξει.

Δεν μπορεί ένας κρατικός φορέας, να ψεύδεται και να προσβάλει μια τάξη επιστημόνων, που αφιέρωσαν χρόνο, κόπο και χρήμα για να συμμετάσχουν σε μία διαδικασία, πιστεύοντας στο απόλυτα θεμιτό όραμά τους.

Δεν είναι αντίστοιχα δεοντολογικά αποδεκτό συνάδελφοι αρχιτέκτονες, να αποδέχονται την ανάληψη ενός μελετητικού αντικειμένου, παρακάμπτοντας συναδέλφους που έτυχαν της διάκρισης, λειτουργώντας κανιβαλικά ως διεκπεραιωτές εμπορικών πράξεων.

Κατόπιν αυτών, το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ – Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων ζητά από την Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού, για λόγους ηθικούς και δεοντολογικούς:

• Να ανακαλέσει τη συγκεκριμένη απόφαση και να προχωρήσει στην υλοποίηση της πρότασης που έχει επιλεγεί με τη θεσμική διαδικασία του Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού.
• Να ζητήσει από τους δωρητές τη συνδρομή τους για αυτό το έργο με τις όποιες αναπροσαρμογές της μελέτης πιθανόν να είναι σήμερα απαιτητές.
• Οι νέοι μελετητές να παραιτηθούν της ανάθεσης συμβάλλοντας στο επαγγελματικό ήθος.

Μια τέτοια αντιμετώπιση θα έπειθε ότι στη χώρα μας επιτέλους τηρούνται πραγματικά οι θεσμικές διαδικασίες, η αξιολόγηση και οι κανόνες δεοντολογίας. Μια τέτοια αντιμετώπιση θα έπειθε ότι ο πολίτης μπορεί να εμπιστεύεται τη Δημόσια Διοίκηση.

Με εκτίμηση,

Για το Διοικητικό Συμβούλιο ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ

Ο Πρόεδρος

Δημήτρης Ξυνομηλάκης

Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑ

Μία ακόμη τεκμηριωμένη αναφορά στο θέμα, που θέτει τα ουσιαστικά και σημαντικά ερωτήματα που δημοσιεύτηκε στο Facebook στις 23 01 2023

Ένα σημείωμα 

για το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων 

στο Σιλό Σιτηρών του ΟΛΠ 

εφ’ όλης της ύλης

Απεικόνιση του υπό κατασκευή Σιλό με τον ταινιόδρομο και τις μόνιμες δεξαμενές δίπλα τους, από τη δημοσίευση του λόγου του προέδρου του ΟΛΠ Ν. Γεννηματά στην τελετή του θεμέλιου λίθου, στις 28 Οκτωβρίου 1934.

Πηγή: Εγκυκλοπαιδική Περιοδική Έκδοσις ΠΕΙΡΑΪΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ "Αρχείο Πειραϊκών Σπουδών" - Τριμηνιαίον Περιοδικόν, Τεύχος 1ον, Εκδοτικός & Καλλιτεχνικός Οργανισμός Πειραιώς "Η Γλαυξ", Πειραιεύς Ιανουάριος 1966.

Η υπόθεση του Σιλό, της μετατροπής του σε Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, ξεκίνησε το 2010. Ήταν μία ιδέα που δρομολογήθηκε από τον τότε κρατικό ΟΛΠ στα πλαίσια ενός εύστοχου ευρύτερου προγράμματος, της Πολιτιστικής Ακτής. Θα περιλάμβανε μία έκταση 180 περίπου στρεμμάτων με τον γειτονικό αρχαιολογικό χώρο της Ηετιώνειας Πύλης, τις Μόνιμες Κτιστές Δεξαμενές του 1898, τον Ταινιόδρομο Σιτηρών με τους αναρροφητικούς γερανούς δίπλα στο ιστορικό πλωτό μουσείο «Liberty». Ένας ισχυρός πόλος πολιτισμού στην καρδιά του λιμανιού.

Ο εντυπωσιακός μπετονένιος πύργος του Σιλό Σιτηρών υπήρξε μία πρωτοφανής σε μέγεθος, μορφή και τεχνολογία κατασκευή για την εποχή του. Κτίστηκε στην προβλήτα της Κρεμμυδαρούς, τη σημερινή Ηετιώνεια το 1934-1936. Τα σχέδια και ο εξοπλισμός ήρθαν από τη Γερμανία και τη Siemens-Bauunion με επίβλεψη του μηχανικού Νικολάου Γαβαλά ο οποίος μεταξύ άλλων είχε σχεδιάσει και το Δημόσιο Καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν στην Αθήνα. Το πρότυπο του πύργου της αποθήκης σιτηρών ακολουθήθηκε στη συνέχεια και στα λιμάνια της Καβάλας, της Καλαμάτας, του Βόλου.

Όταν αποφασίστηκε η δημιουργία του μουσείου με την επανάχρηση του κτιρίου, προκηρύχθηκε ένας διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ο οποίος ολοκληρώθηκε το 2013. Είχε εντυπωσιακή επιτυχία με συμμετοχή 89 αρχιτεκτονικών ομάδων, εκ των οποίων οι 35 ήλθαν από τον διεθνή χώρο. Ψυχή του γενικού επιχειρησιακού σχεδίου ήταν ο σύμβουλος του τότε προέδρου του ΟΛΠ Γιώργου Ανωμερίτη, ο αρχιτέκτων Γιώργος Αραχωβίτης. Πρόεδρος της κριτικής επιτροπής ορίστηκε ένα μεγάλο όνομα της ελληνικής αρχιτεκτονικής, ο τέως πρύτανης του ΑΠΘ Δημήτρης Φατούρος. Βραβεύθηκαν πέντε προτάσεις· οι τρεις Ελλήνων αρχιτεκτόνων, μία σχεδιασμένη από Ρουμάνους και μία από Ισπανούς αρχιτέκτονες.

Το Υπουργείο Πολιτισμού προχώρησε στην επεξεργασία και στην εξειδίκευση των μελετών του Α’ βραβείου όπως προέβλεπε ο νόμος. Ο ΟΛΠ, σύμφωνα με τη φρέσκια αποκάλυψη του Γιώργου Ανωμερίτη στο δημοτικό ραδιόφωνο «Κανάλι Ένα – 90,4», εξασφάλισε στο ταμείο του 60 εκ. ευρώ για την υλοποίηση του έργου. Στη συνέχεια προχώρησε στον σχεδιασμό και ενός δεύτερου μουσείου, της αρχαίας πόλης του Πειραιά, με επανάχρηση του κτιρίου των συνεργείων του ΟΛΠ δίπλα ακριβώς στην Ηετιώνεια Πύλη, στο Καστράκι της Δραπετσώνας. Ακολούθησε διαγωνισμός με επίσης μεγάλη συμμετοχή και βραβευμένες καλές μελέτες.

Το 2014 η Πολιτιστική Ακτή περιελήφθη στο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας. Όμως την ίδια χρονιά οριστικοποιήθηκε η συνολική πώληση του ΟΛΠ στην Cosco. Τούτο έφερε και διάφορα ευτράπελα, καθώς η κινεζική διοίκηση αρνείτο να αποζημιώσει τις αρχιτεκτονικές ομάδες του διαγωνισμού, για να αναγκαστεί να το πράξει λίγο αργότερα μετά από νομικές ενέργειές τους.

Στη συνέχεια το 2015-2016, κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης για την τελική υπογραφή της παραχώρησης του λιμανιού, εξαιρέθηκαν πολλοί αρχαιολογικοί και δημόσιοι χώροι, τα Λιπάσματα, η Κυνόσουρα, η Ηετιώνεια, οι πλατείες Καραϊσκάκη, Αγίου Νικολάου και άλλοι χώροι αλλά όχι το Σιλό. Πάλι ο Γ. Ανωμερίτης είπε στη συνέντευξη του ότι το ζητούσε επιτακτικά από το ΤΑΙΠΕΔ αλλά εκείνο δεν το έπραξε. Το δυστύχημα είναι ότι ουδείς εκ των φορέων της πόλης, ο Δήμος Πειραιά, οι σύλλογοι και τα επιμελητήρια αλλά ούτε οι εθνικοί επιστημονικοί σύλλογοι αρχαιολόγων, αρχιτεκτόνων ή το Εργατικό Κέντρο Πειραιά με τα συνδικάτα δεν είχαν στηρίξει σε εκείνη τη φάση την ιδέα του μουσείου και τη διεκδίκηση του από την Cosco. Η πόλη του Πειραιά ρημαγμένη από την κρίση προσπαθούσε να περισώσει θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις. Πού σκέψεις για μουσεία. Η δε τότε φανατισμένη αντιπολίτευση πίεζε με κραυγές και συμπαραστάτες τα ΜΜΕ και την Τρόικα για ταχεία συνολική πώληση του λιμανιού άνευ όρων.

Παρόλα αυτά, το 2016-2017 μετά από επίμονες πιέσεις των πολιτικών ηγεσιών του Υπουργείου Ναυτιλίας και του Υπουργείου Πολιτισμού όπως και αργότερα με αποφάσεις του ΚΑΣ -και κόντρα στην επιχείρηση λεηλασίας από το ΤΑΙΠΕΔ- η Πολιτιστική Ακτή και το μουσείο επιβλήθηκαν ως χρήση. Αναφέρονται ρητά στα σχέδια και στο Master Plan του ΟΛΠ, που εκπονήθηκαν το 2018 όπως και σε αυτό που ακολούθησε το 2019. Οι ίδιες ρητές αναφορές εντάχθηκαν και στο Στρατηγικό Σχέδιο του 2021. Χωρίς όμως να προσδιορίζεται ο τρόπος υλοποίησης τους.

Κάπως έτσι, παρά τους σκοπέλους, το 2018 τα πράγματα ήταν έτοιμα για να προχωρήσει το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων. Η τοπική ηγεσία της Cosco όμως ήταν ανένδοτη. Το ότι είχε δεσμευτεί ποσόν 60 εκ. ευρώ στο ταμείο του ΟΛΠ, για την κατασκευή του μουσείου ήταν άγνωστο στους πάντες. Αποκαλύφθηκε μόλις τώρα. Και οι Κινέζοι έλεγαν στην κυβέρνηση ότι δεν είναι υποχρέωση τους να κατασκευάσουν μουσείο. Ο Προκόπης Παυλόπουλος πηγαίνοντας στην Κίνα ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον Μάιο του 2019 μετέφερε, σε συνεννόηση με το Υπουργείο Πολιτισμού, την πρόταση για το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Σιλό του Πειραιά. Οι εκεί πολιτικοί ηγέτες, μάλλον πιο ανοιχτόμυαλοι από τους εν Πειραιεί εγκατεστημένους μάνατζερς, αντέδρασαν θετικά.

Ως τότε ο Δήμος Πειραιά δεν είχε αναλάβει ούτε μία πρωτοβουλία για το θέμα. Σε πιέσεις και παρεμβάσεις των δημοτικών συμβούλων του «Λιμανιού της Αγωνίας», της Μαρίας Σταθάκη και της Βάνας Μελά, η δημοτική αρχή δια του Γιάννη Μώραλη αντέτασσε τις αμφιβολίες αν όχι την άρνηση για την αναγκαιότητα της δημιουργίας της Πολιτιστικής Ακτής.

Μετά τις εκλογές, ο Πειραιάς ενημερώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ότι το έργο θα προχωρήσει. Ήταν ένα πολύ καλό νέο μέσα στο από πολλές μεριές αρνητικό τοπίο και εξελίξεις στο λιμάνι.

Η υπόθεση θα προχωρούσε μια χαρά αν δεν εμφανίζονταν γκρίζες ζώνες οι οποίες χρειάζονται ξεκαθάρισμα.

Η πανηγυρική ανακοίνωση για την έγκριση των μελετών του Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων από το Συμβούλιο Μουσείων αξίζει όντως να μας κάνει να χαρούμε. Αλλά αιωρείται ένα πρώτο μεγάλο ερωτηματικό: Γιατί οι μελέτες και το πρώτο βραβείο του διεθνούς διαγωνισμού πετάχτηκαν στα σκουπίδια και εμφανίστηκε μία άλλη μελέτη, αγνώστου πατρός και σκοτεινών διαδικασιών ανάθεσης, η οποία εκτός των άλλων έχει πολλά-πολλά προβλήματα σε σχέση με το εμβληματικό ιστορικό και αρχαιολογικό τοπίο του Σιλό; Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ) εξέδωσε μία ιδιαίτερα σκληρή ανακοίνωση και έχει δίκιο. Το ίδιο θέμα έθεσε και η πρόεδρος του Συλλόγου Αρχαιολόγων (ΣΕΑ).

Δεύτερο και ίσως ακόμη πιο σημαντικό ερώτημα: Όντως η παλαιά διοίκηση του ΟΛΠ είχε κρατήσει απόθεμα για την κατασκευή του έργου ύψους 60 εκ. ευρώ; Δεν είναι λίγα! Τι έγιναν αυτά τα χρήματα; Γιατί πάμε στο Ταμείο Ανάκαμψης για 75 εκ. ευρώ, όταν υπήρχε αυτό το δεσμευμένο ποσόν.

Τρίτο και ακόμη πιο κρίσιμο ερώτημα: Με ποια ακριβώς σχέση θα λειτουργήσει το νέο μουσείο μέσα σε παραχωρημένα ακίνητα στην Cosco; Διότι μιλάμε ξεκάθαρα για δημόσιο μουσείο με αρχαιολογικούς θησαυρούς ασύλληπτης αξίας, για ένα από τα σημαντικότερα αποθετήρια της αρχαιολογικής κληρονομιάς που διαθέτει η χώρα μας και ολόκληρος ο κόσμος. Είναι τα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών, από τις αθηναϊκές τριήρεις και τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων ως τον «Μέντορα» που θα φιλοξενηθούν σε ένα από τα κορυφαία βιομηχανικά μνημεία μας, το Σιλό Σιτηρών του 1936. Ποια περιοχή, ποιες προσβάσεις, ποιες είσοδοι θα συνδέσουν το μουσείο με την πόλη, με τους υπόλοιπους αρχαιολογικούς χώρους, με τους πειραϊκούς σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς; Τι θα γίνει με την Πολιτιστική Ακτή, με τα υπόλοιπα μνημεία, τον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Αγίου Διονυσίου, τις Μόνιμες Κτιστές Δεξαμενές, τον Ταινιόδρομο Κράκαρη και το πλωτό μουσείο «Liberty» που οι φήμες το θέλουν να φεύγει από τον Πειραιά για να δέσει δίπλα στο «Αβέρωφ» στο Τροκαντερό;

Και τελευταίο αλλά όχι έσχατο ερώτημα: Πού βρίσκεται το σπουδαίο Ιστορικό Αρχείο του ΟΛΠ, αυτό που διασώζει όλη την ιστορία του μεγάλου λιμανιού μας. Έχει χαθεί εκτός ελέγχου σε κάποιες αποθήκες της Cosco ή θα το ψάχνουμε αλλού;

Για την Αθήνα και τον Πειραιά, το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων και η Πολιτιστική Ακτή είναι ένα από τα εγχειρήματα μακράς πνοής, ένα όραμα μετασχηματισμού του χαρακτήρα της δημόσιας πόλης και του λιμανιού της προς το καλό. Δεν υπάρχει λόγος να σκιάζεται αυτή η πορεία από γκρίζες κηλίδες.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση