ΚΑΤΟΙΚΙΑ: ΣΧΕΔΙΑΖΩ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΩ, ΣΚΕΠΤΟΜΑΙ

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ ΜΕ 

ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

μια έκδοση του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ 

που επιμελείται η Ομότιμη Καθηγήτρια Σάσα Λαδά

«Δεν κατοικούμε επειδή έχουμε κατασκευάσει, αλλά κατασκευάζουμε για να κατοικούμε, επειδή είμαστε ήδη κάτοικοι. Μόνο εάν είμαστε ικανοί να κατοικήσουμε, μόνο τότε μπορούμε να κατασκευάσουμε».  

Martin Heidegger 

Η πληροφορία για την νέα έκδοση αυτού του σημαντικού τόμου, ήλθε πρόσφατα από την Σοφία Τσιράκη, 5 χρόνια αργότερα από τότε που σχετικές εκδηλώσεις για την κατοικία πραγματοποιήθηκαν στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής, στην Θεσσαλονίκη το 2011. 

η Σάσα Λαδά

Επικοινώνησα με την Σάσα Λαδά που συντόνισε την όλη εκδήλωση και επιμελήθηκε αυτή την έκδοση (University Studio Press), η οποία ανταποκρίθηκε άμεσα και έτσι έφτασε στα χέρια μου «τιμής ένεκεν», ο καλοσχεδιασμένος αυτός τόμος, όπου μέσα από 36 κείμενα και την συμμετοχή 57 αρχιτεκτόνων, συζητείται, διερευνάται και αναπλαισιώνεται το περιεχόμενο της διδασκαλίας και του σχεδιασμού της κατοικίας που αποτελεί πρωταρχικό ζήτημα για την αρχιτεκτονική σύνθεση. 

Από την εισήγηση του Λόη Παπαδόπουλου, σελ. 117 

Η έκδοση αυτή επιδιώκει να καταγράψει τις σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις του «κατοικείν», περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων, θεματική ανοιχτή σε σύγχρονες φιλοσοφικές, φαινομενολογικές, ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές διαστάσεις. Επίσης, μελετάται η διδασκαλία της κατοικίας στις αρχιτεκτονικές σχολές ή τμήματα των ελληνικών πανεπιστημίων και παρατίθεται ένας μεγάλος αριθμός μαθημάτων για την κατοικία, που ανιχνεύουν με πειραματικές και καινοτόμες προσεγγίσεις, νέες προγραμματικές και συνθετικές εκδοχές. Παράλληλα, παρουσιάζονται σύγχρονα παραδείγματα κατοικιών (υλοποιημένων ή μη) που εικονογραφούν νέες προσεγγίσεις και αναπαραστάσεις της αρχιτεκτονικής. 

Από την εισήγηση των Κώστα Νικολαϊδη και Caroline Edwards, κατοικία σε κίνηση δίπλα σε κίνηση, σελ 367 

Πιο αναλυτικά, κάτω από τον γενικό τίτλο «Κατοικία: Σχεδιάζω, κατασκευάζω, σκέπτομαι» και με υπότιτλο ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ, η έκδοση αυτή παρουσιάζει αναλυτικά μια σειρά εκδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη και διήρκεσαν από τις 14 Φεβρουαρίου μέχρι τις 3 Μαρτίου 2011. 

«Κατοικώντας τους διαδρόμους» , σελ. 403 

Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν με ένα εντατικό εργαστήριο κατασκευών για την κατοίκιση του τμήματος όπου για τρείς ημέρες (14-17 Φεβρουαρίου 2011) «μια έξοχη φοιτητική ομάδα από αγόρια και κορίτσια, μαζί με καθηγητές ζωγραφικής που βάφαν τοίχους και καθηγήτριες να κουβαλούν μακέτες και σχέδια, υπολόγιζαν και γελούσαν, έκοβαν σανίδες και μετέφεραν υλικά, βίδωναν και συναρμολογούσαν». 

«Κατοικώντας τους διαδρόμους» , σελ. 415 

Στις 17 Φεβρουαρίου εγκαινιάστηκε έκθεση φοιτητικών θεμάτων από εργαστήρια και διπλωματικές που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια μαζί με φωτογραφίες με θέμα την φοιτητική ζωή στις φοιτητικές εστίες του Πανεπιστημίου. 

Από την έκθεση των φοιτητικών θεμάτων από διάφορα εργαστήρια ή διπλωματικές που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια 

Στις 25,26 και 27 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε το τριήμερο Συμπόσιο, που συγκέντρωσε συναδέλφους από όλες τις αρχιτεκτονικές σχολές της χώρας με αξιόλογο θεωρητικό και αρχιτεκτονικό έργο στο θέμα της κατοικίας. 

Βασισμένο στο ερώτημα που θέτει ο Martin Heidegger στο κείμενό του ‘Building, Dwelling, Thinking’ για το τι σημαίνει να κτίζεις να κατοικείς, καθώς και ποια είναι η σχέση ανάμεσά τους, το Συμπόσιο συγκροτήθηκε σε τρεις θεματικές ενότητες: 

Από την εισήγηση του Δημήτρη Αντωνακάκη με τίτλο: Πολυκατοικία, Επανάληψη-Μεταμόρφωση-Παραλλαγή, σελ. 42-43 

Α. Σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις του «κατοικείν». Η θεματική ήταν ανοικτή σε σύγχρονες φιλοσοφικές, φαινομενολογικές, ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές διαστάσεις του «κατοικείν». Συμμετείχαν οι:

Δημήτρης Φατούρος, Τάσος Μπίρης, Δημήτρης Αντωνακάκης, Σουζάνα Αντωνακάκη, Αγνή Κουβελά, Αναστάσιος Κωτσιόπουλος, Χρήστος Παπούλιας, 

Από την εισήγηση του Αριστείδη Αντονά, Κλειστάνοικτη κατοικία, σελ. 149 

Λόης Παπαδόπουλος, Πάνος Δραγώνας, Ζήσης Κοτιώνης, Αριστείδης Αντονάς, Πολυξένη Μάντζιου, Βασίλης Στρουμπάκος, Δήμητρα Χατζησάββα 

Β. Η διδασκαλία της κατοικίας στις αρχιτεκτονικές σχολές της Ελλάδας, όπου παρουσιάστηκαν μεθοδολογικές προσεγγίσεις του ‘κατοικείν’, η κατοικία ως σύγχρονο αστικό φαινόμενο σε διαφορετικά τοπία ή συμφραζόμενα, εναλλακτικές στρατηγικές σχεδιασμού, καθώς και η διερεύνηση σύγχρονων μορφών προγραμμάτων κατοίκησης, πως μονογονεϊκές οικογένειες, άστεγοι κλπ. Παρουσιάστηκαν εισηγήσεις των: 

Από την εισήγηση της Μπούκη Μπαμπάλου-Νουκάκη, σελ 203 

Θεανώ Φωτίου, Μπούκη Μπαμπάλου-Νουκάκη, Τατιάνα Ανδρεάδου/Ζωή Καραμάνου/Σταμάτης Κουκόπουλος, Γιώργος Παπακώστας/Σοφία Τσιτιρίδου/Κατερίνα Χατζηκωνσταντίνου, 

Από την εισήγηση του Νίκου Καλογήρου, Κατοικία στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης, σελ. 231

Από την εισήγηση της Σάσας Λαδά, εργασία φοιτητή Σπύρου Μέλλιου, σελ. 248 

Και των: Νίκος Καλογήρου, Σάσα Λαδά, Φάνη Βαβύλη/Κώστας Οικονόμου/Ευανθία Δόβα/Δημήτρης Κονταξάκης/Θάλεια Γρηγοριάδου, Άγις Αναστασιάδης/Πάνος Άσημος/Πάνος Σταθακόπουλος, 

Από την εισήγηση του Κώστα Μανωλίδη, Σχεδιασμός κατοικίας, μακέτες εργασίας 3ου εξαμήνου 2010-2011, σελ. 273 

Κώστας Μανωλίδης, Θεοκλής Καναρέλης, Έβελυν Γαβήλου/Φοίβη Γιαννίση/Κωστής Πανηγύρης, Ιορδάνης Στυλίδης, Γιάννης Αίσωπος/ Δήμητρα Κατσώτα/Αγάπη Πρωίμου/Πέτρος Μπαμπάσικας/Αλεξάνδρα Στράτου /Μαρία Παπαφίγκου, Μαρία Αναστασίου/Γιάννης Βλάχος/Δημήτρης Θωμόπουλος, Νίκος Σκουτέλης. 

Από την εισήγηση των Γιάννης Αίσωπος/ Δήμητρα Κατσώτα/Αγάπη Πρωίμου/Πέτρος Μπαμπάσικας/Αλεξάνδρα Στράτου /Μαρία Παπαφίγκου, σελ. 305 

Γ. Παρουσίαση σύγχρονων παραδειγμάτων (υλοποιημένων ή μη) κατοικίας στην Ελλάδα. Οι εισηγητές/τριες, αρχιτέκτονες/ισσες με υψηλό θεωρητικό αλλά και υλοποιημένο αρχιτεκτονικό έργο, συνδυάζανε επιπλέον οι περισσότεροι/ες και την ιδιότητα του δασκάλου. 

Μαρία Κοκκίνου/Ανδρέας Κούρκουλας, Κατοικία στο Ψυχικό, σελ. 343 

Σοφία Τσιράκη, Μαρία Κοκκίνου/Ανδρέας Κούρκουλας, Κατερίνα Τσιγαρίδα, Κώστας Νικολαϊδης/Caroline Edwards, Ζαφειρία Κωτσοπούλου/Μαρία Μακρή, Φλάβιο Ζανόν, Σπύρος Παπαδόπουλος 

Από την εισήγηση των Ζαφειρία Κωστοπούλου και Μαρίας Μακρή, Εξαώροφη Πολυκατοικία στην οδό Καθ. Ρωσίδη, Θεσσαλονίκη, σελ. 375 

Η κατοικία έχει κατά καιρούς και στο παρελθόν απασχολήσει τις Αρχιτεκτονικές Σχολές, με σημαντικές πρωτοβουλίες και αντίστοιχες εκδόσεις. Θα τολμούσα να πω ότι αυτή την φορά το όλο εγχείρημα συμπληρώνει και ίσως ξεπερνά σε πληρότητα κάθε προηγούμενο. Θα ήταν χρήσιμο να ακολουθήσει σύντομα παρουσίαση του τόμου αυτού στην Αθήνα και πιθανόν να ενταχθεί στη σειρά των βιβλίων που διανέμονται στους φοιτητές μέσω του συστήματος "Εύδοξος".

Από την εισήγηση της Κατερίνας Τσιγαρίδα, Άνδρος και Αντίπαρος, Θερινές κατοικίες. σελ. 356-357 

Την έκδοση αυτή θα την βρείτε στο βιβλιοπωλείο UNIVERSITY STUDIO PRESS, στην Αθήνα Σόλωνος 94, στην Θεσσαλονίκη Αρμενοπούλου 32 και σε άλλα επιλεγμένα βιβλιοπωλεία.