ΤΟ MEGA YACHT “XANA”

στα World Superyacht Awards 2022

&

ΔΥΟ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ

στο Μουσείο Μπενάκη

Η θαλαμηγός ΧΑΝΑ του γραφείου ΑΜΚ και οι αρχιτέκτονες Μυρτώ Κιούρτη άνω και οι Γιάννης Παπαδόπουλος και η Γεωργία Δασκαλάκη κάτω

Μια διεθνής παρουσία του ελληνικού γραφείου ΑΜΚ, στις πέντε πρώτες υποψηφιότητες για την καλύτερη μετασκευή μιας ιδιωτικής θαλαμηγού, σε τελετή Βραβείων στο Λονδίνο, και δύο ενδιαφέρουσες διαλέξεις που πραγματοποιήθηκαν στο Μουσείο Μπενάκη, στο πλαίσιο του 18ου κύκλου διαλέξεων Ελλήνων αρχιτεκτόνων, που οργανώνει το ΕΙΑ, είναι τα δύο σημερινά θέματα. Δύο αναρτήσεις που αναδεικνύουν το υψηλό επίπεδο και τις επιτυχίες των ελληνικών γραφείων, νέων βασικά μελετητών στον σχεδιασμό τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

1.

ΤΟ MEGA YACHT “XANA”

ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΑΜΚ

Στα πέντε καλύτερα στον κόσμο

Έχω ήδη παρουσιάσει στο παρελθόν τα επιτεύγματα του γραφείου ΑΜΚ Architecture and Design (βλ. εδώ) που αποτελεί συνέχεια του από το 1974 γνωστού γραφείου του εικαστικού Μιχάλη και της Αγνής Κατζουράκη, καθώς και της Ειρήνης Φιλιππίδη, σύντροφο του Δημήτρη Φιλιππίδη, που τώρα έχει παραχωρήσει την σκυτάλη στην αρχιτέκτονα Άννα Κουτσοκώστα και στην interior designer Μαρίνα Φιλιππίδη, που με την ομάδα τους συνεχίζουν με επιτυχία το έργο του σχεδιασμού σκαφών, θαλαμηγών και κρουαζιερόπλοιων αλλά και ξενοδοχείων. Είχα μάλιστα σημειώσει τότε:

Από τα κρουαζιερόπλοια, τα ξενοδοχεία και άλλα έργα διακρίνεται μια διαφορετική από την τρέχουσα προσέγγιση αρχιτεκτονική και ενός design υψηλών προδιαγραφών που τελικά έχει καταστήσει το γραφείο αυτό αναγνωρισμένο διεθνώς. Μία διαδρομή που χαρακτηρίζεται από μία σεμνή αρχιτεκτονική ματιά χωρίς σχεδιαστικές ακρότητες σε πλοία με ανθρώπινη κλίμακα και όχι μόνο.

Το γραφείο ΑΜΚ ανέλαβε το 2017, το εξ ολοκλήρου design για την ανακατασκευή του mega yacht XΑΝΑ, μήκους 45,8 μ., το οποίο βρέθηκε ανάμεσα στις πέντε προς βράβευση υποψηφιότητες διεθνώς, στην κατηγορία “Best rebuild” στην τελετή των World Superyacht Awards 2022, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Λονδίνο, με την παρουσία της αρχιτεκτόνισσας Άννας Κουτσουκώστα και της interior designer Μαρίνας Φιλιππίδη. 

Από την τελετή στο Λονδίνο, η Μαρίνα Φιλιππίδη στο κέντρο με το μαύρο φόρεμα, και αριστερά της η Άννα Κουτσουκώστα, ανάμεσα στους συντελεστές

Μία σημαντική διάκριση του ελληνικού design στην διεθνή σκηνή, για την εξ ολοκλήρου μετασκευή ενός υπάρχοντος yacht, αλλάζοντας την προηγούμενη και ξεπερασμένη κλασσικότροπη εικόνα.

Η προηγούμενη και ξεπερασμένη κλασσικότροπη εικόνα.

Η σημερινή εικόνα του αντίστοιχου χώρου

Όλα τα εσωτερικά και εξωτερικά καταστρώματα αποξηλώθηκαν πλήρως και σχεδιάστηκαν από την αρχή, με έμφαση στην κάθε λεπτομέρεια. Ξεκινώντας με μια νέα γενική διάταξη, εντάχθηκαν στο εσωτερικό νέες λειτουργίες και ανέσεις, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες και εξασφαλίζοντας ατμοσφαιρικό φωτισμό.

Εκτός από τα προσεγμένα και σχεδιασμένα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια εσωτερικά, ξεχώρισα τις επεμβάσεις στο Sun Deck, όπου η AMK δημιούργησε με ένα μοναδικό σχεδιασμό καθιστικά με ρευστές μορφές που αγκαλιάζουν το jacuzzi και εξελίσσονται σε ένα standing bar.

Αξίζει λίγος χρόνος για να απολαύσετε την μαγεία αυτής της θαλαμηγού, αποκτώντας μια συνολική εικόνα, στο σχετικό βίντεο που ακολουθεί:

2.

ΕΙΑ: ΔΥΟ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ  ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ,

στο Μουσείο Μπενάκη

Ερωτήματα για την έννοια της Δομής, το  μοντέρνο και τις  συλλογικότητες 

Την Τρίτη 24 Μαΐου 2022, στο πλαίσιο του 18ου κύκλου Διαλέξεων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων του ΕΙΑ, πραγματοποιήθηκε στο café του Μουσείου Μπενάκη στην Πειραιώς, η δεύτερη κατά σειρά διπλή διάλεξη στην οποία συμμετείχαν η Γεωργία Δασκαλάκη και ο Γιάννης Παπαδόπουλος / Daskalaki I Papadopoulos Architect, με θέμα ΕΡΓΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΓΕΣ και η Μυρτώ Κιούρτη | Myrto Kiourti   με θέμα ΣΥΓΚΙΝΗΣΙΑΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΣΜΟΣ - ΤΟ ΚΟΥΤΙ ΠΟΥ ΠΕΤΑΕΙ, με συντονιστή τον Αναστάσιο Κωτσιόπουλο.

Δύο διαλέξεις που όπως επεσήμανε η Σοφία Τσιράκη τις χαρακτήρισε η προσπάθεια να συνδυαστεί η έρευνα, η διδασκαλία, η θεωρητική αναζήτηση και η εφαρμογή της αρχιτεκτονικής, με έμφαση στην κοινωνική διάσταση.

Είχε προηγηθεί στις 30 Μαρτίου 2022 η πρώτη διπλή διάλεξη του νέου αυτού κύκλου με τους  Λέωνίδα Παπλαμπρόπουλος - Γεωργία Συριοπούλου/ Papalabropoulos Syriopoulou Architecture Bureau και τους Αλέξάνδρα Βούγι και Πλάτωνα Ησαϊα /  Fatura Collaborative.

Από την προηγούμενη διπλή διάλεξη με τους Λεωνίδα Παπλαμπρόπουλο - Γεωργία Συριοπούλου (άνω) και την Αλεξανδρα Βούγια και Πλάτων Ησαϊας (κάτω)

Αυτή την φορά υπό τον τίτλο ΕΡΓΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΓΕΣ: η Γεωργία Δασκαλάκη και ο Γιάννης Παπαδόπουλος μέσα από σειρά μελετών, διακρίσεων σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και υλοποιημένων έργων, εστίασαν στην οργάνωση του χώρου μέσα από βασικές τυπολογίες και δομές.

ο Γιάννης Παπαδόπουλος και η Γεωργία Δασκαλάκη

Τάσος Μπίρης, Δημήτρης Φιλιππίδης, Δημήτρης Αντωνακάκης

Παρόντες ήταν και δάσκαλοι των ομιλητών, οι οποίοι πέρα από την σχέση τους σαν προπτυχιακοί ή μεταπτυχιακοί φοιτητές, είχαν στην συνέχεια και μια επί πλέον ειδική σχέση, που προφανώς καθόρισε σε ένα βαθμό την πορεία τους και την εξέλιξή τους.

Συγκεκριμένα η Γεωργία Δασκαλάκη και ο Γιάννης Παπαδόπουλος, συνεργάστηκαν με τον Τάσο Μπίρη, που ως σύμβουλος τότε συνέβαλε να κερδίσουν το Γ΄ Βραβείο, στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για το συγκρότημα κατοικιών στο Μεταξουργείο, που τελικά επιλέχθηκε από την ΓΕΚ για να πραγματοποιηθεί, συγκροτώντας ένα σημαντικό τοπόσημο στην περιοχή. Ένα σύνολο γύρω από μια αυλή με αναφορές στα παλιά αθηναϊκά σπίτια, που αντέχει μέσα στον χρόνο και από όσο ξέρω φιλοξενεί εκεί και την Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ένα εξαιρετικό δείγμα του Μοντερνισμού πιστό στις αρχές και τον κώδικα του Γραφείου Μπίρη.

Έπαινος στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για συγκρότημα κοινωνικής κατοικίας στη Λάρνακα!

Βέβαια έκτοτε οι δύο ταλαντούχοι αρχιτέκτονες, μέσα στα δέκα χρόνια που ακολούθησαν, εγκατεστημένοι στην Κύπρο, οπλισμένοι με διδακτορικά και μεταπτυχιακά, έχουν πραγματοποιήσει σειρά σημαντικών κτιριακών έργων, έχουν διακριθεί σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και παράλληλα διδάσκουν στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Κύπρου ( ο Γ.Π.) και στη Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ (η Γ.Δ.).

Νέο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου και το υπαίθριο αμφιθέατρο Αγ.Δομετίου.

Ομάδα Σχεδιασμού: Αρχιτέκτονες: Γεωργία Δασκαλάκη, Γιάννης Παπαδόπουλος,

Αρχιτέκτονες-Σύμβουλοι: Elytron eu. (Χάρης Σαββίδης, Πέννυ Βαλσαμίδου)

Παρουσίασαν, μεθοδικά ενδιαφέροντα έργα, από πανεπιστημιακές σχολές μέχρι εσωτερικά διαμερισμάτων ενταγμένα σε 4 ενότητες με κριτήριο την έννοια της Δομής, αρθρώνοντας ένα θεωρητικό πλαίσιο με ενδιαφέροντα διαγράμματα, και αναδεικνύοντας την συνθετική τους δεξιότητα. Ξεχώρισαν οι επιδερμίδες, τα περιμετρικά διάτρητα πετάσματα που περιβάλουν κάποια από τα κτίριά τους, μέσα από τις κλιματικές ανάγκες της Κύπρου.

η Μυρτώ Κιούρτη

Ακολούθησε η Μυρτώ Κιούρτη, με τίτλο της διάλεξής της ΣΥΓΚΙΝΗΣΙΑΚΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΣΜΟΣ - ΤΟ ΚΟΥΤΙ ΠΟΥ ΠΕΤΑΕΙ: με επίκεντρο την πρόσφατη και διάσημη πλέον μικρή και ευρηματική κατοικία στο Χαϊδάρι. Πριν όμως την παρουσιάσει, βυθίστηκε στα βαθιά, με αναλύσεις, συσχετισμούς και θεωρητικές προσεγγίσεις, που σχετίζονται με την παράλληλη ερευνητική της δραστηριότητα και συγκεκριμένα στο πλαίσιο της διδακτορικής της διατριβής που πραγματοποίησε σε συνεργασία με τον Δημήτρη Φιλιππίδη, και της μεταδιδακτορικής της έρευνας στην Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ με τους Παναγιώτη Τουρνικιώτη και Θάνάση Παγώνη. Προηγήθηκε έτσι μια θεωρητική προσέγγιση, ένα είδος διδασκαλίας θα έλεγα, για το χρήσιμο και το ωραίο, με αναφορές στον Φονκτιοναλισμό, στον ρόλο του μοντερνισμού, τον Βιτρούβιο, τον Le Corbusier, τον Freud, τον Elias Nobert, ακόμη και τον Γκάτσο και τον Λάνθιμο.

Και όλα αυτά για μια προσθήκη σε υπάρχουσα κατοικία μέσα στον αστικό ιστό, στο Δάσος Χαϊδαρίου, που πραγματοποιήθηκε στην βάση της τυπικής ελληνικής οικοδομικής πρακτικής γνωστής ως «πανωσήκωμα», που κέντρισε το ενδιαφέρον του κοινού και άνοιξε τον δρόμο για έντονες συζητήσεις που ακολούθησαν.

Μία κατοικία που φιλοξενεί στο ισόγειο τους γονείς και στον όροφο τα παιδιά, όπου ανατρέπεται η λογική της καθιερωμένης όψης με την ένταξη ενός περιμετρικού αδιαφανούς πετάσμστος με μία σχισμή στο κάτω μέρος, που ορίζει έναν διαφορετικό ημιυπαίθριο χώρο που ενσωματώνεται με έναν ειδικό τρόπο με τον εσωτερικό χώρο.

Προηγήθηκε βέβαια ο επαναπροσδιορισμός των ψυχικών οριοθετήσεων ανάμεσα στους γονείς και τα ενήλικα παιδιά τους, τους κατοίκους του Κουτιού που πετάει. Μια διαδικασία που αναλύθηκε διεξοδικά, από την Κιούρτη.

Η κατοικία στο Χαϊδάρι πριν την επέμβαση

Η κατοικία στο Χαϊδάρι μετά την επέμβαση

Ένα πέτασμα  στην όψη ορίζει έναν διαφορετικό ημιυπαίθριο χώρο που ενσωματώνεται με έναν ειδικό τρόπο με τον εσωτερικό χώρο.

Στο τέλος των διαλέξεων και κατά την διάρκεια των συζητήσεων διατυπώθηκαν έντονα διαφορετικές απόψεις και κριτικές σκέψεις, από το κοινό, κυρίως από τους διδάσκοντες (Ηλία Κωνσταντόπουλο, Σοφία Τσιράκη, Τάσο Μπίρη, Δημήτρη Φιλιππίδη και Δημήτρη Αντωνακάκη) φτάνοντας και σε έντονους σχολιασμούς που κέντρισαν το ενδιαφέρον και αποκάλυψαν για άλλη μια φορά τον πλουραλισμό των προσεγγίσεων και των τάσεων στην Σχολή Αρχιτεκτόνων, όπως διαμορφώθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες.

Το θέμα, που προκάλεσε και τις περισσότερες αντιδράσεις, είναι η σχολαστική θεωρητική ανάλυση της Μυρτώς Κιούρτη, που πριν παρουσιάσει το πραγματικά έξυπνο και «ευρηματικό κουτί», διείσδυσε σε κανάλια κοινωνιολογίας, αστικής γεωγραφίας, ψυχανάλυσης, κ.α. και ταυτόχρονα μεταπήδησε σε συναισθηματικού χαρακτήρα αναφορές στους συνιδιοκτήτες, προκαλώντας το κοινό αίσθημα του μοντερνισμού περί συλλογικότητας και αναιρώντας σε ένα βαθμό την εκ των έσω προέλευση της σύνθεσης, μέσα στην αναλυτική της σκέψη.

ο Τάσος Κωτσιόπουλος

Τόσο ο συντονιστής Τάσος Κωτσιόπουλος όσο και η Σοφία Τσιράκη, αλλά και ο Τάσος Μπίρης, επεσήμαναν ότι είναι εξαιρετική η αρχιτεκτονική της Κιούρτη, αλλά δεν έχει ανάγκη θεωρητικής υποστήριξης, που έχει τους κινδύνους της, και παράλληλα το έργο δεν μπορεί να πιστωθεί στους χρήστες, παρά μόνο στην αρχιτέκτονα, μακράν πλέον των προσεγγίσεων του Christofer Alexander. Η συζήτηση της Κιούρτη με τον κάτοικο, είπαν είναι κάτι παράδοξο μέσα από μια μοντερνιστική ματιά μια και η αρχιτεκτονική δεν απευθύνεται σε συγκεκριμένο κάτοικο στο βαθμό που ξεπερνάει τον βιολογικό μας χρόνο. Παράλληλα ο Δημήτρης Φιλιππίδης αξιολογώντας θετικά και τις δύο διαλέξεις ανέφερε ότι: Η προσέγγιση με τους κατοίκους δεν είναι ποτέ απλή δεν είναι προβλέψιμη και δεν είναι ποτέ σίγουρο που θα οδηγήσει. Και δεν μπορεί να γίνεται πάντα.   Πρόκειται για μια προνομιακή περίπτωση.

Παρά τις όποιες «απογοητεύσεις» που διατυπώθηκαν, η Μυρτώ Κιούρτη με την συγκροτημένη σκέψη που την διακρίνει, υπερασπίστηκε την άποψή της τονίζοντας ότι οι συζητήσεις με τους χρήστες απλά υπάρχουν ως έναυσμα, και ότι απλά συγκινείται με τους ανθρώπους παρά με τους αλγορίθμους.

Το μοντέρνο μιλάει για ήθος, είπε, που έχει να κάνει με συλλογικότητες και θεωρεί ότι το «πανωσήκωμα» είναι κάτι που αφορά την μισή Ελλάδα και αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο, άρα είναι κάτι συλλογικό, κλείνοντας με την εύστοχη παρατήρηση ότι: Απουσιάζουν οι συσχετισμοί της Αρχιτεκτονικής με την ανθρωπολογική και κοινωνιολογική σκέψη.

Τροφή για σκέψη η βραδιά, με δεδομένο ότι η Κιούρτη που δέχθηκε και τα πυρά, τοποθετήθηκε με έμφαση τεκμηριώνοντας την άποψή της πειστικά, δεχόμενη στην συνέχεια και την έμμεση στήριξη του Δημήτρη Αντωνακάκη. Μέσα από την περιγραφή μιας σκηνής από ταινία του Κουροσάβα, ο Αντωνακάκης αναφερόμενος στην προσπάθεια των ομιλητών να αφήσουν ίχνη μέσω της δουλειάς τους, τόνισε ότι όσο πιο συνειδητή είναι αυτή η προσπάθεια τόσο πιο κοντά είμαστε στον κάτοικο, στον άνθρωπο, όχι στον χρήστη. Ο χρήστης αναλώνει, ο κάτοικος ζει και είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση