ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ: «ΕΙΔΥΛΛΙΑ ΟΔΟΣ»

SEAN SCULLY: «ΕΠΙΒΑΤΗΣ» ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΣΗΘΙΩΤΑΚΗΣ: 

«ΟΙ ΠΥΛΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ»

Παρά τις ανησυχίες και του περιορισμούς λόγω πανδημίας οι εκθέσεις στις γκαλερί και τα Μουσεία καλά κρατούν και πραγματικά φέτος έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Είναι δύσκολο να επιλέξει κανείς που θα πρωτοπάει, όπως άλλωστε συμβαίνει και με τα θέατρα, και στο πλαίσιο αυτό εκτιμώ ότι είναι χρήσιμο να πραγματοποιούνται κάποιες πιο αναλυτικές παρουσιάσεις ειδικά των εκθέσεων, πέρα από τα συνοπτικά δελτία τύπου, τόσο για να πληροφορήσουν όσο και για προσελκύσουν τους ενδιαφερόμενους να τις επισκεφτούν. Σήμερα παρουσιάζονται στην συνέχεια τρεις εκθέσεις που κατάφερα να επισκεφτώ τις τελευταίες ημέρες και κατέγραψα εικόνες τόσο από τους χώρους και την ατμόσφαιρα, όσο και από τα έργα.

1.

ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ: «ΕΙΔΥΛΛΙΑ ΟΔΟΣ»

ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

Στον προαύλιο χώρο της έκθεσης, το έργο της Δανάης Στράτου, Πάνω στην Γη Κάτω από τα Σύννεφα, Χειροποίητα πήλινα αγγεία, χώμα, νερό.

Μαρία Μαραγκού

Χρωστάμε πολλά στην Μαρία Μαραγκού, που έχει αφιερώσει την ζωή της κυρίως στην Τέχνη αλλά και στην αρχιτεκτονική, και από την δεκαετία του ΄80 τις υπηρετεί επάξια. Καταρχήν ως μαχόμενη δημοσιογράφος και κριτικός Τέχνης στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία και στην κρατική τηλεόραση και αργότερα, ως επιμελήτρια θεματικών και μονογραφικών εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε Μπιενάλε Βενετίας και Sao Paulo. Και στην συνέχεια ως επιμελήτρια τέχνης και διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης στο Ρέθυμνο, όπου κατάφερε να δημιουργήσει μια συλλογή τουλάχιστον 700 έργων και να οργανώσει σημαντικές εκθέσεις. Στην Αθήνα ξεχωρίζει η έκθεση με τίτλο «Η υπέρβαση της Άβυσσος» που πραγματοποιήθηκε το 2016 στο Ωδείο Αθηνών. Μία πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Οργανισμού ΝΕΟΝ την οποία επιμελήθηκε η Μαραγκού σε συνεργασία με τον ιστορικό τέχνης Δημήτρη Παλαιοκρασσά. (βλ. εδώ) 

Άποψη της έκθεσης. Στο κέντρο το έργο του Αντώνη Βολανάκη, Nymph #4, (2022), Κολώνα με νυφικά ενδύματα καθ΄ ύψος.

Αυτή την φορά, πάνω σε μια ιδέα που γεννήθηκε στον ζόφο του παγκόσμιου εγκλεισμού, και κατά την διάρκεια των αγαπημένων της περιπάτων στα μονοπάτια του Λυκαβηττού, την Ρωμαϊκή αγορά και τα Αναφιώτικα, σε δρόμους σημερινούς, σε δρόμους 25 αιώνων, έστησε μια έκθεση σύγχρονης τέχνης στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων με τίτλο «Ειδύλλια οδός». Τριάντα τρία έργα σύγχρονων καλλιτεχνών συνδέουν το παρόν με το παρελθόν, δίχως νοσταλγία, με οδηγούς υλικά που χρησιμοποιούνταν επί αιώνες ως πρώτη ύλη για την τέχνη και τη χειροτεχνία. Το χώμα, το μαλλί, τα καλάμια, τα υφαντά, το μάρμαρο, αλλά και τα άχυρα, και οι κλωστές, αποτελούν τα κύρια υλικά των έργων μέσα από μια πρωτογενή και ευαίσθητη επεξεργασία.

Αυτό που με "ακούμπησε"  σε αυτή την έκθεση είναι η ματιά της Μαραγκού, που ευαισθητοποιείται από το ατελές, το εύθραυστο, το χειροποίητο, την  ύφανση και τα κεντήματα σε εργόχειρα των γυναικών, αλλά και από την ταπεινότητα του ποιητικού έργου με τα καλάμια του Νίκου Αλεξίου. 

Η Μαραγκού έστησε υποδειγματικά αυτή την έκθεση, με μία άνεση που επιτρέπει στον επισκέπτη να απολαύσει τα έργα πάνω σε καθαρές επιφάνειες, με προσεγμένους φωτισμούς και ενδιαφέρουσες συσχετίσεις. Παράλληλα, κατάφερε με την υποστήριξη και των ανθρώπων της Τεχνόπολης, να αναβαθμίσει και να αναδείξει έναν χώρο που μέχρι σήμερα παρέμενε αναξιοποίητος, εξασφαλίζοντας μια ακόμη σημαντική αίθουσα εκθέσεων, μια νέα KunstHalle.

Παραθέτω στην συνέχεια ενδεικτικά κάποια από τα έργα που κετέγραψα:

Μιχάλης Μιχαηλίδης, Δύο Ιστία, (1998), Ύφασμα, ξύλο

Στην ξενάγηση που παρακολουθήσαμε είχαμε τη τύχη να είναι μαζί μας και να μας μιλήσουν για τα έργα τους δύο σεμνές καλλιτέχνιδες. Η Βασιλική Λευκαδίτη μας αποκάλυψε την μαγεία της εικαστικής μετάπλασης δύο εγγράφων συμβολαιογραφικών πράξεων προικοσυμφώνου του 1895 σε ένα μεγάλων διαστάσεων κέντημα, με κόκκινη κλωστή σε ένα υπόλευκο μακρόστενο ύφασμα από κάμποτο, αποτέλεσμα ενός ατέλειωτου μόχθου.

Βασιλική Λευκαδίτη

Το έγγραφο του προικοσυμφώνου

Βασιλική Λευκαδίτη, Προικοσύμφωνο, 2021-2022, κέντημα μεγάλων διαστάσεων

Ζωή Γαϊτανίδου, Eyewitness, 2020, Κλωστή, ακρυλικά και παστέλ σε καμβά

Δημήτριος Αντωνίτσης, Abacus, 2021, Μαλλί, δέρμα φιδιού, ξύλο

Επισκέπτες ξεναγούνται στο έργο της Καλλιόπης Λαιμού, I am Home, 2019. Ύφασμα, ατσάλι, φωτογραφία σε βαμβάκι, ράψιμο στο χέρι και χαλί Βεσσαραβίας αντίκα.

Η Βούλα Γουνέλα, που ήταν επίσης παρούσα, αναφέρθηκε στην σημασία του κενού, που αναζητά τον χώρο του,  στα φύλλα από πηλό που διπλώνουν και στο πάνω μέρος τους φέρουν πορσελάνη.

Βούλα Γουνέλα

Βούλα Γουνέλα, Ραφές στο χρόνο, 2019, Πορσελάνη, χυτό μολύβι & Περιτροπές 2017

Andrian Villar Rohas, Untitled from the series What Fire Has Brought to Me, (2008), 58 στοιχεία άψητου πηλού.

Lynda Benglis, Adia (2013), Κεραμικό με υάλωση

Ηλίας Κοέν, Ασπρόμαυρη Αλυσίδα από πηλό, 2019. Κεραμικά και πλαστικά δεματικά

Ελένη Λύρα, Ερμές (2021), δύο στήλες από γύψο και χρώματα σκόνες. (λεπτομέρεια)

Νίκος Αλεξίου (1987-1992), Ηλιακό δωμάτιο, Καλάμια, ύφασμα

Παντελής Χανδρής, Τρόπαιο (1993)

Άγγελος Παπαδημητρίου, Τα δαχτυλίδια πέφτουνε τα χέρια μένουν ίδια. (λεπτομέρεια)

Ανέστης Ιωάννου, New Sun Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, 2019, Μάρμαρο, σίδερο και ρόδες για πατίνια

Πάνος Φαμέλης, Ο σιγαστήρας (προσχέδια 3), 2022, Γλυπτικό Σχέδιο, γραφή πάνω σε ξύλο από το προσωπικό του ημερολόγιο

Δημήτρης Ρεντούμης, Οδηγός επιβίωσης της Mary Shelley (2021)

Ο κατάλογος της έκθεσης

Την έκθεση συνοδεύει ένας μικρού μεγέθους, περιεκτικός κατάλογος, που επιμελήθηκε η Μαρία Μαραγκού. Μία προσεγμένη έκδοση με ανατρεπτικό layout, που παρουσιάζει φωτογραφικό υλικό από τα έργα, από διαφορετικές οπτικές, με ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες, και ενημερωτικά κείμενα για το καθένα.

 Διάρκεις της έκθεσης μέχρι 6 Μαρτίου 2022

2.

SEAN SCULLY: «ΕΠΙΒΑΤΗΣ» ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ

ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

Fort #1, 1978

Ο Sean Scully, o σημαντικός αυτός  Ιρλανδοαμερικανός καλλιτέχνης, έδωσε τα πρώτα δέιγματα γραφής στην Ελλάδα πριν από δέκα χρόνια με την πρώτη του ατομική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη με τίτλο «Δωρικός Ρυθμός» (Sean Scully Doric Order). Έργα του βρίσκονται σε αναρίθμητες συλλογές σε όλο τον κόσμο συμπεριλαμβανομένων και των μουσείων Museum of Fine Arts – Βοστώνη, Metropolitan Museum of Art – Νέα Υόρκη, MOMA – Νέα Υόρκη, Tate – Λονδίνο και Museo Nacional Reina Sofia – Μαδρίτη.

Σήμερα επανέρχεται στην Ελλάδα με 103 έργα πραγματοποιημένα από την δεκαετία του 1960 με τις πρώτες παραστατικές προσπάθειες, μέχρι το 2020 με τα μεγάλων διαστάσεων «μινιμαλιστικά» έργα του, κατανεμημένα σε δύο αίθουσες στο Μουσείο Μπενάκη. Λάδια, ακρυλικά, υδατογραφίες, σχέδια και ένα εμβληματικό γλυπτό, στα οποία εκτυλίσσεται ένας διαρκής διάλογος με εμβληματικά κινήματα και σπουδαίους ζωγράφους της ευρωπαϊκής ζωγραφικής. Τα εμβληματικά αυτά έργα πλαισιώνουν σχέδια και σημειώσεις του καλλιτέχνη.

Crossover Painting 1, 1974

Ακρυλικό σε καμβά

Without, 1988, Λάδι σε λινό

Window with, 2015, Λάδι σε αλουμίνιο

What Make Us Too, 2017

Λάδι ακρυλικό σε αλουμίνιο

Arles-Nacht-Vincent, 2015, Λάδι σε λινό

Διάρκεια έκθεσης μέχρι 6 Μαρτίου 2022

3.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΣΗΘΙΩΤΑΚΗΣ: «ΟΙ ΠΥΛΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΥ»

“THE GATES OF HEAVEN”

ΣΤΗΝ ΔΛ GALLERY

«Τι είναι λοιπόν οι Πύλες του Παραδείσου; Είναι το οικείο, το γνωστό, το ασφαλές που μας καθησυχάζει, ή το άγνωστο που μας φοβίζει και μας προκαλεί; Είναι το αίμα, η απώλεια, η εμπειρία του πένθους, η καταστροφή, ο πόνος και στον αντίποδα το όνειρο, η μνήμη, το ιδανικό, το μεγάλο υπαρξιακό ερώτημα του τέλους. Το Πέρασμα στην άλλη όχθη, στο επέκεινα.»

Παραθέτω αυτό το απόσπασμα από το κείμενο του Γιάννη Λασηθιωτάκη, που συνοδεύει την τελευταία ατομική του έκθεση, την δεύτερη κατά σειρά, στον ίδιο χώρο όπου στο πλαίσιο μίας «παράξενης αφαιρετικής γραφής» που τότε «επιζητούσε ένα διάλογο με το ανείπωτο», αυτή την φορά ο ίδιος σημειώνει ότι «γίνεται μια προσπάθεια ανασυγκρότησης ενός χωρικού γεγονότος στο οποίο ο θεατής καλείται να βιώσει τον ανθρώπινο πόνο, ακολουθώντας τη λογική και τη σημειολογία μιας σταύρωσης».

Ομολογώ ότι δυσκολεύτηκα να μπω στο κλίμα αυτής της προσπάθειας και των προθέσεών του, όπως το περιγράφει στο κείμενό του. Θαύμασα την καθαρότητα και την υψηλή αισθητική των αφαιρετικών ανεικονικών αναζητήσεων, που πραγματικά συνομιλούν με τον καλύτερο τρόπο με την αρχιτεκτονική και την ατμόσφαιρα του χώρου της γκαλερί ΑΔ. Απουσιάζει όμως η συγκίνηση από αυτή την σειρά των έργων, που αυτή την εποχή βρίσκει πρόσφορο έδαφος στο εξωτερικό και κάνει τα έργα του Λασηθιωτάκη περιζήτητα.

Σε αυτή την εποχή, που βιώνουμε την διαδικτυακή αποστασιοποίηση εν μέσω συνεχόμενης πανδημίας, αναζητώ, όπως άλλωστε και το είπα στον ίδιο, ίχνη από το αίσθημα και τις ατμόσφαιρες των έργων του παλιού Λασηθιωτάκη, ειδικά της έκθεσής του στο Βυζαντινό Μουσείο το 2012 (εδώ). Πέρασαν βέβαια δέκα χρόνια από τότε. Όλα αλλάζουν και η πορεία προς την αφαίρεση είναι τελικά προδιαγεγραμμένη για κάθε καλλιτέχνη. Ο ευαίσθητος Γιάννης Λασηθιώτάκης στην νέα αυτή διαδρομή του, έχει ανοίξει νέες Πύλες του ελάχιστου υλικού αποτυπώματος, νέους δρόμους με βαθιές ρίζες, προσπερνώντας την παλιότερη διαδρομή του, και σε κάθε περίπτωση, όλοι εμείς που τον παρακολουθούμε παραμένουμε σταθερά συνοδοιπόροι.

Την έκθεση συνοδεύει καλαίσθητος κατάλογος με φωτογραφίες των έργων.

Ο κατάλογος της έκθεσης

Διάρκεια έκθεσης μέχρι 30 Απριλίου 2022.

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση