ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ 

10 γυναίκες: μια διάλεξη, δύο βιβλία 

__________________________

1. Νούση Κορίνα, 2.Τσακοπούλου Έλλη, 3. Μπίζα Ευαγγελία  

4. Μάρδα Νέλλη, 5. Κωνσταντινίδου Ελένη, 6. Βοζάνη Αριάδνη 

7. Τζάκου Αναστασία 

8. Κωστίκα Μυρτώ 

9. Καρακώστα Σέβα 

__________________________

10. Χουλάκη Μαρία 

Δεν ξέρω πώς συνέπεσε και δύο ημέρες πριν την ημέρα της γυναίκας ήρθαν στα χέρια μου δύο εξαιρετικά προσεγμένες και ενδιαφέρουσες εκδόσεις, που προετοιμάστηκαν αποκλειστικά από δέκα γυναίκες. 

Πρόκειται για δύο βιβλία που δεν κυκλοφορούν στο εμπόριο. Πραγματοποιήθηκαν με αφορμή πανεπιστημιακές και εκθεσιακές δραστηριότητες, που συχνά χάνονται μέσα στα στενά πλαίσια των χώρων που φιλοξενούνται.

1.

Νούσυ Κορίνα, Τσακοπούλου Ελένη: 

«ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ» 

Διάλεξη και έκδοση στο ΕΜΠ

Το πρώτο βιβλίο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των διαλέξεων που πραγματοποιούνται από τους φοιτητές των Σχολών Αρχιτεκτονικής στο τελευταίο εξάμηνο των σπουδών τους. 

Οι φοιτήτριες Νούση Κορίνα και Τσακοπούλου Έλλη επέλεξαν σαν θέμα την «ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ» και επικεντρώθηκαν σε 3 ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΕΣ και συγκεκριμένα για τις τρεις αρχιτεκτόνισσες Αναστασία (Σούλα) Τζάκου, Μυρτώ Κωστίκα και Σέβα Καρακώστα που δραστηριοποιήθηκαν την περίοδο της λεγόμενης «Αρχιτεκτονικής Άνοιξης» την δεκαετία του ΄60 και των αρχών το ΄70. 

Η διάλεξη πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2020 στο αμφιθέατρο της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, παρουσία της υπεύθυνης καθηγήτριας Νέλλης Μάρδα μαζί με τα μέλη της επιτροπής τις καθηγήτριες Έλενας Κωνσταντινίδου και Αριάδνης Βοζάνη και άλλων διδασκόντων όπως ο επίκουρος καθηγητής Γιώργος Αγγελής. Παρουσία επίσης  φοιτητών και μεγαλύτερων συναδέλφων όπως του Μάκη Κωστίκα και του αδελφού του Χρήστου, πολιτικού μηχανικού, του Δημήτρη Φιλιππίδη, του Αλέξανδρου Παπαγεωργίου-Βενετά, του Γιάννη Κούκη, του Πάνου Τσακόπουλου πατέρα της Ελένης και άλλων. 

Παρούσα και η Ευαγγελία Μπίζα ειδική στη καλλιτεχνική βιβλιοδεσία που επιμελήθηκε το βιβλίο που συνόδευε την διάλεξη. Ομολογώ ότι ζήλεψα αυτή την επιλογή, το χειροποίητο δέσιμο, τις εναλλαγές του κόκκινου, μπλε και άσπρου, το διπλό εξώφυλλο, το εξωτερικό μπλε κουτί. Ένα έργο τέχνης και στο εσωτερικό μια καλοσχεδιασμένη σελιδοποίηση. 

Το ίδιο ξεχωριστό ενδιαφέρον με εικαστικές επεμβάσεις είχε και η προβολή (power point) κατά την παρουσίαση της διάλεξης. 

Πολύ συνοπτικά η πολύ καλά συγκροτημένη αυτή διάλεξη και το βιβλίο αντίστοιχα περιλαμβάνει διακεκριμένες ενότητες: 

Στην πρώτη ενότητα γίνεται αναφορά στην γυναίκεια πορεία στην αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ελλάδα.  Ακολουθεί το κεφάλαιο με τίτλο «Αναδρομή» όπου μετά από τον προσδιορισμό του Ιστορικού πλαισίου γίνεται σύντομη αναφορά στην ελληνική μεταπολεμική αρχιτεκτονική και καταλήγει στην Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και το πλαίσιο της εποχής που φοιτούν οι τρεις αρχιτεκτόνισσες. 

Στις τρεις μονογραφίες που ακολουθούν, πέρα από τα βιογραφικά στοιχεία παρουσιάζονται επιλεγμένα έργα τα οποία έχουν μελετήσει είτε από μόνες τους είτε σαν μέλος ομάδας.

 Αναστασία Τζάκου

Μυρτώ Κωστίκα

Σέβα Καρακώστα

Μετά το κεφάλαιο με τα γενικά συμπεράσματα όπου εκτός από τις διαπιστώσεις σχετικά με τις επιρροές των τριών αρχιτεκτόνων και την αδυναμία προσδιορισμού ενός ειδικού χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής των γυναικών, ακολουθεί παράρτημα με πίνακες ετήσιας αποδελτίωσης των Αρχιτεκτονικών Θεμάτων και των Θεμάτων Χώρου + Τεχνών από το 1969 μέχρι το 1980 με τα δημοσιευμένα τους έργα. 

Σέβα Καρακώστα 

Ενδιαφέρον είχε η παρουσία στην διάλεξη της Σέβα Καρακώστα που προσήλθε  με την κόρη της, συνάδελφο που συνεχίζει το έργο της. Η Καρακώστα  με τις αναφορές της έκανε πιο ζωντανή την παρουσίαση. Μίλησε για τον αγώνα και την αγωνία των γυναικών να ισορροπήσουν δίπλα στους άνδρες στο επάγγελμα, αλλά και τα προβλήματα με τις υποχρεώσεις του σπιτιού που τις καταδυναστεύουν και δυσκολεύονται προσπαθώντας να συνδυάσουν και τα δύο. Από την συζήτηση που ακολούθησε προέκυψε ότι το μόνο που άλλαξε σήμερα είναι ότι στις σχολές αρχιτεκτονικής οι γυναίκες είναι πολύ περισσότερες από τους, άνδρες αλλά τα προβλήματα παραμένουν τα ίδια. Η αγωνία των γυναικών είναι διαρκής να αναγνωριστούν ισότιμα με τους άνδρες και παράλληλα να συνδυάσουν και τον ρόλο της συζύγου, μητέρας και νοικοκυράς.

2.

ΜΑΡΙΑ ΧΟΥΛΑΚΗ 

AFTER THE ANANT-GARDE 

έκθεση στο MOMus 

Την φωτογραφική ματιά της Μαρίας Χουλάκη την γνωρίζω τουλάχιστον εδώ και δέκα χρόνια. Στοχεύει στο απέριττο, το αναπάντεχο, το ημιτελές ακόμη και το περιθωριακό ή το παράδοξο, με μια υπόγεια σχετικά απαισιόδοξη και ευαίσθητη προσέγγιση. 

Αυτή την φορά, οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες της απεικονίζουν λεπτομέρειες από εγκαταλελειμμένα οικοδομήματα και συνομιλούν με έργα της ρωσικής πρωτοπορίας. Απόκοσμες αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες ημιτελών ή ερειπωμένων κτιρίων με χαρακτηριστικό στοιχείο το κενό, το ακατοίκητο, συσχετίζονται με τα κονστρουκτουβιστικά στοιχεία και την γεωμετρία έργων από την Συλλογή Κωστάκη, που τόσο μας πληγώνει μια και παραμένει αναξιοποίητη σχεδόν, εδώ και χρόνια στην Θεσσαλονίκη. 

Η Χουλάκη με έσπρωξε να ανακαλύψω ξανά αυτή την έκδοση του 1995 με τίτλο «Ρωσσική Πρωτοπορία 1919-1930 – Η Συλλογή Κωστάκη», μια έκδοση του Ιδρύματος Ιωάννη Φ. Κωστόπουλου, να την ξεφυλλίσω και πάλι και να απολαύσω την γοητεία της αφαίρεσης και των γεωμετρικών χαράξεων. Παράλληλα με συγκίνησε με την ευαίσθητη ματιά της αλλά και με την υπόμνηση να προστρέξω σε μια περίοδο της τέχνης που θαυμάζω. 

Η προσεγμένη αυτή έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με αφορμή την ομότιτλη έκθεση της Μαρίας Χουλάκη, στο πλαίσιο της κεντρικής έκθεσης της 7ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης με τον γενικό τίτλο «ΣΤΑΣΗ» από τις 12.10.2019 έως 16.02.2020. 

Η Μαρία Χουλάκη γεννήθηκε στο Ηράκλειο όπου ζει και εργάζεται ως φωτογράφος και καθηγήτρια τέχνης, με σπουδές στην Γαλλία, διδακτικό έργο, εικαστικές δραστηριότητες και συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις. Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και ατομικές, ενώ έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές και σε μουσεία. 

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση.