ΔΟΜΕΣ: ΗΜΕΡΙΔΑ ‘ΑΦΕΤΗΡΙΕΣ’ 2017

Η επιτυχής ολοκλήρωση του 1ου Κύκλου

_______________________________

Ντορέτ Παναγιωτοπούλου:

ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ: ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 

μια ξεχωριστή παρουσίαση

Ο Γιώργος Πανέτσος ανοίγει την ημερίδα

Ντορέτ Παναγιωτοπούλου, Παρθενώνας, μια κριτική Αποκατάσταση, όψη από το εσωτερικό του πύργου

Δεν ξέρω αν τελικά με αυτή την ημερίδα ολοκληρώνεται ένας πρώτος πετυχημένος κύκλος παρουσιάσεων από νέους αρχιτέκτονες κάτω των 45 χρόνων που παρουσίασαν από το 2014 έργα από όλο τον κόσμο, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, που αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και αφετηρία δικής τους δημιουργίας. Ελπίζω να υπάρχει συνέχεια με αυτή την εξαιρετική πρωτοβουλία των ΔΟΜΩΝ που μας έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσουμε έργα που ίσως δεν γνωρίζαμε ή να ανακαλύψουμε ενδιαφέρουσες πτυχές για έργα που μας είναι γνωστά.

Τα έργα που παρουσιάστηκαν φέτος προέρχονται από την Ευρώπη, την Αμερική, την Ασία έως το ουτοπικό. Καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα χρήσεων: κτήρια γραφείων, κατοικίες, περίπτερα, εκκλησίες, σχολεία, λουτρά, εκθεσιακούς χώρους και πάρκα.

Ελπίζω να επιβεβαιωθεί η πληροφορία μου ότι από την επόμενη χρονιά θα αλλάξει το όριο ηλικίας και πιθανόν θα αντιστραφεί. Σε κάθε περίπτωση περιμένουμε και την επόμενη σχετική έκδοση, όπου θα μπορέσουμε να δούμε συνοπτικά βέβαια, τα θέματα που παρουσιάστηκαν.

Εν αναμονή αυτής της έκδοσης, σήμερα θα περιοριστώ να παρουσιάσω μόνο τα πορτραίτα των ομιλητών και των συντονιστών, όσων κατάφερα να καταγράψω, με στόχο να πάρουν μια γεύση όσοι απουσίαζαν αλλά και για να τιμήσω και τους συμμετέχοντες νέους συναδέλφους που και αυτοί την φορά δικαίωσαν επάξια των «θεσμό» αυτό στο φιλόξενο Μουσείο Μπενάκη. 

Κεντρικός εισηγητής: Γεώργιος Πανέτσος, (πάνω αριστερά) 

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΕΣ: Σπύρος Ρογκάν, Γιώργος Τζιρτζιλάκης / Γιάννης Αίσωπος, Μαρίνα Φιλιπποπούλου / Ηλίας Ζέγγελης, Γεώργιος Πανέτσος. 

Απουσιάζει η φωτογραφία των με τους συντονιστές της 1ης συνεδρίας: Δημήτρη Γιαννίση / Παναγιώτη Τουρνικιώτη και της 3ης συνεδρίας Κωνσταντίνας Δεμίρη.

Ντορέτ Παναγιωτοπούλου - Ασπασία Κουζούπη - Στέλιος Τσαπάρας - Γιάννης Δουρίδας 

Βασίλειος Ντόβρος - Ιωσήφ Δακορώνιας - Στέργιος Γαλίκας + Εβελίνα Γαραντζιώτη - Αννίτα Κουτσονάνου 

Σπύρος Ι. Παπαδημητρίου - Στέλλα Πιερή - Αντώνης Κατσαρός - Θεοδόσης Ησαΐας 

Ειρήνη Ανδρουτσοπούλου - Μανώλης Οικονόμου -Παναγιώτης Ρούπας, 

Παναγιώτα Πασσιά - Εύα Σοπέογλου

Άλκηστις-Αθανασία Θωμίδου - Πάρις Φιλίππου - Αντώνης Μόρας - Νίκος Μαγουλιώτης - 

Ανδρέας Νικολοβγένης - Iva Vassileva - Αλέξανδρος Βαζάκας - Χρυσοκώνα Μαύρου 

Σωκράτης Γιαννούδης - Κατερίνα Κούρκουλα - Πανίτα Καραμανέα - Στέλλα-Κωνσταντίνα Παπασπύρου 

Γεώργιος Μπάτζιος - Κωνσταντίνος Μπούρας - Αλέξανδρος Κιτρινιάρης - Αναστασία Παπαδοπούλου + Βανέσσα Τσακαλίδου 

Απουσιάζουν δυστυχώς οι φωτογραφίες των ομιλητών Lantavos Projects - Ευάγγελος Λάνταβος, Διονύσης Γονατάς, Γιώργος Ρυμενίδης και Νίκος Πλατσάς + Κατερίνα Κρίτου

Δυστυχώς ξεχαστήκαμε στο διάλλειμα…

Από όλες τις συμμετοχές της ημερίδας επέλεξα να παρουσιάσω σήμερα, μια ιδιάζουσα, πρωτότυπη, τολμηρή και γοητευτική διάλεξη, που ξεχώρισε από όλες τις άλλες τόσο για την παράδοξη χρονικά, επιλογή ενός μνημείου του 5ου αι. π.Χ., όσο και γιατί πέρα από πηγή έμπνευσης αποτέλεσε και αφετηρία μια νέας δημιουργίας με εικαστικές και ποιητικές διαστάσεις. 

Θέμα ο Παρθενώνας, αυτό το σύμβολο του παγκόσμιου πολιτισμού και του έθνους, από το οποίο αφαιρέθηκαν βίαια όλα τα στρώματα της ιστορίας, αποστεώνοντας ένα συναρπαστικό μνημείο, στη βάση μιας ιδεολογικής πράξης που εξυπηρετούσε την διαμόρφωση της εθνικής μας ταυτότητας και τελικά κατέληξε ένα προστατευόμενο μουσείο του εαυτού του. 

Η Ντορέττ Παναγιωτοπούλου στο Βήμα

Έτσι στο πλαίσιο μιας σύγχρονης αντίληψης και συζήτησης για την αρχιτεκτονική του ιερού χώρου, η Παναγιωτοπούλου διερευνά τις μέσα στον χρόνο χωρικές διαμορφώσεις του μνημείου, που αποτελούν για αυτή «το έναυσμα του σχεδιασμού μιας νέας πρότασης που επανατοποθετεί τις διαφορετικές μορφές του ιερού μέσα από την ιδέα του montage/re-montage, που συμπιέζει το παρελθόν σε μία σημασιολογικά πυκνή εικόνα ταυτοχρονίας.» 

Πρόκειται για μια κριτική αποκατάσταση που έχει ένα ουτοπικό χαρακτήρα, με επιρροές και αναφορές στα σχέδια για το Campo Marzio, το ουτοπικό όραμα του Πιρανέζι, στο οποίο περιγράφεται ως ακριβές, συγκεκριμένο, αλλά αδύνατο. 

Μια τεκμηριωμένη ανάλυση και μια πρόταση με εξαιρετική εικονογράφηση και ευαίσθητα σχέδια και ψηφιακές ανασχεδιάσεις, που αξίζει να τα δείτε μεγεθυμένα.

Ντορέτ Παναγιωτοπούλου 

Παρθενώνας, Ικτίνος - Καλλικράτης, 
Αθήνα - Ελλάδα, 5ος π.Χ. αιώνα

ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ 

Η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας αποτέλεσε για εμένα ένα πεδίο έρευνας που διαπραγματεύεται την διασταύρωση των εννοιών της ταυτότητας και της μνήμης και παρουσιάζει το δισεπίλυτο πρόβλημα του ορισμού της ελληνικής ταυτότητας, το οποίο περιέχει εντάσεις που αποκαλύπτουν βαθιές ρίζες συγκρούσεων και διχοτομήσεων. 

Ψηφιοποίση Σχέδιου Μ. Κορρέ, λεπτομέρεια δαπέδου Πρόναου Παρθενώνα 

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ 

Μέσα από μια σύντομη αναδρομή στις ιστορικές και χωρικές μεταμορφώσεις του μνημείου, θα ήθελα να μιλήσω για αυτό που έχει ξεχασθεί ή έχει αφαιρεθεί, τονίζοντας έτσι την κρίσιμη σχέση μεταξύ τοπίου και μνήμης, καθώς ο τόπος εκλαμβάνεται ως ένα αρχείο μιας συλλογικής μνήμης του παρελθόντος, και συνεπώς ο Παρθενώνας παίρνει τη μορφή ενός πεδίου μάχης, όπου το παρελθόν παραμένει ανοιχτό και διεκδικήσιμο. 

ΤΟΠΙΟ - ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ 

Οι "τόποι μνήμης" δεν θα ήταν σε θέση να ασκούν τη μνημονική τους λειτουργία αν δεν βρίσκονταν στο σημείο τομής τοπίου και γεωγραφίας. Το γεγονός ότι παραμένουν στην θέση τους τους επιτρέπει να λειτουργούν ως φύλακες της προσωπικής και συλλογικής μνήμης. Ο στόχος αυτής της παρουσίασης είναι να επιτρέψει την δυνατότητα να φανταστεί κανείς το μνημείο όχι ως έναν παγιωμένο φορέα της ρητορικής της ταυτότητας, αλλά ως ένα παράδειγμα παραγωγικής πολιτιστικής σύγκρουσης - έναν ενδιάμεσο χώρο, ο οποίος ορίζεται από την συνύπαρξη των ατόμων και ομάδων που αφήνουν το αποτύπωμα τους, επιτρέποντας την σύγκρουση μεταξύ των μερών που τον αποτελούν, και μετατρέποντας έτσι την σύγκρουση σε συνύπαρξη. 

ΤΟΠΟΣ - ΜΝΗΜΗ

Μέσω μιας καθαρά ιδεολογικής επιλογής, τον 19ο αιώνα κλήθηκε να αποτελέσει το σύμβολο μιας αφετηρίας, το όραμα της αναβίωσης με τη μορφή του ερειπίου του κλασσικού ναού.-- 

Καθώς στέκεται απομονωμένος και απογυμνωμένος από την μεταγενέστερη ιστορία του, αντιπροσωπεύει συμβολικά την πηγή του δυτικού πολιτισμού. Παρ'όλα αυτά η ανάγνωση της μεταγενέστερης ιστορίας του, επιτρέπει ένα διαφορετικό τρόπο κατανόησης του μνημείου. 

Ψηφιοποίση σχέδιου Μ. Κορρέ, βόρειας και νότιας όψης Παρθενώνα 

O Παρθενώνας υπήρξε για περισσότερο από δύο χιλιετίες αρχαίος ναός, Ορθόδοξη Εκκλησία και Τζαμί, περνώντας επίσης μέσα σε αυτό το διάστημα, και από διαφορετικές μεταμορφώσεις που πήγαζαν από τις κατακτήσεις διαφόρων δυτικών πολιτισμών. 

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ 

ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ 

Υπάρχουν πολλά ερωτήματα που αφορούν στην αρχική σημασία του μνημείου, και ίσως το κυριότερο ερώτημα αφορά στην πραγματική χρήση του κτηρίου. Υποστηρίζεται, ότι ο Παρθενώνας ήταν αρχικά θησαυροφυλάκιο, και πέρα από την ετήσια άφιξη της Παναθηναϊκής πομπής, δεν λειτουργούσε ως θρησκευτικό κτήριο με τον τρόπο που το αντιλαμβανόμαστε σήμερα. 

ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ 

ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 

ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ, 1845 – 1846 

( Ψηφιακή ανασχεδίαση, σύμφωνα με το σχέδιο του Alexis Paccard, 

Paris, Ecole Nationale Superieure des Beaux- Arts) 

Ο ναός είναι κατά κάποιον τρόπο μνημείο της συνύπαρξης, φέρνοντας κοντά παλαιότερους και νεότερους θεούς, πολίτες διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων, καθώς και στοιχεία που ανήκουν σε διαφορετικά συστήματα, όπως για παράδειγμα ο συνδυασμός δωρικών και ιωνικών μορφών. Την ίδια στιγμή, όμως, η συνύπαρξη δεν αποδυναμώνει τις διαφορές αλλά βασίζεται αντ' αυτού στην ιδέα του αγώνα, τελικά αυτό που αναδύεται είναι η μάχη ως έννοια, ως αιώνια σχέση αντιθετικών δυνάμεων. Είναι ακριβώς αυτή η ιδέα, που δίνει την δύναμη και την ανθεκτικότητα, η οποία επέτρεψε στο χώρο να ξαναδιαβαστεί ως χριστιανική εκκλησία και ύστερα ως οθωμανικό τέμενος. 

ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ

J. CARREY. ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΕΤΩΜΑΤΟΣ, 1674

J. CARREY. ΣΧΕΔΙΟ ΔΕΞΙΑΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΕΤΩΜΑΤΟΣ, 1674

J. CARREY. ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΑΕΤΩΜΑΤΟΣ, 1674

J. CARREY. ΣΧΕΔΙΟ ΔΕΞΙΑΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΑΕΤΩΜΑΤΟΣ, 1674

ΠΗΓΗ: THE CARREY DRAWINGS OF THE

PARTHENON SCULPTURES, TH. BOWIE, D. THIMME, LONDON, 1971

Η δυνατότητα της χρήσης του Παρθενώνα ως εσωτερικού χώρου, δεν αντιστοιχούσε στις τελετουργίες της αρχαιότητας. Ωστόσο, για μεγάλο χρονικό διάστημα στην ιστορία του, το μνημείο χρησιμοποιήθηκε ως εσωτερικός χώρος. Τον 6ο αιώνα μ.Χ, ο ναός μετατράπηκε σε Χριστιανική εκκλησία.

Οι επόμενες μεταμορφώσεις του ναού πήγαζαν από τις κατακτήσεις διαφόρων δυτικών πολιτισμών. Η πιο μόνιμη προσθήκη αυτής της περιόδου ήταν ένας πύργος που πιθανόν να χτίστηκε τον 13ο αιώνα. Όταν ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε τζαμί, ο πύργος πήρε την μορφή μιναρέ. 

Η πιο ενδιαφέρουσα περιγραφή από εκείνη την περίοδο γύρω στο 1630 προέρχεται από τον Elviya Celebi. Ο οποίος περιγράφει τον Παρθενώνα ως Τζαμί, μιλώντας για μια εντυπωσιακή συνύπαρξη παγανιστικών, χριστιανικών και μουσουλμανικών μορφών. 

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΩΣ ΧΡΙΣΤΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ 12ος ΑΙΩΝΑΣ

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΩΣ ΧΡΙΣΤΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ 13ος ΑΙΩΝΑΣ

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΩΣ ΤΖΑΜΙ 17ος ΑΙΩΝΑΣ

Ο πύργος, με την εσωτερική ελικοειδή σκάλα, εξακολουθεί να επιβιώνει μέχρι και την γραμμή του αετώματος, αλλά είναι ουσιαστικά αόρατος. 

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

1. ΕΛΙΚΟΕΙΔΗΣ ΣΚΑΛΑ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ

2. ΑΝΟΙΓΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ

3. ΑΝΟΙΓΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΟΨΗ ΠΥΡΓΟΥ

4. ΘΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΑΡΧΟΝ ... ΤΟΥ ΠΥΡΓΟY

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ

ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

ΚΑΤΟΨΗ

ΠΥΡΓΟΣ ΚΑΙ ΕΛΙΚΟΕΙΔΗΣ ΣΚΑΛΑ, ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

Ψηφιακή ανασχεδίαση, σχεδίου Μ. Κορρέ

(στην κάτοψη βλέπουμε την θέση του πύργου στην νοτιοδυτική γωνία του Παρθενώνα), και εδώ βλέπουμε αριστερά μια τομή διαμέσου του μεσαιωνικού πύργου, και δεξιά την εξωτερική όψη του πύργου στη Νότια πρόσοψη, όπως διασώζεται σήμερα. 

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ

ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

ΤΟΜΗ ΔΙΑΜΕΣΟΥ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΣΚΑΛΑΣ

ΟΨΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΟΨΗ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΠΡΟΣΟΨΗΣ

Ψηφιακή ανασχεδίαση, σχεδίου Μ. Κορρέ

Μετά την ανατίναξη του Παρθενώνα το 1687, το μνημείο παίρνει την μορφή του ανοιχτού. ερειπίου, και κτίζεται το νέο Τζαμί μέσα στα ερείπια του ναού, με προσανατολισμό προς την Μέκκα.

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΤΟ ΕΤΟΣ 1800, ΒΟΡΕΙΑ ΟΨΗ

Ο Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΤΟ ΕΤΟΣ 1834, ΝΟΤΙΑ ΟΨΗ

Ψηφιακή ανασχεδίαση, σχεδίου Μ. Κορρέ

Όταν εγκαινιάζεται ο Παρθενώνας ως αρχαίο μνημείο, με τις κατευθυντήριες γραμμές του Leo Von Klenze,  ο λόφος θα απογυμνωθεί από την μεταγενέστερη ιστορία του. 

ΜΝΗΜΕΙΟ - ΣΥΜΒΟΛΟ

Η ΔΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΟΨΗ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Σ. ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗΣ

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΑΓΚΩΝΙΤΗΣ. ΔΥΤΙΚΗ ΟΨΗ

ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ. ΣΧΕΔΙΟ ΚΩΔΙΚΟΣ

HAMILTON

Πηγή: H. Omont, Athenes au XVII siècle,

Paris 1898, Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη

J. M KAMEJEFL Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΑΠΟ

ΒΟΡΕΙΑΝΑΤΟΛΙΚΑ, 1804

Πηγή: Das Griechenland Album des K. Von

Rechberg 1804 – 1805, Zurich, Βερολίνο,

Deutsches Archaologisches Institut

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 17Ο ΑΙΩΝΑ

Σχέδιο: Μανώλης Κορρές

J. D LE ROY. Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΑΠΟ

ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΑ, 1755

Πηγή: J. D Le Roy

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΤΟ 1670 (λεπτομέρεια

Σχεδίου στο Kunstmuseum της Βόννης)

Πηγή: H. Omont, Athenes au XVII siècle,

Paris 1898, Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη

Ετσι παρά το γεγονός ότι ο Karl Friedrich Schinkel σχεδίασε το παλάτι του Όθωνα στην Ακρόπολη, επικρατησε η ιδέα του Κλένζε να διατηρηθεί η αισθητική και συμβολική σημασία του μνημείου, που ήθελε το λόφο ως αρχαιολογική ζώνη και μνημείο του ... παρελθόντος. 

C. F. SCHINKEL

Η μετά την Επανάσταση κατάσταση.

Η πρόταση του C. F. Schinkel, για τα Ανάκτορα του Όθωνος 
επί της Ακροπόλεως. Όψη και Κάτοψη

Πηγή: C. F. Schinkel, Entwurf zu einem

Konigspalast auf der Akropolis bei Athen,

4η έκδοση, Berlin, 1878. Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη

Αυτή η κατασκευή κλασσικής τελειότητας, όμως, δεν ήταν μόνο εφεύρεση του 19ου αιώνα, εμφανίζεται και στο σχέδιο του Ciriaco di Ancona το 1436, (που βλέπουμε στην εικόνα πάνω αριστερά) όπου ο Παρθενώνας είναι απομονωμένος από το περιβάλλον και του το μνημείο τοποθετείται σε ένα φανταστικό πλαίσιο που διαγράφει τις μετακλασικές μετατροπές του ναού. 

 

Η ΑΠΟΥΣΙΑ

CHR. HANSEN. O ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ ΑΠΟ ΒΟΡΕΙΑΝΑΤΟΛΙΚΑ, 1835, 
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

ΧΑΡΑΓΜΕΝΟ ΙΧΝΟΣ ΣΕ ΚΟΛΩΝΑ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ, ΤΑ ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ

ΜΕ ΤΟΝ ΦΡΑΓΚΙΚΟ ΠΥΡΓΟ, 1855

ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ,, ΔΥΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ
 ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕ ΤΟΝ ΦΡΑΓΚΙΚΟ ΠΥΡΓΟ, 1865

R. CECCOLI. ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΑ, 
1853, ΕΛΑΙΟΓΡΑΦΙΑ, ΑΘΗΝΑ, ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ

Αυτές οι ιστορικές μεταμορφώσεις των διαφορετικών μορφών του ιερού που είναι σήμερα απούσες, δίνουν μια αίσθηση απώλειας, αφήνοντας έτσι το περιθώριο να φανταστεί κανείς το μνημείο ως ένα πεδίο δυνατοτήτων. 

Η αναγνώριση των συγκρούσεων και των αντιθέσεων που αποτελούν εγγενή στοιχεία στις διαφορετικές μορφές του ιερού που σήμερα απουσιάζουν, επιτρέπει την δημιουργία μιας πρότασης που αποτελείται από την σύνθεση των απόντων τμημάτων, τα οποία δημιουργούν την δυνατότητα ενός χώρου, ο οποίος περιλαμβάνει την έννοια της τομής, της διαίρεσης και τέλος του διαχωρισμού, μετατρέποντας με αυτόν τον τρόπο την σύγκρουση σε συνύπαρξη. 

ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΑΞΟΝΟΜΕΤΡΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΤΖΑΜΙ

ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΚΑΤΟΨΗ: ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΤΖΑΜΙ

Αυτές οι έννοιες που προκύπτουν από την ανάκληση των χωρικών μεταμορφώσεων μου έδωσαν το έναυσμα του σχεδιασμού μιας πρότασης που επανατοποθετεί  τις διαφορετικές μορφές του ιερού μέσα από την ιδέα του montage/re-montage, που συμπιέζει το παρελθόν σε μία σημασιολογικά πυκνή εικόνα ταυτοχρονίας.

 ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΑΞΟΝΟΜΕΤΡΙΚΗ ΤΟΜΗ

ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΤΖΑΜΙ

 ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΟΨΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ

 Αυτή η αναδρομή στο παρελθόν, δεν έχει ως στόχο να εντοπίσει μια μοναδική πηγή ή ένα σημείο προέλευσης, αλλά να αντιπαραβάλλει τα θραύσματα με έναν απρόσμενο τρόπο, ώστε να δημιουργηθεί η δυνατότητα "νέων περιεχόμενων" ή "νέων μορφών". 

Είναι μία μορφή επιστροφής, που δεν έχει την έννοια της κίνησης προς τα πίσω, αλλά - όπως μας βοήθησε να καταλάβουμε η ψυχανάλυση - η μνήμη είναι πάνω απ’ όλα υπόθεση επιθυμίας και άρα κάτι που σχετίζεται με το μέλλον. Η μνήμη εδώ παίρνει τη μορφή ενός δυναμικού πεδίου και συνιστά μία υπόσχεση συνέχειας. Μια φράση που συνοψίζει αυτό το σκεπτικό έρχεται από τον Μάντελσταμ που μιλάει για την επιστροφή-σε-κάτι ως “Ένα χθες που δεν έχει έρθει ακόμα, που δεν έχει πραγματικά υπάρξει”.

 ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΜΙΑ ΟΨΗ ΤΗΣ ΑΨΙΔΑΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΑΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΜΙΑ ΟΨΗ ΤΗΣ ΑΨΙΔΑΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΑΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΠΡΟΟΠΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΤΖΑΜΙ

 Αυτή η επιστροφή των κρυμμένων δυνατοτήτων του μνημείου, δεν υποκαθιστά την ιστορία από την μνήμη, αλλά δημιουργεί την δυνατότητα μιας συνεχούς αναδιατύπωσης ή "εκ νέου επεξεργασίας" της σχέσης μεταξύ της ιστορίας και της συλλογικής μνήμης, επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο, την δυνατότητα ενός βλέμματος που αποκαλύπτει και ανασυστήνει αυτό το οποίο έχει αφαιρεθεί, ξεχασθεί, ή απλώς απουσιάζει.

ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΟΨΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΝΟΤΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΤΖΑΜΙ

Και οδηγεί, στην ανάδυση ενός χώρου, όπου η σχέση μεταξύ φυσικού και μνημονικού χώρου γίνεται ορατή. 

CAMPO DI MARZIO, GIOVANNI BATTISTA PIRANESI, 1762

ICONOGRAPHIA OF THE CAMPO MARZIO

GIOVANNI BATTISTA PIRANESI, 1762

THE PIRANESI VARIATIONS, MODEL OF CAMPO MARZIO,

YALE UNIVERSITY, PETER EISENMAN, 2012

Ένα σημείο εκκίνησης για αυτή την πρόταση αποτέλεσε το ουτοπικό όραμα του Πιρανέζι, το οποίο περιγράφεται ως ακριβές, συγκεκριμένο, αλλά αδύνατο», στα σχέδιά του για το Campo Marzio δημιουργεί ένα επίπεδο - μεταβαλλόμενο και απροσδιόριστο - στο οποίο ο ορίζοντας της κλασικής περιόδου και η πιο ριζική/ακραία έκφραση του σύγχρονου στιγμιαία συμπίπτουν. Για τον Πιρανέζι, τα αρχαιολογικά ερείπια δεν ήταν μόνο μέρος της ιστορίας, αλλά ένα παρόν που μπορούσε να ανασυνθέτει και να αναμορφώνει.

Ο στόχος αυτής της παρουσίασης δεν είναι να επιχειρηματολογήσει υπέρ ή κατά της εκκαθάρισης των ιστορικών μεταμορφώσεων, αλλά να εισάγει μια διαλεκτική που μέσω πολλαπλών συσχετισμών δημιουργεί έναν χώρο όπου λειτουργεί η ιστορική μνήμη μέσα από την σφαίρα οπτικών αναπαραστάσεων.

Σύντομο Βιογραφικό:

Ντορέτ Παναγιωτοπούλου

Η Ντορέτ Παναγιωτοπούλου είναι αρχιτέκτονας. Ολοκληρώνει τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Ιστορία του Πολιτισμού́ και της Τέχνης (Warburg Institute, University of London), έχοντας σπουδάσει σε προπτυχιακό́ και μεταπτυχιακό́ επίπεδο Αρχιτεκτονική́ (Architectural Association School of Architecture).

Έχει εργαστεί́ στο αρχιτεκτονικό́ γραφείο Hopkins Architects στο Λονδίνο, στο Re-Activate Athens (Urban-Think Tank), μια πρωτοβουλία της Σχολής Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας του Ελβετικού́ Ομοσπονδιακού́ Ινστιτούτου Τεχνολογίας ETH της Ζυρίχης και του Ιδρύματος Ωνάση, στον ερευνητικό́ οργανισμό Forensic Architecture στο πανεπιστήμιο Goldsmiths στο Λονδίνο κ.α.

Η διπλωματική της θεωρητική εργασία και σχεδιαστική́ πρόταση Parthenon Controversies δημοσιεύτηκε προσφάτως στο βιβλίο Rituals and Walls: The Architecture of Sacred Space (AA Publications, 2016). 

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ