1.

ΝΕΟΝ: «Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΗΣ ΑΒΥΣΣΟΣ» ΣΤΟ ΩΔΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

2.

ΕΙΑ: «ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ» ΣΤΟ ATELIER KYKLADON 6

(ΟΙΚΙΑ ΣΠHΤΕΡΗ)

Έλληνες αρχιτέκτονες 

ως σχεδιαστές ή εικαστικοί

σε δύο παράλληλες εκθέσεις

Επάνω: Ιωάννης Δεσποτόπουλος, Ωδείο Αθηνών, ανακατασκευή από τις ΑΚ-Α architects (φωτό Πάνος Κοκκινιάς) 

Κάτω: Σπανομαρίδης Θανάσης _ Αποκαλυπτικά τοπιογραφία 

Από την έκθεση «Εικαστικά Αρχιτεκτόνων»

Δεν είναι βέβαια κάτι ξεχωριστό η εκπόνηση μιας αρχιτεκτονικής μελέτη για την ανάπλαση και διαμόρφωση ενός χώρου για ένα εικαστικό γεγονός, εκτός αν πρόκειται για το κτίριο του Ωδείου Αθηνών και ειδικά για το τμήμα του υπογείου του που ποτέ δεν ολοκληρώθηκε και παρέμενε επί δεκαετίες σε πλήρη εγκατάλειψη. 

Ιωάννης Δεσποτόπουλος, Ωδείο Αθηνών, σε πλήρη εγκατάλειψη 

Ιωάννης Δεσποτόπουλος, Ωδείο Αθηνών, λεπτομέρεια τοιχοποιίας 

Είναι όμως πρωτοφανής και ενδιαφέρουσα η πρωτοβουλία του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής, να οργανώσει έκθεση-δημοπρασία με τις άγνωστες εικαστικές δημιουργίες Ελλήνων αρχιτεκτόνων, στο atelier kykladon 8 τον εκθεσιακό χώρο της οδού Κυκλάδων στην Κυψέλη, σχεδιάστηκε το 1955 από τον Αριστομένη Προβελέγγιο και αποτελούσε την κατοικία-ατελιέ της γλύπτριας Ιωάννας Σπητέρη. 

Το σημαντικό αυτό κτίριο ανακαινίστηκε το 2009 από τον Διονύση Σοτοβίκη και αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα της μοντέρνας ελληνικής αρχιτεκτονικής. 

Επισκέφτηκα τις δύο αυτές εκθέσεις μέσα από το πρίσμα της αρχιτεκτονικής δράσης. Έσπευσα στο Ωδείο Αθηνών για να τιμήσω και αυτή τη πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Οργανισμού ΝΕΟΝ, που συμπράττει με το Ωδείο Αθηνών και ανοίγει έναν νέο χώρο πολιτισμού, την Διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης Μαρίας Μαραγκού ,τον ιστορικό τέχνης Δημήτρη Παλαιοκρασσά και τις δύο αρχιτεκτόνισσες Κατερίνα Αποστόλου, Μίννα Κολάκη, ΑΚ-Α architects που κατά πληροφορίες είχαν και αυτή την φορά την ευθύνη των αρχιτεκτονικών χειρισμών για την ανακατασκευή του εκθεσιακού χώρου στο πρώτο υπόγειο του κτιρίου του Ωδείου Αθηνών, συνολικής επιφάνειας 1.800 τ.μ. 

ΑΚ-Α architects, Κατερίνα Αποστόλου, Μίννα Κολάκη

Παρακολουθώ την δουλειά των ΑΚ-Α architects, από τον Σεπτέμβριο του 2013 όπου είχαν επιμεληθεί εύστοχα, μαζί με την Αργυρώ Πουλιόβαλη, στο ReMap4, το Info Point, μια εσωτερική αυλή στην οδό Γιατράκου 2, στο Μεταξουργείο. 

ΑΚ-Α architects, ReMap4, Info Point, 

εσωτερική αυλή στην οδό Γιατράκου 2, στο Μεταξουργείο 

Συμμετείχαν επίσης τον Ιούνιο του 2015 στην έκθεση με τίτλο Terrapolis στον κήπο της Γαλλικής Σχολής Αθηνών και στις ακόλουθες εκθέσεις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Οργανισμού ΝΕΟΝ, όπως το As One που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Marina Abramović Institute (MAI) στο Μουσείο Μπενάκη, Κτίριο Πειραιώς από τις 10 Μαρτίου – 24 Απριλίου 2016. Καθώς και στην έκθεση έργων του Mario Merz, σε συνεργασία με το Fondazione Merz, που παρουσίαζε την έκθεση έργων του Mario Merz, ενός από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του κινήματος της Arte Povera, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. 

Από την έκθεση με τίτλο Terrapolis στον κήπο της Γαλλικής Σχολής Αθηνών 

Από τις εκδηλώσεις με τίτλο As One που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Marina Abramović Institute (MAI) στο Μουσείο Μπενάκη, Κτίριο Πειραιώς 

(φωτό Πάνος Κοκκινιάς) 

Από τις εκδηλώσεις με τίτλο As One που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Marina Abramović Institute (MAI) στο Μουσείο Μπενάκη, Κτίριο Πειραιώς 

(φωτό Πάνος Κοκκινιάς) 

Από την έκθεση έργων του Mario Merz, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. 

Στην ανακατασκευή του εκθεσιακού χώρου στο πρώτο υπόγειο του κτιρίου του Ωδείου Αθηνών, η Κατερίνα Αποστόλου, και η Μίνα Κολάκη, (ΑΚ-Α architects) κατάφεραν με λιτές χειρονομίες και χαμηλό κόστος, που κατά την άποψή μου δεν προδίδουν την άποψη του Δεσποτόπουλου, να συγκροτήσουν έναν ακόμη νέο χώρο πολιτισμού στο κέντρο της Αθήνας. 

Ιωάννης Δεσποτόπουλος, Ωδείο Αθηνών, ανακατασκευή από τις ΑΚ-Α architects 

(φωτό Πάνος Κοκκινιάς) 

Αριστερά: Ιωάννα Πανταζοπούλου R.E. Reconfigured Etiquette, 2012 

Δεξιά: 

Πίσω: Στάθης Λογοθέτης, 1925-1997, Τρίπτυχο 1972, 

Πλευρικά: Sherrie Levine, After Courbet : 1-18, 2009 

Εμπρός: Hans Bellmer, La demi-Poupée, 1972 

Μάρω Μιχαλάκου, Ευτυχισμένες Μέρες, 2012

Διαμόρφωσαν έναν χώρο ιδιότυπο αλλά και ευχάριστο, σε ένα βαθμό δαιδαλώδη, που ξεκινά φιλοξενώντας μια σημαντική έκθεση, με εξαιρετικά έργα με τίτλο ‘Flying over the Αbyss – Η Υπέρβαση της Άβυσσος’. Η έκθεση αυτή ιχνηλατεί την πορεία του ανθρώπου, φωτίζοντας τη διαδρομή της ανθρώπινης ζωής, από το τραύμα της γέννησης, τον αγώνα για τη ζωή και τη δημιουργικότητα, έως το θάνατο, έχοντας ως σημείο αναφοράς και αντλώντας έμπνευση από το έργο Ασκητική. 

Abraham Cruzvillegas, Autoconsruccion Room, 2009 

Παρουσιάζονται συνολικά 41 έργα, αντιπροσωπευτικά της διεθνούς σύγχρονης τέχνης. Πρόκειται για ένα ταξίδι στη σύγχρονη δημιουργία των τελευταίων 40 χρόνων, με έργα από το 1974 –του Paul Thek- αλλά και από διάφορα εκφραστικά μέσα, όπως ζωγραφική, βίντεο, εγκαταστάσεις, γλυπτική. 

Mark Wallinger, Treshold to the Kingdom, 2000 

Jenny Holzer, Laments (no record of joy), 1989 

Πάγκος- τάφος από μαύρο γρανίτη, με εγχάρακτο κείμενο, που μιλάει για το εντελώς αντίθετο του θανάτου την αναπαραγωγική πράξη του σεξ. 

Doris Salcedo, Arabiliarios, λεπτομέρεια, 1995 

Όπως κάθε φορά στις εκθέσεις του ΝΕΟΝ μας υποδέχθηκαν ευγενικά νέοι άνθρωποι και είχαμε την τύχη να μας ξεναγήσει ο Δημήτρης Παλαιοκρασσάς, μέσα σε μια υποβλητική ατμόσφαιρα, όπως απαιτεί και το θέμα. 

Κώστας Τσόκλης, Κίνδυνος Θάνατος, 1968 

Η έκθεση είναι εμπλουτισμένη με νέα έργα καθώς και με μια νέα ανάθεση παραγωγής έργου του ΝΕΟΝ στους συνθέτες Γιώργο Κουμεντάκη και Σταύρο Γασπαράτο, που σηματοδοτεί τη σύμπραξη του Οργανισμού με την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στο πλαίσιο της έκθεσης. 

Mark Wallinger, The Underworld, 2004 

Βλάσης Κανιάρης, η μεγάλη κούνια, 1974

Η έκθεση που εγκαινιάστηκε στις 18 Νοεμβρίου 2016 θα διαρκέσει μέχρι τις 29 Ιανουαρίου 2017. 

2. 

ΕΙΑ: «ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ» 

ΣΤΟ ATELIER KYKLADON 6 (ΟΙΚΙΑ ΣΠHΤΕΡΗ)

Ευαίσθητοι και σεμνοί εθελοντές έκαναν πάλι το θαύμα τους, αναζητώντας λύση στο οικονομικό αδιέξοδο του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής που προσπαθεί να επιβιώσει με δεδομένη δυστυχώς και την απρόσμενη διακοπή της επιχορήγησης από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για τα βραβεία Αρχιτεκτονικής. 

Άποψη του πρώτου ορόφου με έργα του Τάσου Κωτσιόπουλο, του Διονύση Σοτοβίκη και Τάση Παπαϊωάννου 

Η πρόταση του αρχιτέκτονα και μέλους του Δ.Σ. Δημήτρη Σοτοβίκη για την προβολή εικαστικών έργων αρχιτεκτόνων και την πραγματοποίηση δημοπρασίας, στο χώρο που του ανήκει, στο Atelier Kykladon 6 (Οικία Σπητέρη), έγινε δεκτή από το Δ.Σ. του Ε.Ι.Α. και προωθήθηκε από τον ίδιο με τον καλύτερο τρόπο. 

Εκτός από τον χώρο που διέθεσε, ο Διονύσης φρόντισε για την ανάρτηση των έργων, τον φωτισμό με συμπληρωματικά φώτα και σε συνεργασία με τον Ηλία Κωνσταντόπουλου και την Μαριάννα Μηλιώνη είχαν την ευθύνη για την όλη επιμέλεια και τον σχεδιασμό της έκθεσης. 

Άποψη του ισόγειου από την είσοδο 

Ο χώρος αυτός, μοναδικό δείγμα «καθαρόαιμου» κτιρίου του μοντέρνου κινήματος που είναι ανοιχτό στο κοινό, αποκτά σιγά σιγά τον χαρακτήρα ενός μικρού αλλά σημαντικού εκθεσιακού χώρου στο κέντρο της πόλης και ελπίζω και εύχομαι να πραγματοποιηθεί και η επέκτασή του στο διπλανό νεοκλασικό διώροφο κτίριο, οπότε και θα αποτελέσει έναν νέο σημαντικό πόλο πολιτισμού. 

Φωτιάδης Φίλιππος _ Ονειρεμένα καλοκαίρια, 

_ Εεεεπ! Ουψ! Μιάου! 

Στην έκθεση παρουσιάζονται ζωγραφικά έργα, γλυπτά και κατασκευές από 33 αρχιτέκτονες, που η παρουσία τους στην ελληνική αρχιτεκτονική ξεκινάει από τη δεκαετία του 1930 και φθάνει μέχρι σήμερα. Ήταν αναπάντεχη η ανταπόκριση των συναδέλφων σε αυτό το κάλεσμα και είναι πιθανό να ακολουθήσει και νέος κύκλος. 

Έργα του Δημήτρη Φιλιππίδη, χωρίς τίτλο 

Στράτου Αλεξάνδρα _ Κατασκευή cdc horse 

Τα αποτελέσματα από τον πρώτο αυτό κύκλο είναι πολύ θετικά. Επιβεβαιώνουν την πολυσυζητημένη δημιουργική σχέση αρχιτεκτονικής και εικαστικών στην διάρκεια των σπουδών, που έχει θεμελιωθεί από την αρχή νομίζω της ίδρυσης της σχολής αρχιτεκτόνων και συνεχίζει να καλλιεργείται μέχρι σήμερα. Αυτή η όσμωση τον τελευταίο καιρό έχει φέρει σημαντικά αποτελέσματα στα θέματα των φοιτητών (βλέπε έκθεση στην Ελευσίνα που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2016 με έργα φοιτητών με διδάσκοντες τον Γιώργο Παρμενίδη και την εικαστικό Βάνα Ξένου, με μια σπάνια εικαστική προσέγγιση). 

Από την έκθεση με τίτλο «9 Μεταβάσεις: ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ» των σπουδαστών της Σχολής Αρχιτεκτόνων, που επιμελήθηκαν οι καθηγητές Βάνα Ξένου και Γιώργος Παρμενίδης, στο Παλαιό Ελαιουργείο στην Ελευσίνα 

Σημαντική είναι και η περίπτωση αποφοίτων της σχολής Αρχιτεκτόνων που συνεχίζουν τις σπουδές τους στην Σχολή Καλών τεχνών, όπως ο Γιάννης Γιαννούτσος που δύο πολύ καλά έργα του παρουσιάζονται στην έκθεση αυτή σε πρώτο πλάνο μπαίνοντας στο κτίριο. 

Γιάννης Γιαννούτσος, Κύβος επίτοιχο, Κορμός γλυπτό 

Αξίζει τον κόπο να δείτε αυτή την έκθεση με το μικρό, αλλά περιεκτικό απόσταγμα της χαμένης στο χρόνο εικαστικής δράσης αρχιτεκτόνων. Απόλαυσα τα έργα των όσων έχουν δώσει δείγματα εικαστικών έργων με εκθέσεις και εκδόσεις, όπως του Αλέξανδρου Τομπάζη, του Κυριάκου Κρόκου, της Ασπασίας Κουζούπη, του Τάση Παπαϊωάννου, του Τάσου Κωτσιόπουλου, 

O Τάσος Κωτσιόπουλος μπροστά στα έργα του 

Μίμη Φατούρου, Προϊστορικό 

του Μίμη Φατούρου, του Κωνσταντίνου Δεκαβάλλα, του Αριστείδη Ρωμανού και χάρηκα πραγματικά που ανακάλυψα την εικαστική πλευρά του Δημήτρη Φιλιππίδη που επι χρόνια μου την κρατά κρυφή. 

Δημήτρης Φιλιππίδης, Χωρίς τίτλο+- 

Από τους νεότερους που δεν ήξερα, ξεχώρισα το έργο του Θανάση Σπανομαρίδη (που η εικαστική του προσέγγιση αποτελεί βασική αρχή στον κώδικα έκφρασης των αρχιτεκτονικών του μελετών) και τα έργα του Διονύση Σοτοβίκη. 

Σπανομαρίδης Θανάσης _ Αποκαλυπτικά τοπιογραφία, 2016 

Διονύσης Σοτοβίκης, Χωρίς τίτλο 

Η έκθεση αναπτύχθηκε και σε όλους του χώρους του κτιρίου, ακόμη και στους διαδρόμους του ορόφου και την σοφίτα. 

Σέβα Καρακώστα, Νεκρή φύση, στον διάδρομο του κτιρίου 

Δίπλα στις πατίνες του Διονύση Σοτοβίκη στην σοφίτα, από αριστερά έργα των Παπαβασιλείου Ματθαίος _ Τα είδωλα του χρόνου, Αναστασοπούλου Άντα _ Ράπισμα αέρα & Μπλέ πρωϊνό φώς, Σαπόρτα Ισαάκ _ Γυμνό, Παναγιωτάκος Κούλης _ Γυναικείο πόδι, και Καραντινός Πάτροκλος _ Άγιος Νικόλαος στην Αίγινα. 

Στους "ευαίσθητους και σεμνούς" εθελοντές θα ήθελα να προσθέσω και το έτερο νέο μέλος του Δ.Σ. Αλέξανδρο Ζώμα που επιμελήθηκε το σχετικό νέο και καλοφτιαγμένο blog. Μπορείτε να το επισκεφτείτε κάνοντας ΚΛΙΚ εδώ, να δείτε ένα προς ένα τα έργα και να συμμετάσχετε στην δημοπρασία μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου 2016. 

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση