ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΚΟΡΟΣ

1821

«Η γιορτή»

+

ένα σχόλιο

σιγά εδώ, μη ταράξης

την ιεράν ανάπαυσιν

των τεθνημένων

                                           Ανδρέας Κάλβος, «Ωδαί»

Η Γαλανόλευκη, έντεκα ξύλα από τα γεφύρια των βουνών, οριζόντια ντυμένα με πανιά

Με αφορμή την σημαντική αυτή έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Κουμπάρη, θα ήθελα να σημειώσω κάποιες γενικότερες σκέψεις για τις σχετικές επετειακές εκδηλώσεις.

Έχω την αίσθηση ότι η επέτειος των 200 χρόνων μας ξεγλιστρά. Είχα την ελπίδα ότι θα ήταν μια καλή ευκαιρία να ξεπεράσουμε τις στρεβλώσεις και εξιδανικεύσεις του παρελθόντος, που από τα μαθητικά μας χρόνια έχουν εμποτιστεί εντός μας, προκαλώντας ένα αίσθημα εξαπάτησης και να μπούμε στην ουσία, να γνωρίσουμε την αλήθεια. Όσο μπορώ να παρακολουθώ τα γεγονότα των εορτασμών εκτιμώ ότι τελικά δεν είμαστε έτοιμοι να αναμετρηθούμε με το παρελθόν.

Πέρα από τα εξαιρετικά κείμενα και τις εκπομπές της Μαρίας Ευθυμίου και άλλες εκδηλώσεις και εκθέσεις, ακόμα και από την εμβληματική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς, με τίτλο «1821 πριν και μετά» εισέπραξα μια αμφίσημη αίσθηση. Η τόσο καλοστημένη αυτή έκθεση με τα πραγματικά σπάνια εκθέματα και την τόσο  τεκμηριωμένη ιστορική ανάλυση, που θα έπρεπε να παραμείνει μόνιμα σε ένα μουσείο, ένοιωσα ότι δεν με άγγιξε σε βάθος. Εκτιμώ ότι στην ουσία ενισχύει την επίσημη εκδοχή της Ιστορίας, που αποκαλύπτεται μέσα από χρυσές κορνίζες, έργα τέχνης και κειμήλια, εντυπωσιακά παρουσιασμένα και δύσκολα αναγνώσιμα λόγω του μεγάλου μεγέθους και αριθμού. Αισθάνθηκα και πάλι κάπως σαν να χρυσώνεται το χάπι μέσα από την από κάθε πλευρά άψογη παρουσίαση. Θα πρόσθετα ακόμη και τις απαστράπτουσες ελληνοπρεπείς ενδυματολογικές αναφορές της κας Αγγελοπούλου, προέδρου της επιτροπής Ελλάδα-1821, που παρέμεινε για άλλη μια φορά σε ένα επίπεδο ευπρέπειας αλλά και εντυπωσιασμού.

Ο Χρήστος Μποκόρος

Έρχομαι τώρα στον Χρήστο Μποκόρο. Τι να πω για αυτόν τον σεμνό καλλιτέχνη που με συγκινεί στο διηνεκές, αποτυπώνοντας με τα έργα του μια Ελλάδα ξεχασμένη ευαίσθητη και αληθινή, έχοντας την τύχη να βιώσει σπάνιες προσωπικές εμπειρίες που καθορίζουν το καλλιτεχνικό του έργο. Αυτή την φορά στην Κουμπάρη το 1821 συνοψίζεται σε μια παράξενη γιορτή, που ομολογώ με συγκίνησε, με άγγιξε και με έβαλε σε ένα κλίμα που αισθάνθηκα ότι μπήκα στην ψυχή αυτών των σημαντικών προσώπων του 21.

Η είσοδος στην «Δόξα Μονάχη»

Μέσα σε μια κατανυκτική ατμόσφαιρα με μια διάχυτη ιερότητα, ο Μποκόρος ξεκινώντας υφαίνοντας φως και υφάινοντας σκοτάδι, σε περνάει από την νύχτα με εικόνες ηρώων και μνημείων αφανών, σε ένα χώρο με ένα μελαγχολικό φως της ημέρας όπου: «Μπαίνοντας από ένα στενεμένο διάδρομο ν’ απλώνεται στους τρείς τοίχους, ζωφόρος, η γιορτή, ένα μακρύ τραπέζι σε σχήμα πι, φτιαγμένο σαν από πολλά μικρά μικρότερα, άνισα μεταξύ τους, σκεπασμένα με τραπεζομάντηλα, κυρίως λευκά αλλά όχι ίδια, πολυκαιρισμένα, λερωμένα πιά, σαν να έχει φέρει ο καθένας το δικό του, οι φίλοι, οι συγγενείς, η γειτονιά, η πατρίδα όλη…»

[…] «Στις θέσεις των ηρώων αγριολούλουδα, λεμονανθοί, δαφνόφυλλα, μυρτιές, βασιλικούδια, λιόκλαδα, θυμαράκια, άλλοτε ζωγραφισμένα και άλλοτε πραγματικά.»

Πέρα από το στοιχείο της γραφής, κυριαρχεί και το στοιχείο της ύφανσης, μια και η μητέρα του ήταν υφάντρα.

Τι να πω περισσότερο για αυτόν τον χειρισμό του Μποκόρου. Έμεινα σιωπηλός αρκετή ώρα και ένοιωσα εκεί, μέσα από τη γιορτή και την αφαίρεσή, την δύναμη των αδυναμιών των ανθρώπων, που συνυπάρχουν, και στο όνομα ενός κοινού στόχου συμπορεύονται, μάχονται, και αντιμάχονται, διαφωνούν και ομονοούν, λεηλατούν και σφαγιάζουν και τελικά δοξάζονται άλλοτε νικητές και άλλοτε νικημένοι στο όνομα της μεγάλης πατρίδας. Τόσο απλά!

Παραθέτω στην συνέχεια όσα κατέγραψα φωτογραφικά σε αυτή την έκθεση απλά για να παραμείνουν στην ιστορία αυτού του ιστότοπου. Αδυνατώ όμως να μεταφέρω την αίσθηση του κατανυκτικού αυτού χώρου φωτισμένου υποδειγματικά, από τον σκηνοθέτη Φίλιππο Κουτσαφτή, σταθερό φίλο και συνεργάτη του καλλιτέχνη.

Η ιστορία υφαίνοντας φως | Η ιστορία υφαίνοντας στο σκοτάδι

Χτένι αργαλειού / Λεπτομέρεια

Μνημείο αφανών: το αίμα

Μνημείο αφανών: η σκιά

Οι Ήρωες επιφανείς και αφανείς

Σολωμός 3

Σκιά Σολωμού

Σκιά Καραϊσκάκη

Γενική άποψη «Δόξα Μονάχη»

Η Δόξα μονάχη (στην στέψη)

Ο κατάλογος της έκθεσης και το e μερολόγιο

Την έκθεση συνοδεύει ένας εξαιρετικός κατάλογος, υψηλής ποιότητας και ικανού μεγέθους, που σπάνια βλέπουμε σε εκθέσεις τα τελευταία χρόνια. Πέρα από την εκτενή παρουσίαση των έργων με υπέροχες μεγεθυμένες επιλεγμένες λεπτομέρειες, εμπεριέχει κείμενα του καλλιτέχνη που αφηγείται προσωπικές μνήμες, από την παιδική του ηλικία αναφερόμενος σε σπάνιες εικόνες και βιώματα που συγκινούν και ερμηνεύουν κατά κάποιο τρόπο τις εικαστικές επιλογές του. Ο Μποκόρος παράλληλα με το εικαστικό του έργο, επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά ότι έχει μια ικανότητα γραφής, μετατρέποντας τον κατάλογο σε ένα λογοτεχνικό θα έλεγα πόνημα με επιλεγμένα αποσπάσματα ποιημάτων, εικονογραφημένο με φωτογραφικό υλικό και κυρίως με τα έργα του, που βάζει τον αναγνώστη σε μια ατμόσφαιρα συμβάλλοντας ουσιαστικά στην απόλαυσή τους.  Ένθετο τεύχος στον τόμο, περιλαμβάνει  εισαγωγικά κείμενα του Γιώργου Μαγγίνη και των Δημήτρη Βλαστού και Μάνου Δημητρακόπουλου καθώς και κείμενα  των επιμελητών της έκθεσης Κωνσταντίνου Παπαχρήστου και Μάνου Δημητρακόπουλου, που συμμετείχε και στον σχεδιασμό της έκδοσης  σε συνεργασία με την Μαριάννα Πόγκα και τον Χρήστο Μποκόρο.

Παράλληλα, με την ευκαιρία της έκθεσης εκδόθηκε και δεύτερο eμερολόγιο του Χρήστου Μποκόρου στο οποίο σταχυολογούνται οι αναρτήσεις του στο διαδίκτυο και ειδικά στο facebook για το διάστημα από το 2016-2021.

Το δεύτερο e-μερολόγιο, σημειώνει ο Μποκόρος, αφιερώνεται ξανά με ευγνωμοσύνη στους εικονικούς φίλους του διαδικτύου, που με το πρόσχημα της δυνητικής επικοινωνίας συντροφεύουν ακόμη την πολύχρωμη μοναξιά στην φωτισμένη οθόνη του ηλεκτρονικού μας κενού.

Για άλλη μια φορά, επιβεβαιώνεται ότι το μέσον εξαρτάται πως το χρησιμοποιείς Το εργαλείο είναι χρήσιμο όταν έχεις κάτι να κάνεις με αυτό

Σιγά σιγά η καταγραφή άρχισε να γίνεται πιο εξομολογητική, κάτι σαν ημερολόγιο.

Διάρκεια έκθεσης έως 17 10 2021

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για μεγέθυνση